Boot
CHRIST ELI JK-
NIEUWSBLAD
HISTORISCH
Y00R ZEELAND.
1887. No. 35.
Dinsdag 20 December.
Tweede Jaargang.
Delft.
roet.
idoeken
LAKE.
mtjalk
f 2,50.
f 3,00.
f 4,00.
h f 2,50.
t LIGNY.
OTTERDAM
naar GOES
fMAN aan
de JONG
n Nieuwe
VERSCHIJNT
F. P. D'huy, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIES
Hoe staat het er mee
aderd 'sZon-
I ter wijl voor
Rozijnen 16
pak. Lamp-
12, lekkere
then Poeder
IRIEKSMEKK.
|Heer
toRRAAD
fn van
st
9. nam. 3. u.
1.1. en 4.45.
ennm. 1.15.
na aankomst
>,36 u. nam.
,r het Spoor-
(ldelbnrg en
9,15f,10,-
-,2,30,3,30-f-,
0,—t, 11—,
4.30-j-, 6.
waarbij aan
aangelegd,
de Keersluis
g. 6.—u.
8.30 u.
IOTTERDAM
8,30 u.
M
i 9,u.
iru bij den
E,op 'tHa-
DE
ELREN MAANDAG- WOENSDAG- EN VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden iranco p. p. f0,95
Enkele nommers-0,025
UITGAVE VAN
G. M. Klemkerk, te Goes
EN
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cei
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regt
meer 10 cent.
Die zich met 1 Januari a. s. op
„de Zeeuw" abonneert, krijgt de
tot dien datum verschijnende i.ummers
GRATIS.
Door de aanneming en invoering der
nieuwe Kieswet hebben wij thans in Zeeland
gekregen vijf nieuwe kiesdistricten. Elk
van die nieuwe kiesdistricten zal voortaan
één lid naar de Tweede Kamer afvaardigen.
Vroeger had men het zooMiddelburg
koos twee leden en Goes twee leden terwijl
Zierikzee een lid naar de Kamer zond.
Nu wordt dit anders. Voortaao zal
Middelburg één lid afvaardigen, Oostburg
één lid, Hontenisse één lid; Goes één lid
en Zietikzee één lid.
Wij hebben bet reeds meer gezegdTot
Middelburg behoort nu voortaan alleen
Walcheren op Arnemuiden na.
Tot Goes jbehooren enkele dorpen van
Zuid-Bevelanden voorts Arnemuiden en
de eilanden St. Philipsland, Tholen en
Noord-Beveland. De dorpen die tot Goes
behooren rijnWemeldinge, 's Heer Arends-
kerke, Heinkenszand, 's Heer Abtskerke,
's Gravenpolder, Wolfertsdijk, Kattendijke
en Kloetinge.
Zierikzee omvat de eilanden Schouwen
en Duiveland met Flakkee.
Oostburg, omvat de beide Vlaanderens
met uitzondering van Hulst en acht om
liggende dorpen. ,Deze laatste eindelijk
vermen met de nog niet genoemde dorpen
van Zuid-Beveland bet nieuwe kiesdistrict
Hontenisse.
De Zuid-Bevelandsche dorpen die tot
Hontenisse zullen behooren zijn zestien in
getal. Zij zijn Kapelle, Kruiningen, Ierseke,
Krabbendijke, Rilland-Bath, Waarde, Schore,
Borsele, Driewegen, Ovezande, 's-Heerenhoek,
Nisse, Baarland, Oudelande, Ellewoudsdijk,
en Hoedekenskerke.
Nu hebben wij reeds vroegtijdig er op
aangedrongen, dat bij de uitbreiding van
bet getal kiezers en de verandering in de
districts-indeelingen, de vrienden vooral niet
te lang zouden wachten met het nemen
van maatregelen.
Vroeger had men eene anti-revolutionaire
kiesvereeniging te Goes «voor Nederland en
Oranje». Aan die kiesvereeniging was het
opgedragen de kiezers in het land van Hulst
te bewerken, de Bergsche kiezers aan te
sporen; op To'en en St.-Philipsland een
oog in het zeil te houder, en de kiezers uit
de beide Bevelanden voor te lichten. Dat
was te veel voor die kiesvereeniging. Haar
arbeid kon dan ook, zelfs bij de grootste
krachtsinspanning, in vergelijking met wat
hij zijn moest, niet dan zeer gebrekkig
genoemd worden. De uitgestrektheid van
het district, gevoegd bij het diep ingrijpend
verschil van landaard en geestesrichting
en politieke belijdenis der verschillende
kiezers, en tal van andere omstandigheden
werkten daartoe mede.
Waarlijk, de ijverige leiders der ver
kiezingen te Goes hadden een ondankbare
taak. Indien dan ook de namen van Quist
en De Jonge, vooral op Zuid- en Noord-
Beveland niet zulk een goeden klank gehad
hadd-ri, het stemmencijfer onzer candidaten
zou, menschelijkerwijs gezegd, wel iets lager
zijn geweest.
Thans is dit uit. De Goesche kiesver
eeniging ziet thans hare taak verlicht; en
het grootste deel van Zuid-Beveland moet
thans langs een anderen weg bewerkt worden.
