SPiAHTSH.
iche Boot
CMRISTELIJK-
NIEUWSBLAD
HISTORISCH
Y00R ZEELAND-
NKNECHT
faponstoffen
Sitsen,
choenen,
Corsetten,
Heerendassen,
Boorden,
hetten,
loederen enz.
VISSER,
er lage Prijzen.
ERTOET,
N NAMEN,
DRECHT.
1887. No. 57.
Donderdag 14 April.
Eerste Jaargang.
er-,
el-
ZADEN.
r
mooie PREI
ÖÏECHT
ishoudster
I D
S naar ROTTERDAM
e Stoomtjalk
e Rotterdam bij den
LANGE, op 't Ha-
i BOUWMAN en
J. BOS,
lirectie.
totterdani NieuNwe
.kkenbrug.
VERSCHIJNT
elken MAANDAG- WOENSDAG- EN VRIJDAGAVOND.
EN
F. P. D'huy. te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTEYTIEN
Comedie gespeeld
Binnenland.
Kerk- en Schoolnieuws.
Klokstraat, Goes.
DORHANDEN
Veevoederskooktoe-
Wiegen, Vlechtwerk,
ascules, Petroleum-
len, enz. enz.
[straat, GOES.
HANDELAARS IN
orten van
ikelen voor
OUW, VROEGE POOT-
ZWIJNDRECHTSCHF
TEN, ENZ., ENZ.
ENTEUIL 2- en 3 jarige
en f A per honderd
,nd.
J. VAN DER HAVE,
apelle, bij Goes.
iTAAL Jz. te Kapelle.
MEI EEN
(ONE Sr., te Koudekerke
e een paard ban beslaan
vermeezen, bij P. DE
r k e.
,D WISSE te G r ij p s-
ELIS Az., te Seroos-
's tnidd. 12.30 uur.
'TERDAM naar GOES
's ntorg. 8,30 uur.
3 naar ROTTERDAM.
pril 's midd. 2,30 u.
ROTTERDAM
•il 's morgens 6,u.
Prijs per drie maanden franco p. p. f0,95
Enkele nommers-0,02>/2
UITGAVE VAN
G. x\I. Klemkerk, te Goes
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Willem. Nu kom ik maar eens op
zoeken, KlaasIk heb zooveel te vertellen
dat ik nu maar niet langer wachten wil.
En Jan ook hier? Wel, dat treft. Hoe
gaat het.
Jan. Zoo, heeft het paaschevangelie u
wat vriendelijker kunnen stemmen voor die
liberale mensehen, daar je zooveel van te
zeggen hebt
Willem, Geloof mij, manik heb tegen
de liberale mensclien niemendal. Zoo ver
is het gelukkig in Nederland nog niet ge
komen, dat wij elkander haten zouden, om
dat wij het niet eens zijn.
Klaas. Juist, dat heb ik ook al gezegd.
Tegen personen hebben' wij niets. Wij
strijden alleen over beginselen. Dat doet
men overal. Dat doen de mannen van de
Kerk, van de Wetenschap, van de Politiek,
enz. Tenminste, dat behoort zoo te wezen.
J. Maar waarom hebt jelui het dan al
tijd zoo druk over die mannen uit de Tweede
Kamer
W. Dat is nog al gemakkelijk. Ik kan
immers iemands beginselen het best naar
zijne daden beoordeelen. Niet uit de nei
gingen des harten, want die kan je niet
zien, maar uit de daden moet blijken wie
je bent. Aan de vruchten wordt de boom
gekend.
J. Goed en wel. Maar waarom dan
altijd de liberalen onder het mes genomen
en nooit eens je eigen vrienden
K. Omdat de liberalen zich het recht
aangematigd hebben, om ons te regeeren.
Je weet toch net zoo goed als ik dat zij
verleden jaar het gansche land afgeloo-
pen hebben om ons aan het ver
stand te brengen dat zij alleen het
bij het rechte eind hadden. En zie nu eens
aan. Wat brengen zij tot stand Zij hou
den ons nu al maanden lang aan de praat
met een zoogenaamde grondwetsherziening,
daar zij niets mee opschieten. En als het
nu een volgend jaar misschien klaar is, dan
zullen zij zeggenKijk eens, zoo lang zijn
wij bezig geweest. Hebben wij nu niet
veel gedaan? Dat noem ik comediespel.
