NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
1888. No. 81.
Dinsdag 0 April.
Tweede Jaargang.
Böleefd Verzoek.
VERSCHUW
G. M. Rietkerk, te Goes
F. P. Dhuj te Middelburg.
PRIJS HER ADVERTEWIEV:
11 ZEEUW,
elken MAANDAG- WOENSDAG- EN VRIJDAGAVOND.
Pry 3 per drie maanden franco p. p. f0,95
Enkele nommers - 0,025
UITjAVE VAN
EN
van 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent-
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
"3K"
Herinnering aan debewoneis van
Zuid-Beveland dat zij deze inaand
moeten zorget vuoor den ijk.
Goes. (Ook v<;or Kloetinge, Katten-
dijke, 's Heer Hendrikskitrdeien en
Wissekerkè) l(i, 11, 12, 13, 14 en
16 April. Wdlaarr,sdijk 17 April.
Heinkenszand, ook voor 's Heer
Arendskerke. 18 April en 19 April
's morgens.
Onzen abonné^s in Zuid- en Noord-
Beveland, Staats-Vlaauderen en el-
deis, behalve (ten op Walcheren,
wordt beleefd vtïzocht het abonne
mentsgeld van dit blad, over te ma
ken, hetwelk betjraagt
Voor ben die Januari betaalden en
drie Nos. p. week ontvingen f 0,95.
Voor die twee Nos. ontvingen - 0,65
Wie suds October niet voldeden,
zijn fl,90 of f 1,30 schuldig.
Den 20 April zal over bet bedrag
worden teschikt bij hen, die meer
dan één kwartaal verschuldigd zijn.
Dri alle; geldt niet den abonr.é's
in Waltherendezen gelieven alle
opgaver en betalingen te doen aan
den uit;ever F. P. D'HUIJ te Mid
delburg doch alle andere abonné's
aan dei Uitgever
G. M. KLEMKERK.
GoEf, April '88.
Tog lang niet klaar.
i
Wij veten niet of de antirevolutionaire
Kiesverenigingen in onze provincie nu
de verlezingen voor de 2e Kamer achter
den rn; zijn, plan hebben haar winterslaap
te gaai slapen.
Zooit voornemen echter werkelijk bestaat
zouden wij het hun bepaald ontraden. Zoo
de Here God ons het leven spaart, komt
er var den vierjarigen winterslaap onzer
Kiesveeenigingen voorloopig niets. Niemand
toch Jeene, dat hij nu genoeg heeft ge
daan.
't t waar, wij zijn een heel eind opge-
schotinnu wij onze mannen voor de 2e
Kami" hebben aangewezen. Opgeschoten
ook laardoor, dat wij irede door onzen steun,
moeiten bewerken dat de liberale partij,
die iu sinds veertig jaar bijna onafgebroken
baa; was, van haar kussen werd afgedrongen.
Dch daarmede hebben de Kiezers, en
VOO al de leiders der Kiesvereenigingen nog
mar iets gedaan.
if is nog meer te doen.
Vant wel ging de tweede Kamer om,
doch de eerste kamer is er ook nog, en
juiit in die eerste karner beschikken de
libijalen over een groote meerderheid. Daar
ziten 36 liberalen, 14 roomschen en slechts
éen anti-revolutionair.
Die Eerste kamer kan nog heel wat
verbeteringen tegenhouden en aan de nieuwe
anti-liberale meerderheid nog heel wat
moeite veroorzaken.
En waarom?
Omdat de grondwet bepaalt, dat een v.
die door de Tweede kamer is aoogenome,
terstond naar de Eerste kamer moet vp
zonden worden. Eerst dan, wanneer e
Eerste kamer zulk eene wet aangenonxi
heeft, gaat deze wet door. Verwerpt echji'
de Eerste kamer de wet, dan is er niés
meer aan te doen, dan verhuist die wt
naar de papierenmand.
Al zeggen dus honderd leden der Tweef
karner, en nog 25 leden der Eerste kam
die wet is goeden slechts 26 led
dt r Eerste kamer zeggendie wet is ru
goed; dan is de wet verworpen. Verwo
pen eigenlijk met 26 tegen '125 stemme;
Nu willen wij op die Eerste kamer nii
al te laag neêrzien. Er kunnen tijde
komen, dat zulk eene Eerste kamer bel
paald nuttig en onmisbaar is. Vooral waai
in de Tweede kamer geen eerste en tweed^
en derde lezing van een wet gelijk in
andere landen van Europa is toegestaan.
