CMRISTELIJK- NIEÜWSBL AD HISTORISCH Y00R ZEELAND. 1de. 1888. No. 47. Donderdag 19 Januari. Tweede Jaargang, N-VLAKE. DIENST 8r sT- 7- VERSCHIJNT G. M. Klemkerk, te Goes F. P. D'liuy, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIES; Scheiding. Middelburg am. k in Jauuari. en Van Middelb. naar Rotteri. Van Rotterd. naar Jiddelb. en Vlisingen 8,15 87- 8,15 5 8, 'DIENST g en Zierikzee. ~e Spoorweg Goes, •i. Van Zierikzee insd. 17 'smorg. 7.30 roen. 18 ond. 19 rijd. 20 lerd.21 nd. 22 aan. 23'smidd. insd. 24 'oen. 25 7.- 6,30 6.30 7.— 7.30 1- 4,- 1,- tdienst JKS -.6 en 9. nam. 3. u. 5, nam. 1. en 4.45. ens(. m. 7,15 ennm. 1.15. 'dellijk na aankomst m. en 5,36 u. nam en naar het Spoor en. en Middelburg en gen. 8,—9,15-j-, 10, 1,40-}-,2,30, 3,30-j-, >9,-10,-Ml. -, 3,30, 4,30f.6,-, aan waarbij aan ordt aangelegd- en aan de Keersluis nMiddelburg. en; 5, Zeilm. 6.30, 8, 0, 5. 6.30 8. 10.15. 7,15, 8,45, 10,16 5,45,7,15 8,45,11 u. m. u. m. 12,30 3,45 1,- 4,15 Woensd. en Zat. 7,30 2,20 7,50 2,40 10,30 4 6,— 12',30 door 12,50 t 5.21 6,30 7,48 artoe de lissingen 5,52 6,9 6,22 6,31 6,39 6,46 6.51 7,1 7,8 7,21 7,81 7,43 7.52 8,7 9,14 9,41 9,51 f— EI1W, elren MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND. Prijs per drie maanden franco p. p. f0,95 Enkele nommers-0,025 UITGAVE VAN en van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent. Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Bijna op denzelfden dag dat de scheiding tusschen de anti revoluti onairen en de Bronsveld-partij haar beslag kreeg, werd te Amsterdam in de kiesvereeniging Burger- p 1 i g t de laatste hand gelegd aan de scheiding tusschen de mannen .der oude garde en de jonge scherp schutters uit het liberale kamp tus schen radicalen en liberalen. Over beide feiten spraken wij breedvoerig in ons vorig nommer. Hoe de «Standaard» over de nieuwe kiesvereeniging van dr. Brons veld oordeelt, konden wij wegens plaatsgebrek in ons vorig nummer niet opnemen. Tot ons genoegen echter zagen wij dat oordeel Maan dagavond in de Goesche Cou rant opgenomen en zoo werd het gulden woord van het anti-revolu tionaire hoofdorgaan tegen onze ver wachting in ruimen kring verspreid. y[orro,r> -X-xj - o" - - - -■ 4- roepstem, begaf zich naar Nederland, werd met gejuich door de bevolking ontvangen, en aanvaardde het hem opgedragen bestuur, doch verklaarde later, bij proclamatie aan de bevol king, namens welke hem de Souve- reiniteit was aangeboden, dat hij dezelve alleen wilde aannemen, ónder waarborg eener wijze constitutie, welke, zooals de Vorst sprak, uwe vrijheid tegen alle mogelijke mis bruiken kan verzekeren. Ons koningschap verrees dus als een historisco gedenkteeken van den weg, welke het staatsleven in Neder land had afgelegd, en de Koninklijke troon verrees in plaats van de ne- zetel der Stadhouders. Het monarchale gezag was dus de grondslag, waarop in 1815 de Grond- J wet voor onzen staat werd opgetrok ken, als eene concessie, door den ■'Souvereinen Vorst aan Neêrlands derige volk gedaan. Die Grondwet heeft, wat den aard van ons koningschap betreft, bij latere ^Wijzigingen, geen verandering onder gaan, en het was als zoodanig dan hbok, toen tijdeus de wijziging, ten hare 1848, bij vele leden zorg ont- itaan was, betrekkelijk de uitgebreide vmacht des Konings, dat de minister hierop antwoordende sprak, dat men niet mocht meenen, dat er sprake ,was van eene nieuwe Grondwet, tjmaar dat de bestaande slechts werd gewijzigd, naar de thans bestaande behoefte, dat dus ook na die wijziging ide Gemeentewet van 1815 in 1848 zbleef bestaan in zoo verre dezelve geene veranderingen had ondergaan dat dus ook, in de toen behan deld wor lende Grondwet moesten worden opgenomen de grondslagen -Waarop ons koningschap gevestigd de neutrale school te helpen bekostigen, die zij verderfelijk acht voor het volk, en inmiddels haar subsidie voor haar scholen te ontzeggen. (Hoort! Hoort!) Het is onrecht goedkoop onderwijs te vragen voor hen, die het dubbel en dwars betalen kunnen, en die goedkoopte te ver krijgen, door te putten uit de beurzen van hen, die behalve het openbaar ook nog het bijzonder onderwijs moeten bekostigen. En dit geldt niet minder