T.
lstoffen,
3ING
ÏELS,
CH RIST ELI JK-
NIEUWSBLAD
HISTORISCH
VOOR ZEELAND.
1887. No. 128.
onderdag 29 September.
£erste Jaargang.
jkillll,
ordon
l Cents Sigaar
|a
Bejjnen
rELEGRAAF."
PTDIENST
de Jonge.
<KE!M, SS
enz.
ïi, Goes."
I
F. P. D'huy. te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIES
Kerkt en Schoolnieuws.
Landbouw, enz.
Gemengde Berichten.
bezichtiging. Zoowel
tegenstaande deze Kast
er geweld. Het zal
ftJ
T I E
GOES.
iide collectie SIGAREN
1 de aandacht op de
|A.N EMANUEL,
WINKEL
STRAAT GOES.
IOTDIENST
aurg en Zierikzee.
kzee Spoorweg Goes.
October.
Van Zierikzee
Dinsd. 27 's mor. 7,30
Woen.28
Dond. 29
Vrijd. 30
Zaterd. 1
Maan. 3
Dinsd. 4
7.30
6,-
6,30
6.30
7.30
7.30
[mber.
van Antwerpen
jDinsd. 27 'smorg.3.—
Dond. 29
4.-
n, Middelburg en
Nam.
leptember.
October.
a
igen
r
rd.
Van
Middelb.
naar
Hotterd,
Van
Rotterd.
naar
Midde 4
en
Vlissingen
V. 9,-
v. 8,30
V
9,
8,3b
5
9-
9,
9,
9,
8,3b
8,3C
8,
8.—
iw.
VtltMIlIJM
L. EN MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Urijs per drie maanden fi'anco p. p. f0,95
1 kele nommersf.(2
UITGAVE VAN
G. M. Klenikerk, te Goes
EN
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
V 4,300,000 45,000 - 96.
De heer Keuchenins heeft in de zitting
van Maandag nogmaals herinnerd aan het
feit dat er in de Tweede Kimer 10 leden
ontbreken. De grondwet vraagt op iedere
45000 inwoners een lid. Ons land telt
4,300,000 inwoners. Er zijn dus 96 leden
in de Tweede Kamer? Mis, lezer! er zijn
er slechts 86; dat is 10 te weinig. De
heer Keuchenius blijlt er bij, en wie
zal het tegenspreken -- dat de regeering
.net deze Kamer het ontzaglijke werk der
grondwetsherziening niet had mogen ter
hand nemen.
Nu mag de pers uit Rotterdam triomfan
telijk uitroepen dat de heer V. Houten
den heer Keuchenius ernstig aan liet ver
stand bracht, dat hij dwaalde. Zij mag
met een zekere ingenomenheid vertellen, dat
de hr. Keuchenius onder het gelach der
Kaïnerzijn amendement heeft ingetrokken.
Geen nood.
'tls meer gebeurd, dat men eerst een
Kamerlid over een zaak uitlachte, en twaalf
jaren later met het bespottelijk gemaakt
voorstel van den gehaten antirevolutionair
voor den dag kwam. Denk slechts aan de
beraadslagingen over de wet op den kin
derarbeid.
Niet onmogelijk dat het nageslacht den
heer K. nog eens prijst om zijn vasthoudend
heid, de onder de hilariteit der beschul
digden begraven beschuldiging van wet-
schennis weer ophaalt en de onnoozelheid
zijner vroede voorvaderen belacht, die,
4,300,000 door 45 duizend deelende, maav
altijd meenden, dat dit 86 tot uitkomst gaf.
Wijlen Jhr. de Jonge zou er van zeggen,
dat de meerderheid niet altijd gelijk heeft.
Ook hij stond eens iu de Kamer met
dr. Jdzerda alleen 1
Goes, 27 September '1887.
