NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRIST ELI JK-
HISTORISCH
1887. No. 120.
Zaterdag 10 September
Eerste Jaargang
/%^7-
VERSCHIJNT
G. M. Klemkerk, te Goes
F. P. D'huy, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIES
Hoogere Burgerscholen.
BE
ken MAANDAG- WOENSDAG- EN VRIJDAGAVOND.
Trijs per drie maanden franco p. p. f0,95
Enkele nommers-0,0272
UITGAVE VAN
EN
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Of er aan deze inrichtingen nog wat te
verbeteren zou vallen
Wie zou deze vraag voor eenige jaren
hebben durven stellen Zoo een zou men
in overmaat van ergernis en verontwaar
diging zeker wel voor een clericaal of zoo
iets gehouden hebben..
Gelukkig, ook onder hen wier namen in
onuitwischbaar schrift op de rol van het
«denkend deel» voorkomen, zijn er niet
weinigen die eenigen twijfel koesteren om
trent de feilloosheid van ons Middelbaar
Onderwijs.
De klacht van de Zierikzeesclie JSieuws-
bode en de motie Lambrechtsen bewijzen
dat men ook in Zeeland den goedea weg
van onderzoek naar mogelijke verbetering
op wil.
Vooral het goede in den tegenstander
wenschen wij te waardeeren. Nu willen
wij van de Hoogere Burgerschool geen
kwaad spreken, 'tls er ons niet om te doen iets
onaangenaams te zeggen, als wij even
wijzen op een belangrijken brief in het
Vaderland van Maandag «van mevrouw
B. aan den heer Leo, ter bezorging aan
vele leeraren onzer H. B. Scholen.De brief
is een antwoord tegelijk aan iemand die
de achting gevraagd had, ook voor dezul
ken die «voor hun vak geen raad weten
om de jongens onder wanorde en tuchte
loosheid klaar te krijgen.
Dit beroep gaat, volgens de schrijfster
te ver. Zij kan niet beamen dat de
leeraren bij 't Middelbaar Onderwijs steeds
geschikter worden, «omdat de voorraad
leeraren steeds grooter wordt, en men bij
elke vacature eene ruime keuze heeft.» Zij
vraagt, «of de heeren leeraren er wel zeker
van zijn, dat de 13jarige aankomelingcn,
die de eerste klasse bezoeken, het totaal
kunnen doen van de kleine en groote beetjes
leerstof, die hun door de afzonderlijke leeraren
worden aangeboden.»
En of het waar is, dat «het opgeven
van werk op de H. B. Scholen maar in
den blinde geschiedt, zoo, dat een jongen
den eenen avond achter een berg huiswerk
nederzit, terwijl hij den andeien dag niets
te doen heeftdat het gebrek aan samen
werking der leeraren de kanker is van ons
middelbaar anderwijs.»
De schrijfster doet evenwel ook recht
wedervaren aan de leeraren, waar zij op
de kwade gewoonte onzer aankomelingen
wijst, om op te gaan in spelen en wedstrijden,
en de studie te vergeten. De knapste leeraar
staat machteloos tegenover leerlingen, die
lichamelijk in de klas, en tegelijk geestelijk
in de maliebaan zitten.
7* Huvers gekozen.
Onze candidaat kwam met 147 stemmen
boven den heer La Motthe uit de bus.
Deze uitslag verblijdt ons.
Zij toont dat de meerderheid der kiezers
om des beginsels wille nog gezind is den
strijd tegen het liberalisme tot zelfs bij de
stembus voort te zetten. De heer La
Motthe toch is een door alle partijen bemind
en geacht man, dien wij alleen daarom niet
mochten aanbevelen, wijl hij, eens in de
Staten, mannen ter Eerste Kamer zou helpen
afvaardigen, die van geen recht doen in
zake onderwijs weten willen.
De kundige liberaal, die nu niet gekozen
werd, is met zoovele anderen het slachtoffer
van de dwaze bepaling dat de leden der
Eerste Kamer door de Provinciale Staten
zullen gekozen worden.
Schrap heden deze bepaling, en zoo menig
geacht, kundig tegenstander wordt morgen
onze man.
De uitslag dezer herstemming verblijdt
ons ook om de nagedachtenis van den man,
dien Huvers vervangt, alsmede met het oog
op de lasterlijke aantijging van zekere zijde,
even vóór de verkiezing tegen den heer
Huvers ingebracht. Den Heere zij dank,
die veler hoop niet beschaamde. Onzen
vrienden onze lof voor hunnen onverflauw-
den ijver.
Er werd in sommige plaatsen flink ge
stemd. Wij wijzen slechts op Driewegen,
waar slechts één kiezer tehuis bleef. Op
's Gravenpolder, waar slechts drie kiezers
verzuimden, en nog wel om wettige redenen.
