NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
1887. No. 53.
Zaterdag 2 April
Eerste Jaargang.
VERSCHIJNT
G. M. Klemkerk, te Goes
F. P. D'huy. te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIES
BELEEFD VERZOEK.
Een nieuw Struikelblok.
Het Struikelblok weggeruimd
ZEEUW,
elken MAANDAG- WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p. f0,95
Enkele nommers-0,02y2
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Onzen abonnés in Zuid- en
Noord Beveland.Staats Vlaan
deren, en elders, behalve dien op Wal
cheren, wordt beleefd verzocht het
abonnementsgeld van «de Zeeuw»
over te maken, hetwelk bedraagt
Voor wie in October begonnen
en met Jan. niet betaalden fl.30.
Voor wie in Jan. begonnen f'0,65.
Na ontvangst van postwissel wordt
bericht van ontvangst afgezonden.
Hun die p e r j a a r wenschen te
betalen wordt verzocht dit kenbaar
te maken. 15 April zal bij hen, die
f 1,30 vèrschuldigd zijn, en niet per
jaar verlangen te betalen, over het
bedrag worden beschikt.
Dit alles geldt niet den abon
nés in Walcherendezen gelie
ven alle opgaven en betalingen te doen
aan den Uitgever F. P. D'huij te
Middelburg, doch alle andere
abonnés aan den Uitgever
Goes. G. M. KLEMKERK.
Van liberale zijde is steeds beweerd dat
onze vrienden, zoo room'chen als anti-revo-
lutionairèn, aan eene goede grondwetsher
ziening in den weg staan. Konden onze
vrienden besluiten hun mond te houden of
vóór de stemming weg te loope i, dan hadden
de grondwetsherzieners het woord alleen en
het plan van den minister ging er als vet
door.
Dat zouden de heeren wel willen. Dan
toch sneed het mes van twee kanten. Zij
haalden dan hunne grondwetsherziening er
geheel naar hunnen zin door en bij de aan
staande verkiezingen konden zij dan de an
deren ten tweeden male als werkstakers
den volke voorstellen.
Een nieuwe belaching van de non pos-
SMWMs-politiek I
En dan nog eenig vroom geschrijf, om
argelooze kiezeis te verschalken. En een
bondgenootschap met enkele afvallige anti
revolutionaire vrienden, die in eik {district
gevonden worden, en de liberale heer
schappij was weer voor twee jaar gevestigd
Maar, hoe deze plannen nu als een zeepbel
uiteenspatten moesten I
Is het waar geweest, wat wij echter
ontkennen, dat onze vrienden struikelblokken
gelegd hebben op den weg der tot nog toe
onbeduidende grondwetsherziening, dan heb
ben de liberalen het nu ongetwijfeld ook
gedaan
De struikelblokken onzer vrienden waren
slechts protesten met het woord, het strui
kelblok dat de heer De Beaufort den mi
nister, ondanks 's ministers waarschuwing,
voor de voeten wierp, was er een met
de daad.
Vier en dertig der aanwezige liberale ka
merleden verklaarden, dat zij met Heems
kerks plan, om namelijk de leden der Eerste
Kamer uit de hoogst aangeslagenen te doen
Kiezen, niet meegingen. De rechterzijde in
haar overgroote meerderheid schaarde zich
aan Heemskerks zijde. Het voorstel van
den Goeschen afgevaardigde, baron Scliim-
meJpenmnck, strekte zelfs om dat? liberale
«struikelblok weg te ruimen.
Ook hier geldtde bedrieger bedrogen
Obstructionistshadden zij onzen
vrienden toegeroepen. En zie, de eerste
daad van obstructionisms, stel, het was
er eengaat uit van de liberalen zeiven.
Het zwaard keert zich tegen den aanvaller
zeiven, die het hanteerde. Het fabeltje van
den struikelblok gaat nu zeker wel voor
goed de doos in. Ware het anders, dat
wil zeggen, handhaafden de liberalen hunne
beschuldiging van tegenwerking der grond
wetsherziening, zij zouden zich zeiven een
slag in het aangezicht geven.
Minister Heemskerk had de grondwets
herziening ter hand genomen met het
kennelijke doel, om eens heel veel vertoon
van drukten te maken en-- toch zoo weinig
mogelijk in de grondwet te veranderen.
De liberale partij, op vertoon maken uit,
sloot zich bij hem aan, en toog aan het
werk met een ongekenden ijver. Zoo,
vriendelijk keuvelend, af en toe zelfs onder
vroolijken kout, ging het werk eendrachtig
voort. Daar was harmonie.