W. Van. comedie-spel gesproken, daar
kwam ik nu juist voor hier. Het ergste
soort van comedie-spel hebt je nog niet
genoemd. Ik ga het je zeggen.
J. Ik wil er wel naar hooren, maar je
zegt van mij geen kwaad, hoor. Ik ben
liberaal en dat blijf ik.
W. Wat je blijven wil kun je niet zeg
gen Jan! Maar ik beloof je, tegei de libe
rale kiezers heb ik niets. Zij toch weten
niet beter of het is goed en het hoort zoo.
Maar tegen de liberale leiders heb ik het.
Zij hebben u verlakt. Zij hebben altijd
gezegd: Kiest ons en je zal het goed hebben.
En nu zij gekozen zijn en de meerderheid
hebben, nu doen zij niets
K. Ja wel, maar daar hebben wij het
nu niet over. Je zou vertellen, wat voor
comedie er door de liberalen in den Haag
gespeeld is. Ik wou dat graag weten, en
Jan mag er ook wel eens naar luisteren.
W. Wel. Je moet weten, de liberalen
in de Kamer hadden het land gekregen aan
de grond wetsherziening omdat zij niet te
veel menschen kiezers willen maken. Want
komen er meer kiezers, dan-worden er nog
al enkele liberalen niet herkozen, en zij
voelen het wel, de liberale partij in de
Tweede Kamer loopt op haar laatste beeneri ..-
J. Jongen, weet je wel watje daar zegt?
W. Al wat ik je zeg, weetik uit goede
bron. Een man uit den Haag heeft het in
de courant meegedeeld. Een die de heele
comedie van dicht bij gezien heeft. Nu!
Nu hadden zij zoo in hunne gesprekken
gezegd, dat zij tegen hun zin dat kies
rechtartikel, waar nieuwe kiezers van komen
zullen, hebben aangenomen. En nu wilden
zij wel graag, hoor je 't Jan de
grondwetsherziening laten mislukken. Maar
dan moesten zij probeeren de roomschen
en antirevolutionairen aan het lijntje te krij
gen. Kon nu een hunner een voorstel doen,
dat Heemskerk nietslikken wou,en onze vrien
den stemden daar dan voor en de meeste libera
len stemden dan voor de leus tegen, ziedan
was alles in orde. Dan viel de grondwets
herziening in 't water en onze vrienden
vielen mee. Dan haalden die een nat pak,
en zij, de liberale heeren, bleven droog.
Dan sneed het mes van twee kanten. Dan
hadden zij hun zin dat de grondwetsher
ziening afgeketst werd en bjj de ver
kiezingen, net als verleden jaar konden
zij tegen de kiezers zeggenDat hebben
nu de antirevolutionairen gedaan.
K. Dat noem ik nu eens geslepen.
W. Luistert nu eens goed. Daar kwam
de Beaufort met zijn voorstel om voortaan
de leden der Eerste Kamer niet meer uit
de hoogst aangeslagenen te kiezen. Zjj
wisten, dat Heemskerk daar tegen was, en
zij hoopten op onze vrienden die het altijd
onzinnig gev inden hebben, de Eerste Kamer
door de provinciale staten te laten kiezen.
Stemden onze vrienden voor, dan konden
zij wel tegen stemmen op een paar witte
raven na, die onder dien zwerm zwarte
raven toch niet zouden opgemerkt worden.
Maar zie, onze vrienden liepen in dat val
letje niet. Zij stemden, op enkelen na,
tegen en nu stemden de liberalen voor,
want de grondwetsherziening moest en zou
van de baan. Het Eerste-Kamervoorstel
werd aangenomen. De heeren lachten.
Een van hen kon zijn eigen, zelfs
voor het gezicht van onze vrienden,
niet inhouden en liet door gebaren zien hoe
hij zich verkneuterde in dezen uitslag. On
middellijk hielden toen de liberale heeren
partij vergadering en spraken af: zij zouden
afwachten hoe Heemskerk zich houden zou.
