VOOR ZEELAND.
CHRIST ELI JK-
NIEUWSBLAD
HISTORISCH
AAL,
OND.
V
N
SEN.
1887. No. 12.
Donderdag 27 October.
Tweede Jaargang.
ïhe en
aren,
k
l
Imanuel.
m LAKE.
ARRETS
agen,
f 1,10
ïrswaren
-E.
VERSCHIJNT
F. P. Dhuy. fe Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIES
:nst
Een stuk Menschenleven.
DAPPERHEID.
Kerk- en Schoolnieuws.
LTERIJEN
i af f 1,25
■O ets.
e 20 ets.
SfDBONT.
GOES.
EER.
enz. enz.
er Rembours,
franco.
lachte mede
dat bij ons
crijgbaar zijn
debiet een
uitstekende
aandacht op
elren MAANDAG- WOENSDAG- EN VRIJDAGAVOND.
P i ij a per drie maanden franco p. p. f0,95
Enkele nommers-0,02
UITGAVE VAN
G. M. Klemkerk, te Goes
EN
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
it '19
ikar.
'm-
GOES,
evraagd
ever van dit
St
o. 1.30 en 6 u
1.4.40 en 6.50
Oennm. 12.
na aankomst
en 6 u. nam.
ar het Spoor-
lelburg en
Jetober.
Zondags, van
om 8 uur.
1ST
Zie rikzee.
oorweg Goes. ,et
tig
Zierikzee
5 's mor 7,30
!6 7.30
!6 'smidd. 3.
7 3,
18 j> 3,
19 12
Q
IV
S. laat zijn Travailleur op de ijzerfabriek
te B. goede vorderingen maken niet alleen,
maar gunt ons daarbij een blik te slaan in
de wereld zijner zeer gezonde denkbeelden,
wat betreft de inrichting der fabriek, de
werk verdeeling, de beste wijze van geld be
legging, van omgang met het personeel,
van beheer, van arbeiden, loonbetaling en
pensionneering der werklieden. Ieder die
dit boek leest, leeft onwillekeurig mee met
zij i held, en krijgt sympathie voor de zaak
die hij verdedigt, en voor de beginselen
die hij aanprijst.
Hoort wat S. over het kostgeld zegt:
«Sommige ouders laten zich kostgeld
betalen door hunne eigen kinderen. Hier
door hebben de jongens soms te veel geld
op zak en geven zich aan den hartstocht
over. Zoolang uwe kinderen bij u inwo
nen, moeten zij deelen in de vreugde en
den tegenspoed van het geheele gezin. Des
Zaterdags geven zij hun verdiend loon,
veel of weinig, geheel over en ontvangen
van de ouders een zakgeld, evenredig aan
hunne kleine behoeften. V oor kleeding,
tabak enz. zorgt het hoofd van het gezin.»
Het kostgeldgeven aan eigen ouders is
in sommige streken van ons land niet be
kend. Maar in verreweg de meeste plaatsen,
zelfs in erkend christelijke kringen, bestaat
deze gewoonte, die in zeker opzicht de ver
houding tusschen ouders en kinderen opheft,
den band tusschen hen min of meer los
maakt en een zeker gezag bij den knaap
vestigt, dat hem als ondergeschikt lid van
den familiekring niet toekomt.
Voor wij onze aanhalingen uit dit voor
treffelijke boek staken, zij het ons vergund
nog eens te wijzen op hetgeen S. van de
oplossing der arbeiders-quaestie denkt. Van
de wetenschap kan de oplossing dier quaestie
7 FEUILLETON.
ZESDE HOOFDSTUK.
Een Strijd.
Onder de brandende zon viel eene kleine
afdeeling wakkere soldaten een groote bende
woeste opstandelingeu aan.
Kort en hevig was het gevecht, rnaar
ook beslissend en schitterend. Eén voorbeeld
van moed en dapperheid, grooter dan alle
andere, trok niet alleen de aandacht van
het algemeen, maar verwierf zelfs de be
wondering van den dappersten hevelhebber.
Laidman was het, die gedurende het ge
heele verschrikkelijke gevecht allen, zelfs
den bloode, den laf hartigsten bezielde.
De Sepoijers hadden seeds zoo menig
dorp uitgemoord en geplunderd. Nog weer
klonken den braven sergeant de kreten der
wanhopige vrouwen en hartverscheurende
klaagtonen der onschuldige, hulpelooze kinde
ren in het oor. Zou hij, nu de vijand zijn werk
der vernieling voortzet, hem niet straffen 1
Vergeldende rechtvaardigheid wapende zijn
arm en elk zijner slagen velde een euvel
dader neder.
Geen genade vragende of aanbiedende,
joeg hij de vluchtenden na. Hij spaarde
dan ook niemand. Het was iets an-
vooreerst niet worden verwacht, zegt prof.