In het roepen van v. Houten en de ra
dicalen Ruim die Eerste Kamer op
doen dan ook de anti-revolutionairen niet
mee. Maar weet gij, waar wij wel tegen
opkomen?
Dat de Eerste Kamer in hare samenstelling
niet beantwoordt aan de wenschen van het
volk, aan de uitspraak der kiezers.
In de Tweede Kamer hebben de anti
liberalen een meerderheid van acht stemm ?n.
In de Eerste Kamer moesten zij dus hebben
een meerderheid van minstens vier stemmer.
En zie, zij hebben er een minderheid van
15, zegge vijftien stemmen.
Ieder voelt dat dit niet billijk verdeeld is.
Nemen wij b. v. alleen de provincie Zeeland.
Deze zendt vijf afgevaardigden r.aar de
Tweede Kamer waaronder vier anti-liberalen.
Toch zijn alle leden der Eerste Kamer (twee
in getal) die voor Zeeland, zitten, liberaal.
Waar'em dat dan in zit?
Eenvoudig in 'tfeit, dat de verkiezing
voor de Tweede Kamer is een rechtstreek-
sche verkiezingdie voor de Eerste Kamer
daarentegen is een verkiezing met een trap.
Dat wil zeggen de leden voor de Tweede
Kamer worden rechtstreeks door de kiezers
gekozen. De leden voor de Eerste Kamer
worden ook wel door de kiezers gekozen,
doch door middel van de leden der Pro
vinciale Staten. De kiezers kiezen eerst de
leden voor de Provinciale Statenen die
Provinciale Staten nu kiezen de leden voor
de Eerste Karnat'.
Kiesvereenigingen in Zeeland, begrijpt gij
thans, waar wij heen willen Ziet gij wel
dat gij uwe rust nog niet nemen kunt,
maar dat integendeel het spel nu slechts
pas begint?
Aan onze meerderheid in de Tweede Kamer
hebben wij niets, zoolang wij ook geen
meerderheid hebben in de Eerste Kamer.
Die meerderheid in de Eerste Karner is niet
te verkrijgen, als wij niet eerst de meer
derheid hebben in de Provinciale Staten.
En die meerderheid iri de Provinciale Staten,
verkrijgt gij evenmin, als gij niet wakker
blijft en den kiezers aan het verstand brengt,
dat zij voor een verkiezing voor een lid der
Provinciale Staten, al even hard te loopen
hebben als voor een verkiezing voor een
lid der Tweede Karner.
AAN ONZE MILICIENS VAN DE
LICHTING 1888.
Waarde Vrienden
In Mei aanstaande gaat gij D. V. voor
een jaar of langer naar Mi Idelburg of elders,
om uwe dienstplichten te vervullen.
Voor zoover gij onderwezen zijt «in de
leer en vermaninge des Hteren» zal u daar
de zware taak opgelegd zijn, te getuigen
voor uwen Heiland. Want in den dienst
van uwen aardschen Koning mag de eere
van uwen hemehchen Koning niet verzuimd,
niet met, voeten getreden worden.
Denkt daaraan.
Doch bedenkt ook: Dit gaat niet in eigen
kracht. Alleen Koning Jezus kan u «terken
in den strijd tegen uwe vele binnen- en
buitenlandsche vijanden.
Zij het woord des Heilands, waarop de
patschweek ons weder wees, u in gedurige
he'in nering
AVaakt en bidt, opdat gij niet in ver
zoeking komt.»
Nog iets, vrienden
Mogelijk zullen uwe officieren u op een
dr dagen van uwen recrutentijd laten
aintreden voor de kazerne om van daar
net een heel gezelschap miliciens naar het
nospitaal gebracht te worden, waar de
dokter u zal inenten.
Let wel op. Geen enkele milicien mag
ingeënt worden als liij liet niet hebben wil.
Zegt gerust dat gij het niet hebben wilt.
Natuurlijk in beleefde termen.
Men zal u misschien dreigen met straf,
doch laat u dit niet afschrikken.
Men zal u niet straffen, om de eenvoudige
reden, dat de minister van oorlog in 1883
persoonlijk heeft gezegd dat de Vaccinatie
voor den soldaat niet verplichtend is.
Bovendien heeft in 1832 de minister aan
alle kommandanten het vólgende geschreven-
Miliciens bij wie gemoedsbezwaren of
andere voor hen overwegende redenen
bestaan, om zicü niet aan vaccinatie of
revaccinatie te onderwerpen, mogen niet
worden gestraft of op ecnige andere wijze
worden bemoeilijkt.
Ge kunt dit gerust op ons gezag aan
al uwe lotgenooten van de lichting 88 mede-
deelen.
