CH RIST ELI JK-
NIEUWSBLAD
HISTORISCH
VOOR ZEELAND.
1887. No. 99.
Zaterdag 23 Juli.
Eerste Jaargang.
VERSCHIJNT
G. M. Klemkerk, te Goes
F. P. D'huy. te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
De Augustus-Collecte.
Binnenland.
eiken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Vrijs per drie maanden franco p. p. f0,95
1 nkele nommers- 0,02y2
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Weder nadert de gewichtige dag, die ons
herinnert, ja, aan de vijandschap van hen,
die ons tegenstaan, maar ook aan de trouw
en de liefde van onzen God.
Wat binge zuchten gingen daar op uit
menig hart, toen op den 17den Augustus
1878 de tijding vernomen werd: «Z M.
de Koning heeft de nieuwe wet op het
Lager Onderwijs geteekend.»
En niet zonder reden. De vijandschap
tegen het in omvang en kracht toenemend
Christelijk onderwijs, had zich eindelijk ge
formuleerd in eene wet, die het voortbestaan
der Christelijke school ernstig bedreigde.
De hoop, dat de bekrachtiging dier wet
door Z. M. niet zou volgen, was verijdeld,
en de honderdduizenden, die in een eerbiedig
smeekschrift zich tot Z. M. den Koning
hadden gewend om af wendig van het dreigend
gevaar te verzoeken, ze stonden daar ver
slagen. beangst, ontzet.
Doch gelukkig, slechts voor een oogen-
blik. Neen, de Christen, die kracht put uit
■zijn geloof en die 't weet, dat voorspoeden
tegenspoed, dat aUe ding hem toekomt van
zijnen Vader in de hemelen, hij kan niet
moedeloos het hoofd laten hangen, al schijnt
alles tegen hem te zijn.
Dit stond bij ons Christenvolk vastWij
mogen onze kinderen niet toevertrouwen
aan een onderwijs, dat geen rekening houdt
met den eisch van Gods Woord en dat ons
volks steeds verder moet afbrengen van den
God der Vaderen.
En daarom heeft het gezegd: «Onze
scholen met den Bijbel zal men ons niet
ontnemen. Al zullen wjj zelfs boven ver
mogen moeten offeren op het altaar dei-
Christelijke school, liever ons menige op
offering getroost, dan onze kinderen over te
geven aan de macht des ongeloofs.»
En dat deze taal ons volk ernst was, hoe
duidelijk bleek het niet uit de duizenden,
die toevloeiden en uit het toenemend aantal
scholen met den Bijbel in alle deelen van
ons Vaderland.
Zoo werd de Onderwijswet van 17 Au
gustus 1878, die onzen ondergang bedoelde,
juist eene oorzaak van zegen; en zoo
mochten wij het onzen tegenstandeis toe
roepen «Gijlieden wel, gij hebt kwaad
tegen ons gedacht, maar onze God heeft
dat ten goede doen uitkomen.»
Ten goede doen uitkomen. Ja, die er
kentenis moet ons van het hart, als we
letten op de zich steeds krachtiger open
barende liefde voor onze scholen met den
Bijbel; op de steeds meerdere toewijding
van allen, die nog niet zijn medegevoerd
door den stroom des ongeloofs, die in onze
dagen alles dreigt te vernietigenop de
jaarlijksche Unie-Collecte, waaruit onze
scholen met den Bijbel, zij het dan ook in
geringe mate, kunnen gelaafd worden, en
waardoor ons volk jaarlijks zijne afkeuring
kan uitspreken over eene onderwijsregeling,
welke haren grond vindt in vijandschap
tegen Gód en Zijnen Christus.
Die Unie-Collecte staat ook thans weêr
gehouden te worden.
Laten we het onverholen uitspreken, dat
we niet geheel onbezorgd zijn over den
uitslag dezer Negende Jaarcollecte voor onze
scholen met den Bijbel.
Niet, alsof we meenen, dat de liefde voor
onze Christelijke scholen minder is geworden.
't Is waar, nog overal vindt men Christe
nen, die hunne kinderen zenden naar scholen,
waar de Bijbel een verboden boek is. Maar
zulke Christenen geve God, dat zij het
zondige van hunne hanr.eling mogen
leeren inzien zijn er altijd geweest.
Neenwe hebben het oog op iets anders.
De strijd, die in onze dagen op het ge
bied der Kerk gevoerd wordt, dreigt nood
lottig te zullen worden voor onze Christelijke
scholen.
Mannen, die op het gebied der school
steeds zij aan zij stonden, hebben tegenover
elkander positie genomen.
Mannen broeders! moeten door uwe
verdeeldheid op kerkelijk gebied de zielen
onzer kindoren schade lijden?
Is het recht voor God, dat gij, door nu
uwen steun aan de scholen met den Bijbel
te onthouden, den gemeenschappelijken vij
and, ook den vijand van de zielen onzer
kinderen, reden geeft zich te verheugen?
O, laat dit alzoo niet zijn.
