NIEÜWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
1887. No. 46.
Dinsdag 8 Maart.
Eerste Jaargang.
VERSCHIJNT
G. M. Klemkerk, te Goes
F. P. D'huy, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIES
Om Gods wil of uit eigen
belang
Binn enland.
K.erk- en Schoolnieuws.
Gemengde Berichten.
ZEEUW,
elken MAANDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p. f0,65
Enkele nommers-0,027,,
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
VREEST GOD; EERT DEN KONING.
Meer dan vroeger het geval was, is in
den laatsten tijd aan de orde gekomen de
vraag: hoe staat het met de liefde tot on
zen Koning, is die bij alle partijen af
komstig uit denzelfden wortelis zij van
eenerlei aard bij christelijk-historischen en
liberalen? Jhr. Mr. Lohman, de Goesche
afgevaardigde der Tweede Kamer, meent
van neende liberale woordvoerders van ja;
zjj geven zichzelf daarbij zelfs een brevet
van verdraagzaamheid.
We meenen dat het niet overbodig is, bij
dit punt eens meer opmerkzaam met onze
lezers stil te staan. Het is, naar alle waar
schijnlijkheid, dit jaar weer verkiezing voor
de Staten-Generaal en daarom kon het
goed zijn, mogelijk misverstand weg te ne
men ten einde de liberalen niet in de gele
genheid te stellen van dit wapen tegen ons
gebruik te maken. Voornamelijk achten
wy dat noodig, wijl het zonderling schouw
spel wordt gezien, dat wij, christelijk-his
torischen, beschuldigd worden van ontevre
denheid over des Konings wetten, van opstand
tegen den persoon des Konings zeiven.
Ja maar zoo hooren we iemand zeg
gen is dit ook eigenlijk zoo niet Mogen
we wel protesteeren tegen de gemaakte
wetten De Koning vaardigt die toch uit?
We willen even zien, hoe naar ons be
ginsel, de verhouding tusschen vorst en volk
moest zijn. En dan sta voorop, dat wij
antirevolutionairen, van meening zijn, dat
de wetgever geen wetten moet gaan maken,
maar onderzoeken, hoe de verhoudingen,
door God aan alles naar zijn aard gege
ven zijn. Bijv. een wetboek van koophan
del gaat niet zeggenzoo en dus zullen we
dit nu eens inrichten maar de wetgever
speurt na, hoe de verhoudingen zijn tusschen
een en ander: hoe ieders recht is, en hij
boekt dit nu, opdat de een niet over den
ander heersche. Niemand zal 'tin 't hoofd
krijgen, om wetten te gaan maken, rege
lende de verhouding tusschen ouders en
kinderen. Hoe is die door God er in gelegd
naar zijn aard? En dit wordt beschreven,
tot bescherming van ouders en kinderen
beide.
Zoo ook Vorst en volk. Onze tegenwoor
dige Grondwet zegt dat de Koning regeert bij
de gratie Godsd. w. z. hij regeert namens
God, door God. Niet wij burgers zijn
eens by elkaar gekomen om een Vorst te
kiezen, gelijk een vereeniging dit met een
Voorzitter doetneen dan waren wij macht
gevers, wy Souverein. Onze Koning is Ko
ning van Godswege, en is van zijne taak ver
antwoording schuldig aan God de Bron
van alle gezag. Dus aan niemand anders?
Hij kan dus doen, wat hij denkt dat hij
doen moet? In geenen deele. Er is een
gemeenschappelijke grondwet, om zoo te
zeggenvoor Vorst en volkGods Woord.
Als de Koning daartegen ingaaten het volk,
aan hem toevertrouwd, iets oplegt volstrekt
in strijd met dat Woord des Heeren, dan
kunnen er termen zijn om hem af te zwe
ren, gelijk onze vaderen deden met Filips.
Boven den Koning staat God, en Dien Ko
ning der Koningen is iedereen allereerst
gehoorzaamheid schuldig.
Maar die dit niet gelooft, die niet wil
toestemmen dat de Koning namens God,
den God des Bijbels regeert wat moet die
Ja dat is juist het fijne puntje. Een van
beide; de Koning heeft zijn macht van God,
of van het volk. God is Souverein of
het volk. Een derde wij kunnen het
niet gebeteren - is er niet. De rege
len voor verhouding tusschen Vorst en
volk zijn door God gegeven, of moeten
door het volk vastgesteld worden. Wat
kiest gij Het laatste Goed maar dan
heeft het socialistische gedeelte des volks
evenveel te commandeeren als het liberale
dan beslist kort en bondig de helft plus
één. 't Recht *an den sterkste. Op dat
standpunt hebben de socialisten, volkomen,
onberispelijk gelijk. Kiest gij 'teerste? Dan
kunnen we beter spreken. Dan is Gods
Woord, en het Goddelijk recht begin
sel der wederzijdsche verhouding. En dit
beginsel toegepast op onze toestanden, op
ons volk, zou de Vorst moeten regeeren in
overleg met het volk. We maken één
huisgezin uit«Vader» Willem regeert
doch wordt door het geregeerde volk go-
controleerd, tot eerbiediging zijner rechten.
