CMRISTELIJK-
NÏEÏÏW SBL AD
HISTORISCH
YOOR ZEELAND.
1887. No. 28.
Zaterdag 3 December.
Tweede Jaargang.
VERSCHIJNT
G. M. Klemkerk, te Goes
F. P. D'huy, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIES:
Aan de nieuwe kiezers
DE
EU W,
elken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p. f'0,95
Enkele nommers- 0,02=
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Waarde Vrienden
Wie uwer heeft zijn grondbelasting nog
niet betaald?
Nu hebt gij nog tijd tot 20 December,
maar dan is het ook uit met 's ministers
■geduld. Dus maakt dat gij er bij zijt, en
|toont, zoo noodig, uwe kwitantie op het
gemeentehuis.
Nog wat. Betaalt iemand uwer soms voor
zijn deel f10 in een grond, dien gij met
uw beiden of driëen of «meeren» betaalt,
hij ga dan Maandag a. s. naar de Secretarie
om het te zeggen. Daar zullen zij hem dan
wel verder inlichten.
Nu zegt iemand: ik ben niet aangeslagen
in het personeel, of ik betaal niet vol, dat
wil zeggen ik heb remissie, vermindering.
Is zoo iemand nu geen kiezer?
Antwoord: neen. Alleen dan kan zoo
iemand kiezer zijn, als hij in de plaats
zijner inwoning oj daarbuiten, minstens f '10
grondbelasting betaalt, en wel hoofdsom
plus rijksopcenten. Maar dan moet zoo
iemand dat gauw op «het» secretarie gaan
zeggen. Hij moet zijn aanslagbiljet mee
brengen
Menschen die een deel van een huis bewonen,
welk deel minstens f 1,20 aan huurwaarde
doet op de dorpen of f1,40 eu meer inde
steden, die worden natuurlijk kiezer. Maar
dan moeten zij Maandag naar de Secretarie
of 't gemeentehuis gaan en hunne belangen
voordragen.
Overigens, vriendennog één raad.
Begrijpt gij het nu nog niet goed, niemand
die u dit kwalijk neemt. Maar spreekt er
"dan met een vertrouwd vriend eens over.
.Vraagt en geeft elkander raad.
Wil men soms in uwe woonplaats een
kiesvereeniging oprichten, gaat er ook
eens heen en voegt u bij die, waar naar
uw gevoelen de waarheid in liefde betracht,
en voor tijdelijk en eeuwig belang van ons
volk gesproken en gebeden wordt.
Uw vriend
A. VERPEN.
V De anti-revolutionairen in Duitsch-
land.
In Duitschland heeten' zij conservatieven,
niet te verwarren met de vrije conserva
tieven, die meer lijken op onze oude libe
ralen. In den Rijksdag tellen de laatsten
39, de eersten, die het naast staan aan
onze antirevolutionairen 78. Onder hen is
de hofprediker Stöcker. Dezer dagen heb
ben de voornaamste woordvoerders dier
partij een samenkomst gehad, daartoe uit-
genoodigd door Prins en Prinses Wilhelm.
(Prins Wilhelm is de vermoedelijke troon
opvolger in Duitschland, wijl hij de oudste
zoon is van den Kroonprins.)
Prins en prinses Wilhelm woonden zeiven
deze samenkomst bij, met de hofpredikers
Vogel, Stöcker en Frommel. Punt van
bespreking was: vaste aaneensluiting ter
gemeenschappelijke bestrijding der voortdu
rende socialistische en anarchistische bewe
gingen. Men ziet het, in Duitschland zijn
de antirevolutionairen in eere, meer dan bij
ons.
2 December 1887.
Het rijks-telegraafkantoor te Middel
burg zal voortaan op Zon- en feestdagen
open zijn van 9 tot 12, van 1 tot 3 en van
7 tot 8 uur. De diensturen op werkdagen
zijn niet veranderd.
Het telegraafkantoor te Goes verzond
gedurende November 959 telegrammen,
ontving 909, heeft opgenomen en veeder
geseind 955, te zamen 2823 telegrammen-
Gedurende het tijdvak van 1 Dec. '86 tot
1 Dec. '87 behandelde Goes 28273 tele
grammen. Wolfertsdijk had gedurende dit
tijdvak 715 telegr.
Ook thans zal op den aanstaanden
Nieuwjaarsdag gelegenheid bestaan trt
overbrenging, per telegraaf van nieuwjaars
kaarten, in het onderling verkeer der Ne-
derlandsche telegraafkantoren. De formu
lieren bij alle rijkstelegraafkantoren a 10
cents verkrijgbaar) kunnen op 31 December
en 1 Januari zonder verdere kosten ter
overseining van den inhoud worden aange
boden. Elke nieuwjaarskaart mag ten hoog
ste 10 woorden bevatten (behalve nog de
plaats van afzending).