Vereenigt u ook thans, waar het geldt
het voortbestaan van onze Christelijke
scholen, het heil van onze kinderen, de toe
komst van ons land en volk.
Alleen bij inspanning van alle krachten,
door samenwerking van allen, die staa op
den bodem van Gods Woord, zijn onze
Christelijke scholen staande te houden.
Daarom, vereenigt u, nu gij wordt opge
wekt, u gereed te maken tot het houden
der Negende Jaarcollecte voor de scholen
met den Bijbel.
Die vereenigingkan u niet moeilijk vallen,
als gij bedenkt., welke belangen op het spel
staan. En valt ze u moeilijk, o, bidt dan
uwen God, dat Hij de beletselen wegneme,
opdat Satan, althans in dit opzicht, geen
reden hebbe tot juichen.
En of we niet vreezen, dat ook de ge
drukte tijdsomstandigheden, de stoffelijke
achteruitgang van ons volk, nadeeligen
invloed zal uitoefenen op de te houden
collecte?
Och neen. 't Is waar, de tijden zijn niet
gunstig en vooral onze landbouwende stand
gaat thans onder groote zorgen gebukt;
maar 't is ook waar, dat de groote meer
derheid van ons Christenvolk, waar de Heere
hun eene gave der liefde en der toewijding
vraagt, bereid is dat offer te bren en.
Welnu, thans komt de Heere dat offer
vragen.
Een offei der dankbaarheid, omdat gij u,
ondanks allen tegenstand, nog verheugen
moogt in het bezit van uwe Scholen met den
Bijbel.
Een offer der liefde, omdat gij in uwe
Christelijke scholen eene gave Gods ziet,
als middel in Zijne machtige hand tot uit
breiding van Zijn Koninkrijk.
Zult gij dat offer met een gewillig hart
brengen
God geve u de genade het te kunnen doen.
Hij make u getrouwe rentmeesters over
de goederen, die Hij u heeft toevertrouwd,
en 't zij gij veel van Hem hebt ontvangen
of weinig, moge de overtuiging diep in uwe
zielen leven, dat gij schuldig zjjt met wat
Hij u gnf Hem te dienen, ook waar uwe
gaven gevraagd worden voor onze SCHO
LEN MET DEN BIJBEL. Y
Uit het verslag over den toestand van
het Lager Onderwijs in de gemeente Goes
in het jaar 4886 blijkt dat de openbare
scholen bezocht werden door 771 leerlingen
tegen een getal van 764 in het vorige jaar;
dit is dus een vermeerdering van 7 leer
lingen. (In het verslag staat 47, maar dit
is blijkbaar een drukfout.) De Christelijke
school in de Wijngaardstraat zag het aantal
leerlingen van 173 tot 484 stijgen, dat is
eene aanwinst van 11 leerlingen, terwijl ook
de Roomsch Katholieke school zich in voor
uitgang mocht verheugen, daar het aantal
leerlingen van 100 tot 129 klom. Alzoo
had er op de openbare scholen eene ver
meerdering van leerlingen plaats met 0.9
en op de bijzondere scholen met 14.6
Niettegenstaande op de openbare scholen
het ouderwijs voor niets of bijna voor niets
wordt gegeven en er op de bizondere scho
len veel moet betaald worden, gaan de laat
ste meer vooruit dan de eerste. Is nu de
natie gehecht aan de neutrale school of is
ze er aan vastgehecht
Mogen wij nog eens beleefd aan de
Mxddelburgsche Courant vragen, of zij bij
haren correspondent te Hoedekenskerke al
eens geinformeerd heeft naar de herkomst
van het sprookje over predikantenbezoek
De provinciale staten van Zuid-Holland
hebben gister hunne werkzaamheden afge
daan, en o. a. een voorstel betrekkelijk de
verbetering der vaart tussehen Amsterdam
en Rotterdam aangenomen met 72 tegen 2
stemmen.
De kapitein C. 1). v. d. Berg, van
zijn Detachement in Indië teruggekeerd is
ingedeeld bij het 4e bat., 3e reg. te
Ylissingen, alsmede de nieuw benoemde
kapitein F. C. Geselschap.
GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN.
Na 't afdrukken van ons Woensdag
nummer kwamen eenige berichten in die
wij slechts in een gedeelte der oplaag kon
den plaatsen.
Baarland. Herkozen de hh. A. BRUG-
GEMAN en J. JOZIASSE met 25 en 26 van
de 42 sten men. Herstemming tussehen P.
RfJK (aftr.) met 12 en L. TRAAS met 9
stemmen.
Ritthem. Herkozen C. HUIBREGTSEN
met 35 en P. BARENTSEN met 28 stem
men. Herstemming tussehen M. BREEL
(aftr.) met 15 en A. BREEL met 12
stemmen.
Wissenkerke. Herkozen de hh. A. v. d.
MAAS, P. DE REGT, J. DE NEVE en dr.
D. J. HELDERMAN met 87, 77, 76 en 75
stemmen.