Maar mannen der rechterzijde, als Lohman
en De Geer, begonnen zich ongerust te
maken, dat er op die wijze tusschen den
liberaal-conversatief Heemskerk en de con-
versatieve liberale meerderheid wel aardig
gekeuveld en gelachen werd, maar dat het
zoo toch geen grondwetsherziening worden
kon, die naam had.
Want of er nu al een woordje of cijfertje
hier en daar veranderd werd. omdat wij
nu niet meer 1848, maar 1887 schrijven,
al dergelijke onbeduidende veranderingetjes
konden toch moeilijk geacht worden aarde
aan den dijk te brengen. In zulk stopwerk
kwam slechts de onbedreven liefhebberij van
den leerjongen, niet het beginsel van den
kunstenaar uit.
Onze vrienden besloten een paar ernstige
veranderingen voor te stellen.
De Geer o. a. wenschte in de Grondwet
duidelijk te doen uitkomen, dat de Koning
regeert bij de gratie Gods, en dus niet op
grond van aanstelling door het volk, het
moge dan liberaal of clericaal heeten.
Deze en andere gewichtige veranderingen
werden verworpen.
Maar zie, eindelijk komt dan toch een
liberaal ook eens met een ingrijpende ver
andering aandragen.
De Eerste Kamer, sinds 1848 door de
provinciale staten uit de hoogst aangeslagenen
gekozen, zal voortaan kunnen gekozen worden
uit alle mogelijke kringen. De dwaze wet
dat rijkdom geschiktheid om te regeeren
aanbrengt, wordt in liberalen overmoed ge
schrapt. Het voorstel de Beaufort werd
aangenomen.
Maar wat zien wij nu gebeuren?
Heemskerk is baas. Hij wil met zulke
ondeugende jongens niet meer werken. Hij
vraagt schorsing van de beraadslagingen.
Nu moet gezegd wordeu, de minister had
gelijk. Hoe zij zich ook wringe, deliberate
partij zal het dwaze, haast schreven wij
verraderlijk spel nooit kunnen goedpraten,
dat zij met de aanneming van dit voorstel,
ondanks 's ministers tot drie maten toe uit
gesproken tegenzin, gespeeld hebben. Heems
kerk had als een goede hospita, nadat de
heeren hare spijzen hadden afgekeurd,
aan de heeren gezegd«Maakt nu
zelf de spijslijst maar.»
En toen hadden de heeren aangegeven,
wat zij zooal verlangden. De afspraak was
«Zoo en zoo moet de grondwet er uit zien
en zoo en zoo zullen wij doen.» Liberalen
en Heemskerk hadden alles saam bedis
seld. Er was een soort ongezegeld verdrag
tusschen hen. En dat nu zoo onbesuisd
te verbreken, zoo zonder permissie te vra
gen, zoo zonder zich om de fronzende wenk
brauw of den dreigenden vinger van den
premier te bekommeren. Waarlijk de libe
ralen deden niet netjes.
De zes leden der rechterzijde hadden geen
verbond met Heemskerk gesloten en konden
dus vrij voorstemmen. Al had de geheele
rechterzijde er voor gestemd, niemand be
hoefde daarvoor een zuur gezicht van den
minister af te. wachten. Van den minister,
die hen altijd geminacht, gegriefd, ja zelfs,
wat de antirevolutionairen betreft, mishan
deld had.
Maar de rechterzijde legt geen struikel
blokken. Zij liet dit aan de liberale partij
over, die over hare overmoedige daad al
dadelijk heel veel spijt gevoelde en bij monde
van den eigen voorsteller van H*et census-
moordend amendement den minister verge
ving vroeg en beterschap beloofde.
De liberale partij was onbesuisd geweest.
Nu werd zij laf door terug te trekken.
Maar nog meer. Zij werd tevens oneerlijk
door aan dien stilten aftocht een zekeren
draai te geven, als zou het amendement de
Beaufort lang niet bedoeld hebben, wat
Heemskerk en de rechterzijde en de natie
er in zagen!
Eere aan de Roomsche leden, eere aan
Beelaerts en Keuchenius die met Lohman
tegen deze oneerlijkheid van minister en
liberalen opkwamen.
De Beaufort, ('t klinkt ongeloofelijk) stelde
voor de taak der grondwetsherziening weer
op te vatten, onder belofte dat de minister
een nieuw voorstel omtrent de verkiesbaar
heid voor de Eerste Kamer mocht doen.
De Kamer, zoo linker- als rechterzijde,
ging met dit voorstel mede. De rechter
zijde kon dit gemakkelijk doen, wijl zij geen
schuld had aan dit conflict. Maar de lin
kerzijde had zich moeten schamen, zich zoo
te hebben moeten verlagen. Als een wij
ziging hun zoo weinig schelen kan, dat wij
haar morgen aan den dag weer intrekken,
wij zouden zoo vragenWaarom haar
dan voorgesteld Men stemt en beraadslaagt
daar toch maar niet om de aardigheid
Helaasdat ook hier weer blijken moest,
hoe weinig ernstig de liberalen in hunne
voornemens van grondwetsherziening zijn.