We kunnen die «controle» allemaal niet
uitoefenen, en kiezen daarvoor onze beste
mannen. Wie moeten die kiezen Wij
zouden zeggen daar het "huisgezin het uit
gangspunt is van alle gezag, van alle orga
nisch leven de huisvaders, behoudens nadere
bepalingen. En zoo regeeren de vorst met
zijn door hem gekozen ministers en gekozen
gemachtigden des volks, als vader en
moeder in een goedgeregeld huisgezin
zorgende dat de verschillende standen en
richtingen elkander niet overvleugelen
het oog houdende op de minderheden, die
allicht in 't gedrang koxnen, dat zij niet
onderdrukt wordenwakende over de nooden
des volks, voor de behoeften van alle
klassen en nauwkeurig toeziende dat de
een niet bevoorrecht worde boven den ander.
Zoo komen Vorst en volk tot zijn recht;
naar beider aard, door God er in gelegd.
Zoo wordt de Koningen in ons Nederland,
ons geliefd Oranjehuis geöerd om Gods wille,
als van Hem ons gegeven. Zóó verstond
het een Willem I, alles wat hij kon doende
voor het volk al werd ook hij gedwars
boomd door gewestelijke en provinciale
despootjes, die soms meenden dat zij sou-
vereinen waren, en de Prins hun dienaar.
Nu zijn we intusschen aan 't beschrijven
geweest, hoe 't moest. Doch hoe is het nu
Daarover een volgend maal. Q. N.
Eigen Schuld.
Drie vragen doet de Standaard aan het
Handelsblad. Andere liberale bladen, voor
zoover zij de mishandeling van den inboedel
van ds. Homoet te Oldeboorn hebben wil
len goedpraten, mogen deze vragen ook wel
eens lezen. De Standaard geeft toe, dat
de advertentie soberder had kunnen gesteld
worden en dat ds. Homoet misschien wel
wat in zijn karakter heeft dat prikkelt.
Maar, zoo vraagt zij, is dan het geslacht, dat
van de openbare school komt, zoo slecht thuis
iu de Maatschappelijke en Christelijke deug
den, dat het om zulk een prikkeling met
moord gaat dreigen en er op slaat
2o. Mag zulk een wonde en zulk een
prik met de vuist gewroken, zonderdat de
politie, die te Leiderdorp in de Nieuwe kerk
er zoo vlug bij was, haar plicht doe?
en 3o. Toea de Joden in Rusland ver
volgd wierden, hadden natuurlijk ook der
Joden manieren gewond en der Joden ka
rakter geprikkeld; waarom heeft men ook
toen dit niet als verzachtende omstandigheid
gepleit, en waarom doet men dit nu wel,
nu het neerkomt op den kop der Fijnen 9
De Standaard had er nog kunnen bij
voegen, dat het Handelsblad zich onlangs
zeer geërgerd heeft aan het woord van een
dienstrheisje«Wij verhuren niet aan
Joden.»
Waarom dit gezegde uitgemeten en de
zonde van het Oldeboornsche grauw ver
ontschuldigd Antwoordook een deel der pers
lijdt aan voor- en tegeningenomenheid. Men
durft niet meer wit wit en zwart zwart
noemen
Te Goes is Zaterdag in den ouderdom van
44jaar overleden mr. W. L. v. Voorst Vader,
kantonrechter aldaar. De overledene behoorde
tot de gematigd liberale partij, en was
eenige malen te Goes bij de verkiezingen
vosr de provinciale staten, kandidaat der
liberale Goesche kiesvereeniging.
Ook uit Dordrecht en Zwijndrecht is
een adres ingezonden aan de Tweede Kamer
tegen Vaccinedwang, bevattende 864 hand-
teekeningen.
Het aantal studenten aan de vier Ne-
derlandsche Rijks-Universiteiten bedraagt
thans 2505; Leiden heeft er 864, Utrecht
515, Groningen 428, Amsterdam (stads) 697.
Te Weenen alleen zijn er driemaal zooveel.
Door de Tweede Kamer is thans in
de nieuwe grondwet de lijn van erfopvolging
in het huis van Oranje Nassau vastgesteld
aldus
lo. Princes Wilhelmina en hare afstamme
lingen. 2o. de zusters die baar nog mochten ge
boren worden. 3o. Princes Sophie, geh. met den
groothertog van Saksen en bij vooroverlijden,
hare kinderen en wel a. prins Karei Augustus
met 2 zoons; b. prinses Maria geh. met
den hertog van Mecklenburg-Schwerin.