Eruining'en. Aan het telegraafkantoor
met telefoondienst zijn, gedurende de maand
November, verzonden 40 telegrammen en
ontvangen 31 telegrammen. Totaal behan
deld 71 telegrammen.
Vlissingen. Tegen 7 Dec. a. s. zal in
een buitengewone vergadering van aan
deelhouders in de naamlooze vennootschap
de Vlissingsche Havendienst worden voor
gesteld tot liquidatie over te gaan.
Voor den op het etablissement Fop
Smit te Ridderkerk aangevangen bouw van
drie schroef booten voor het goederenver
voer tusschen Frankfort en Rotterdam,
zullen de zes triple-compound machines met
stoomketels in de fabriek der kon. maatschap
pij de Schelde worden vervaardigd.
Voordracht voor voorzitter van den
Willem Annapolder (Zuid-Bev.): de heeren
J. de Geus, A. Nijssen en M. Nieuwenhuijze.
Dbld
Middelburg. Ter vervanging van P. H.
Witte en H. J. Looijser. zijn door den bur
gemeester tot agenten van politie der 2e
kl. alhier benoemd H. Trapman te Hans-
weert en L. Vinke te Veere.
Benoemd tot ingenieur van Delftland
de ingenieur van den provincialen waterstaat
dhr. W. de Man te Terneuzen.
Krabbendijke 30 Nov. 1887. Heden na
middag 2 uur vergaderde de gemeenteraad.
Na voorlezing der notulen van de vorige
vergadering werd goedgekeurd de op 28
November j. 1. door Burgemeester en Wet
houders gehouden openbare verhuring (voor
2 jaren, in te gaan 1 Januari 1888) van
het plateau aan de westzij van de haven,
en werden mitsdien als huurders aangeno
men G. Slabbekoorn voor eene jaarlijksche
huur som van f 14 en C. C. Welleman voor
f20.
Daarna werd tot lid van het Burgerlijk
Armbestuur met 5 stemmen herkozeu dhr.
J. Verlare, terwijl 1 stem was uitgebracht op
dhr. Jan van Liere.
Met het oog op de bestaande vacature
in het Collegie van zetters werd een voor
dracht opgemaakt, waarop werden geplaatst
als le Candidaat L. J. Overbeeke. en als 2e
Candidaat J. Alewijn.
Verder werd behandeld een ontwerp akte
van dading met Kerkvoogden betrekkelijk
den toren met uurwerk en bel, en besloten
dat deze akte notarieel zal worden opge
maakt. De keuze van den notaris werd
aan Burgemeester en Wethouders gelaten.
Vervolgens werd aangenomen eene door
Burgemeester en Wethouders voorgestelde
wijziging in de verordening op de heffing
van den hoofdelijken omslag. Indien dit
besluit de koninklijke goedkeuring erlangt,
zullen de belastingschuldigen worden ver
deeld in 24 klassen. In de laagste klasse
zullen worden geplaatst zij, die geacht wor
den een jarlijksch inkomen te hebben van
f250 tot beneden f300; in de 2e klasse,
zij wier jaarlijksch inkomen wordt begroot
van f 300 tot beneden f 350 enz. In de
24e of hoogste klasse zullen worden aan
geslagen zij, wier inkomen wordt berekend
te bedragen van f 5500 tot 6000. De heffing
in de le klasse zal bedragen pet. van
het begroote inkomen, in de 2e klasse s/5
pet. en voorts in iedere klasse l/6 pet. meer
dan in de voorgaande, zoodat de heffing in
de hoogste klasse 5 pet. zal bedragen.
Eindelijk werd nog besloten, op een ver
zoek van den lantaarnopsteker op het dorp
om verhooging zijner jaarwedde, afwijzend
te beschikken.
Men schrijft ons uit Middelburg:
Voor een klein maar zeer aandachtig
gehoor trad Zaterdag alhier op de heer P.
