id,)
aad.
id lid)
CHRISTELI JK-
NIEUWSBLAD
HISTORISCH
YOOR ZEELAND.
etters
VOET,
B. QUIST,
J. ZOETER,
J. P. BOSHOEF
J. P. MABIELSE
nge Delft.
t-affaire
I0EK Lz.
1887. No. 97.
Dinsdag 19 Juli.
Eerste Jaargang.
Gij gaat immers ook
zings-comité.
Van de PUTTE.
iN Az.
^OLFERTSDIJK
vkiezing OP DINS-
op de heeren
aan, overtuigd
ken der gemeente
Itaan.
f 2,50.
f 3,00.
ïr f 4,00.
f0 en f 2,50.
laffe Prijzen.
It, GOES.
4
VERSCHIJNT
en
F. P. D'huy. te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIES;
r
Der liberalen afgod in gevaar
Binnenland.
Kerk- en Schoolnieuws.
Landbouw, enz
Wij herinneren de Zeeuwsche kiezers,
dat de stembus van 9 5 uur ge
opend is.
stelde in have ver-
ER leden voor den
anbevolen.
het Bestuur,
h., Secretaris.
VIER LEDEN VAN
perste worden aan-
titgezonderd 's Zon-
Idigd, terwijl voor
1ANDEN
eevoederskooktoe-
|gen, Vlechtwerk,
es, Petroleum-
enz. enz.
taakt aan alle om-
o s t d ij k onder
\ke en Kruiningen
in de werkplaats
IAARDEKOOPER.
Zich in de gunst
koopt hij door een
vertrouwen waar-
37.
n i:
1£lken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden tranco p. p. f0,95
Enkele nommers- 0,02 y2
UITGAVE VAN
G. M. Klemkerk, te Goes
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 40 cent.
KiezersWeest wakker. Vergeet uw
plicht nietmorgen, Dinsdag, van 9 tot 5
uur hebt gij gelegenheid uw stembriefje in
gevuld in de bus te steken. Wekt ook de
trage vrienden op. Ook de gemeenteraden
vertegenwoordigen in den regel de geheele
burgerij niet.
Gij zult het zien Al meer zal het denk
beeld veld winnen, dat de kleine burgerij
ook hare vertegenwoordigers hebbe in den
gemeenteraad. Rechtsgeleerden mogen knap
zijn, de nooden van de kleine burgerij ken
nen zij echter zelden of niet.
De gezeten burgerstand heeft vertegen
woordigers genoeg, evenzeer als de liberale
partij.
Dat te Middelburg en te Vlissingen alleen
liberale kiezers hun plicht zullen doen, is
te bejammeren. Toch noodigen wij al onze
vrienden ook daar, uit, zich aan te sluiten
bij canch laturen, die de strekking hebben
om de standen-vertegenwoordiging te bevor
deren. Bijv. den heer A. A. MES Gz. te
Middelburg zouden wij zeker, den heer H.
P. DEN BOUWMEESTER misschien onze
stem geven. Wat Goes betreft, daar heeft
de candidatuur van «Nederland en Oranje»
onze volle sympathie, al betreuren wij het
dat de Roomsche Kiesvereeniging nog geen
candidaten van hare richting aanbieden
kon. De heeren
EN
zijn mannen die den kleinen burgerstand
waardig zullen vertegenwoordigen. Onder
de liberale candidaten zijn er ook wel zul-
ken. We kunnen u ze echter, helaas 1 niet
aanbevelen, dewijl zij de zoo noodige be
zuiniging door schoolgeldverhooging, op de
scholen voor kinderen uit de hoogere stam
den, niet aandurven.
Kiezers! Uw kiesrecht is uw burgerrecht.
Gij zijt verplicht er gebruik van te maken.
Paulus beriep zich ook somwijlen, en met
goed gevolg, op zijn burgerrecht.
Ja, uw recht is ook uw plicht. Gij
moet stemmen. Weet gij wat Ds. DE LIEFDE
er van zegt? Laten wij het ten slotte uit
de Handwijzer mogen overschrijven.
„Niemand zegge hierbij„Och, wat gaan
mij die politieke zaken aan I" Bedenk dat
uwe KERK, nwe SCHOOL met de politieke
zaken te maken lieeft. Bedenk dat God u
tot burger van deze stad gesteld heeft en
dat GOD wil, dat gij een GOED en IJVERIG
burger zijt."
De Christen Werkman zegt van sommige
plattelands-gemeenten«Daar wordt wel
\eens op de ellendigste wijze uit persoonlijke
"overwegingen met geld en borrels geknoeid.
«Waar bijkomt, dat de vastzittendheid van
vele raadsleden zoo groot is, dat er geen
smijten met -Je muts naar is, om verande
ring en daardoor meestal verbetering te
krijgen.»
Van de Zeeuwsche plattelands-kiezers
hebben wij een beteren dunk. Dat ieder
zijn plicht doe.
