CHRISTELIJK-
NIEUWSBLAD
HISTORISCH
VOOR ZEELAND.
1887. No. 107.
Donderdag II Augustus.
Eerste Jaargang.
1VERSCHIJNT
G. M. Klemkerk, te Goes
F. P. D'huy. te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Geslagen, doch niet ontmoedigd.
Hoe de reus een „kind1' werd.
Binnenland.
ZEEUW,
ÉI ken MAANDAG- WOENSDAG- EN VRIJDAGAVOND.
Prjjs per drie maanden franco p. p. f0,95
Enkele nommers-0,02y,
UITGAVE VAN
EN
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
De Eerste Kamer heeft de vrjjheid van
onderwas niet aangedurfd.
Zjj heeft hoofdst. X, dat voortaan den kamp
tusschen openbaar en bijzonder onderwijs
zoude gelijk gemaakt hebben, zoodat ae
christelijke school nu met de openbare
eindelijk eens zou concurreeren, met 27
tegen 11 stemmen verworpen.
Slechts één liberaal, de heer Pijnappel,
stemde met den conservatieven heer Schim-
melpenninck v. d. Oye (niet te verwarren
met de heeren Schimmelp. v. d. Oye uit
de Tweede Kamer) voor het voorstel
Schaepman. Een voorstel dat de meerder
heid der natie had toegelachen en door de
meerderheid der Kamerleden was goed
gekeurd.
Ook de Zeeuwsche leden der Eerste
Kamer, de heeren Roëll en Moolenburg,
stemden tegen. Van den laatste kan men
dit begrijpen. NI aar de slotsom, waartoe
eerstgenoemde kwam, is minder te rijmen,
als men weet, wie de heer Roëll is, en in
welke hoedanigheid men hem steeds aan
de kiezers heeft voorgesteld. Roëll was te
Utrecht en in Den Haag als de vrome man
bekend wiens oor en hart voor dc nooden
van ons christenvolk steeds geopend was.
Een beleediging achtte men het, toen men
hem uitwierp en een daad van beschamende
mildheid tegenover de kerkelijken heette
het, toen Zeelands provinciale staten dezen
uitgeworpen vriend van godsdienst en neu
traliteit een plaats in de Eerste Kamer
bezorgden.
Gelijk altijd is ook nu weer gebleken dat
het christenvolk, dat vrijheid van beweging
voor het christelijk onderwijs vraagt, ook
van Roëll niets te wachten heeft Het eerste
kamerlid bleef aan de beginselen van het
tweede kamerlid getrouw. Godsdienstig,
orthodox zelfs; maar door het partijverband
genoodzaakt liberaal te zijn, dat wil zeggen
het oor gesloten te houden voor billijke
klachten over grondwettige tegenwerking
van het christelijk onderwijs.
Op het gebied van recht waren christelijke
liberalen als Bastert, Kops en Roëll altijd
even partijdig als de partgdigste liberalisten.
FEüILLETON.
(Slot.)
Wilt gg mg krib twee en dertig eens
aanwijzen vraagt een man die de zaal van
onzen reus binnen komt. «Vader I» klinkt
het met een doordringenden kreet door de
ruime zaal uit den mond van den reus, die
straks nog voor niemand een woord had en
wiens strak gelaat plotseling eene gansch
andere uitdrukking krijgt: «Mijn vader!»
roept hg nog eens, en de oppasser heeft
niet noodig krib twee en dertig aan te
wijzen.
Daar liggen vader en zoon in elkanders
armen en de reus weeut als een kind, ter
wijl hg uitroept: «mijn God, laat mjj nu
sterven!»
«Arme jongen» zegt zijn vader, «God zal
uw gebed niet verhooren! Hij he ft er u
te lief voor.»
«Maar kan ik dan zoo leven vader, waar
ik u, mg zeiven en alles wat ons lief is
hoor vervloeken door een duivel, dien men
Als altjjd was de heer Roëll de netheid
zelve. De hand, waarmede hg het christen
volk wegduwde, was van een glacé hand
schoen voorzien. De duw was er echter
niet minder gevoelig om. Met Fransen v.
d. Putte zag ook hg de billijkheid onzer
grieven tegen de dure onderwijswet io,
maar mocht ons deze concessie niet
toestaan.
Zouden, door deze stemming der eerste
kamer, die voor dc zooveelste maal bewijst,
dat wg van het Nederlandsche liberalisme
niets te hopen hebben, eindelijk ook de
oogen van »ele Zeeuwsche broeders open
gaan, die nog met dr. Bronsveld en de
zgnen heil verwachten van een nieuwe
christelijke liberale partjj in dan geest van
mr. Roëll?
Het gaat naar 17 Augustus.