Quack. Den godsdienst wil deze hoogge
leerde heer doen dienen om het volk zoet
te houden. Onder de bijbelteksten die ZHG.
liet afdrukken had 1 Tim. 6 17 niet mo
gen ontbreken.
Of in andere landen, gaat S. voort, onze
tijd aan de armen den vorm van go Isdienst
schijnt te willen ontnemen, waarin zij op
gevoed zijn, weten wij niet. In ons land
wordt door de christenen het tegendeel
gedaan, overal zien wij onder de «op lager
trap» arbeidende rangen een opgewekt gods
dienstig gevoelde offervaardigheid voor
de belangen van eeredienst en christelijk
onderwijs is tot eene hoogte gestegen, die
onze bewondering wekt en eerbied afdwingt.
(Men lette wel op,, dat de schrijver niet tot
de anti-revolutionairen behooitwij zullen
d.t later trachten aan te toonen).
«Zij die de werklieden tegen dr. Kuyper
c. s. opzetten, handelen geheel inconseqent,
(zij blijven zich niet gelijk) met zijn streven
bij het volk verdacht te maken. Immers
zij zien het zelf in, dat de armen hun gods
dienst te ontroovenook voor de maatschappij
gevaar oplevert. Het verwondert ons soms
w aar men dr. Kuyper c. s. al niet de schuld
van durft te geven.
De soort van halve beschaving, waartoe het
onderwijs tegenwoordig leidt, volgens prof.
Quack, is bedroevend. Laat Z.H.G. dan
meewerken om hen, d e reeds een halve
beschaving deelachtig werden, een geheele
beschaving te geven. Immers «kwamen de
groote deugden en verstanden meestal uit
het lagere volk voort», in de middeleeuwen.
Door dezen maatregel zou wat nieuw bloed
in de aderen der door den leugengeest dooi
en door bedorven maatschappij worden ge
stort en haar harteklop zou niet zooveel
op dien van een beursspeculant gelijken».
En dan uit S. den wensch waarmede
ders dan woestheid bij het eerste gezicht
van bloed, zoo menigmaal in den oorlog
verontschuldigdhet was de bekendheid
met hunne barbaarsche wreedheden, die
hem op dit oogenblik ongevoelig maakte
voor medelijden, barmhartigheid of wroeging.
Hij zelf had vrouw en kind.
Toen de bajonetten, door de zon verlicht,
hij den laatsten aanval als de zeis der
maaiers op de vijanden indrongen, keerden
zij en vloden.
Vlugger dan huune verhitte vervolgers
geraakten zij langzamerhand uit hun bereik.
Elke achtergebleven bcoswicht wasintusschen
veilig in handen der Engelschen en men
rekende er op, dat, al was de vijand nu
na zwaar verlies teruggetrokken, hij spoedig
in grooter aantal zou terugkomen.
En zoo geschiedde. Hoe groot de slachting
geweest was, er waren er nog niet genoeg
gevallen.
Laidman bemerkte al spoedig dat eenigen
zich naar die zijde der legerplaats wendden,
waar de krijgsgevangenen werden bewaard,
ten einde dezen te ontzetten, wat hun reeds
gedeeltelijk gelukt was.
Hij snelde de anderen vooruit en bevindt
zich, vlugger dan de vluchtende moorde
naars en hunne handlangers, weldra in
hun midden en sneed hun den pas af.
Een officier, die het geva.ir zag, waaraan
de sergeant zich bloot stelde, verliet insge
lijks de gelederen en snelde hem ter hulp.
wij niet instemmen dat de Staat voor
on- en minvermogenden den toegang kos
teloos openstelle tot de lessen derhooge-
scholen en der polytechnische school te Delft.
Hij wijst er op dat de minister nu reeds
jaarlijks eenige duizenden guldens staatsgeld
beschikbaar stelt voor depractisclie vorming
van studenten aan de Polytechnische school
voor de acte van civiel-ingenieur.
Door de drie rijks-hoogescholen worden
jaarlijks ongeveer 75 advocaten afgeleverd.
Het rijk geeft jaarlijks aan hun hooger
onderwijs f'177000 uit. Dus kost iedere
advocaat die promoveerde het Rijk jaarlijks
f 2360. En nu nog gezwegen van wat de
opleiding onzer doctoren kost.
Zoo waar als dit laatste is, zoo verkeerd
is ook onzes inziens de raad, dien hij geeft,
ten opzichte van Koogere opleiding onzer
jongens op staatskosten. Hierover een vol
gende maal.
Verbetering.
Een vorige maal schreven wij de kosten
,ait het onderwijs aan de ambachtsschool
te Den Haag zijn f'1,08 per leerling en per
jaar. Dit moest zijn f 108.
Driewegen. Voor onze gemeente is tot
veldwachter benoemd C. Machielse, bewaar
der in de strafgevangenis te Goes.