Hombach van Hulst tot het houden eener
lezing betreffende de wenschelijkheidtot het
heffen van beschermende rechten op vreemde
granen. Na als volkomen bekend veronder
steld te hebben den treurigen toestand waarin
de landbouw en de landbouwers zich be
vinden, vestigt spreker de aandacht er op
hoe de landbouwproducten hunne waarde
hebben verloren en gedreigd worden met
een totalen ondergang door datgene wat
andere landbouwers onder zooveel gunstiger
omstandigheden produceeren. Daar de oor
zaak van den achteruitgang van 't landbouw
bedrijf alleen moet worden gezocht in de
verlaging van de waarde der producten,
die moeten worden voortgebracht door een
intensief cultuurstelsel, waarvan de kosten
betrekkelijk niet zeer verschillen met die,
welke de bodem vorderde toen de vruchten
veel hooger waarde bezaten. Aangenomen
dat de waarde van een product afhangt
van en bepaald wordt door de behoefte
die er naar bestaat en naar de kosten van
voortbrenging, dan zal die prijs pas stijgen,
wanneer de vraag vermeerdert. De vraag
naar inlandsche producten zal dus te gerin
ger worden, naarmate het buitenland meer
hun overvloed hier komen storten, hier
waar het ingevoerde product op duurdere
wijze wordt geproduceerd. Een natuurlijk
gevolg daarvan is dat de eigen productie,
die niet goedkooper plaats kan hebben,
door den vreemde wordt verdrongen, van
welke voortbrenging ten onzent niets is
besteed, zoodat iedere Hectoliter vreemd
graan, dat meer wordt ingevoerd dan het
te kort voor eigen consumptie bedraagt, aan
onze arbeidende klasse het loon onttrekt,
dat wordt betaald aan de voortbrenging
van dat Hectoliter vreemd graan.
Derhalve wanneer het zoover kwam dat
er zooveel graan van het buitenland werd
ingevoerd en er dus zooveel door ons aan
arbeiders in het buitenland werd uitbetaald,
dat arbeid voor den Vaderlandschen land
bouw onnoodig werd, en dat alzoo de landen
braak lagen, dan zouden de arbeidskrachten,
anders ten goede komende aan de cultuur,
zich in de steden opeenhoopen en daardoor
zouden natuurlijk onheilen van allerlei aard
ontstaan. Werden alsdan de grondeigenaren
van hun inkomen beroofd, dan zoude
ook hunne koopkracht worden vernietigd
en meer dan eene industrie zou alsdan
mede ten ondergaan.
Spreker somt verder in breede trekken
de voordeelen op die de Amerikaansche
producent geniet, boven de inlandsche en
wijst er op hoe millioenen en millioenen
hectaren aldaar tegen den zeer geringen voort-
brengingsprijs van f 37,50 per Hectare een
gemiddelden oogst leveren van 38 Hectoliters
graan, terwijl die opbrengsten in onze beste
graanprijzen slechts op 26 30 HL. kun
nen worden gesteld.
Verder wordt gewezen op de vele be
scherming die de Amerikaansche producent
van zijne regeering geniet in den vorm van
een ministerie van landbouw met uitmuntend
ingerichte bureaux voor statistiekop de
overal bestaande telegrafische en telefonische
gemeenschapwaardoor een landbouwer da
gelijks de marktprijzen kan te weten komen
van de voornaamste markten, enz. enz. Men
heeft beweerd dat Amerika niet kan uit
voeren onder een bepaalden prijs en dat
die grens weldra zal zijn bereikt, 't Omge
keerde is echter waar. Tal van onderzoe
kingen hebben geleerd dat een Hectoliter
tarwe aan de markt te Liverpool of te
Londen kan worden geleverd voor f6,50
per Heet. Wanneer de Engelsche landbou
wers hun eigen product voor den zelfden
prijs aanboden, zou Amerika dadelijk den
prijs verminderen, daar er alsdan nog genoeg
verdienste voor haar overblijft. «Maar,»
beweert de vrijhandelsleer, «men mag het
brood van den arbeider niet duurder maken».
Aangenomen dat de tarwe met een invoer
recht f9 per H.L. zou kosten, dan wordt
de 100 K. f 12 waardoor het Kilo brood
14 ct. zou moeten kosten, verondersteld dat
de bakkers dezelfde winsten zouden rekenen.
Duitschland leert echter dat sedert de rech
ten van fl,80 per 100 Kilo de broodprijzen
niet zijn verhoogd en dat alleen de bakker
wat minder winsten heeft. De arbeider
die zelf bakt, zal iets duurder brood eten,
doch dat zal hem ruim worden vergoed om
de meerdere verdiensten, voortspruitende uit
meerdere vraag naar arbeidskracht.
Het bezwaar dat verhooging van de waarde
der producten alleen de verpachters en
grondeigenaren ten goede komt, wordt op
geheven door de vrijheid die ieder pachter
bezit de hem voorgestelde pachtvoorwaarden
al of niet aan te nemen. Spreker eindigde
met de aanwezigen op te wekken de handen
ineen te slaan om te trachten invoerrechten
te verkrijgen en er in't vervolg nauwkeurig
op toe te zien dat alleen afgevaardigden
naar de Tweede Kamer worden gezonden
die toonen een open oog voorde belangen
van den landbouw te hebben en die willen
tegemoet komen aan de billijke klachten
van dien grootsten tak van ons volksbestaan.
Hij sprak ook den wensch uit dat weldra
ook 't hoofdbestuur der Zeeuwsche maat
schappij van Landbouw van meening mocht
veranderen en dat ook van haar een stem
in dien geest moge opgaan. Daar de tijd