4o. de drie lijnen uit prinses Marianne
's Konings zuster: a. prins Albert; b. de
afstammelingen van wijlen prins Alexandrine,
geh. met Hendrik van Reuss. 5o. de 2
lijnin uit prins Frederik en wel a. de kin
deren van prinses Louize en b. prinses
Marie geh. met prins von Wied.
Volgens het Handelsblad, is het Red-
dingsleger, of Leger des Heils van voornemen
binnen drie a vier weken een veldtocht te
openen te Amsterdam. Een zaakgelastigde
kwam Donderdag aan, om het bezoek voor
te bereiden. Van Amsterdam zou het naar
Stuttgart gaan.
Uit het verslag eeuer te Vlissingen
Zaterdag gehouden vergadering van de
maatschappij De Schelde blijkt, dat de balans
sluit met .een wintsaldo van f51,171,945.
Gedurende het geheele jaar kon met 500
werklieden onafgebroken gewerkt worden.
Het droogdok leverde weinig winst. Op de
afdeeling havenwerken was een verlies van
circa f4000.
Vlissingen. In de vergadering van den
gemeenteraad op jongstleden Zaterdag waren
de hh. Pot, Alter en Callenfels afwezig. De
heer Koppejan werd beëedigd. In het B.
A. werd gekozen de heer J. Ie Sage v. Hoeve,
met 11 stemmen. Benoemd tot onderwij
zer op school C. de hr. J. Verhoeff van
Serooskerke. Op een adres van den heer
De Waal. oesterhandelaar te Bruinisse, werd
besloten de voormalige marinewacht te re-
staureeren. Een crediet van f196 werd
toegestaan.. De gemeente-begrcoting werd
vastgesteld op f 161613,645
Ned. Herv. Gem.
Beroepen te 's Heerhendrikskinderen
J. v. 't Hooft te Koudekerkete
Schoondijke, C. J. Geertsema Beckering
te Oosterzee(Friesland);te Pretoria (Trans
vaal), E. A. W. Heineeken, te 'sGraven-
hage, vroeger te Middelburg.
- Ds. Gangel te Aalten, die brak met
de Synodale Hyerarchie, is door het Prov.
Kerkbestuur van Gelderland afgezet.
Ds. J. Kraayenbelt Wz. te Rotterdam
heeft gisteren morgen in de Zuiderkerk
verklaard niet mede te kunnen of te mogen
gaan met de doleerende broeders.
Woensdag a. s. zal door het Classicaal
Bestuur van Utrecht het rapport worden
openbaar gemaakt, inzake de; beschuldiging,
tegen 13 kerkeraadsleden ingebracht wegens
bijwoning van het Ger.Kerkl. Congres.
Onder die aangeklaagden is o. a. de heer
De Wilde. De uitspraak wordt met span
ning te gemoet gezien.
Het Prov. Kerkbestuur van Zuid-Hol
land heeft de pred. Lion Cachet en Geesink
benevens alle ouderlingen en diakenen, die
doleeren, ontzet van hun kerkelijke bedie
ningen en ambten.
Ook de kerkeraden van Nieuw Vennip,
Oudewater en Maassluis hebben het Syno
dale juk afgeworpen. Te Nieuw Venr.ip
ging de predikant Ruisch van Duchteren,
.vroeger te Wemeldinge, niet mede. Te
Oudewater ging ds. Winckel wel, zijn col
lega ds. Margadant niet mede. Te Maas
sluis staat ds. Woudstra, die mede ging.
De kerkeraad van 's Gravenhage, die
ondanks de adviezen van predikanten als
Moll, Brijce, en anderen, vroeger ook al
eens de burgerlijke beleefdheid uit het oog
Tërloor tegenover een verzoek om gebruik
van de kloosterkerk tijdens den bidstond
voor de Vrije Universiteit, heeft thans op 't
adres van mr. L. W. C. Keuchenius, tot
opzegging van de gehoorzaamheid aan de
Synode, geantwoord met de aanneming van
een motie om eenvoudig over te gaan tot
de orde van den dag.
Bruinisse. Donderdagavond 1. 1. had de
aanbesteding plaats van het orgel in het
kerkgebouw der Ned. Herv. Gem. alhier
Aannemer werd de heer G. van Druten van
Hemmen, voor f 2500 om 1 November a. s.
met hst geheel gereed te zijn.
De heer B. P. Hofstede te Sluis is
benoemd tot hoofd der school te Hengeloo.
Geslaagd te Breda voor fraaie hand,
werken mej. N. A. M. v. Altena, te Rilland.
Naar wij vernemen, is bij den heer Klem-
kerk ter perse een niet onbelangrijke brief
