V
CHRISTELIJK-
NIEUWSBLAD
HISTORISCH
VOOR ZEELAND.
no 6 i
l- en Zonne-
ai draag-
in. Graanzak-
cts. tot f 1.30.
dendekken, Ta-
djes, Loopers.
i in Soort.
Meltons, Hand-
en, enz.
1887. No. 95.
Donderdag |4 Juli.
Eerste Jaargang.
ins-affaire
0LH0EK Lz.
ens en Tijken
k en 2 Kussens,
iverde Veêren
ITKEGT C0.,
OTDIENST
TELEGRAAF."
J*''/"
i'
VERSCHIJNT
G. M. Klemkerk, te Goes
F. P. D'huy. te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIES:
'rijscouraut gratis.)
GOES.
ie maakt aan alle om-
len O o s t d ij k onder
ndijke en Kruiningen
ezer in de werkplaats
V. PAARDEKOOPER.
«eren. Zich in de gunst
de, hoopt hij door een
aller vertrouwen waar-
ili 1887.
r.inst mogelijken prijs
loort KAPOK, tot de
zen.
nze geachte begun-
dat wij tot de vulling
den geen andere dan
ieder kooper van een
door ons geteekend
■r Iiand stellen met de
oor de deugdzaamheid
ij k e n gedurende twee
GOES.
en, Middelburg en
erdam.
ïrtrak in Juli.
Van
Van
Van
Rotterd.
isingen
Middelb.
naar
:aar
naar
Middelb.
tterd.
Rotterd.
en
Vlissingen
OOTDIENST
burg en Zierikzee.
rikzee Spoorweg Goes.
Juli.
Van Zierikzee
Dinsd. 12 's mog 6,30
Woen. 13 6,30
Woen. 13 'smid. 4,
naar Catssche veer.
n. ZZeeterug'sav.7,—
Dond. 14 'smorg. 6,
Vrijd. 15 6,30
Vrijd. 15 's mid. 4,
Zater. 16 12,
Zond. 17 12,
uli.
van Antwerpen
Dinsd. 12'smor. 9,
Dond. 14 2,30
|Zaterd.l6 4.
DE
EUW,
elken MAANDAG- WOENSDAG- EN VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p. f0,95
Enkele nommers-0,027,,
UITGAVE VAN
EN
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
HET ZENDINGSFEEST
Reeds aan der. vooravond van het feest
waren het Hoofdbestuur, enkele «sprekers»
en een zeshonderd belangstellenden uit Goes
en omstreken, bij zeer gunstig weder, bijeen
om 's Heeren zegen af te smeeken over de
samenkomst van heden. Velen hadden een
stil genot. Vier sprekers hielden toespraken
en gingen voor in het gebed. Ds. Ht inecken
uit Den Haag sprak naar Lukas 18 over
het ware bidden. Ds. Tan 't Hooft uit Kou-
dekerke over den nacht die ons scheidde
van 't feest, en zoo vervolgens over den
nacht des doods, waarop een eeuwige feest
vreugde voor de geloovigen volgt. Ds. y. Wijk
uit Rotterdam over de laatste beden uit het
Onze Vader die h^t Zendingsfeest moeten
beheerschen. En laatst niet minst, ds.
Laan uit Goes over de ware stemming op
den Zendingsfeestdag.
Heden morgen om 8 uur kwamen reeds
de bezoekers op het vriendelijk «Valckeslot»
van den VVeledelgestrengen heer Soutendam
bijeen. De treinen brachten al meer feest
gangers aan, welker aantal op 2000 kan
geschat worden.
Na aankomst der teesttreinen betreedt
te 10 uur ds. Heinecken het spreekgestoelte
No. 1 om dr. Van Gheel Gildemeester in
te leiden. Spr. noodigt de feestvierenden
uit te zingen no. 2 van het liederenboek
gaat hierop voor in 't gebed en leest Ps.
100. Spr. is vast overtuigd dav een groot
gedeelte der opgekomenen dankbaar zal zijn
dat dr. van Gheel Gildemeester is uitge-
noodigd om alhier de feestrede te houden,
hij acht het zich tevens een voorn, cht hier
op dit terrein feest te mogen vieren.