Nisse. Herkozen de hh. W. WONDER»
GEM met 24, P. LUTEIJN met 21 en J.
KLOOSTERMAN met 19 stemmen.
Eattondij'ke. Herkozen de hh. G. J. v. d.
BOSCH met 29 en J. EVERSDIJK met 28
Herstemming tussehen J. NIEUWENHUIJSE
en L. BOSHOFF.
Kolijnsplaat, Herkozen I. SWEMER, J.
HARINGMAN en Ph. DE BACK met 60
en 55 van de 112 stemmen, Herstemming
tussehen A. D. SNOEP met 39 en C. J.
HUVERS met 35 stemmen.
Kats. Herk zen de aftr. A. MARKUSSE,
P. VERHULST en J, DE BACK met 13
stemmen.
Domburg. Herkozen de aftredenden A.
v. d. MEULEN, P. LOUWERSE en S. de
VISSER.
Schore. Herkozen H. v. KOEVERINGE
en D C. ELSMAN met 20 van de 21
stemmen.
Waarde. Herkozen de hh. W. STOU-
TJESD1JK met 22, M. WABEKE met 15
en H. HARTHOORN met 14 van de 23
stemmen.
's Heerenhoek. Herkozen de hh. P. J. de
JONGE met 17 van de 15 stemmen. Her
stemming tussehen de hh. P. WESfDIJK
aftr. met 12, JAN ALMEKINDERS aftr.
met 12, en J. de Baar, J. P. Smolders, L.
de Jonge en P. J. Hekken, ieder met 5
stemmen.
Axel. Herkozen de attredende leden A.
v. OVERSTRATE KRUIJSSE met 150,
R. v. d, REE met 100, G. N. JANSEN
v. ROSENDAAL met 102 stemmen. Ge
kozen dhr. notaris DREGMANS (a) met
97 stemmen. Het altredend lid L. C. v.
Vessem bekwam 85, P, Koster 88 en M.
J. v. Vessem 68 stemmen.
Bruinisse. Uitgebracht 103 geldige st.
Herkozen de hh. C. HAGE met 68 en W.
JUMELET met 61 stemmen. Gekozen dhr.
Z. HOOGEKHEIDE met 64 st.. in plaats
van den heer M. Zoeter die 49 stemmen
verkreeg, Voorts had de heer H. Ockkerse Pz.
25 en de heer C. R. Lemson 17 st.
Driewegen. Herkozen de hh. JAN BRUG-
GEMAN, WILLEM v. OOSTEN en MA-
RINUS KORSTANJE met 21, 19 en 18
van de 25 stemmen, Voorts verkregen de
hh. J. de Dreu 7, W. van Loo 5, C. de
Jager 3 en J. Steketee 1 stem.
Hoek. Herkozen de hh. M. DE REGT
en J. VAN WIJCK. Herstemming tussehen
de hh. M. VERBRUGGE en 11. WGLFERT.
Zaai»slag, Herkozen de hh. KRIJN DE
KRAKER met 78, A, RIEMENS met 79 en
M. v. KERK VOORT met 74 van de 105 st.
Aagtekerke. Herkozen A. v. d. VATE en
P. de VISSER met 29 en 34 stemmen.
Oostkapelle. Herkozen de hh. A. DE
KA VI en A.LANTSHEER met 26 van de28 st.
Borssele. Herkozen de hh. A. v. OVER-
BEEK en J. BRUINDOGE met 26 en 25 st.
Ovezande. Herkozen dhr. P. PRIEM met
25 van de 34 stemmen. Herstemming tus
sehen de hh. M. RIJK (aftr.) en J. DRIJ-
DIJK met 15 en 14 stemmen.
Westkapelle. Op vier na kwamen alle
kiezers ophet getal geldige stemmen be
droeg 100. Herkozen de hh. J. M1NDER-
HOUD Kz. en J. DE TROIJE met 55 en
76 stemmen. Voorts verkregen de hh. Ljjn
Cysouw Pz. 41, A. Verhulst JAz. 11. P.
Joosse Jz. 4, en P. Minderhoud Az. 1 stem.
De stemmen van Minderhoud waren ver
deeld als volgt: Jan Minderhoud Kz.aftre
dend lid 20, Jan Minderhoud Kz. 29 en
Jan Minderhoud 6 stemmen.}
Er is uitgemaakt dat dezelfde persoon
bedoeld is.
Ellewoutudijk. Herkozen de hh. E. A. v.
d. Bent. met 20, J. Bruinooge met 18 en
M. Mol met 17 van de 22 stemmen.
Wemeldinge. Herkozen de hh. JAC. DE
SCHIPPER met 46 en CORNS. DOMINI-
CUS met 38 stemmen.
Meliskerke. Herkozen de hh. F. LOUWS
met 50 en J. DE KEIZER met 28 van de
54 stemmen. Herstemming tusscheu L.
DEKKER met 25 en AR1E JANSE met
19 stemmen. J. Koppejan (aftr.) bekwam
14 stemmen.