van het Middelbaar- en Hooger Onderwijs 1 Het is onrecht, na zeker reeds twintig jaren lang over leerplicht gepraat te hebben, die nu nog naar de twintigste eeuw te willen verschuiven, eenvoudig omdat leerplicht oplossing van den schooltijd on derstelt en men te dien opzichte geen recht wil deen. Het is om echt en onmensch- lievendheid tevens. Het is onrecht heel de natie te dwingen voor kerkelijke doeleinden te betalen, terwijl een zeer gioot deel van de kerk vervreemd isonrecht bovendien om als neutrale staat met volkomen zelfbewustheid Staat en Kerk niet van elkander te scheiden, louter teneinde synodale orthodoxen te lelieven ten bate van de oud-liberale V UVZI W11UU 1UUV11VJ KJ IJ VIVI1 11 KJ KJ rust, is daarmede de Koning geene bloot uitvoerende macht, die slechts uitvoert 'tgeen elders wordt daar- gesteld, maar Hij is in eene regee ring die Grondwettig monarchaal is, als de onze, de handhaver der constitutioneele monarchie, en moet als zoodanig het evenwicht houden en bewaren tusschen de onderschei dene Grondwettige machten. Ziedaar in korte trekken den aard en de wording van ons koningschap omschrevenwaaraan ook bij de jongste wijziging geen verandering heeft plaats gevonden en hetwelk dus van kracht en beteekenis is ge bleven, als bij de Grondwet van 1806 omschreven, met die wijziging alleen dat in 1848 nog aan hetzelve is toegevoegd gewoi den het zóó belangrijk recht, tot kamerontbinding waarop de Minister destijds zoo na drukkelijk heeft gewezen, in ao—Tr. V Geweigerd. Wij deelden reeds vroeger mede dat de heer v. Kerkwijk door zijne vrienden te Zierikzee uitgenoodigd, aldaar eens te komen spreken v >or de oude en nieuwe kiezers, geweigerd heeft te komen. Had nu de heer v. Kerkwijk, die naar de zestig gaat, deze weigering gegrond op de koude van het jaargetijde, op het gevaar van invriezen of op de onzekere afvaart der Zierikzeesche boot, wij zouden ze ons kunnen verklaren. Maar daarin zat het 'em niet. De heer v. Kerkwijk deed in zijn tol hiertoe wel besteed leven wel gevaarlijker tochten dan die naar het eiland Schouwen. Neen, eigenlijk zat het 'em daarin, dat hij niet van de «heeren» kiezers gecomman deerd wilde zijn. Vroeger, ja toen ging het nog wel; in de gulden dag in van libe rale alleen-regeering. Toen alles Nederland een Weekblad Zeeuwsch Vlaanderen Westelijk deel in hjnden kreeg. Dit is nu wel niet van de bedoelde «zekere zijde» waartegen men meende te moeten waarschuwen maar zooveel te beter. Onder het opschrift Drievoudig verbond deelt het Weekblad zijnen lezers mede dat Dr. Kuijper, schrik niei lezer zich tracht te vereenigen met de Radicalen. Ja. waar lijk met de Radicalen, en om nu zijnen lezers duidelijk te maken wat die radicalen voor lui zijn en welk beginselloos man Dr. Kuijper is, laat het Weekblad het radicaal program afdrukken. Gelukkig dat Dr. Kuijper, tegen een stootje kanwant nu moet hij heel wat verduren. Niet dat het Weekblad geen eerbied heeft voor elke andere eerlijke partij dan de zijne, geen eerbied voor den man, die alleen staat, maar liever bezwijkt dan zijne overtuiging opoffertmaar een «scharrelaar» die zijn overtuiging ineenfrommelt en dit doet Dr. Kuijper natuurlijk zoon manvis een ramp voor 't vaderland. Wij laten nu dien eerbied van het Weekblad gaarne aan zijne plaats. Wij gelooven dat die eerbied zeer groot zal zijn, vooral voor een man, die alleen staat. Hij nuugueiu zien van elite aanraiting mes nurftib kiezers onthielden; en deze menschen alleen goed achtten om eens in de vier jaar voor hen naar de stembus te loopen. De heeren zaten hoog en droog op bet door hen in genomen standpunt te 's Gravenhage. De kiezers mochten slechts toezien En zie, nu wij vertrouwen mochten dat deze tijd reeds lang vo rrbij is, nu komt de heer. v. Kerkwijk met zijn ik doe het niet ons al de clericaliteit en onhollandschheid van dit tijdperk weer voor den geest brengen. De man van de jachtwet en het burge- meestersvoorstel, de «Koo» der Zierik- zeeënaars teruggesukkeld naar het uitgestorven geslacht der conservatieven, 't Is te bejammeren. Grom v. Prinsterer oordeelde steeds dat er een zedelijke band moest zijn tusschen gekozenen en kiezers. De liberale