Drie jaar geleden was spreker op
den bidstond te Oisterwijk. Ér was al
daar weinig opkomst, een klein hoopke
slechts en geen ernstige aandacht. Noch-
thans smeekte spr. God om Zijn zegen en
Zijn tegenwoordigheid.
Den volgenden morgen even op het ter
rein zijnde kwam aldaar een oud vrouwtje
van 80 jaren, ze riep uitds. ben ik de
eerste? «ja,» zei spreker. O zei zij, wat heb
ik God gebeden, want ik had zoo'n groot
verlarigen dat ik het niet uit kon houden.
Ze was 4 uur ver uit den Bosch komen
loopen om feest te vieren, 's Avonds zei
spreker sprak ik haar weder en vroeg hoe
is het? O dominé wat heb ik van mijn
God genoten, het was mij hier zoo goed.
En toen spreker haar reisgeld aanbood zei
ze: neen dominie, de Heere Jezus heeft ook
nooit in het spoor gezeten, ik zal er wel
weer komen. Jezus zal mij thuis brengen.
Nadat spreker nog enkele wenken ten beste
had gegeven verzocht hij te zingen No. 6
vers 1, 2, 3, en gaf daarna het woord aan
•dr. van Gheel Gildemeester.
Dr van Gheel Gildemeester twijfelde vol
strekt niet of hij welkomevengoed als hij
dankbaar was, dat zoovelen met hem op
gekomen waren om met de vrienden feest
te vieren. Spreker hoopte dat er veel op
rechte feestgangers zouden zijn en herin
nerde aan het woord van Dante, «dat
vele menschen te goed zijn voor de hel en
niet goed genoeg voor den hemel Vele
menschen blijven op de grenzen en genie
ten zoodoende niet van de vreugde des
Heeren. De geboden Gods zijn zegeningen.
God zegt dat de aarde vol zij van de ken
nis des Heeren. en Zijn wil is het dat wij
daar aan mede werken in blijdschap.
De zending is de roeping der gemeente,
de geheele Bijbel is een Zendingsbijbel, onze
Heiland een Zendings-Heiland onze eeuw
een zendingseeuw.
Spreker vergeleek de zending met een
reiziger op de bergen in Zwitserland, over
vallen door de duisternis. De reiziger voelt
zich moede en mat en wil, al is het slechts
een oogenblik, rustendoch ziet, op eenigen
afstand ziet hij een anderen reiziger reeds
ingeslapen en hij weet dat, wordt die man
niet dadelijk gewekt, het zijn doodsslaap
is. Hij loopt er heen en wrijft hem met
sneeuw en wascht hem terdege totdat hg
ontwaakt en zij dalen samen af. Later
begrijpt hij dat de redding van dien reiziger
ook de zijne was. Evenzoo de zending, door
veel aan de zending te doen zegent men
zichzelven. De liefde Gods is onuitsprekelijk.
Want, van de menschen uitgeworpen, heeft
Hij zelf in de heerlijkheid gaande nog voor
ons gezorgd, zendende Zijnen Geest.
Het is het adelmerk des menschen zijn
goede werken te mogen doen uitstralen ook
in de zendingde zending is de heilgedachte
Gods. Het is de plicht der Chr gemeente
zooveel buit te maken voor Christus' gemeente
als maar immer kan, de gemeente is de
kern die zich uitbreiden moet. Daar moet
veel voor de zending gedaan worden, ook
aan de inwendige in ons. De duivel heeft ook
een zending onderhanden en wel een in
wendige zendingdenk slechts aan den
sterken dank.Deze is een van zijn zendelingen.
In Nederland wordt gemiddeld 25 miljoen
voor den sterken drank betaald. Een vijfde
er van, en de k iloniën waren vol zende
lingen voor Christus en zijn gemeente.
Die werkelijk in de Gem. Gods leett is
boven alle scheiding en staketsel, en voelt
zich steeds meer aangetrokken tot degenen
die God vreezendaartoe dient ook de
zending als een heerlijk middel om op te
groeien in het geloof.
Niets is er dat den vooruitgang meer
bevordert dan het Chr. geloof. Hoe meer
Chr. geloof, hoe meer beschaving. De voor
uitgang is niet te vinden bij die geblaseerde
jongelui, die geen hooger standpunt kennen
dan de bok van een rijtuig en die slechts
gloeien bij een glas Beijersch bier. Neen,
de beschaving vindt men bij het geloof.
