NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND-
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
1887. No. 85.
Dinsdag 21 Juni
Eerste Jaargang.
VERSCHIJN!
F. P. D'huy. te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIES:
Een bestendigd Onrecht.
Buitenland.
Binnenland.
BI ZEEUW,
KLKEN MAANDAG- WOENSDAG- EN VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p. f0,95
I nkele nommers-0,02y2
UITGAVE VAN
G. M. Klemkerk, te Goes
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Die zich met 1 Juli op „de
Zeeuw" abonneeren,ontvangen de nu nog
verschijnende nummers GRAMS.
Wat wij gevreesd had den, is geschied.
De liberale partij in de Tweede Kamer heeft
de grondwetsherziening ten einde gebracht
met een daad van ongehoorde machtsmis-
bruiking. Een blijk gegeven van haar wan
kelmoedig geloof in de kracht harer begin
selen. Op stuitende wijze de ongerechtigheid
en onbillijkheid van haar standpunt in zake
groote kiesdistricten, gehandhaafd. En het
spreekwoord waar gemaakt, dat men bij
het scheiden van de markt zijne kooplui
kennen leert.
Ieder weet dat deze oppermachtige partij
nu dertig jaren lang de natie geregeerd
heeft door de onzedelijke middelen van ver
knipping der kiesdistricten en de exploiteering
der groote steden. Niet minder dan elf
liberalen hebben voor Amsterdam en Rotter
dam in de Tweede Kamer zitting, gekozen
door een deel van het kiezerskorps, waarvan
het andere deel slechts éen lid mag afvaardigen.
Minderheid in het land, heeft het haar
door deze oneerlijke middelen kunnen ge
beuren, dat zij niettemin nog altijd meerder
heid in de beide Kimera is.
Een klein kind kan begrijpen wat Groen
van Prinsterer steeds beweerd had en door
Godin de Beaufort en v. d. Borch tiu werd
herhaald, dat het onbillijk is in Amsterdam
door éen kiezer negen kamerleden te laten
kiezen, waar in Zieriksee bij v. zulk een kiezer
maar een lid mag helpen afvaardigen.
Onder de nieuwe grondwet wordt nu
dit onrecht niet alleen bestendigd, maar
verergerd. Door Amsterdam en Rotterdam
in wijken van 45000 zielen te verdeelen,
zou het ook mogelijk hebben kunnen zijn
de minderheden te doen vertegenwoordigen.
Stel er zijn in zulk een stad 360000 inwo
ners, dan mag zulk een stad 8 leden ter
Tweede Kamer afvaardigen. Nu zijn er b.
v. 8000 kiezers. Is nu Amsterdam in 8
wijken verdeeld, ieder van 1000 kiezers, en
zijn er in een wijk 600 katholieke kiezers,
dan vaardigen die een lid af met, 600 van
de 1000 st mmen. Nu echter die verdee
ling van Amsterdam niet doorging, en er
dus door 8000 kiezers 8 leden tegelijk ge
kozen werden, nu hebben die 600 roomsche
stemmen niets geen invloed meer. De groote
liberale meerderheid der overige wijken ver
slindt haar.
Waarlijk, de liberale partij, haar laatsten
troef uitspelende, heeft heel wat gewaagd
met het voorstel Schaepman af te stem
men. Bijna veertig jaren heeft men de
groote mastklimming der partijen aangezien,
die worsteling om de meerderheid, maar
die men altijd nog wist te keeren metdistricts-
verknipping. Een meerderheid op die wijze
verkregen, is een geroofde In de nieuwe grond
wet nu wordt deze onzedelijkheid nogmaals
gesanctionneerd. De liberale partij vuelt reeds
sinds jaren, hoe onmachtig, hoe ongelukkig
zij is. Hoe weinig levenskracht zij nog putten
kan uit haar beginsel. En zie, teneindejjzich
kunstmatig op de been te houden, begeeft
zij zich tot kunstmiddelen, die den toets der
zedelijkheid, en dies der voorzichtigheid niet
kunnen doorstaan. Amsterdam en Rotterdam
door en door geüberalizeerd als zij zijn'
zuilen dan voortaan '14 leden afvaardigen'
Wordt het liberalisme dan elders geslagen,
die 14 liberale leden door Amstel- en Rottestad
gekozen, zullen den burger weer moed
geven. Met leze spitsing niet aan te durven,
heeft de liberale partij de deur dicht ge
houden, voor eiken eerlijken strijd, en den
sleutel tot eigen mach'svergrooting in den
zak gehouden.
In hoever wraak of vrees hierbij hebben
voorgezeten, laten wij in 't midden. Wraak
over den val van artikel 194 naar Schaepmans
wensch, of vrees bij het toenemend wan
trouwen der Natie, van de gestolen meerder
heid te zullen moeten teruggeven. Beiden
waren aanwezig. Op de mogelijkheid van
het eerste wees de heer v. Houten, aan
het bestaan van het laatste herinnerde de
heer Viruly, die onlangs wel voor splitsing
der antirevolutionaire districten was, doch
thans de eenheid van Amsterdam en Rotter
dam krachtig vasthield, 't Is ook te mooi,
zoo veertien leden te mogen behouden,
zonderdat de kiesvereenigingen veel geld
behoeven uit te geven, om de kiezers te
bewerken!