Op Kolijnsplaat waar slechts een negende
der kiezers te huis bleef.
Ook te Borssele en Ierseke waren onze
vrienden op hun post. Te Kapelle en
Rlaétinge hebben enkele vrienden er niet
aangedacht, dat het herstemming was.
Mede door trage opkomst hier en daar
der Katholieke kiezers is de verhouding
tusschen het aantal kiezers en dat der
opgekomenen allerbedroevendst.
Hoe het zij, de kiezers op Zuid- en
Noord-Beveland kunnen thans een welver
diende rust nemen.
GOES, 8 September 1887
De Standaard heeft weer eens de
lijst opgemaakt van het aantal kiezers dat
jongstleden Donderdag gestemd heeft voor
de Tweede Kamer. De slotsom is deze:
Op de candidaten van liberalische zijde
aanbevolen werden uitgebracht 38,308. En
op de antiliberale candidaten 30.073 stemmen.
Deze 33 duizend kiezers der liberalen
zenden 47 leden naar de Kamer. En de 39
duizend antirevolutionaire en roomsche
kiezers zenden slechts 39 leden naar de
Kamer.
Voor het laatst onder deze kieswet naar
wij hopen, wijzen wij de lezers op deze
stuitende onbillijkheid. Naar die verhouding
toch hebben de liberalen dus 14 leden meer
dan waarop zij recht hebben.
Kiesrecht en kiestabel zijn al even on
gelukkig. Onze tegenstanders hebben heel
wat. op hun geweten, door de onrechtvaar
dige indeeling en verknipping van districten.
Zie eens aan
Twaalfhonderd kiezers te Amsterdam
kiezen 7 leden. Zestienhonderd kiezers te
Sneek doen denzeltden gang naar de stem
bus om één lid aan te wijzen, namelijk den
heer Oppedijk. Die 1600 kiezen samen
nul leden.
Laten wij er niet verder over uitweiden.
De oude kiestabel gaat sterven, de onbe
minde, de ongezegende. Wij hopen op de
deugdelijkheid harer plaatsvervangster, de
nieuwe kiestabel, die de herboren, helaas
niet verjongde Kamers ons zullen gelieven
te schenken.
Tot lid der Provinciale staten in het
dirstrict Goes, vacature-De-Jonge, is bij her
stemming, gekozen de heer C. J. HUVERS,
antirevolutionair met 574 van de 1027
stemmen.
Op den heer Z. D. van der Bilt La
Motthe, candidaat der liberalen, waren 427
stemmen uitgebracht.
In de gisteren gehouden buitengewone
vergadering van de Provinciale Staten van
Zeeland, die door den Commissaris des Ko-
nings werd gepresideerd, waren afwezig de
heeren Hammacher, Snijders, Heijse en
Fransen Van de Putte met kennisgeving
en zonder deze de heeren Hennequin, Sip-
kens en Pierssens.
Nadat de Voorzitter de vergadering in naam
des Konings had geopend, werd mededeeling
gedaan van een brief van den Minister van
Binnenlandsche Zaken, houdende mededee
ling van het Koninklijk besluit tot ontbin
ding van de beide Kamers der Staten-Generaal
en tot bepaling der verkiezing van leden
voor de Eerste Kamer op 8 September.
Daarua hield de Voorzitter de volgende
toespraak
«Mijne Heeren
Weder rust op mij de taak een woord
van herinnering te wijden aan een lid der
Staten, dat door den dood aan uwe ver
gadering is ontvallen.
De heer J. L. De Jonge overleed korten
tijd na ke zomervergadering. Wij betreuren
het allen dat wij dien achtenswaardigen en
beminnelijken man niet meer in ous midden
zullen zien.
Onwrikbaar vasthoudend aan zijne begin
selen, deinsde hij nimmer terug voor moeite
en strijd, waar het er op aan kwam zijne
meening te verdedigen en zijne overtuiging
ingang te doen vinden.
Maar bij al zijn ijveren voor hetgeen hij
goed en waar achtte, bleef hij steeds zacht
van vormen, en nimmer verloochende zich
zijne aangeboren welwil'endheid jegens
zijn tegenstanders zoomin als jegens zijne
vrienden.