pers vraagt zich angstvallig af, of van Kerkwijk's weigering hem geen schade zal doen bij de verkiezingen? Wij kunnen de heeren geruststellen. Men klaagt onze kiezers wel eens ten onrechte aan dat zij blindelings hunne leiders volgen. Tot op zekere hoogte kan dat van de Schouwsche «liberalen» wel gezegd worden. Zij gaan door dik en dun met hunnen van Kerkwijk. De aanvraag om te komen spreken, was dan ook niet zoo kwaad be doeld, als sommigen wel meenen. lig. 1UUU ai.ra wat in hoogen hoed droeg, voor Eea inzender in de Nieuwsbode spreekt op familiaren toon van „bun" (dat is, dar liberalen) „Koo". Wij kennen maar één afgevaardig de, die zoo populair is, dat men zelfs dweept met zijn familienaam. Wij keuren niettemin dit soort dweeperij ten sterkste af. 20 Jan. '88. Kloetinge. De uitslag der gister gehouden herstemming voor een lid van den gemeen teraad is dat de heer C. Beenhakker Az. is gekozen met 32 stemmen, tegen 26 op den heer Cabooi't. Een stem was blanco. Rilland-Bath. Het aantal kiezersin deze gemeente bedraagt thans 116. Vroeger waren er 57 voor den gemeenteraad en 36 voor de Tweede Kamer. dat blad is het doel van dit drievoudig verbond (Roomsch, Antirev. en Radicaal) geen ander dan de vrijzinnige partij tegen te werken. Dit is waarlijk een snood be drijf. De vrijzinnige partij tegenwerken! eene partij die thans feitelijk alle macht in handen heeft en graag houden wil, ofschoon de meerderheid der kiezers niet zoogenaamd vrijzinnig is. 't Is verschrik kelijk 1 We kunnen ons goed begrijpen dat het Weekblad hierover uit zijn humeur is. Te meer nog omdat het zelf eerst ge tracht heeft de radicalen voor zijne partij te annexeeren, Immers konden leden zijn van de liberale Kiesvereeniging Volksonder wijs te Oostburg conservatieven, liberaal conservatieven, conservatief liberalen, Ra dicalen enz. (zie no. 647.) De radicalen geven daar het volgend antwoord op. Gij liberalen roept ons op om met U tegen de clericalen te strijden, maar wij willen niets met U te doen heb ben. En waarom niet? Luistert dan wat een radicaal blad zegt, een kleinigheid al vast, waaraan nog veel zou kunnen worden toegevoegd. „Zij (de liberale partij) heeft het lager „onderwijs ingericht, een grgot, deel der dat de oprichting een feit werd, maar reeds dadelijk traden 48 leden toe, terwijl te Cats Colijnsplaat, Wissekerke Camperland en Cortgene afdeelingen werden opgericht. Naar we vernemen zijn door het, bestuur der Zeeuwsche Propagandaclub voor algemeen kies- en stemrecht, voor deze pro vincie voorloopig candidaat gesteld voor het lidmaatschap der Tweede Kamer: de Heeren Mr. M. J. de Witt Hamer Advocaat en Procureur te Middelburg. C. E. Massee te Goes, Dr. JM. Smit te Amsterdam en Dr. P. C. F. Frowein te Sneek. Per Tel. 's Gravenhage. Alhier is over leden Dr. Gratama, die bij de hospitaalzaak zoo druk is besproken. ZEd. was op pen sioen gesteld nadat hij het lijk van dr. Ha maker, dat reeds gekist was, had laten ont doen van kleederen, aan het hospitaal behoorende. De minister van oorlog had ook nog eenige ongenoemde beschuldigingen tegen ZEd. ingebracht; die hij weigerde te bewijzen. Jammer voor den minister voor den goeden naam van dr. G., tijdens diens leven deze zaak niet in reine kon gebracht worden. Christelijk-Nationaal. Wij vernemen uit goede bron, dat Mevrouwde Baronesse Van Wassenaer van Catwijck namens haar overleden echtgenoot tienduizend gnlden schenken zal aan de Vereeniging voor Chris telijk Nationaal Schoolonderwijs, waarvan de heer O. Baron Van Wassenaer van Catwijck hoofdbestuurder was tot aan zijn dood. Deze gift komt niet alleen uitnemend te pas, maar heeft ook bijzondere beteekenis, nu 0. a. van de zijde van den Wageninger reeds gejubeld werd over de inkrimping van Christelijk Nationaal en men het ken nelijk toelegt op haar ondergang. De heer Van Wassenaer getuigt alzoo nog na zijn dood voor de Christelijk-Nati- onale School, gelijk hij kort vóór zijn dood dat in de Tweede Kamer deed vóór de anti-revolutionaire beginselen, ook daarin bestreden door den Wageninger, die er zich op beroemt te hebben medegewerkt om den en dat het

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1888 | | pagina 1