En zoo zal dan hoogst waarschijnlijk, dank
zij deze onrechtvaardige toeëigening der
groote districten, de liberale partij in
Augustus met versterkte meerderheid uit
den strijd komen. Met een op die wijze
verkregen meerderheid zal echter niemand
haar kunnen feliciteeren. Valt een partij
bij een eerlijken strijd, zooals in Engeland,
in een strijd van man tegen man, welnu,
dan trekt zij zich terug, om na een twee-
of meerjarige rust, inwendig versterkt, als
regeeringspartij terug te keeren. Zulk een
meerderheid dwingt eerbied af.
De geschiedenis spreekt van een heer v.
Arkel, die om de schulden van zijn huis en van
zijn land te vereffenen, naar Frankrijk toog,
waar hij door afzondering, zuinigheid en
arbeiden het zoo ver braebt, dat hij die
schulden kon vereffenen. Arkel keerde terug
als een eerlijk man. Dit is een staaltje van
middeleeuwsche liberaliteit. Die van den
modernen tijd is echter anders. Ook bij de
staatspartijen komt het faillissement in eere.
Reeds sinds jaren is de liberale partij failliet
en beheert een curator haar boedel. Die
twintig leden die Rotterdam, Amsterdam,
Den Haag en Utrecht haar gevenzullen,komen
haar echter opknappen, en dan zal zij weer
kunnen regeeren. Maar gelijk de koopman,
die verrijkt en welgesteld uit een bankroet
te voorschijn treedt, door zijn medeburgers
schouderophalend wordt aangezien, zoo zal
ook het liberalisme uit zijn falilissement
herlevende, door al wat nog eerlijk man
wil zijn met minachting bejegend worden.
Hij leeft er groot van, zal men jzeggen,
maar hoe is hij er ook aan gekomen
Het nieuwe gezag, dat uit dezen handel
zal /eboren worden, is door der liberalen
eigen schuld, thans reeds, voorloopig gevoelig
geknakt. Heel sterk zal de nieuwe wereld
burger, die verwacht wordt, dus niet zijn.
De tweede lezing.
De antirevolutionaire club heeft herhaal
delijk beweerd, dat deze Kamer bevoegd
noch geschikt is, om het veelomvattend
werk, grondwetsherziening, ter hand te
nemen. Toch heeft zij 't gedaan en
dank zij de karwats van den minister
nu zoover ten einde gebracht, dat het werk
door de Eerste Kamer kan nagezien worden.
Dat zij het werk ter hand nam en uit
voerde is haar zaak, daarover behoeft onze
partij en met name de heer Keuchenius,
zich geen harnas aan te trekken.
De vraag is dus: wat zal onze club nu
bij de tweede lezing doen?
En dan wijzen wij op het volgende:
In de grondwet werd heel veel niet
herzien, en veel nog van wat gewijzigd werd
was van zeer weinig beduidenis.
Wat de heer Lohman verleden jaar reeds
beweerde, werd nu door de geheele Kamer
erkend, dat de wijzigingen in zake troon
opvolging onbeduidend en overbodig waren.
Bij de bef andeling van 's lands verdediging
liep men over de fijne puntjes heenterwijl
men artikel 168, ondanks Lohman's grondige
studie, die door de liberalen bewonderd
werd en dr. Bronsveld zeer te onpa: kwam,
eenvoudig aan zijn lot overliet.
Bovendien zal de grondwet om de 5 jaren
worden herzien, zoodat zich daardoor de
kans opent dat althans na elk doorgewor
steld vijftal jaren, een minder vijandige
regeering als die van Van Karnebeek en
Heemskerk, naar onze grieven, althans zal
willen luisteren.
Ja, ook het snoode onrecht, in de nieuwe
grondwet nog stuitender gemaakt, dank zij
de liberalistische vrees voor het anti-liberale
kiezersvolk, maakt ons nog niet zon bezorgd,
wijl het geweten-sussend artikel, dat
herziening der kiestabel over 2 jaar moge
lijk maakt, ons nog doet hopen dat ook
deze stroohalm, waaraan de liberale partij
zich in kindsche angstvalligheid vastklemt
(de Amsterdamsche en Rotterdamsche veer
tien) in 'teind zijn dienst zal weigeren.
Want en hier lette men wel op
nu art. 194 ons wel niets gaf, wat wij
trouwens ook niet begeerden of begeeren
zouden, maar dan toch aan de tegen
partij iets ontnam, namelijk het grondwettig
voorrecht van op den arm des Staats te
mogen leunen, waardoor de partij van
Groen v. Prinsterer eindelijk rechtsgelijk
heid in zake ouderwijs veroverdenu de
houding der Rechterzijde van 1886 volkomen
gerechtvaardigd werd en de non-possumus-
politlek daardoor van de baan ging, nu
zou het ons zeer verwonderen, zoo de
antirevolutionaire club, bij tweede lezing,
deze herziening niet hielp aannemen.