(Slot.)
Er is evenwel in het gevoelen der libe
ralen over het onderwijs een kentering
gekomen.
Niet dat zij allen Diet langer als een
ee lig man van de deugdelijkheid van hun
onderwijs zouden overtuigd zijnmaar hier
over is men het onder de liberalen oneens
geworden, of het liberale stelsel, waarvan
zoo'n groote meerderheid des volks niet ge
diend blijkt te zijn, nog langer door dwang
moet blijven opgelegd en gehandhaafd.
Terwijl dit verschil van gevoelen zich
reeds in de pers en in geschriften van libe
ralen uitgaande, had geopenbaard, hebben
bij de jongste Grondwetsherziening in de
tweede kamer zeven leden van de liberale
partij, medegewerkt om de bevoorrechting
van het liberaal onderwijs in de komende
Grondwet te doen vervallen.
Natuurlijk is hierover een storm opge
stoken in het liberale kamp. Hoe kon het
ook anders 1
Leiden was in nood, en Holland in last 1
Men zag reeds aan den gezichtseinder de
dreigende wolken die verwoesting over het
goede vaderland zullen uitstorten. Kerke
lijke overheersching met gevangenis en scha
vot doemden in de verte al op 1
De liberalen hebben het in deze warme
dagen hard te verantwoorden, nu zij nog
door den angst gekweld worden dat thans
w ii'dt de Grondwet aangenomen de
mogelijkheid openstaat dat aan gelijke
burgers eens met gelijke maat wordt ge
meten, en deze naar gelijk recht worden
behandeld.
Geen wonder dat er klaagzangen worden
aangeheven van Noord tot Zuid en dat nu aller
oogen zich wenden naar, en aller hoop is
gevestigd op de Eerste Kamer die alleen
nog instaat is het komend euvel te bezweren.
Wat zal zij doen Zal zij, het bol
werk van het bezadigd en verzadigd libera
lisme, immers niet van het jonge Holland
met de meerderheid der liberale partij
in de Tweede Komer meegaan, of wel den
hoogen moed grijpen om eindelijk eens het
lang gepleegde onrecht bij den wortel aan
te tasten en te helpen uitroeien Wij ho
pen het laatste, en verbeiden met vreugde
het oogenblik waarin naast den grijzen
Elout e. a. de heeren Fransen van de Putte
en Pijnappel het gewicht van hun woord
in de schaal zullen werpen om op te komen
voor onze volksvrijheden tegen liberalistische
tyrannie.
Wij voorzien niet dat de groote liberale
partij het met haar eenheid nog lang zal
makende gedeeldheid in eigen boezem is
te groot, dan dat niet weldra de klove in
het staatsleven moet te voorschijn treden;
en de conservatieve zich van de radicale ele
menten zullen moeten afscheiden.
Hoe lang ook tegengehouden, de scheiding
komt en dan wijzigen zich de toestanden.
Maar hoe dan ook het blazoen der voor
maals eendrachtige liberale partij zou zeker
met meer eer en fierheid kunnen
worden weggeborgei, indien zij nog vóór
haar heengran er toe had kunnen besluiten
althans één dier stuitende ongerechtigheden
van lange jaren te herstellennamelijk,
dat aan de groote meerderheid van ons
Nederl. volk tegen haar verklaarden wensch
in blijft opgedrongen de neutrale, d. i. de
niet christelijke Volksschool.
Te Amsterdam zitten in den gemeen
teraad 39 leden. Een er van is antirevolu
tionair, de overigen zijn op een enkele na,
liberaal. Nu treedt deze antirevolutionair af.
En wat doen nu de liberale kiesvereenigin-
gen Zij hebben den antirevolutionair uit
geworpen en een liberaal in zijn plaats
gesteld. En dat niettegenstaande deze anti
revolutionair de eenigste in den Raad, een
ervaren vertegenwoordiger, een humaan te
genstander, de heer Hovy is i Lezer is dit
nu niet echt liberaal
O. a. te Goes deed de liberale kiesver-
eeniging net eender. Daar wierp men den
heer Quist uit. Gelukkig echter dat ten
slotte niet de kiesvereenigingen maar de
kiezers uitspraak doen.
De heer J. B. H. Dommisse, hoofd
commies bij de indirecte plaatselijke belas
tingen is benoemd tot hooid-commies ter
gemeente-griffie te Vlissingen.
De heeren J. H. Koch en A. Koch
van Potchefstroom (Transvaal) en Ph. Wa-
termeijer van Hannover (Kaap de Goede
Hoop) worden opgeleid bij ds. van Dijk te
Deutichem en hebben met goed gevolg
examen afgelegd voor het stedelijk gymna-
nasium aldaar.
Het bericht dat ds. v. Tuijnen voor
Kats bedankt had, werd ons hier medege
deeld. Wij vernamen dat dit bericht toen
voorbarig was.