De wijzigingen, die een volksvertegenwoor
diger voorstelt, dienen de vrucht te zijn van
rijpe overweging, geboren uit de over
tuiging, dat landsbelangen volkswelvaart de
veranderingen eischen.
Werd men van het besef bij de liberale
partij dat de roeping van een volksverte
genwoordiger een dure roeping is, door
deze hare verlegen houdingjwel veel gewaar
Zal zij zich kunnen verantwoorden, zoo
zij later weer eens een voorstel doet en de
rechterzijde haar ongeloovig afvraagt of het
wel meenens werk is?
Zal zij het kunnen, ook als de natie straks
in Augustus bewijzen vraagt, of zij wel
altijd fier en onwrikbaar voor de heiligheid
harer overtuiging en voor de deugdelijkheid
van haar beginsel heeft pal gestaan?
Kindermeid.
De Middelburgsche Courant herinnert er
aan, dat de heer Lohman in de Tweede
Kamer, aan de Eerste Kamer de rol van
kindermeid toegekend heeft. Het blad keurt
dit beeld af. Ons dunkt, dat dit beeld
best kan worde# volgehouden, zonderdat
nu Lohman daarbij behoeft uitgefloten te
worden. De Eerste Kamer is eigenlijk iets
dat past in het stelsel van den revolutio
nairen staat. Zij is een maaksel, een in
strument om dwaasheden van de Tweede
Kamer te beletten. Daartoe is zij in 4814 in
het teven geroepen. Aan den Vorst werd
het recht gegund hare leden te benoemen
uit de hoogstaangeslagenen. De oplettend
heid en waakzaamheid der Eerste Kamer
in dien tijd lieten niets te wenschen over.
Trouwens toen bestond tusschen haar en
hare vrienden, de Tweede Kamer, nog niet
zooals nu, de betrekking van wederzij dsche
innige gehechtheid.
De Eerste Kamer heeft te zorgen dat de
Tweede in het spoor blijft, eene zorg waarmêe
zij het, dank zij de eenstemmigheid tusschen
haar en de Tweede Kamer, in de laatste
jaren niet heel nauw neemt.
Is zij dus al een instrument om de
dwaasheden der Tweede Kamer te beletten,
zij is er dan ook een, dat dikwijls, als het
er juist op aankomt, onbruikbaar blijkt.
Getuige b. v. de schoolwet.
Is er eene dwaasheid van de liberalen in
de Tweede Kamer grover geweest dan de
aanneming dezer, de natie verdeelende, par
tij wet? De liberalen erkennen het zelf,
deze schoolwet is slecht. En zie, deze dwaas
heid heeft de Eerste Kamer niet belet. Zjj
was dus ontrouw aan hare roeping. De
Eerste Kamer eene kindermeidHet beeld
is goed. Maar wij gaan nog verder. Wij
voegen er bij: maar die niet op hare za
ken past.
Een van het domste en slordigste soort
Lohman voorSehimmelpenninck
tegen.
De Goesche Courant verkondigt de hooge
wijsheid dat Goes met zijn volksvertegen
woordigers slechter af is dan Sneek, wijl
daar van de 3 kamerleden 2 voor het re-
geeringsartikel stemden en een tegen terwijl
hier van de 2 kamerleden ieder zijn eigen
weg ging.
Daar nu 3 meer dan 2 is, zal het boven
staande wel zoo wezen. Over deze verstan
dige opmerking dus geen woord. Ons zij
slechts een opmerking vergund, naar aan
leiding van de gevolgen die de Goesche
Courant uit deze waarheid afleidt.
Zij meent namelijk dat de leiders der vo
rige verkiezing wel «schaamrood» mogen
worden over hunne «misleiding» van de
«argelooze» kiezers, die de antirevolutionaire
«trom» had opgeroepen.
Over die «trom» kan best gezwegen wor
den, sinds zelfs door geestverwanten der
Goesche Courant is erkend dat, naar uit
wendig voorkomen de liberalen niet alleen
met de trom. maar ook met bazuin en
kruik hebben geloopen, spottende op die
wijze met «de vreeze des Heeren.»
Maar belangrijker wordt de kwestie als
de G. C. zegt, dat, nu Lohman voor, en
Schimmelpennick tegen stemde, Goes eigen
lijk niet vertegenwoordigd blijkt.
Als dus, b. v. bij een stemming over
een of ander ontwerp in den gemeenteraad
de heer wethouder Ramondt een andere