Men weet dat in den verkiezingsstrijd
onlangs de heer Ds. Verweij te Ovezande
het noodig achtte zijn pen te punten, en
allen, die hij bereiken kon, toe te roepen
«Kiest Lobman niet.5) Een der vele redenen,
om dezen christen-staatsman uit te werpe n,
was dat bij bevriend was met, advo
caat was van Dr. Kuyper, en deze
man; om wien af te schilderen de taal
door den Ovezandschen Evangeliedienaar
uitgeput werd; deze man had het indertijd
in een werkje ronduit gezegd dat hij zijn
kerkidee had ontleend aan een Ëngel-
schen roman!
Dr. Kuyper vraagde hiervoor bewijs, en
wat is nu «des Pudels Kern»? Wat is de
zaak? In de Confidentieeen werkje, door
Dr. K. uitgegeven, nadat hij uit de valsche
Idealen van het modernisme gekomen was tot
het Kruis van Golgotha, in die Confidentie
spreekt l)r. K. op bladz. 39, van een
Engelschen roman, die, niet in waarde,
matr in beleekenis voor zijn leven, naast zijn
Bijbel staat, nlThe Heir of Redcliffe van
Mss Younge; welk werk voor Dr. K., zooals
hj zelf zegt, en wie vermeet zich het
Lter te weten het middel geweest is
to, breking van zijn zelfgenoegzaam, weer
strevend hart.
Nu dacht ons, dat er zekere dingen zijn,
die het binnenste heiligdom van den
'ssnsch raken, waarin geen onbescheiden
Lkken van anderen vallen mogen.
Ds. Verweij denkt zoo niet. Hij ontziet
zich niet, een oordeel uit te spreken over
iets, waarvan hij niets weet, en waarover de
eerste beginselen van adel des harten, laat
staan van Christenzin, hem nopen moesten te
zwijger
Het behoeft geen betoog, dat dr. IC. ge
lijk had in zijn antwoord aan de Middelb.
Crt. dat Ds. Verweij zich vergaloppeerd
heeft, en de ncodige Zeeuwsche rondheid
mist om dit te bekennen. Er is bovendien
in deze veroordeeling van Dr. K. door Ds.
Verweij, behalve het zeer onheilige beginsel,
een vergrijp tegen de hooge beteekenis van
het rijk der gedachte, en der geschiedenis.
De gemoedsverandering van Dr. Kuyper,
teweeggebracht gedeeltelijk door lezing van
liet uitnemende, kostelijke werk De Erfge
namen van Redcliffe, wordt door Ds. V.
verdacht gemaakt, omdat bedoeld werk
verdicht is.
Wanneer er dus onder onze lezers zijn
die meenen dat b. v. Bunjaris Christen-
reize op vele harten een machtigen indruk
heelt gemaakt, vergissen zij zich volgens Ds.
V.'s beschouwing;' 't werk is verdicht
Meent iemand b. v. zeker te weten dat de
verschijning van de Negerhut een donderslag
was in de ooren van de gansche beschaafde
wereld, en in Gods hand het middel was,
tot den doodsteek aan de slavernij 't
blijkt niet zoo te kunnen geweest zijn,
't was maar een verdicht verhaal 1
Mocht iemand weten dat b. v. de werk
jes van Ds. de Liefde, om maar één chris
telijk volksschrijver te noemen, invloed
gehad hebben op de harten van ons volk,
ter verlossing van het koude ongeloof en
onkundige modernisme mocht iemand
meenen dat lezing van werken als Mevr.