Een dure huishouding.
Om de 1300 slachtoffers der liberale
«choolliefde te examineeren, zijn in alle pro
vinciën eommissiën benoemd, bestaande
uit Districts- eu Arrondissements-schhoolop
zieners. Districts schoolopzieners genieten een
vaste jaarwedde plus vergoeding van reis-
en verblijfkostenArrondissementsschoolop
zieners krijgen een vaste soin voorreis- en ver
blijfkosten. Het grootste gedeelte dezer Ilee-
ren zijn echter advocaten en andere meesters
in de rechten. Deze kunnen in hun vak zeer
knap zijn, maar van het onderwijs weten zij
nu juist niet allen heel veel af, want onder
hen zijn er velen, die wel lid willen zijn
van de examen-commissie en ook de daaraan
verbonden gelden willen ontvangen, maar
toch niet kunnen examineeren. Daarom
worden er dan nog buiten de exainen-
commissiën deskundigen benoemd, die dan
de eigenlijke examinatoren zijn. Deze des
kundig n worden betaald niet door de
schoolopzieners, wier werk zij doen; maar
ook al uit de schatkist des rijks. Zou
er hier niet een zeer eenvoudig middel tot
bezuiniging voorde hand liggen n. 1. voort
aan alleen schoolopzieners benoemen, die
waarlijk met de school bekend zijn, en ook
kunnen examineeren Zulke bezuinigingen
zijn beter dan die op de tractementen der
hulponderwijzers.
Nog eens het schrikkelijk feit.
De lezer weet, dat te Barendrecht de
dijksopzichter B., tegen zijn geweten in,
door liberalen gedwongen is den naam van
Heemskerk op zijn stembiljet te schrappen
en er den naam van den liberalen Van
Osenbrugge voor in de plaats te zetten.
Voorts dat de man door deze daad van
gewetensverkrachting en tirannie tot waan
zin gekomen is. In zulk een vlaag kwam
hij bij den dominee zeggen, dat deze hem
als lid der gemeente moest schrappen, want
dat hij zich zelf den vloek had op den hals
gehaald. Men heeft heen eenige dagen later
zelfs moeten binden. Sinds 19 Maart wordt
de man verpleegd op Veldwijk.
Nu heeft de liberale pers over dit ver
schrikkelijk feit gezwegen. Eén blad slechts
had den moed het feit te vermelden, doch
er meteen bij te voegen, dat het zoo en
zoo niet geschied wa«.
De heer Brussaard te Barendrecht heeft
dit liberale blad echter terstond tot de orde
geroepen met een nadere volledige mede-
deeling der feiten, waaruit blijkt, dat alles
helaas, juist zoo geschied is, als door hem
was medegedeeld.
Hij schrijft onder meer
«De superieuren van B. zeggen zelf dat
vóór 6 Maart geen spoor van krankzinnig
heid bij B. aanwezig was.
«Te Barendrecht zoudt gij hebben kunnen
hooren dat de twee wegen, lar.gs welke
B naar het stembureau kon gaan, door
liberale handlangers waren afgezet, opdat
B. hun njet ontloopen zou.
«Dat door een dier trawanten aan B.
werd gezegd, dat hij eerst bij de dijkgraven
moest komen, waarop B. antwoordde:
«Dijkgraven? er is er maar een.»
«Niemand der anti-revolutionairen heeft
B. vóór de stemming bezocht; men Kende
hein te goed; hij behoefde geen aansporing.
«Maar in het huis, waar de bode der
liberalen hem bracht, werd hem, toer. hij
aan de heeren van het dijkbestuur zijn
stembriefje r.iet wilde laten zien, toegevoegd
«je vreet van ons, als wij je niet te vreten
geven, sta je aan den dijk.» En in dat
huis is de naam van Mr. Heemskerk, die
op het stembiljet stond, doorgehaald, en
die van Mr. Osenbruggen ingevuld.
«De patient geeft in zijne krankheid'de
duidelijkste bewijzen, dat niets anders de
aanleiding van zijn toestand kan zijn, dan
hex bewuste feit, waardoor zijn consciëntie
geweld werd aangedaan. Ook is het waar,
dat de liberalen zich eerst op hunne daad
beroemden, doch nu barmhartigheid bewij
zen. (Spreuken 12 10).»
Bureaucratie
Een onderwijzer aan eene openbare zoowel,
als van een bijzondere school kan be
zoek ontvangen van 1 den minister van
Binnenland-che zaken, die echter nooit
komt. 2. den Inspecteur van het lager
onderwijs, die zelden of nooit komt. 3. den
