CHRISTELIJK- NIEUWSBLAD HISTORISCH VOOR ZEELAND- 7 1887. No. 45. Zaterdag 5 Maart. Eerste Jaargang. VERSCHIJNT G. M. Klemkerk, te Goes F. P. D'huy. te Middelburg. PRIJS DER ADVERTE YTIEN BERICHT. Buitenland. Binnenland. Tweede Kamer. ZEEUW, elken MAANDAG- en VRIJDAGAVOND. Prijs per drie maanden franco p. p. f0,65 Enkele nommers-0,02i/2 UITGAVE VAN en van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. 9 Te beginnen met 1 April, a. s. zal «de Zeeuw,» in plaats van 2 maal in de week, DRIE maal in de week ver schijnen, en wel des MAANDAGS,- des WOENDAGS- en des VRIJDAGS AVONDS. De zeer groote uitbreiding van het aantal onzer abound 'sende vele aan vragen van hier en elders maken dit noodzakelijk. Het Woensdagnummer voorziet ongetwijfeld in een behoefte. Het Goesche marktbericht en andere berichten die onze lezers pas uit het Vrijdagnummer konden vernemen, zullen zij dus voortaan in het Woens dagnummer kunnen vinden. Wij zullen trachten eenmaal per week een FEUILLETON in ons blad op te nemen. De abonnementsprijs wordt van at 1 April met 30 CENT verhoogd, zoodat die prijs voortaan 95 cents bedraagt. De vele lezers, die op de uitgave ook van een Woendagsnum- mer steeds hebben aangedrongen, zullen zich deze meerdere uitgave van dertig cents in de 3 maanden zeker gaarne willen getroostenter wijl voor hen, die liever «de Zeeuw» op den ouden voet, dus TWEEMAAL per week, des Maandags en des Vrij dags wenschen te ontvangen, de lees- prijs op 65 CENTS bepaald blijft. Men kan dus, naar verkiezing, ons blad tweemaal of driemaal per week ontvangen. TWEEMAAL voor den ouden prijs van 65 cents per 3 maanden. DRIE MAAL voor den prijs van 95 cents per drie maanden. Het Vrijdagnummer ondergaat door het nieuwe nummer van Woensdag geen verandering. De marktberich ten uit het Woensdagnummer zullen ook in het Vrijdaguummer geplaatst worden ten gerieve van de lezers, die het blad slechts2 malen 's weeks wenschen te ontvangen. Die ons blad tweemaal wenscht te blijven ontvangen, wordt verzocht dit te melden aan de Uitgevers D'huij te Middelburg ol Klemkerk te Goes. Wanneer vóór 1 April GEEN bericht aan de uitgevers gezonden wordt, zullen wij zoo vrij zijn, het er voor te houden, dat men het blad 3 malen per week, tegen den leesprijs van 95 cents per drie maanden verlangt. De scherpe resolutie. Éen inzender uit lerseke klaagt in de Midd. Crt. van Dinsdag over de aanneming van het voorstel v. Oeveren in den gemeen teraad, wat betreft de schoolgeldheffing. Hij vindt deze handelwijs van denlerschen Raad zoo bar, dat hij ze «de scherpe re solutie» zou willen noemen. De lezer weet dat de schoolwet van 1878, met zijn zeer stroeve bepalingen over exa mens en toezicht en localiteit en aantal onderwijzers den doodsteek scheen te zullen geven aan het bijzonder onderwijs, en het is niet der liberalen schuld dat de christe lijke scholen sinds de aanneming dezer onhartelijke partijwet in aantalen in bloei schier verdubbeld zijn. De aanneming dier ongelukswet werd met de historische uitdrukking «scherpe resolutie,» scherp besluit, betiteld. Men moet toch al heel weinig voelen van den nood der christelijke scholen, die in 1878 door Kappeyne's wet vermeerderd werd; en al heel weinig teleurstelling op partij- gebied ondervonden hebben, om een raads besluit als het bovenbedoelde met de hatelijke, in schijn doodende wet van '78 te vergelijken. Doch ook zonder die overdrijving is dit raadsbesluit nog zoo kwaad niet. Schaadt het aan het openbaar onderwijs, dan is eenvoudig uitgemaakt dat dit onderwijs alleen nog door de dubbeltjes van alle belastingschuldigen, dus ook van ons, die met het openbaar onderwijs niet veel op hebben, kan gedragen worden en slechte door overmatige concurrentie met de bijzon dere school, als b. v. gering of geen school geldheffing, kan in stand blijven. De «af breuk» zou dus de zwakheid