CHRISTELIJK-
NIEUWSBLAD
HISTORISCH
YOOR ZEELAND.
1887. No. 125.
Londerdag 22 September.
Eerste Jaargang
VERSCHIJNT
F. P. D huy. te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIES
BERICHT.
L-EN MAANDAG- WOENSDAG- EN VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p. f0,95
I kele nommers-0,02l/2
UITGAVE VAN
G. M. Klemkerk, te Goes
EN
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Wie zich met 1 October a.
s. op ons blad abonneert,
ontvangt de tot dien datum verschijnende
nummers gratis.
DE UITGEVERS.
GOES, 21 September 1887.
De heer Schimmelpenninck uit Goes
de lezers zullen het zich nog wel herinne
ren heeft in den jongstverloopen zomer,
bij de grondwetsherziening, de liberalen een
enkele maal aan den politieleen pols gevoeld.
Zoo onder anderen sprak deze afgevaardigde
't onverholen uit dat hij vreesde dat de
natie door de liberalen zou gefopt worden
bij de behandeling der additioneele artikelen.
Met onze hulp zouden zij hoofdstuk III
aannemen en het kiesrecht regelen.
Maar als dan straks de nieuwe kiezers
moeten aangewezen worden, licht mogelijk
zoo oordeelde de heer Schimmelpenninck,
dat gij dan u stil terugtrekt, en de ad-
ditoneele artikelen verwerpt. Dan hebt gij
met onze hulp het kiesrecht geregeld, om
daarna, dool voor het geroep van het volk
achter de kiezers, de rechthebbenden van
het electorale erf, dat wil zeggen uit de
rijen der kiezers te weren. Voor dit ver
moeden bestond grond, ondanks de veront
waardigde protesten van Schimmelpennincks
tegenstanders.
En nog zijn wij niet gerust, of de addi
tioneele artikelen er wel door zullen gaan.
Want mochten de liberalen in de Tweede
Kamer al den moe 1 missen ze te verwerpen,
- die van de Eerste Kamer, geheel zeker
van hun zetel, wijl hun kiezers voorloopig
met de nachtschuit blijven reizen, zouden
er wel eens anders over kunnen denken,
en stemmen eenvoudig deze artikelen af.
Want dit is zeker in de Kamer is
het trouwens door liberalen onbewimpeld
uitgesproken, wat hunne partij geen rechts-
streeksch voordeel aanbrengt, zullen deze
zoogenaamde voorstanders van recht en
waarheid niet gemakkelijk invoeren.
'tZou echter kunnen zijn dat wij ons
vergissen. Dat de aandrang van de roependen
op de stoep, zoo bedenkelijk groot wordt,
dat men de deur niet langer op grendel
en nachtslot houden durft. Dat men de
nieuwe kiezers wel niet aan het harte drukt,
maar
Dat zal ons verblijden.
En bij het toekomstig genot, dat deze
daad van zelfvernietiging ons verschaft,
gevoelen wij ons opgewekt, onze bede aan
de kiezers te herhalen:
Weest er toch op bedacht, dat gij nu
reeds tracht eene kiesvereeniging op te
richten.
Zorgt vooral dat in die kiesvereeniging ook
mannen uit het volk achter de kiezers stem
en recht van spreken hebben. Immers het
nieuwe kiezerscorps zal, beter dan de
tegenwoordige census-kiezers, tolk zijn van
de gevoelens en wenschen| en beginselen
der natie.
Op het volk achter de kiezers had Groen
v. Prinsterer in 1854 reeds al zijne hoop
gevestigd.
En in 4866 schreef hij
«Het is overbekend dat in het volk, in
de lagere standen, in den kleinen burger
stand, verreweg onze meeste kracht ligt.»
Men zal wijs doen als men zich niet te
hen toch in huis en kring toelaat.
vreden stelt met zich in deze profetisch
uitgesproken meening te verkneuterenmaai
de komende winteravonden aan te wenden
tot voorlichting en bearbeiding der aanstaan
de medekiezers. Daartoe toch bestaat altijd
gelegenheid. In den huiselijken-of inden
vriendenkring, op de weikplaats of op den
weg vindt men daartoe gelegenheid. De
geschiktste weg is echter die der vereeni-
gingen. In opzettelijk daartoe belegde sa
menkomsten, kan voor onze christelijke
historische beginselen o, zoo veel worden
gedaan.
De vrome Nelson zei tot zijne Engelschen,
toen zij den strijd bij Trafalgar tegen de
Franschen gingen ondernemen Mannen I
Engeland verwacht, dat ieder man zijn
plicht zal doen.