Zeeuwsche christenenvan wat naam
of richting of kerkelijke indeeling gij ook
zjjt, toont door uw offer voor de school
met den bgbel, dat gg niet ontmoedigd
zjjt, wijl gij uw vertrouwen niet op Gleich-
man, niet op Fransen v. d. Putte, niet op
de eerste kamer, niet op het liberalisme,
maar op den levenden God steldet.
Hg is de Getrouwe en Waarachtige. Voor
de eer Zjjns naams en de toekomst Zijner
kinderen zal Hg zorgen, zoo wjj goeddoende
niet vertragen.
Die gelooven, hebben volkomen rusf in
Zgnen wil
Er is nog niets verloren. Integendeel, er
is veel gewonnen. Het laatste schijntje van
vertrouwen in liberale "hulpvaardigheid en
liberaal rechtsgevoel ging teloor. Nu vroom
en onvroom onder onze tegenstanders in
zijn waren aard uitkwam, hebbe ieder
antirevolutionair, hg zjj doleerend of irenisch,
darbist of chi isteljjk gereformeerd, zich met
de anderen te vereenigen, om dit onbegrepen
liberalisme als één man te weerstaan!
V Inlichtingen, die bij de Aug. of
Unie-Collecte dienen in acht genomen te
worden.
i. De Correspondent of het Bestuur is
bjj zjjn Locaal-Comité met de hoofdleiding
der Augustus-Collecte belast.
korporaal noemt vraagt de reus met een
blik vol wanhoop.
«Goede jongen» antwoordt zjjn vader
medelijdend, «hebt gij dan zoo lang uwen
bijbel voor niet gelezen Vertel mg eens
wat ging er in uw hart om, toen gij dwaas
genoeg waart om uwe hand uit te steken
tegen hem, die over u gesteld was?
Was er een gebed in uw hart voor dien
ongelukige toen hg zjjn Maker vloekte en
u* het maaksel Zjjner handen? Ging de
bede«leid ons niet in verzoeking» uit uw
hart tot God op toen u de lust bekroop
om u te wreken, en, toen gij u gewroken
hadt, is or toen wel één zucht uit uw hart
naar boven gegaan en hebt gij wel één
traan van berouw gestort?» De reus begon
kleiner te worden, en stotterde met schaam
te: Neen vaderl
«Kind», ging de vader met aandoening
voort, gij waart bjj ons tehuis te groot
geworden. Uw hart zat te hoog, en de
Heere geeft alleen den nederigen genade.
Ik weet dat gij gaarne met Christus zoudt
willen heerscheu, maar dan moet gij ook
met Hem en om Zijnentwille willen
(Voor mededeeling van onjuistheden of
verbeteringen in de Correspondentschappen
of Locale Comités houdt de Secretaris der
Unie zich ten zeerste aanbevolen.)
2. In kleine plaatsen wordt de Collecte
voor «de School met den Bijbelgehouden
op Woensdag 17 Augustus a. s. In groo-
tere plaatsen worde daarvoor zoo mogelijk
de week van 17 Augustus bestemd.
3. De Collecte geschiede desnoods in de
kerk of in andere vergaderplaatsen, doch
bij voorkeur aan de huizen. Zoo mogelijk,
worde zjj voorafgegaan door eene ure des
gebeds.
4. Strooibiljetten en exemplaren van het
Unieblaadje No. 19 of 20, om te voren aan
de huizen te bezorgen, zijn op franco aan
vrage vau den Correspondent kosteloos ver
krijgbaar bjj den Secretaris der Unie, den
heer R. D e r k s e n, Kievitstraat 40 te
Rotterdam
5. De algemeene Landswetten laten de
Unie-Collecte aan de huizen geheel vrij.
De Correspondent geeft er alleen intijds den
Burgemeester kennis van. Toestemming
tot het houden dezer Collecte behoeft niet
aangevaaagd te worden.
Eischt echtereen Burgemeester het vragen
van toestemming op grond van eene Ge
meente-Verordening, dan vraagt de Corres
pondent een Ex. van die Verordening en
zendt haar onverwjjl aan den Secretaris
der Unie, opdat hjj den Correspondent de
noodige aanwijzing kan, geven, wat verder
gedaan moet worden om het beoogde doel
te bereiken.
Wordt de Correspondent bjj het houden
der Augustus-Collecte op de eene of andere
wjjze bemoeielijkt, dan deelt hjj dat aan den
Secretaris der Unie mede, gaat voorloopig
niet met collecteeren voort, maar wacht een
nader bericht af.
