NT?
E.
io.
■York.
CMRISTELIJK-
NIEUWSBLAD
HISTORISCH
Y00R ZEELAND-
1887. No. 64.
Zaterdag 30 April.
Eerste Jaargang.
lis f300.
mpels.
iLAKE.
00 steken
andere.
inwilligen,
Schoor-
enz.
ïenen
ri Riet,
VERSCHIJNT
F. P. D'huy. te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIES
Binnenland
Tweede Kamer.
tselijke of Gar-
frankeerd, aan
IA
AN teKapelle:
en sterk con-
nden, in Zuid-
GOES.
ISt
m9, nam. 3u.
,m. 12 en 4.36.
iöennm. 1.45.
k na aankomst
a 5,36 u. nam.
lar het Spoor-
1
n. u. m.
3,30
0 4,—
nsd. en Zat.
0 2,45
3,15
0
- 12,' 30
0 i-
ZEEUW,
elken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
Prijs per drie maanden franco p. p. f0,95
Enkele nommers -0,021/,
UITGAVE VAN
G. M. Klemkerk, te Goes
EN
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
De hekken verhangen.
Verleden jaar hebben wij de moeite ge
nomen, uit de verschillende liberale bladen,
Handelsblad, Nieuwe Rotterdammer, Mid-
delburgsche, Vaderland, Groninger en andere,
aanteekeningen te houden van verschillende
uitdrukkingen, die alle daar op neer kwa
men «Met dit ministerie is niets te be
ginnen. Het wordt tijd dat wij den mi
nister Heemskerk aan het verstand brengen
dat wij liberalen nu in beide Kamers de
meerderheid hebben en dus baas zijn. De
minister zal regeeren zooals wij het hebben
willen, en anders er uit.» (1)
-- Liberale kamerleden, o. a. het Rotter-
damsche lid Viruly, zeiden het den mi
nister in zijn aangezicht, dat hjj niet te veel
rechts moest kijken, anders
En de minister Heemskerk, hoewel hij
wist, dat dit tweedrachtig gezelschap van
anti-clericale drijvers, door een misleid kie
zersvolk gekozen, ,zyne krachtsontwikkeling
ontleende aan een misverstand lusschen de
antirevolutionairen en aan het leugenachtig
geschrijf van zoogenaamd liberale leiders
en dus onmogelijk hem, minister, kwaad
kon doen, ging niettemin voor den drei
genden vinger dezer zoogenaamde meerder
heid uit den weg.
Maar hadden zij het nu gewonnen, «de
heer en Id
Volstrekt niet 1
De hekken zijn verhangen. Op eene
'gevoelige wijze, tot tweemalen toe, wist de
premier de mannen der meerderheid zoo
in de engte te drijven dat zij zich op gena
de of ongenade aan hem overgaven. Zij
waren overtuigd geweest, dat zij net goed
voor hadden, maar omdat Heemskerk dreigde
anders heen te zullen gaan, namen zij hunne
goede plannen terug en voegden zich
hoewel meesmuilend naar 's ministers
eischen.
Van den eersten schrik bekomen, waag
de nog een enkele stouterd het, den minis
ter te verwijten dat hij hen met zijne bedrei
gingen altijd onder den duim hield, en zij
zoodoende nu eens nooit meer vrij konden
rondzwemmen in de parlementaire wateren.
En wat deed nu de minister? Hij krab
belde nu op zijn beurt terug, maar met
de boodschap er bij, dat «de heercn» het
dan maar moesten weten. Echt ooljjk,
zooals de minister het zoo zeggen kan.
bracht hij hun aan het verstand, dat hij
voortaan niet meer dreigen zou, maar zich
toch voorbehield, als het hem niet meer
aanstond, te doen wat hij niet vooruit
zeggen mocht.
Echt politiek niet waar?
Zoo spreekt immers geen knecht die niet
weet weet dat hij baas is Wat toch is
hier de kwestie? Hier onderwerpt zich in
schijn de sterke aan den zwakke, wijl hij
zich bewust is dat deze zwakke toch fei
telijk aan zijn lijntje loopt.
Kleine kinderen mogen soms ook wel eens
aan vaders bakkebaarden trekken.
Was dit niet waar, wij zouden ons het
raadsel niet kunnen verklaren. Hier toch
wordt een dreigement ingetrokken en
tegelijk gehandhaafd! Een censu ir opge-
(1) Het Vaderland sckreef voor eenige
maanden «De premier wordt overmoedig. Reeds
veel te lang is er geduld geoefend. Het land ver
langt naar daden. Laat de liberale partij toe, dat
zij nog langer onder Heemskerk voortsukkele, alle
vrijzinnigen in den lande zenden verontwaardigd zijn".
heven en toegepast! Een vonnis her
roepen en bevestigd!