Maar den volgenden dag was het al mis.
De heeren hadden veel te duidelijk laten
gevoelen dat het voorstel De Beaufort eigen
lijk als stok had moeten dienen om het
kaartenhuis van Heemskerks grondwetsher
ziening ineen te slaan. Dit voelde Heems
kerk ook wel, en daarom hield hij het lijntje
strak. Hij wou niet meer.
Nu was het Leiden in last. De opper
hoofden waren het niet eens, of vertrouw
den elkander niet te best, om zelf een mi
nisterie te gaan vormen. Dus men besloot,
Heemskerk over te halen, de taak weer
maar met hen op te nemen. En nu moet
het mooiste stukje uit de comedie nog aan
komen. Maar dat vertel ik u een volgenden
keer.
K. Tot later.
Goes '13 April. De maatschappij tot ex
ploitatie van staatsspoorwegen is voornemens
in de dienstregeling op de lijn Vlissingen
Roosendaal eenige wijzigingen te brengen.
Twee treinen zullen voor het binnenlandsch
verkeer vervallen, en alleen dienen voor recht
streeks verkeer, zonder te Goes of op andere
plaatsen tusschen Roosendaal en Vlissingen
te stoppen. Het behoeft niet gezegd, dat
deze verandering zeer ongelegen komt, en
vooral niet in het belang onzer Zeeuwsche
badplaats Domburg is. Te Middelburg kwam
de Kamer van Koophandel heden samen,
om maatregelen te nemen. Ook te Goes
kwamen eenige belangstellenden, daartoe
door den heer Salberg opgeroepen, bijeen,
in het «Slot Ostende.» Onbegrijpelijk is het
dat de Goesche belangstellenden schitterden
door afwezigheid. De heer Salberg lichtte
de wijziging, die in aantocht is, toe en vroeg
aan de aanwezigen, wie het woord verlang
de om maatregelen voor te stellen tot tegen
werking van het plan der maatschappij.
De heer Vermeulen, de eenige spreker, die
het woord wilde voeren, was het blijkbaar
met den heer Salberg niet eens. Hij vond
de wijziging zoo slecht niet, mits de maat
schappij kon uitgenoodigd worden en be
sluiten aan den trein die 8.52 van Roosen
daal komt een glipwagen voor Goes te
verbinden. De heer Salberg antwoordde van
deze maatschappij geen steun te verwachten
in zake een glipwagen, en sloot daarop ijlings
deze vergadering, zoodat allen nog minder
wijs dan zij gekomen waren, konden heen
gaan.
De schilderijen-tentoonstelling te Mid
delburg werd door een vijfhonderd personen
bezocht. Acht schilderijen zijn verkocht,
waaronder drie voor het rijksmuseum.
19 April weer zitting der Tweede
Kamer.
In de gemeente Tholen circuleert een
adres van instemming met het adres uit
Voorthuizen tegen koepokinentingdwang.
Reeds hebben meer dan 150 personen dit
adres geteekend.
De toestemming van de opening van
den stoomtram van Bergen op Zoom naar
de Belgische grenzen is door Gedeputeerde
Staten geweigerd.
Den A dezer is een bende van 150
vijanden binnen onze linie in Groot-Atjeh
geslopen. Na een hevig gevecht werden
zij teruggeslagen, 33 dooaen achterlatende.
De orizen hadden 12 dooden en 30 gewon
den, waaronder de luitenants Cornelius en
Van Deventer en den kapitein Buijs.
heer C. Fabius is te Delft tot
lid der Tweede Kamer herkozen.
Vrijdag hopen wij een verslag te ge
ven van het Koningsfeest te Amsterdam.
Volgens de bij de circulaire van den
Commissaris des Konings in Zeeland van
den 4den April 11. Provinciaal blad no.
30) gevoegde lijst, waren op den 'lsten
Januari 11. in deze provincie gevestigd86
geneeskundigen, 1 tandmeester, 31 apothe
kers, 1 drogist en 34 vroedvrouwen, ver
deeld over 61 van de 109 gemeenten, zoo
dat er nog 48 gememten, in deze provincie
van geneeskundige hulp zijn verstoken.