Vele zendingsvrienden meenen zulks te
zijn, als zij een daalder voor de zending
afzonderen, en de zendingsberichten lezen.
Dit gaat niet op.
Spreker eindigde met een krachtig woord
van sympathie voor de zending en de zen
delingen en voor het feest van dezen dag.
De heer C. Geel, Evangelist te Amster
dam die te 11 uur optrad, sprak ongeveer
het volgende: Ik ga tot u spreken over
De Inwendige Zending in de achterbuurten.
Een beter woord voor inwendige zending
is er niet, maar de zaak is duidelijk: het
is de arbeid van de Gemeente van Jezus
Christus onder het verlorene en afgedwaalde.
De toestand van 't volk in de achterbuurten
die ik u ga beschrijven, wettigt dien
arbeid.
Gij vindt prachtige straten en grachten
in de groote steden. Hoe de bewoners daar
leven, krijgt gij niet te zien. Zij zijn daar
voor te deftig. Wie bestendigen de comedies
en salons, de groote koffiehuizen en socië
teiten, die prachtige bordeelen De rijken,
behoudens goede uitzonderingen. Over hen
spreek ik echter niet, maar over de bewo
ners der lange smalle straten en stegen die
zich achter die schitterende grachten be
vinden. Kent gij die gebouwen De nieuwe
bouworde heeft er wel eenige verandering
in gebracht, doch denkt u toch eens in In
die gebouwen zijn portalen; waarin zestien
gezinnen wonen. Legt uw oor eens te luis
teren. Welk een mengelingHier hoort
gij een straatdeun, daar een psalm
zingen, ginds hoort gij lachen, elders vloe
ken, in hetzelfde huis. Op de eene kamer
een trouw-, op de andere een vechtpartij.
Hoe ontzettend voor de kranke moeder,
voor den teringlijder, voor den stervende,
om aan te hooren. Toch zijn dit nog pa
leizen vergeleken bij die andere woningen,
waarin bijna geen licht doordringt en de
kleine kamer des avonds in een' bedstede
wordt herschapen, en ouders en kinderen
op den grond liggen.
Is het wonder dat die menschen, lever.de
zonder God, in opstand komen Die buur
ten vertoonen dan ook een Babel. En nu
weet gij waar het aas is, daar vergaderen
de arenden. Deze zijn vele. De kroeg.
De snoepwinkel. De geldschieter. Het
pandjeshuis. De voddenbaas. Het danshuis.
Het socialisme. Zou hier de gemeente van
Jezus Christus niet) wat te doen hebben
God zoekt Adam op en Christus het ver
lorene. Zoo moet de gemeente deze ellen-
digen, die nooit ter kerk gaan, opzoeken,
en dat voortzetten in de heggen en struiken.
Men krijgt daar wat te zien. Onreinheid,
onzedelijkheid, liefdeloosheid en veel lijden
door armoede. U dit alles mede te deelen
zou dagen vorderen.
De zending heeft daar meer te doen, dan
in de eerste plaats het evangelie te predi
ken, dat een kracht Gods tot zaligheid is
eo blijft voor een ieder die gelooft. In de
tweede plaats kome de liefde met stoffelijke
wapenen, om hongerigen te voeden, naakten
te kkeden, gevallenen op te beuren, vooral
om de kinderen te redden. Zij moeten den
indruk krijgen dat wij van Christus zijn.
Een arme jongen vroeg een dame, toen
zij hem de voeten wiesch en hem nieuwe
kousen en schoenen aandeed «Zijt gij de
vrouw van God
De zending vraagt nietWaar hoort gij 1
Maar wat behoeft gij'! In de zending is
de liefde. Een zendeling vroeg eens aan
een Chinees, of hij het Evangelie gehoord
had. Deze antwoordde«Ik heb het nooit
gehoord, maar ik heb het gezien in de veran
dering van mijn zeer goddeloozen buurman.»