6. De opbrengst der Augustus- of Unie-
Collecte, kan, behoudens eene jaarlijks vast
te stellen bijdrage aan de kas der Unie,
besteed worden, zoowel tot ondersteuning
als tot stichting van Scholen met den Bijbel,
van suppletiefondsen voor die scholen en van
kweekscholen tot opleiding van onderwijzers
en onderwijzeressen voor Scholen met den
lgden. Die tjjd van ljjden is nu voor u
aangebroken en zal door uw eigen toedoen
nog vermeerderd worden. Wat ik u bid
den mag: onderwerp u er aan, gelijk gij
u te onderwerpen hebt aan allen die over
u gesteld zijn als van God gestelde mach
ten, tot korporaal Springer toe.» »Vader,
vader I» roept de reus, dat kan ik niet
dat kan ik nietGod kan niet willen
dat ik mij aan een duivel onderwerp
«Juist mijn jongenen daarom heeft Hij
menschen over u gesteld», antwoordde zijn
vader «en geen duivel, en omdat gij dit
niet wildet hebt gij u in dienst gesteld van
den duivel toen hjj u aanporde, om op te
staan tegen de over u gestelde macht, en
dit bijna ten koste van uw leven en de
zaligheid uwer zielen nu hebt gij tusschen
deze twee te kiezen, of u om Christus wil
door menschen te laten regeeren, of om
uws hoogmoeds wil daar tegen te staan en
u door den duivel te laten overheerschen
en ik zal niet heengaan, voor ik weet wel
ke keuze gij gedaan hebt, opdat ik weet
of mijn zoon voor mij en zijn moeder be
houden of verloren is.»
Bgbel, mits de instellingen, waarvoor d«
gelden besteed worden, gevestigd zjjn bin
nen de grenzen van het Lokaal-Comité.
Alle inkomsten, niet aangewend voor da
in het vorig lid omschreven doeleinden, wor
den in de akas der Unie gestort.
Giften met door de gevers zeiven aange
wezen bestemming zjjn hiervan uitgezon
derd jen worden terstond door den Corres
pondent overeenkomstig die aanwijzing
uitgekeerd.
Het Bestuur der Unie stort alle gelden,
die aan het einde van het boekjaar beschik
baar zijn, in de kas der Vereenigingen voor
Christeljjk-Nationaal Schoolonderwijs en
Gereformeerd Schoolonderwijs, naar verhou
ding van hare uitgaven volgens het laatste
jaarverslag.
7. De Correspondenten worden dringend
uitgenoodigd om na afloop der Augustus-
Colecte eene «in te vullen» circulaire nauw
keurig ingevuld op te zenden aan den Se
cretaris R. Derksen, Kievitsstraat 40 te
Rotterdam, opdat het bedrag der Collecte
officiéél kan worden genoteerd.
Deze «in te vullen» circulaire wordt den
17den Augustus met de Agenda voer de
9de Jaarvergadering der Unie den Corres
pondenten toegezonden.
8. Gelden voor de kas |der Unie bestemd,
worden door den Correspondent gezonden
aan den Penningmeester der Unie, den
heer J. C. F a b i u s te Delft.
Donderdag a. s. te 2 uur vergadert
de gemeenteraad van Goes. Punten van
behandeling zijnlo. Notulen. 2o. Mede-
deelingen. 3o. Ingekomen stukken. 4o. On
derzoek van de geloofsbrieven der gekozen
raadsleden. 5o. Verantwoording van B. en W.
nopens hun comptabel beheer over 1886.
6. Verzoek van N. Remjjn om verwisseling
van erfpacht in eigendom. 7o. Aanvrage
ontslag van A. S. Mink, als leeraar. 8o. Voor
stel van B. en W. tot dekking van de kosten
voor den aanvoer van water. 9o. Voorstel
van Burgemeester nopens de jaarwedde der
politieagenten. lOo. Eerste suppletoir kohier
De reus werd nog kleiner. «Lieve va
der riep hij uit, «ik wil mjj om Chris
tus wil door menschen laten regeeren
«Ook door korporaal Springer riep de va
der verheugd. «Ook door korporaal Sprin
ger, vader!» antwoordde de reus, die nu
geen reus meer was, met tranen. De
vader drukte den zoon en de zoon den va
der de hand en na een roerend gebed
waarin ook korporaal Springer niet werd
vergeten nam de vader afscheid van zijnen
zoon, die nu niet meer strak naar den zol
der lag te kijken, maar zijne weenende
oogen onder het beddelaken verborg en nu
in zijne eigene schatting ver beneden kor
poraal Springer stond en in diepen oot
moed zich vjor God vernederde.
De reus had opnieuw zich zelf leeren
kennen en toen hij later zjjn straf onder
ging, die in vergelijking met zijne mis
daad zeer gering was en bewees, dat zjj
die zijn vonnis geveld hadden geen «over
sten der duivelen» waren, was de reus een
kind geworden en droeg zijn straf en deed
zijn dienst om Christus wil.
De Nederlandsche Krijgsman,