Door den Commissaris des Konings
zijn herbenoemd tot Rijksschatters in het 3de
schattingsdistrict dienst 1887/8 dhh.L.Oranje,
's Gravenpolder,M. Glerum, Kruiningen, M. Ie
Clercq Kruiningen. M. Buitendijk Goes. J. van
Vijven Gz, Heinkenszand.D. Vermet Jz.,
'sHeer Arendskerke.
De staatscommissie tot verbetering
van den landbouw heeft de vorige week
4 dagen vergaderd. Het verhandelde wordt
voorloopig geheim gehouden. Zij is in 6
afdeelingen gesplitst. Voorzitters zijn de
heeren D. Visser van Hazerswoude, J. van
der Breggen en W. J. Hoffman. Secreta
rissen de hh. Jhr. Dommer van Poldersveldt,
Bultman en Hartog. Algemeen voorzitter
mr. Sickesz te Lochem, lid der Eerste Kamer.
Men wijst er op dat mr. Keuchenius
verleden jaar uit de Tweede Kamer moest
voor het district Middelburg, wijl hij een
vreemdeling was. En dat nu de provinci
ale staten, in plaats van den Zeeuw Pické,
den Hagenaar Roëll in d§ Eerste Kamer
brachten. Wij antwoorden Wat voor de
Tweede Kamer niet mag schijnt voor de
Eerste Kamer wel door de vingers gezien
te kunnen worden; Keuchenius was dan
ook antirevolutionair, Roëll daarentegen is
liberaal. Bovendien, al ontkent men dat,
de Eerste Kamer is een asyl voor gevallen
staatslieden uit de Tweede, toch is het zoo.
De verkiezing van den heer Roëll beves
tigt het. Doch als zoodanig konden de
liberalen in Zeelands Staten, nu de ver
kiezing voor de Eerste Kamer toch een
partijkeuze is, geen schooner keus doen
dan deze. Toch blijft het af te keuren,
dat in Zeeland zoo met twee maten geme
ten wordt. De liberalen weten heel goed,
dat de leden der Tweede Kamer, zoowel
als die der Eerste, uoffcsvertegenwoordigers,
geen districtsvertegenwoordigers zijn. Tegen
de verkiezing van Roëll valt niets aan te
merken, maar dan is daardoor ook een van
der liberalen hoofdgronden voor de uitwer
ping van Keuchenius weggenomen.
Beri beri.
Ieder weet dat onze soldaten in Indië veel
last van deze ziekte hebben, en dat er reeds
velen aan stierven. Zachtjes aan meent
men de oorzaken van deze ziekte te hebben
gevonden. Dr. Bolle meent dat zij ontstaat
door bacteriën die zich in de rijst, het hoofd-
voedsel van den Indische r, soldaat, bevinden.
Hij vond namelijk dezelfde beestjes, die hij
in het bloed en de spieren der lijders had
waargenomen, ook in de rijstkorrels. Op
merkelijk is het dan ook dat de ziekte
verminderde sedert de rijst door ander voed
sel werd vervangen. Andere geneesheeren
schrijven de kolossale verbreiding der ziekte,
voornamelijk onder het Indische leger (van
16.000 soldaten werden in 1884 5338 door
de ziekte aangetast), ook aan slechte voeding
toe en bevelen een krachtig voedsel, als
middel tot wering aan. In 1885 zijn 1800
soldaten daaraan bezweken. Na het door
staan der ziekte zijn slechts weinige perso
nen weder voor den dienst geschikt. In
1884 werden nog 842 wegens verlamming
der onderste ledematen afgekeurd. Van
1885 en 1886 zijn nog geene officieele cijfers
bekend.
In 1868, toen de ziekte pas begon, werden
slechts 19 lijders behandeld en in 1885
ruim vijf duizend. Wel een bewijs hoe
ontzettend deze ziekte in korten tijd is toe
genomen.
Goes. Gisteren avond sprak in het lokaal
der jongelingsvereeniging de zendeling-leeraar
dr. Otte; uitgezonden door de zendings
commissie der Chr. Ger. kerk in Amerika