Zijt gij bang u te verontreinigen, raakt
dan de melaatschen niet aan, maar zijt gij
verlost door het bloed des Kruises, staat
dan niet ledig op de markt. Helpt dan de
kermende en lijdende wereld. Weest me
dearbeiders Gods. Kunt gij niet persoonlijk,
doe het dan door uwe gaven. Hij komt,
de groote dag der rekeningen verantwoor
ding van onze talenten.
Tegelijk sprak ds. de Jonge van Dord
recht over Het werk der zending en de
roeping der kerk. Wij zijn in staat later
deze rede in haar geheel op te nemen.
Te 2 uur sprak Ds H. J. L Poort van
Hendrik Ido Ambacht over De Inwendige
Zending en het Socialisme 1 Z Eerw. zei
ongeveer: Gods kinderen hebben de dure
roeping, in deze wereld tegen al wat uit
deze wereld is te getuigen. De in w. zending
heeft deze roeping voor al wat ziclFaaii het
evangelie des kruises onttrekt of onttrekken
gaat. Zij moet nauwkeurig acht geven op
alles wat het gevaar daarvoor vergroot
dus ook op het socialisme. Het doel van
het socialistisch, stekel is fundamenteele her
vorming der bestaande volkshuishouding
met dat stelsel als zoodanig heeft de Inw.
zending niets te maken. Maar door het
werk der barmhartigheid en het woord
des evangelies heeft de inw. zending te
getuigen tegen het beginsel van het soci
alisme, dat zich wetenschappelijk in het
oeconomisch stelselvoor de menigte ver
staanbaar in de volksprediking openbaart.
Dit beginsel is de overtuiging
dat ieder mensch gelijk recht heeft op
het hoogste gelukhetwelk bestaat in aardsch
genot.
Het socialisme is er op uit de nooden en
ellenden der maatschappij nit te bazuinen,
waardoor het overal het arbeidsveld voor
de inw. zending aanwijst waar het voor
beeld van den barmhartigen Samaritaan
moet wordên gevolgd; terwijl het door het
openbaren der zoo algemeene begeerte naar
leniging van smart, troost in ellende en
verlossing van de gevolgen der ongerechtig
heid, wijst op de behoefte aan prediking
van wet en evangeliedat is behoefte aan
de prediking van het kruis. Daar het te
vens spottende met Christus kerk, en de
Christenen, die belijden barmhartigheid te
hebben ontvangenmaar geen barmhar
tigheid bewijzende kerkdat is alle ge
loovigen te zamen, wijst op hun schuld in
het getuigen van den Heere.
Tot het getuigen wekt de overdenking
van het socialisme Gods kinderen op, daar
zijn beginsel lijnrecht tegenover het evan
gelie staat. Vooreerst wordt door het soc.
'smenschen gelijk recht op genot op den
voorgrond gesteld; waartegenover de ge
tuige des Heeren de belijdenis van Gods
recht en 's menschen onrecht heeft te plaat
sen, waardoor ook het geringste verbeurd
is. Vervolgens wordt door het soc. het aardsch
genot als het hoogste aangeprezen waar
tegenover de geloovige God als het hoogste
goed heeft te belijden die den 'nooddruftige
en ellendige redt. Eindelijk wijst het soc.
op sociale hervorming als dc weg tot geluk
en verlossing dus van ellende, waartegen
over de discipel des Heeren heeft te getui
gen van Jezus den Weg, de Waarheid en
het Levenden Verlosser uit alle ellende
en nood.
Het socialisme wekt ook op tot krachtig
getuigen daar het ons diep beschaamt. Ter
wijl op het gebied der inw. zending alle
eenheid ontbreekt en men liever tegen
broeders, dan tegen de wereld strijd voert,
zijn de socialisten één geheel. Is elk soci
alist een zendeling uit beginsel, de meeste
Christus-belijders trekken zich van de inw.
zending niets aan. De socialist is steeds met
zijn doel vervuld, heeft er steeds den mond
vol vanis er voortdurend voor werkzaam.
De inw. zending bewijst dat o zooveel
Christenen traag zijn in het werk des
Heeren. De kracht die van het soc. uit
gaat vergeleken met de uitbreiding van het
Kon. Gods. doet aan 's Heeren gemeente
wel vragen «Waar is uw geloof» Zelf
onderzoek en verootmoediging voor den
Heere zijn noodzakelijk.
L