Dit hebben onze vrienden te Kapelle en
elders dan ook goed ingezien. Velen hunner
meenden, door een krachtig optreden, en
een tijdige voorbereiding heel wat te kunnen
uitrichten.
Wij moeten dan ook de eer geven aan
het nieuwe district Hontenisse, dat het,
wat ordening der krachten aangaat, de
anderen is voor geweest.
Men voelde daar het gewicht van den
toestand.
Hulst en omstreken is overwegend ka
tholiek. Van de zestien Zuid-Bevelandsche
dorpen zijn er minstens vier met een
uitsluidend of met een overwegend katho
lieke bevolkingzoodat in slechts 12 dorpen
door liberalen en antirevolutionairen ernstig
kan gestreden worden.
Wij zullen geene namen noemen. Et-
zijn echter dorpen, waar vele vrienden van
ons wonen, en waar aaneensluiting zeer
gewenscht is.
Wij kunnen dan ook mededeelen, dat
aanvankelijk de pogingen onzer vrienden
geslaagd zijn.
Te Kapelle-Biezelinge werd een nieuwe
vereeniging gesticht, uit wier midden eene
commissie benoemd werd, om de uitbreiding
der vereeniging mogelijk te maken. De
leider der beweging heeft tact genoeg
gehad om uit elk der te Kapelle vertegen
woordigde kerkelijke richtingen voorstanders
te werven, en aan te dringen op eenheid
van staatkundige belijdenis. Wij feliciteeren
hem met den goeden uitslag van zijn ver
standig pogen.
Te Ierseke hebben de leiders der be
staande gemeentelijke kiesvereeniging Ora
et Labora maatregelen genomen tot uit
breiding der vereeniging.
Te Krniningen wordt de oprichting der
nieuwe kiesvereeniging voorbereid. Ook daar
vonden wij bij verschil van kerkelijke in
zichten, instemming met dit voornemen.
Krabbendijke deed ook wat het kon. Een
twintigtal vrienden kwamen daar Vrijdag
avond samen om over de oprichting eener
kiesvereeniging te spreken. Allen waren
van de wenschelijkheid der oprichting over
tuigd. Een twaalftal traden reeds tot de
vereeniging toe, terwijl nog wel enkelen
zullen volgen, die deze voorbereidende ver
gadering, door de minder gunstige weers
gesteldheid, niet konden bijwonen. Spoedig
hoopt men weer saam te komen en een
reglement vast te stellen,
Over de andere districten hopen wij spoedig
ook iets mee te deelen. Voor ditmaal zij
het genoeg, om te doen zien, dat de vrienden
op Zuid-Beveland niet slapen.
Hoe denkt
over Indièt
Nu wij een voorloopig overzicht gegeven
hebben van onze door Ottolander aange
wezen schuld jegens Indiëzullen onze
aanstaande kiesvereenigingen ook wel een
goed besluit willen nemen, in zake het
onderzoek onzer candidaten voor de Tweede
Kamer.
Vrienden, vergeet niet, wanneer gij een
candidaat stelt voor de Tweede Kamer, aan
dien man te vragen:
«Hoe denkt gij over Indië?»
Zult gij mede eer.e begroeting helpen
aannemen, waarop van die vervloekte pos
ten voorkomen, die ons openlijk aanklagen
als verkorters van het loon onzer werk
lieden; of als moordenaars van duizenden
Javanen, die wij in opiumkitten den dood
der bedwelming doen sterven, terwijl wij
jaarlijks 20 millioen guldens blijven trek
ken van het zuur verdiende loon dier arme
wellustigen Een vertegenwoordiger die
daar neen op zegt, moet gij nooit helpen
candidaat stellen.
Wij hebben een ontzaglijke schuld aan
Indië te vereffenen. De eeuwigdurende
Atjeh-oorlog is de waarschuwer die nu reeds
veertien jaren lang klopt op de consciëntie
der Nederlandsche r.atie. Immers, het on
zedelijk verdiende opiumgeld, en meer nog
dan dat, wordt door dezen onzaligen oor
log verslonden.
Wie weet, zoo de opiumpacht, die dui
zenden ter helle voert, eens kon opgeheven
worden, of niet de oorlog met Atjeh tot
een goed einde kon gebracht worden.
Want op den eersten stap naar gerech
tigheid volgt een tweede gemakkelijk!
19 Dec. 4887.
Vergadering van den gemee iteraad te
Ierseke van Vrijdag 16 December 1887,
n. m. 6 ure.
Voorzitter de hr. Burgemeester. Tegen
woordig alle leden. De notulen worden
gelezen en goedgekeurd. Daarna geschiedt
mededeeling van ingekomen stukken welke
alle voor kennisgeving worden aangenomen.
Verder is ingekomen een schrijven van
eenige bewoners van den publieken weg
welke loopt van de Damstraat tot de Spuit-
straat, langs de Chr. Geref. Kerk. In dit
schrijven geven adressanten te kennen dat
die weg in den tegenwoordigen toestand
onbegaanbaar is en verzoeken den raad
daarin verbetering te brengen.