Minister Heemskerk zei door deze hou
ding«Heeren, ik heb vroeger gezegd, dat
gij machteloos zijt, voortaan zal ik het
denken. Vroeger heb ik bet dreigement
uitgesproken en niet volvoerd, voortaan zal
ik het verzwijgen en wel uitvoeren. Uw
zin zal ik u geven en mij niet meer tegen
uwe uitstapjes verzetten, maar gaat gij te
ver, dan zal ik toch mijn zin volgen, en
zonder u heengaan.» En dan die uitdruk
king «de heerenD uit 's ministers mond! (1)
Is het dan niet of hij zeggen wilde: Neen
geen aaneengesloten meerderheid, geen partij
uit één stuk, kunt gjj meer heeten. Gy
zjjt een tweedrachtig gezelschapja minder
nog dan dit; gij zijt maar heeren.
En waar nu ieder eenvoudig lezer het
gewicht dezer degzadafie gevoelt, daar bleef
de liberale partij, bij monde van den heer
v. d. Kaaij er al heel gevoelloos onder. Wie
was liet dan die hare rechten verdedigde
Niemand minder dan de heer Lohman, de
antirevolutionair. Hjj toch nam het voor
«de heeren» op, niet om tegen deze naams
verandering op te komen, maar om op het
zeer ernstige gevaar te wijzen dat uit 's mi
nisters voorgenomen houding voortvloeit.
Zoodoende (de heer Lohman merkte het
terecht op) ontneemt de minister aan de
Kamer hei recht van amendement, dat wil
zeggen, het recht om veranderingen in
voorstellen der regeering te maken. Nog
al een der duurste rechten door de liberalen
van 1848 veroverd. Moesten de ontaarde
zonen van Tliorbecke zich niet schamen, dat
zij dit niet inzagen of althans er niet tegen
protesteerden, en de verdediging van dit goed
recht aan een antirevolutionair overlieten?
Groen en Thorbecke in 1848, vinden zij
zich in 1887 weder in Lohman en V. d. Kaaij
De vraag, wie de leerzaamste zonen heeft
nagelaten, kan zeker niet in het voordeel
van Thorbecke beantwoord worden. Van
de liberale partij geldt: de ziel is er uit.
(1) Volgens de Handelingen heeft de mi
nister gesproken van ,de Vergadering" deN. B. C.
die bet woord «heeren" bezigde was dan niet goed
inge licht.
Burgemeesters.
Zierikzee's liberale afgevaardigde, v. Kerk
wijk, heeft het op de burgemeesters, die
van elders ingebracht worden, lang niet
voorzien
Nu, daar is dan ook reden voor. In
menige gemeente toch, met overwegend
orthodoxe bevolking, werd zoo'n vreemdeling,
dien men nooit gezien had, als burgemeester
geïnstalleerd; en dan konden de orthodoxe
boeren, in den gemeenteraad al spoedig
ondervinden, hoe onhartelijk zulke binnen
gesmokkelde oud-officieren en ambtenaars,
eens aan een burgemeestersbaantje geholpen,
met de gemeentenaren, hoe kwistig zij veelal
met de belastingpenningen omgaan. Het
einde van dergelijke benoemingen was altijd
een dure openbare school, naar de nieuwste
modellen ingericht, ondanks het bestaan eenej
bloeiende christelijke school, en juist daarom
dan ook een openbare school met ontvolkte
klassen.
Van zeer vele vreemdelingen-burgemees
ters heeft de burgerij niets dan verdriet.
Als liberale verkiezingsagenten en openbare
schoolbeschermers bewijzen zij der liberale
partij in den regel goede diensten.
Nu heeft dit laatst den heer v. Kerkwijk
nooit zoo geërgerd. Hij had er m er hart
zeer van, dat het volk dikwijls gezegend
werd met een burgemeester dien zij niet,
begeerdendat er wel eens lieden van
verdacht levensgedrag burgemeester worden
allermeest dat de benoeming door den Ko
ning, zonder het recht van voordracht door
den gemeenteraad, een voorbeeld is van er
gerlijke centralisatie, en een inbreuk op de
autonomie, dat is de zelfregeering der ge
meenten. Zij toch behoorden het recht te
hebben, zoo al niet van zeiven hare burge
meesters te kiezen, dan tocli van een drietal
te mogen voordragen.
In dien geest diende de heer v. Kerkwijk
in 1880 een wetje in, en stelde een derge
lijke wet nu weer in 't verschiet, door voor
te stellen dat de benoeming van burge
meesters voortaan geregeld worde bij de wet.
Jammer dat de oolijke Flakkeenaar, die
als spreker altijd zoo opgeruimd van geest
is, zich bij de indiening van burgemeesters-
voorstellen altjjd zoo dik maakt, dat hij tot
de orde moet worden geroepeu. In 1880
hadden de rapporteurs het gedaan, nu
kreeg de minister er van langs. Dit ver
hoogde de kans op aanneming van zijn
overigens zoo aannemelijk voorste! niet.
Trouwens de liberale party is er nog niet
ryp voor. Op dit punt is v. Kerkwijk zijne
party vooruit. Eere dan ook aan hem, dat
hij het in deze voor de liberale party zoo
kommervolle dagen, tegenover een minister
die niet dreigt, maar onmiddelijk doodslaat,
toch nog heoft aangedurfd, den centralisatie
geest zijner geestverwanten, te willen be
zweren.