Bosboom, als Bungener, als Mej. Alcock
schreef, hamers in Gods hand zijn kunnen
om steenen harten te morzel te slaar. en
de kracht der Hervorming te doen verstaan,
de litterarische beschouwing van Ds. V.
moge hem van deze dwaling genezen
Doch genoeg. In zijn onbesuisden uitval
op Lohman, die zelfs tot zijn vrienden niet
kiezen mag wie hij wil, heeft Ds V. zich
vergrepen aan de waarheid, aan den oor
sprong, den rijkdom der Gedachte,
aan de Geschiedenis. We hebben er
niets tegen, dat men grieven, tegen
wien ook, uitspreke. De waarheid is grooter
dan liet genie. Maar de bestrijding, model
Verwey, waar lijkt zij op We protesteeren
er tegen uit alle macht. Zoodoende zal
men ter bestrijding of verdediging van
mannen di 3 in het openbaar optreden, alle
personen die met hen omgingen, van de
bakeraf tot hun professoren toe, dienen te gaan
ondervragen, en in kelder, keuken, kast en
bibliotheek zijn onbescheiden blikken gaan
werpen. Is dit waardig Is dit beginselstrijd
Zou een Van der Brugghen zóó gestreden
hebben
We hebben nu nog over deze zaak een
brochure te wachten van Ds. Verwey, die
dus in elk geval fantaisie-Ioos zijn zal.
Dit belooft wat.
lerseke. De levering der voor de ge
meentegebouwen benoodigde steenkolen is
aangenomen door L. Laban voor f 0,58 per
H. L, en van de benoodigde petroleum
door A. Paauwe voor f 0,075 de Liter.
TVolfertsdijk.De gebreide goederen der school-
leerlingen, die ter uitreiking aan de diaconiëen
der herv. en chr. ger. kerk en aan het
algem. armbestuur afgestaan waren voor
de armen, doch waartoe laatsgenoemd be
stuur niet besluiten kon, is thans door
een daartoe benoemde commissie aan tien
huisgezinnen uitgereikt. De drie nieuwe leden
van het armbestuur hebben hunne taak
aanvaard, en tot hun voorzitter gekozen
den hr. Jan op 't Hof, die gemeld armbestuur
ook zal vertegenwoordigen in de polder
vergaderingen der ingelanden van het wa
terschap Oud-Wolfertsdijk.
De heer Pieterse, sedert langen tijd
in dienst bij de stoomvaartmaatschappij
Zeeland als purser op eene der mailbooten,
verlaat met October zijne betrekking en
treedt in dienst van de Deli-Spoorwegen
op Sumatra. M. C.
Baron De Vos van Steenwij k stelt
zich weder beschikbaar voor het lidmaat
schap der 2e Kamer. De afdeeling Win
schoten stelde voorloopig dr. J. M. Smit
candidaat.
Z. M. benoemde tot adjudant-contro
leur der directe belastingen, enz. te Dor
drecht dhr. G. B. Wendel, thans ontvan
ger der directe-belastingen en accijnzen te
Breskens. En tot ontvanger der registratiën
en domeinen te Tholen dhr. J. A. P. Le
venkamp, thans surnumerair.
De Tweede Kamer heeft tot rappor
teurs, in zake grondwetsherziening benoemd
de heeren De Beaufort, Gleichman en v.
Osenbrugen (liberalen) en v. d. Schrieck
en Schaepman (roomschen.) Zou dezen
heeren het ridderlint beschoren zijn
H. H. M. M. de Kening en de Ko
ningin zijn heden van Den Haag naar het
Loo teruggekeerd.
Kruiningen. Donderdag 29 September
zal de Edel Achtbare Heer C. der Weduwen
als burgemeester dezer gemeente worden
geïnstalleerd. Er heeft zich alhier eene
commissie gevormd om dien dag een recht
feestelijk aanzien te geven. Een aantal
jongelui hebben zich bereid verklaard als
eerewacht dienst te doen.
Z. M. Sehroefstoomschip Ceram heeft
den 27 sten dezer Suez verlaten. Alles wel.
Z. M. heeft herbenoemd tot kantonrech
ter plaatsverv. te Hulst II. A. A. baron
Collot d E'-cury en L. J. M. v. Waesberghe.