van het beginsel der openbare school aan den dag brengen. Voor den zwaren druk op vele ingezete nen bestaat ook nog geen vrees. Ieder weet dat er te lerseke veel verdiend wordt. Het schoolgeld bedraagt volgens het voorstel van Oeveren fl voor 1 kind; fl,60 voor 2; f2 voor 3 en voorts voor ieder kind 25 cent meer per maand. Daarvan betalen nu toch nog de onver- mogenden niets en de minvermogenden de helft. Kan die som niet meer opgebracht worden door een man die met en voor zijn gezin een ruim weekgeld verdient; ieder weet dat in het welvarende lerseke (we zullen geen getallen noemen) veel geld ver diend wordt. Wij weten dat er te lerseke veel aan den drankduivel geofferd wordt, maar zooveel dat het openbaar onderwijs niet meer zou kunnen betaald worden, dit weigeren wij zelfs te vermoeden 1 Bovendien mag niet vergeten worden, dat het geld er toch komen moet. Betaalt men het niet in den vorm van schoolgeld, dan toch zeker in dien van hoofdelijken omslag. Nog niet half worden met het nu vastgestelde schoolgeld de kosten van het onderwijs ver goed. Waar dus de ouders iets doen, schiet er nog genoeg voor de belastingschuldigen te betalen over. Daarom gelooven we niet dat deze maat regel demoraliseeren zal. Schotland, Neder land en N. Amerika met hunne vrije kerken en scholen bewijzen het tegendeel. Juist het leunen op den arm van Staat of Ge meente werkt demoraliseerend, doodend. Het doodt de veerkracht voor eigen initia tief, kweekt gemakzucht en maakt blind voor de onbillijkheid van het stelsel waarbij alle man moet meê betalen aan het onder wijs van enkelen, en een bedeeling, zelfs van gegoeden, in liet leven geroepen wordt, zoo bespottelijk als zij alleen in Nederland zijn kan. De christelijke scholen hebben steeds zich zei ven onderhouden. Het schoolgeld, daar gelieven, wordt geregeld naar de draagkracht der ouders; de christelijke liefde doet het overige en het chr. onderwijs ondanks het geringe schoolgeld op de scholen van den Staat - bloeit. Zulk een demoralisatie wenschen wij ook lerseke toe, bijaldien het voorstel vi\n Oeveren door Zeelands Gede puteerde Staten wordt goedgekeurd. Dat Bismarck de meerderheid in den Rijks dag verkregen heelt voor zijn zevenjarige legerversterking, lijdt geen twijfel. Dit feit varzacht de teleurstelling over de nederlagen in Elzas-Lotharingen. In dit Rijksland toch werden 15 leden van de protest, partij ge kozen, dat wil zeggenmannen, die hoe eerder hoe liever den Elzas aan Frankrijk willen teruggeven. Sommigen meenen dat de kiezers aldaar niet zoozeer uit haat tegen Duitschland, dan wel uit vrees voor Frank rijk zoo anti-Bismarcksch gestemd hebben. Zij toch weten, wat zij van de Fransche troepen zouden te lijden hebben, als er eens een oorlog uitbrak. En nu wilden zij liever vrienden van Frankrijk kiezen en Bismarck mishagen, die toch hunne dorpen niet zal plat schieten, dan dat zij Djlitschers zouden kiezen en daardoor deFranschen verbitteren, die hun te avond of morgen deze anti-Fransch- gezindheid bloedig jzouden kunnen inpeperen. Te Wiesbaden is een katholieke graaf toegetreden tot het Evangelisch Verbond tot bescherming der Duitseh-protestantsche belangen. Hij deed dit als protest tegen de onvaderlandsche houding van het katholi cisme aldaar. Te Rome stierf de kardinaal Jacobini, 54 jaar oud. Hij was Staatssecretaris van den Paus. In de St. Pauluskerk te Londen heeft een groote socialistische oploop plaats gehad. De deelnemers trokken de kerk binnen, waar zij gedurende de godsdienstoefening bleven en al dien tijd een groot geraas maakten, terwijl zij hardop praatten en el kander luidkeels toeriepen. Men ziet het. ook in Engeland worden de socialisten onder anderen ook gedreven door vijandschap tegen het heilige, Nu de vuurspuwende berg de Etna vlam men is gaan uitbraken, houden de aardbe vingen in Italië op. De onderaardsche