Indien echter de Eerste Kamer, de partij
van de co nservatieve Nieuwe Rotterdammer,
de zaak voor het liberalisme niet bederft I
Nu de Duitsche Rijksdag hare zittingen
geëindigd heett, is Europa weer in de ge
legenheid zijne verwondering te betuigen
over de zeer gelukkige staatkunde van Vorst
Bismarck. Zijn overeenkomst met den Paus
tegen den zin der roomsche partij, het
Centrum, gevoegd bij de toenemende ver
deeldheid tusschen de beide liberale partijen
onder Richter en Von Bennigsen, hebben
het gezag der roomsche en der radicale
Staatspartij in den Rijksdag zeer verzwakt
en dat van Vorst Bismarck hechter gemaakt
dan ooit. De kanselier speelt met den
Rijksdag als Jan Potage met zijn muts. Op
een na alle wetsvoorstellen, door hem in
gediend, werden door een makke meerderheid
aangenomen. Voor den vrede van Europa
is deze gelukkige positie van Europa's groot
sten staatsman, menschelijkerwijs, een zegen.
In Azië daarentegen blijft de staatkun
dige hemel nog altijd bewolkt. De Russische
beer en de Engelsche luipaard steken al
sinds jaren den klauw uit naar Afghanistan,
doch de een voor den ander durft niet
prijpen. Grimmig grijnzend staan deze
twee tegenover elkander. Of, zonder beeld
spraak gesproken, Rusland en Engeland
staan, bij het opslaan hunner tenten in dit
bergland van den Emir, elkander gedu
rig in den weg. Men vreest, men vreest,
dat het te kwader uur nog eens tot een
botsing komt.
Reeds hebben de Afghanen de wapenen
tegen Rusland opgevat, en de Russen enkele
plaatsen bezet, terwijl de Engelsche grens-
commissie meer met vriendelijk gelaat bezig
is de grenzen van het Engelsch gebied uit
te zetten. Het bezetten van Kark in Boek-
hara door de Russen wordt door de En-
gelschen een feit van ontzettende beteekenis
genoemd.
Van eenige vorsten van minderen
rang zij vermeld, dat de ex-keizerin van
Frankrijk, Eugenie, gisteren op reis naar
Nederland toog, dat zij met een bezoek zal
vereeren. En dat de koning van Servië.
Milan, lijdende is, wijl men gepoogd heeft
hem te vergiftigen. Van de koningin, met
wie hij in onmin leeft, zal hij zich laten
scheiden.
Engelands koningin vertrok Vrijdag
van hare lievelingsresidentie Osborne in
Schotland naar het kasteel Windsor bjj
Londen en begaf zich heden naar Buchinham-
palace in Londen om echter Woensdag naar
het veel schoonere Windsor terug te keeren.
Central News verklaart uit officiëele bron
te weten, dat door de regeering ingewon
nen berichten alleszins bevestigen dat er
een complot bestaat dat zich het plegen
van een geheele reeks dynamiet-aans lagen
op morgen, den dag van het jubilé der
koningin, ten doel stelt. De autoriteiten
zijn echter zoo nauwkeurig op de hoogte
van de plannen der dynamitards, dat zij
gelooven ze alle te kunnen verijdelen. Reeds
sinds maanden hebben zij alle oud-fenians
en verdachte personaadjes zoowel in het
Vereenigd Koninkrijk als elders, vooral te
Parijs, nauwkeurig doen gadeslaan. Voor
namelijk was dit het geval met Patrick
Carey, het hoofd van de Iersche uitgewe
kenen te Parijs, terwijl ook nauwkeurig
acht is geslagen op allen, die in den laatsten
tijd New-York en Chicago met bestemming
naar Europa hebben verlaten.
Van af heden zullen de nagenoemde
rijkstelegraafkantoren open zijn als vulgt
Sluis, op werkdagen, van 87s tot 42 uren
voor- en van 2 tot 6 en 8 tot 8l/a uur na:
middagsop Zon- en feestdagen van 8y2 tot
tot 97-2 uur voormiddags, van 11 uren voor
tot 127a uur namiddags, en van 8 tot 87a
uur namiddagsAardenburg, op werkdagen
van 872 tot 11 uren voor- en van 2 tot 5
en 8 tot g'/2 uur namiddags; op Zon- en
feestdagen, vun 87» tot 97a uur voormiddags,
en van 11 uren voor- tot 127a uur na
middags.
De collecte voor Waterloo aan de
huizen te Heinkenszand gehouden heett ruim
f9 opgebracht, en te Krabbendijke f|22,61.
Met 83 van de 101 geldige stemmen
is tot commissaris in het polderbestuur van
Walcheren, in plaats van mr. D. A. Berdenis