Op de vergadering van 35 moderne
predikanten te Leeuwarden, onder voorzit
terschap van dr. Jungius, vroeger predikant
te Zieriksee, werden de volgende punten
behandeld: ade ethische richting der
modernen b) de maatregelen tegen de do-
leerenden en de mogelijkheid van een broe
derlijk uiteengaan.
STAND DER GEWASSEN OP DUIVE-
LAND.
Is het niet tegen te spreken, dat het
aardrijk naar een frisschen regen dorst,
toch staan over het algemeen de gewassen
vrij goed. Zie hier een kort overzichtwe
beginnen met de tarwe, die uitmuntend
staat en een zeer goed beschot oplevert.
En moge ook al door de lange voorjaars
droogte en koude de rogge slecht ontwikkeld
zijn, zoodat een goed stuk rogge hier wer
kelijk tot de zeldzaamheden behoort, toch
meent men dat het beschot nog al niet
zal tegenvallen.
Ook de gerst zal, moge ook al het stroo
te wenschen overlaten, aan de verwachting
beantwoorden. Dit laatste is niet minder
het geval met de haver, die zeer goed te
velde staat, en een goeden oogst belooft.
Paardenboonen zijn hier weinig uitgezaaid
en zijn tengevolge der droogte kort van
stengel, waardoor van de opbrengst nog
weinig kan voorspeld worden.
Met uitzondering van enkele stukken, die
door de bleekzucht zijn aangetast, staan ook
de erwten uitnemend; de peulzetting is niet
tegenstaande het drooge en zonnige weder
zeer goed te noemen.
Ook de karwij staat vrij goed en belooft
een middelmatig beschot.
Minder goed is evenwel de stand der
uien. Door de langdurige droogte ontwik
kelden ze te weinig en beginnen ze ontijdig
te; bollen. Alleen een spoedige regen zou
nog veel kunnen verhelpen.
Ook de suikerbieten verkeeren in dit
laatste geval, d. w. z. vragen naar regen,
hoewel ze over het algemeen goed te vel
de staan.
Vooral echter werkte gebrek aan regen
zeer nadeelig op de vroege aardappels, die
een zeer gering beschot opleveren; doch goed
van smaak zijn. De latere soorten kunnen
nog terecht komen, wanneer hetdenHeere
God mocht behagen een spoedigen regen te
schenken.
Ook ten opzichte van bruine en witte
boonen hoopt men op een middelmatig be
schot, bij niet te lang uitblijvenden regen.
De in dit voorjaar uitgeplante meekrap
kon zich tengevolge der droogte niet ont
wikkelen. De twee- en driejarige planten
houden zich evenwel goed en doen op een
goede uitkomst hopen.
Met de vruchtboomen staat het hier als
eldersze beloofden veel, doch zullen niet
veel afwerpen.
Men schrijft uit Westelijk Zaeuwsck-
Vlaanderen aan de M. C.
«Het vlasplnkken is bij sa afgeloopen en
het vervoer ervan naar België begonnen.
De partijen vlas, die in het begin van den
handel geen koopers vonden, zijn onver
kocht gebleven. De kleinere kooplieden,
voornamelijk uit België in de volkstaal
stoksmannen geheeten, want zij houden er
geen gerij op na, bezochten dit jaar
onze streken niet. Het vlas van geringe
kwaliteit heeft ditmaal buitengewoon weinig
waarde, waar partijen goed gewas èn te
dun èn te kort bleef om schoon vlas te
mogen heeten.
Hier en daar ligt het koolzaad gesneden.
Deze schoone plant heeft dit voorjaar won
deren verricht. Dezen winter beloofde het
niets en lag het voor den ploeg bestemd.
Erwten, boonen, gerst en tarwe staan uit
muntend de veldvruchten, die wij aan gene
zijde der schelde, Walcheren en Zuid-
Beveland, in het begin van deze maand
zagen, moesten stellig voor de onze onder
doen. De zomergewassen, zomergerst, haver
enz. staan slecht. Suikerbieten houden zich
goed. Telken jare zaait men die rijk be
lovende plant in toenemende mate met
afnemende opbrengst. Wij kennen boeren
die dit jaar voor het eerst snikerpenen er op
na houden. In onze kleine boerderijen, in
onze hovenieringen, hebben wij het ge
makkelijk. De langdurige droogte stelde
ons op non-activiteit.
Op vele stallen komen nog al zieke paarden
voor. Er vertoonen zich gezwellen aan de
keel, kropziekte; een der beste medicijnen
daartegen is met de dieren niet te arbeiden.
De hooibouw is te Leerdam bijna
geëindigd, doch door de aanhoudende droogte
is weinig hooi gewonnen. De qualiteit er
van is evenwel uitmuntend, en de prijzen
die er voor besteed worden zijn veel te
laag. O. a. werd voor een voer hooi
f100 gegeven.