uit barstingen schijnen een uitweg gevonden te hebben. Ook in Nederl. Indie werden de vorige maand en eihde Januari hevige schokken van aardbevingen waargenomen. De koningin-weduwe van Spanje is ook weer een oogenblik in spanning geweest over wat haar Woensdag is overkomen. Er heeft namelijk iemand met een bom naar haar rijtuig geworpen. Gelukkig ge schiedde dit niet met een booze bedoJing en kon dus de koningin spoedig gerustge steld worden. Op de kust van Mozambique is een op stand uitgebroken tegen het Portugeesche bestuur, en in enkele steden van Bulgarije en op de Bulgaarsche eilanden een tegen het regentschap. Deze laatste is reeds grootendeels onderdrukt. Benoem 1 tot architect in den calami- teusen polder Oost-Beveland te Wilhelmina- dorp. S. v. a. Vegt te Beetsterzwaag. Tot buitengewoon opzichter bij den bouw van een zelfregistreerenden getijde meter aan het Westhavenhoofd te Zieriksee is door den minister van w., h. en n. benoemd de civiel ingenieur H. van Gorsel te Ril- land-Bath. (Z. N. Voor directeur van de stoomtram BreskensMaldeghem is thans, nadat de heeren Hammacher en Vat Stipriaan Luis- cius verklaard hadden buiten aanmerking te willen blijven, eene derde voordracht opge maakt, bestaande uit de heeren G. Heuff en D. E. C. de Voogt, die ook op de eerste voordracht voorkwamen. De heer Schaepman heeft een gewij zigde orde van behandeling der Grondwets voorstellen ten aanzien van het kiesrecht (Hoofdstuk III en de Addit. artikelen) voor gesteld, zoodanig dat de beslissing daarover gelijktijdig plaats hebbe. De Kamer heeft Hoofdstuk I van de Grondwet afgehandeld. Het werd met 47 tegen 33 stemmen aangenomen. Alle libe rale leden waren tegenwoordig, van de onzen ontbraken de beide Utrechteehe afgevaar digden. De geheele aanwezige rechterzijde stemde tegen. Voor het op stemmen aan kwam, stond de heer Lohman op om te verklaren, waarom hij tegen de herziening was. Hij wenschte niet meer te spreken over de wettelijke onbevoegheid der Kamer, waaraan, volgens den eisch der tegenwoor dige grondwet, nog 10 leden mankeeren. Acht de kamer zich wel bevoegd, onvol tallig als zij is, dit gewichtige werk ter hand te nemen, des te beter als de rech terzijde zich dan heeft vergist. Maar het nu afgehandelde Hoofdstuk I wettigt zeker de herziening niet, want de veranderingen die in sommige artikelen gemaakt zijn, zijn zeer onbeduidend: hier en daar werd een enkel woordje geschrapt of ingelaschtmoet dat grondwetsherziening heeten De heer Oorver Hooft voegde daarbij, dat hij niet kon inzien dat zulke nietige veranderingen als die Hoofdstuk I heeft ondergaan, den bloei, de welvaart en de nationale kracht des volks zullen kunnen verhoogen. De voorzitter heeft daarna medegedeeld dat hij geen lange beschouwingen meer aan het eind der beraadslagingen over ieder Hoofdstuk afzonderlijk kon toelaten. Doch de heer Lohman toonde aan, dat wij over de noodzakelijkheid der herziening niet eer der kunnen oordeelen voordat de artikelen zijn afgehandeld. Heeft nu Hoofdstuk I der grondwet geen beduidende verandering ondergaan, éen pleit hebben onze vrienden met behulp van enkele liberalen toch ge wonnen. De minister had namelijk aan art. 7, dat bepaalt dat alle Nederlanders tot openbare bet rekkingen benoembaar zijn, nog toegevoegd de woorden«behoudens de eischen van bekwaamheid en geschikt heid De heer Schaepman en enkele liberalen wezen op de dubbelzinnige beteekenis van dat woord geschiktheid, dat in het nieuwe kiesrechtartikel ook voorkomt, maar daar ook weer wat anders beteeke.it. Ook we zen zij er op dat in het artikel niet staat dat de wet die eischen van bekwaamheid stelt, zoodat een Nederlander wegens bij zondere hoedanigheid niet benoembaar kan worden verklaard. Minister Heemskerks ar tikel werd dan ook verworpen.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1887 | | pagina 1