Als volksvertegenwoordiger had hij de
groote voldoening eene belangrijke over
winning te behalen in een strjjd, dien hij
vele jaren had gevoerd. Het tot stand komen
van de wet tot beteugeling van het mis
bruik van sterken drank is voor een groot
deel aan zijn invloed en werkzaamheid te
danken. Herhaaldelijk verkozen tot lid der
Staten, behartigde hij met grooten ijver de
belangen onzer provincie. Zijn dood is zoo
wel voor onze vergadering als voor het
waterschap Schouwen, waarbij hij de ge
wichtige betrekking van voorzitter bekleedde,
een zeer gevoelig verlies. De nagedachtenis
van jhr. De Jonge zal in Zeeland en in
uwe vergadering steeds in eere worden
gehouden.»
De leden gaven van hunne instemming
met het gesprokene blijk.
Alsnu was aan de orde de verkiezing van
twee leden der Eerste Kamer.
Als leden van het stembureau werden
door den voorzitter uitgenoodigd de heeren
Van der Have, Walter, Van Lijnden en van
der Beke Callenfels, Ingeleverd werden 32
briefjes met 24 stemmen werd als eerste
lid gekozen de heer mr. J. Moolenburgh
op den heer I. W. Vader waren 5 stem
men uitgebracht en 3 briefjes waren blanco.
Bij de verkiezing van bet tweede lid
waren 34 leden tegenwoordig en werden
34 briefjes ingeleverd. Jhr. mr. I. Roëll
werd met 28 stemmen herkozenop den
heer J. W. Vader waren ook nu 5 stem
men uitgebraeht en een briefje was blan.co
Nadat de geedkeuring der notulen en de
resumtie der genomen besluiten aan ged. sta
ten was opgedragen, werd de vergadering
door den voorzitter in naam des konings
gesloten. M. C.
Nog zijn herkozen die voor Zuid-Holland,
Groningen, Limburg, Friesland, Drente,
N. Brabant en Overijsel. Voor Utrecht is
herkozen de heer Elout en gekozen Jhr.
mr. L. O. C. M. van Nispen met 23 van
de 40 stemmen. De heer Huydecoper van
Maarseveen, afgetreden lid, verkreeg 46
stemmen.
Voor Noord-Holland werd de heer Pijnap
pel bij eerste stemming niet herkozen, dech
gekozen de heer Rutgers van Rozenburg.
Toen deze bedankte werd de heer Pijnap-
met 33 van de 65 stemmen herkozen.
De heeren Wertheim, Van Tienhoven,
en Tak van Poortvliet werden dadelijk
herkozen.
»In Gelderland werden van de aftredende
liberalen vier terstond herkozen.
De vijfde F. J. W. baron v. Pallandt
v. Keppel bleef met 29 stemmen in de
minderheid. Hij moest zijn zetel inruimen
voor den anti-liberaal W. C. baron van
Pallandt van Waardenburg en Meerijnen die
31 stemmen verkreeg.
De mti-liberalen winnen dus 2 zetels.
De verhouding is nu 28 tegen 11.
Volgens het Vaderland echter is het
niet zoo. De hr. v. Pallandt werd wel her
kozen. In dat geval winnen wij alleen een
zetel voor Utrecht.
Ritthein 8 Sept. 1887. In plaats van
den heer M. Breel die bij de verkiezing
als Lid van den Raad gevallen is, werd
tot Wethouder en Ambtenaar van den
Burgerlijken Stand benoemd, de heer P.
de Pagter.
Ylissingen, 8 Sept. Heden morgen te
half zeven is Zr. Ms. schroefstoomschip
Ceram, kommt. luit. t/z. Ie kl. DeBruijne
naar Oost-Indië vertrokken.
Mej. de Wed. Reinoudt-Verhage te
Middelburg heeft de volgende legaten ge
maakt: aan de diaconie-armen der Neder-
duitsch hervormde gemeente te Middelburg
f1000; aan de algemeene armen te Mid
delburg f1000; en aan het gesticht Bur
gerweeshuis te Middelburg f 1000.
De Middelb. Crt. schrijft
Door het polderbestuur van Walcheren
werden heden middag in het openbaar aan
het polderhuis in de Abdij te Middelburg
uitgeloot de volgende obligatiën, laste den
polder
a Acht stuks, elk van f 1000 volgens
art. 7 van het conversieplan van 3 Maart
1856, de nos. 298, 167, 584, 669, 384,
685, 150 en 758.
b Vijf stuks, elk van f1000, volgens
art. 9 van het plan der geldleening van
f300.000 van 28 Februari 1863, de nos.
20, 260, 55, 230 en 257.
c Vier stuks, elk van f 1000 volgens
art. 9 van het plan der geldleening van
f 100,000 van 2 Maart 1876, de no. 42 en
8 van de eerste en 68 en 69 van de
tweede serie, en
d Vijf stuks, elk van f1000 volgens
art. 10 van het plan der geldleening van
f 165,000 van 22 September 1877, de nos
87, 7, 21, 107 en 36.