Dit moest ook de leus zijn van allen die
onze beginselen voorstaan, wijl zij ze ken
nen, en van de zegeviering dezer beginselen,
wijl zij op Gods Woord gegrond zijn, alle
heil voor de natie verwachten.
Reeds in 1866 profeteerde EsserDe
Consei vatieven worden straks verslagen
door de radicalen en dan zullen in den Staat
tegen elkander overstaan radicalen en
antirevolutionairengelijk in de kerk mo
dernen en orthodoxen.
Aan de vervulling dezer profetie brengt
de zoogenaamde grondwetsherziening, thans
aan de orde, ons in beginsel een heel eind
nader.
In werkelijkheid echter eerst dan, als
allerwegen de rechte wapenen zullen ge
vonden zijn, waarmeê men onkunde en
vooroordeel afdoend bestrijdt.
Deze laatste toch zijn de beide machtige
factoren, die een deel der anti-revolutionaire
kiezers er bij dlaatste verkiezing toe
gebracht hebben, met verloochening van
Groen's beproefde standpunt, en met ver
lating van Groen's juiste gedragslijn, de
i csten van Groen's zich gelijk blijvende
volgelingen ten doode op te schrijven.
Want niemand vergeteNiet Lohman,
niet Donner en anderen van Groen's leer
lingen en tijdgenooten zijn veranderd.
Integendeel de nu afgevallen vrienden
hebben nooit de kracht der kerkelijke en
sociale vraagstukken gekend, en evenmin
goed ingezien hoedanig het standpunt van
Groen van Prinsterer, of wil men een anti
revolutionair van den nieuwen tijd, ofschoon
met de oude belijdenis,hoedanig het stand
punt van i ie Savornin Lohman was.
In 1866 schreef Groen v. Prinsterer
«Misschien ware het wenschelijk dat me
nig kiezer wat minder over en wat meer
van Keuchenius las.»
Zou deze uitspraak ook in 1887 ten op
zichte van andere antirevolutionaire kamer
leden moeten gelden?
Be Troonrede.
Om wat in de Troonrede stond, gaf dit
maal niemand iets.
Neen, de belangstelling koos een ander
wit, en wierd geprikkeld door hem, die
van den Troon deze rede sprak.
Dat de Koning zelf nog verschenen was,
dat vervulde het vaderlandsche hart met
vreugde en dank.
In Europa had de pers onzen Koning
reeds ten doode opgeschreven. Reeds had
men zich aan zijn erfboedel en de beschik
king over het huwelijk van zijn prinselijk
dochter gemaakt.
Men duchtte het ergste.
En zie, daar verrast de Koning het volk
nog op eenmaal met zijn publieke tegen
woordigheid. Daar ziet het hem nog op
den Troon. Daar hoort het zijn onverzwakte
stern nog
Och, wat de heeren Ministers voor den
Koning hebben opgeschreven, wat op dat
stuk papier staat, en wat hij voorleest,
doet er niet toe.
De kostelijke gebeurtenis is, dat hij nog
sprak, en dat de nationale bezorgdheid
weer is gerust gesteld.
Uitnemend kiesch heeft de Minister
opsteller dit bij het ten papiere brengen
van deze Troonrede dan ook gevoeld.
De aandacht mocht ditmaal niet door den
inhoud van den Koning worden afgetrokken.
En daarom maakte hij, denkelijk met
opzet, dien inhoud onbeduidend genoeg,
om zelfs de pers van de moeite der be
spreking te ontslaan. Standaard
TWEEDE KAMER.
Waarn. Voorzitter, de heer Van der
Schrieck.
De heeren Van der Loeff en Van Delden
brengen verslag uit over de geloofsbrieven
van alle gekozen leden, behalve van de
heeren Drucker, Viruly en Ruland, strek
kende tot toelating van alle leden. Aldus
besloten.
Ingekomen een Kon. besluit, dat den
Voorzitter machtigde tot beëediging der
heeren Van der Feltz, Van der Sleyden,
Van Wassenaer Catwijck, Van Osenhruggen
Haffmans, Lambreclits en Schaepman, die
in handen des Voorzitters de gevorderde
eeden afleggen en zitting nemen.
De vergadering gaat over tot opmaking
van een nominatie van drie candidaten voor
het voorzitterschap der Kamer.
Eerste c ndidaat. Uitgebracht 65
stemmenmr. E. J. J. B. Cremers, oud
voorzitter 52 ste men, zoodat tot eersten
candidaat is gekozei r. E. J. J. Cremer
Tweede caml a at. Uitgebracht
stemmen: mr. J. G. Gleichnian ;>8 stem
men. JE. baron Mackay '13, Reuther 6,
zoodat tot. tweeden candidaat is gekozen
mr. J. G. Gleichman.