1 rocmsopvolging.
Toen de antirevolutionaire club zich tegen
de wijzigingen in zake troonsopvolging ver
klaarde, moest zij daarover heel wat onaan
genaams hooren. Natuurlijk had zjj ongelijk,
de liberale meerderheid, geloovende op gezag,
en ingelicht door een van het uitstekende
drietal rechtsgeleerde leiders, die het zelden
eens zijn (Sanders, de Ranitz en v. Houten)
nam de wijziging aan. Met welk gevolg?
Dat nu behalve mr. v. Goltsteir* ook de
bekwame oud-minister Kappeijne voor de
antirevolutionairen partij kiest, de roeke-
looze daad zijner geestverwanten die alles
op losse schroeven zetten, afkeurt en den
wenk geeft Hoofdstuk II, zooals dit ven
nootschap het gewijzigd heeft, onvoorwaar
delijk te verwerpen.
Onze vrienden worden al vroeg in het
gelijk gesteld. De vraag is nu wier
Wie hebben van deze grondwetsherziening
meer studie gemaakt de mannen der rech
terzijde of de «heeren»?
gesteld inkomende rechten te heffen op
paarden, vee en vleesch. Het is een middel
tot opbeuring van den landbouw, die in
België, evenals bij ons, kwynt. De minister
is er echter tegen, omdat hij meent dat de
gedrukte toestand van den landbouw geen
gevolg is van te grooten invoer, maar van
te weing verbruik, wat weer veroorzaakt
wordt door den achteruitgang van handel
en nijverheid.
B uitenland.
Te Petersburg is het proces begonnen
der samenzweerders die op 13 Maart een
aanslag waagden op het leven van Keizer
Alexander. Van de 28 beschuldigden zijn
13 gevlucht. Onder de 15 overigen zijn ook
3 vrouwen.
Het wetsontwerp betreffende de ker
kelijke politiek is in het Pruisische Heeren
huis met groote meerderheid aangenomen.
De roomschen stemden, op pauselijken raad,
voor.
In de Belgische Kamer van Afgevaar
digden, (Tweede Kamer) heeft een lid voor
t By Koninklijk Besluit is tijdelyk aan
gesteld tot buitengewoon districts-veearts
E. C. Van Mervennee, te Goes, plaatsver
vangend districts-veearts.
De Mvldelb. Crt. kan melden, dat
men nog volstrekt niet alle hoop op het behoud
van den avondtrein van 7.36, bij de zomer
dienstregeling op de Zeeuwsche lijn, behoeft
op te geven.
Op de lijst der 62 hoogstaangeslagenen
in s rijks directe belastingen in de provin
cie Zeeland, komt als numero een voor de
heer D. F. P. Seydlitz te Hulst, met een
totaal van f 3884,16 en als numero 62
de heer P. van Fraarjenhove te Hoek, met
f583.28.
H. H. M. M. de Koning en de
Koningin zullen op hunne reis naar Wil-
dungen eeu bezoek brengen aan hun vader
den Vorst van Waldeck-Pyrmont.
Gemeenteraadsverkiezing, Ierseke.
Aantal kiezers 160, uitgebracht 121 stem
men, waarvan 2 blanco en 1 van onwaarde
volstrekte meerderheid 60. Hiervan ver
kregen de heeren G. Schipper 47, J. Lemson
45 en J. Boone 23 stemmen, zoodat op 11
Mei herstemd moeten worden tusschen
G. Schipper (oud-lid) en J. Lemson, kan
didaat der kiesvereeniging Ora et Labora.
Er waren nog 3 stemmen op verschillende
personen uitgebracht, namelijk P. Poelman,
H. Poelman Dz. en M. L. Kerpesteyn ieder 1.
De Staatscourant bevat o. a. de
goedgekeurde Statuten der Gymnastiek- en
Schermvereeniging Luctor et Emergo te
Vlissingen en van de C. Ev. gemeente te
Nieuw vliet.
De gemeenteraad van Hoedekenskerke
heeft besloten een woning vooreen geneesheer
te bouwen (daartoe is de grond al aange
kocht om daarmede te beginnen) alsook om
een oproeping te doen voor een geneesheer,
gezamentlijk met 's Gravenpolder en Baar
land.
De verschillende spoorwegmaatschap
pijen hebben vrijdom van vracht verleend
voor alle inzendingen op de aanstaande land-
bouw-tentoonstelling te Tiel.
De heer Huber had een amendement
ingediend dat de minister ontraadde, om de
goedkeuring des Konings van de verorde
ningen der provinciale Staten af te schaffen.
De heer v. Baar zou er voor stemmen maar
hij vroeg of de minister plan had weer het
werk te staken. Hij vond dat het al
moeilijker wordt om te stemmen, omdat de
minister toch gelijk moet hebben. De mi
nister verklaart voortaan niet meer ta zullen
dreigen. De Kamer moet dan zelf maar