De voorzitter geeft den raad in overwe
ging om te laten bestraten of om, zoo als
vorige jaren ook is gedaan, er een scheepje
zand in te werpen.
Hoezeer alle leden voor bestrating waren,
kon men toch met het oog op den finan-
cieelen toestand der gemeente daar niet
toe hesluiten. De heer Schipper merkt aan
of 't niet beter zou wezen er pannenstukken
in te werpen, hetwelk wel wordt toege
stemd, doch ook die zijn niet voldoend te
verkrijgen. De raad besluit er zand te
laten brengen. Nog een adres van de
bewoners van de Sandeestraat, welke ver
zoeken om straatverlichting en bestrating.
Het eerste punt geeft aanleiding tot eenige
discussie. De voorzitter stelt voor op de
hegrooting voor 1888 f210 uit te trekken
voor verlichting niet alleen voor de Sandee
straat, maar ook op andere plaatsen waar
er behoefte aan bestaat. Wat het tweede
punt betreft, daar kan de Raad niet in
treden, omdat de genoemde straat particu
lier eigendom is. De heer Sinke merkt
ook aan dat er op de kaai groote behoefte
is aan verlichting.
De voorzitter leest voor het antwoord
van den minister, op een door den raad
gezonden j missive, aangaande het post- en
telegraafkantoor, naar aanleiding daarvan
stelt de voorzitter voor den minister te ver
zoeken van het tegenwoordig in gebruik
zijnde lokaal dezelfde huur te genieten als
van het onde postkantoor. Met algemeene
stemmen wordt dit voorstel aangenomen.
Verder is nog ingekomen een schrijven
van den kerkeraad der Chr. Gerf. Gemeente
waarin deze bericht, dat hij als het nog
niet te laat is alsnog met de Nieuwjaars-
commissie samen wil werken, daar genoemde
kerkeraad vernomen heeft, dat de raad het
betreurt, dat er een gezindte was, die zich
onttrokken had. De voorzitter vindt het
aangegeven motief geheel ongegrond daar
niet de rand spijt kon hebben, maar de ad
ressant zelf. Besloten wordt genoemden
kerkeraad in dien zin te antwoorden en
mede te deelen dat zijn medewerking zeer
gewenscht is.
De voorzitter stelt voor het besluit om
het Nieuwjaarswenschen tegen te gaan, en
de te vormen Commissie, in de lerseksche en
Toolsche Courant, aan de gemeente publiek
te maken en een ieder ter medewerking,
en uitvoering van plan, zooveel mogelijk te
bevorderen.
De heer S. de Koejjer heeft mededeeling
gedaan, van zijne toestemming, als lid voor
het B. A.
De heer P. Dijkwel heeft voor die functie
bedankt. Nu heeft het B. A. een tweetal
gevormd. De heeren J. Schipper Jz. en W.
Bom. Bij stemming verkrijgt de heer
Schipper de meerderheidwaarmede ZEd.
in kennis zal werden gesteld.
Nog deelde de voorzitter mee, een mon
deling gesprek met het hoofd der school
No. 1. welke den Burgemeester raadpleegde
aangaande gemaakte voorwerpen der kin- 1
deren dier schoolde voorzitter stelt voor
te verloten of te verkoopen. Dhr. Lemson
wil ze weggeven aan het B. A. De voorz.
zegt dat er zooveel artikelen bij zijn waar
het B. A. niets mee doen kan.
De hr. Sauer vindt het heter, om onder
de kinderen die er aan gearbeid hebben
te verloten, waartoe wordt besloten.
Bij de gewone rondvraag verlangen nog
zooveel heeren het woord, dat de vergade
ring het aanzien heeft van pas te beginnen
doch in hoofdzaak gelden de vragen de nood
zakelijkheid vanjhet hebben van een gemeente
architekt. De uitslag is dat met den heer
Hannink in overleg1 zal getreden worden,
wat aan B. en W. wordt overgelaten.
Vergadering van den gemeenteraad te
Ylissingen op Zaterdag 17 Dec.
Voorzitter de hr. burgemeester. Afwezig
de hh. Kalbfleisch; en Mortier en v. d.
Beke Callenfels met kennisgeving.
Notulen goedgekeurd.
Herbenoemd tot lid van het B. A. de
heer J. Ie Sage v. Hoeve. Van het college
van regenten over het gasthuis de heer
J. P. Laernoe?. Van het weeshuis dhr.
J. Harder. Als leden der C. v. T. op het
L. O. de hh. S. Pisuisse en B. v. Bekum
en gekozen in de vacature Montagne dhr.
A. D. Brinkerink. Tot onderwijzers worden
benoemd de hh. G. Bevelander te Middelburg
en P. Zeegelaan te Souburg. Met hen
waren aanbevolen de hh. J. Roda te
Hansweert en Visser te Koudekerke. J.
Weten te Middelburg en W. H. Wenselink
te Rijsoort.
Aan P. v. Beers wordt te koop afgestaan
een stuk gemeentegrond hoek Aagje De
kenstraat voor f575. En aan L. F. Muller
nog 25 M3 gemeentegrond voor f62,50
achter zijn perceel aan het plein Westdijk,