Derde candidaat. Uitgebracht 65
stemmen: Reuther 31, Van der Schrieck
13, JE. Mackay 9, De Geer 2.
Tweede vrije stemming. Uitgebracht 65
stemmenReuther 43, Van der Schrieck
10, JE. Mickay 4, zoodat tot derden can
didaat is gekozen A. E. Reuther.
Deze voordracht zal den Koning worden
aangeboden door een commissie bestaande
uit den tijdelijken Voorzitter, het bureel van
stemopneming (de heeren Van der Feltz,
Van Alphen, Kolkman en Smit) en de
heeren Rengers, Vos de Wael, T. Mackay
en Willink.
De vergadering wordt gesloten.
Met 1 Nov. zijn belast de hoofdinge
nieur A. J. Brevet, van den dienst in het
11e district, met den dienst in het 7e, ter
standpl. Maastricht; de hoofding. J. v. d.
Toorn met den dienst in het 11e district,
standpl. Middelburg. De ingenieur 3e kl.
N. A. M. v. d. Thoorn, te Goes, is benoemd
in het 2e. distr. ter standpl. Leeuwarden
De ing. 3e kl. J. G. Ermerins, thans te
's Bosch, vervangt hem in 't 11e distr. ter
standplaats Goe-\
Koninklijke besluiten. Benoemd J.
Bruinooge tot lid van het bestuur der
waterkeeringen van het calamiteuze water
schap Ellewoudsdijk en den calamiteuzen
polder Borssele. M. Schoolf tot dijkgraaf
van den polder Oosterenban van Schouwen.
S. Paul tot plaatsverv. dijkgraat van het
waterschap Öoster Zwake. Mr. A. J. F.
Fokker tot voorzitter van het dagelijksch
bestuur van het waterschap Schouwen.
Zierikzee. Stemgerechtigden in den polder
«de Vierbannen van Duiveland», hebben
tot ontvanger-griffier van dien polder be
noemd den heer C. Van der Vliet Üzn., met
37 stemmen, zijnde no. 3 van de voordracht.
Op jhr. mr. J. W. D. Schuurbeque Boeije
waren 32 stemmen uitgebrachtterwijl 1
briefje blanco was.
Door Z. M. is aan den burgemeester
v. n St. Kruis, mr. P. G. J. Hennequin,
toestemming verleend om tot wederopzegging
te Aardenburg te wonen.
In de vergadering van deu gemeen
teraad te Stavenisse zijn de geloofsbrieven
van het nieuw gekozen lid dhr. M. v. Luijk,
onderzocht en is tot diens toelating besloten.
Wegens het verstrijken van den termijn
van 3 jaren, werd besloten Z. M. den Ko
ning opnieuw verlof te vragen, om in een
geli,ken termijn haven- enkadegeld te
heffen. Enkele artikelen, waarvoor tot heden
geen belasting noodig was, komen ook on
der de termen. Namelijk eieren 1 cent per
100stroop 5 cent per 100 kilo. Paarden
en koeien 10 cent per stuk. Kleinere huis
dieren 5 cent per stuk. Bloem 1 cent per
50 kilo. Stoelen 5 cent per dozijn. Glaswerk
5 cent per mand.
Toen Z. M. jongstleden Maandag de
troonrede uitgesproken had, was er een
der Kamerleden, naar het "Vaderland ver
noemt, was het de heer v. Eijsinga, voor-
ziiur der Eerste Kamer, die luide riep:
«Leve de Koning 1 leve de Prinses! leve de
Koningin Z. M. beantwoordde dezen kreet,
waarmee alle aanwezigen in de troonzaal,
niet het minst het publiek op de tribune,
instemde met een hartelijke buiging.
De generaal-m \joor van het Indische
leger, v. Kesteren is ernstig ziek, zoodat
de generaal-majoor v. Zijll de Jong, thans
met verlof in Nederland, per telegram ont
boden is, om hem onverwijld te vervangen.
Dr. Stemberg is gisteren te Utrecht
overleden.
Ierseke. De gemeenteraadszitting van ver
leden Zaterdag werd Maandagavond voort
gezet. In eene geheime zitting werd toen
besloten een torenuurwerk aan te schaffen,
en daarvoor eene som, de f900 niet te
boven gaande, te leenen.
Te Rotterdam is, naar aanleiding van
de jongste ongereldheden, een adres aan
den Gemeenteraad ter teeken ing gelegd voor
hen die bij deze gelegenheid schade leden
alsmede voor hen die belang stellen in een
tijdige handhaving der orde door politie en
overheid.
Prof. Pekelharing, na zijn reis naar
Indië Zondagavond van Parijs te Utrecht