Uit het derde jaarverslag der vereeni-
ging tot Christelijke verzorging van krank
zinnigen en zenuwlijders over het jaar 1886
/1887 blijkt, dat het kapitaal f 10,144,115
bediaagt. De leden en begunstigers brach
ten f 10.850 bijeen, terwijl hun aantal klom
van 2156 tot 2897 en het bedrag der con-
tributiën vari f 5500 tot f6861,35.
ezswsüOisa
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te St, Annaland, ds. R. Bok-
ma tp Krabbendijke te Amsterdam J.
II. Wiersma te Rheden te Utrecht, H.
B. Oorthuijs te Katwijk.
Bedankt voor O. Wetering door dr. W.
v. d. Beke Callenfels te Biezelinge.
Ev. Luth. Kerk.
Bedankt voor Vlissingen H. R. Snijder
te Medemblik, die het beroep naar Tiel
reeds had aangenomen. N. R. C.
Tot afgevaardigde voor het Locaal-
Comité te Goes, naar de algemeene Unie
vergadering te Utrecht op 6 Oct. a. s. is
gekozen Je heer M. de Jonge Jz.
De hr. B. M. den Boer sprak jongst
leden Zondagavond te Biezelinge over «Veld
wijk.» De collecte bracht f 45,30 op.
De collecte voor de scholen met den
bijbel bracht op te 's Gravenpolder f5.32
en te Sluis met Heille f159.63.
Voor het najaars-examen voor onder
wijzers hebben zich in Zeeland aangemeld
13, en. in Z. Hulland 136 candidaten. En
voor onderwijzeres in Zeeland 7, in Z. Hol
land 96 candidaten.
De nieuwe cursus aan de theologische
school te Kampen begon met 42 litterari
sche en 36 theologische studenten, waarvan
9 in hun laatste studiejaar.
Mej M. Slothouwer te Middelburg staat
No. 1 op de voordracht voor leerares in de
Ned. taal- en letterkunde aan de middelb.
school voor meisjes te Leeuwarden.
Men schrijft ons uit Zeeuwsch Vlaande
ren Westelijkst deel, omtrent den aardappel
oogst het volgende
liet aardappelrooien, hier stekeu genoemd,
heeft de vorige week algemeen een aanvang
genomen. De opbrengst is verrassend en
overtreft de stoutste erwachtingenwie
zich nog het geklaag herinnert, dat gedu
rende de droogte werd gehoord, of meê
hielp klagen, moet nu waarlijk beschaamd
staan en verlegen De regen, die zoo uit
nemend juist nog voor alles te pas kwam,
heelt op de late soorten, weldadig gewerkt,
zoodat de knol, voor enkele weken nog klein,
thans eene afmeting heeft aangenomen, zoo
als de grootste liefhebber die maar wenschen
kande smaak is heerlijk de prijzen zijn
niet hoog, een vaste marktprijs bestaat nog
niettoch is ieder geneigd om te verkoopen,
uit vrees voor dalende markt. Op enkele
plaatsen vertoont zich het kwaad sporadisch,
toch behoeft geen vrees voor versprei
ding meer te bestaan, met het oog op het
gevorderd saizoen.
Ook de mangelwortels, paarden- en sui-
kerpeën, groeien nog zeer willig.
Kruiningen. De vrouw van v. d. K. zich
naar huis begevende zakte in den achter
weg in elkaar. Dadelijk werd geneeskun
dige hulp ingeroepen en de zieke voorloopig
in het huis van dhr. v. d. H. gebracht, doch
dit mocht niet baten, want binnen weinige
oogenblikken was zij een lijk.
Reeds meermalen bleek hoe gevaarlijk
het is in een aarden pot of teil de voeten
te wasschen. Deze bezigheid had ook thans
Le Wemeldinge een zeer treurig gevolg.
Hen meisje aldaar had het ongeluk den pot
te breken, zoodat de scherven haar diep
ui den voet drongen en zij voor een langen
tijd het gebruik van dat lichaamsdeel zal
moeten missen.
De doctoren Brands en v. Se'ms hebben
de stukken verwijderd. De voet is belang
rijk verwond.