Aan den heer Thonissen is ontslag
verleend als Minister van Binnenlandsche
Zaken in België. Zijn collega van Justitie,
De Volder, is door de Koning in zijne plaats
benoemd Lejeure, advocaat aan het Hof
van cassatie te Brussel, wordt Minister van
Justitie.
De gep. generaal-majoor-titulair van
het O. I. leger .1. C. J. Smits, commandant
van Bronbeek, is eergisteren daar in den
ouderdom van 76 jaren aan longontsteking
overleden,
Beiden weerden zich dapper en deden menig
soldaat in het zar.d bijtendoch werden
ook al spoedig door den vijand ingesloten,
zoodat zij onherroepelijk verloren schenen.
De officier viel bijna or.middalijk zwaar
gewond neder, maar onze moedige sergeant
zwaaide onvermoeid zijn degen en hield de
laffe moordenaars op eerbiedigen afstand.
Reeds meermalen hadden zij zijn moed be
wonderd en aarzelden, meenende dat hij
onkwetsbaar wa«. hem aan te vallen.
Nog zag hij niemand, die hem zou kun
nen helpen en hij gevoelde wel dat de be
sluiteloosheid zijner vijanden niet lang zou
duren. Hij begreep dat hij alles moest
wagen.
Tot, groote verbazing zijner vijunden had
hij zich plotseling gebukt, den officier, die
door veel bloedverlies reeds gevoelloos werd
onder den linkerarm genomen en stortte
zich met het zwaard in de rechterhand op
degenen, die hem in zijn vlucht belemmerden.
Bij deze overlegde en berekende handeling
verdween de bijgeloovige vrees, die de wilden
tot nu toe in toom had gehouden en zij
stortten zich onder het akeligste krijgsge
schreeuw op hem, terwijl hij onvermoeid zijn
zwaard niet te vergeefs hanteerde.
Eensklaps doet zich in de verte een hevig
wapengekletter hooren en weergalmt de
lucht van de kreten van verbitterde solda
ten. Nog één oogeublik en de vijand sloeg
na nog grooter bloedbad op de vlucht; de
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Renesst en Noordwelle
A. Wunder te Noordgouwe; te *s-Aeer
Abtskerke ds. E. Loen te Grijpskerke
te Leeuwarden ds. Chr. L. Laan te Goes.
Ilet Vaderland meldt dat dr. R. A.
S. Piccardt te Goes, tegen 1 April emeritaat
zal aanvragen.
Te Middelburg is door het moderamen
van den kerkeraad der Nederl. Herv. gem.
bepaald dat de aanvulling van het grostal
op 9 Nov. e. k. zal plaats hebben. Woens
dag 30 Nov. vorming van twee viertallen
en Woensdag 14 Dec. uitbrengen van het
beroep.
Viertal te Vlissingen. A. v. Veen
te TerneuzenS. Ulfers te Oldemarkdr.
L. Heldring te Zandvoort en A. H. Den
Boer te Muiden.
- De heer Ph. Bieger, directeur der
Zendingsgestichten van wijlen ds. A. Wit-
teveen en hoofdonderwijzer der Zendings
school aldaaris door de Rotterdamsche
Zending»vereeuiging benoemd tot zendeling
voor Ned.-Indië.
De commissie voor het christelijk
onderwijs der Ned. Geref. kerk (doleerende)
te Amsterdam, zal D. V. in het voorjaar
1888 vijf scholen openen en wel onder lei
ding der vijf hoofdondi rvvijzers, die wegens
doleeren, door den kerkeraad der Hervormde
gemeente waren bedankt.
Ingevolge een koninklijk besluit is de
jaarwedde van den te benoemen hoofdonder
wijzer te Rilland-Bath tot f700 verminderd.
juichtonen weerklonken; de slag was
gewonnen.
Toen de overwinnende benden van hunne
vervolgingen terugkeerden, lagen de beide
jongelingen nog op de plaats waar zij ge
vallen w.iren luitenant Lovelace bijna be
wusteloos, de Sergeant geheel uitgeput.
Aan eenige manschappen was de droeve
taak opgedragen hen naar de legerplaats
te dragen. Terwijl zij hen opnamen, be
merkten zij. dat de sergeant in de eene
hand het portret van eene jonge vrouw en
in de andere een potloodschets hield van
eene nederige kamer, waarin eene moeder
met een zuigeling, dien zij aan het hart
drukte. Duidelijk kon men zien, dat beide
dezelfde vrouw voorstelden. Zorgvuldig wer
den zij weggeborgen.
Tegen den avond van denzelfden dag
kwam Mary's brief na vele begrijpelijke en
onbegrijpelijke vertragingen eindelijk ter
bestemder plaatse en werd in het kamp
afgegeven.
August had zijn' vader gezegd, dat hij
de epauletten zou verdienen en hij had woord
gehouden.
De generaal zelf, die zijne daden bewon
derde, hechtte ze op de schouders van den
verminkten sergeant.
Wist August, dat hem zooveel eer te
beurt viel Helaas neen 1
Slot volgt.