CHRISTELIJK-
NIEUWSBLAD
HISTORISCH
VOOR ZEELAND.
1887. No. 44.
Dinsdag I Maart.
Eerste Jaargang.
z
z
VERSCHIJNT
G. M. Klemkerk, te Goes
F. P. D'huy. te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIES
Binnenland.
DE ZEEUW,
elken MAANDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p. f 0,65
Enkele nommers- 0,02 y2
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 40 cent.
Het Weekblad van Z. V. W. D. komt
in zijn no. van 31 Januari nog eens ter
loops terug op de laatste verkiezingen der
prov. Staten in dit district. Het zegt daar
van dit «Wat deden de calvinisten bij die
verkiezingen
«Tegenover drie aftredende leden van
«beproefde bekwaamheid, de h'h. Risseeuw,
«Hennequin en Smidt, stelden zij twee m m-
«nen van hunne richting, die nog nooit eenig
«bewijs van hunne voortreffelijkheid boven
«de aftredenden geleverd hadden; op sleep-
«touw namen zij een katholiek mee, in de
«hoop zoo hun doel te bereiken.
«Wat deden de katholieke kiezers?
«De stemming heeft het uitgemaakt, dat
«de meesten hunner op de attredenden ge-
«stemd hebben.»
Dit is onjuist. Er zijn door de beide
Kiesvereenigingen. Katholieke en antirev.,
3 kandidaten gesteld van welke er een ka
tholiek en twee protestant waren.
Dat de meeste kath. kiezers de liberalen
hebben gestemd zal op het gezag van het
Weekblad wel kunnen aangenomen worden.
Dit is dan huhne zaak en meenen de kath.
daardoor hunne partij te dienen dan moe
ten zij dit natuurlijk zelf weten.
Volgens het Weekblad waren de drie af
tredenden «mannen van beproefde bekwaam
heid» en daarom zou het dan van de anti
liberale partij onbeschaamd (een vroegere
nitdrukking van het Weekblad) zijn ge
weest tegen hen drie andere niet «van be
proefde bekwaamheid» over te stellen. Over
de bekwaamheid van de aftredende leden
is, meenen wij, geen woord bij rle aanbe
velingen van antiliberale zijde gesproken.
De bekwaamheden der kandidaten aan te
vallen laten zij liever aan de liberale heeren
over. Zjj hebben eenvoudig beginsel tegen
over beginsel gesteld.
De redeneering van het Weekblad is
anders inderdaad fraai. Zijn de zetels in
de Tweede Kamer of Prov. Staten door
liberalen bezet, dan mag de kandidatuur
van die heeren niet bestreden, omdat zij
zijn van «beproefde bekwaamheid» en de
liberalen zijn dit immers altijd? Worden die
zetels door anti-liberalen ingenomen dan
moet men die bestajjden ter wille van hun
beginsel. Bovendien mogen antirev. b. v.
nimmer, zelfs om hunne «beproefde be
kwaamheid» aanbevolen worden, daar volgens
het Weekblad de kiezers hunne stem nooit
op die lui mogen uitbrengen.
Dit blijkt nu niet uit ééne maar uit tal
van verkiezingen, wij zouden bijna zeggen
uit alle. En zoo trekken de heeren liberalen
altijd aan 't langste eind. Kan er over de
bekwaamheid dier heeren niet genoeg ge
roemd worden dan kunnen zij licht worden
aanbevolen omdat ze zoo godsdienstig zijn,
geld geven aan kerken enz., enz. Daar
weten we nu alles van. Hoe prachtig het
Weekblad zijn eigen leer in toepassing brengt,
1 ijkt nog uit het volgende: Toen hiervoor
nige jaren een zetel in de Staten open-
kwam werd een liberaal hier ook door het
Weekblad kandidaat gesteld of althans diens
kandidatuur ondersteund. Deze heer be
dankte voor die kandidatuur. Daarop werd
toen van enkele zijden genoemd de heer
Mr. Hennequin, dezelfde tegenover wien het
nu om zijn «beproefde bekwaamheid» on
beschaamd was een ander te stellen. En
wat deed toen het Weekblad Dezen
kandidaat aanbevelen? Mis, waarde lezer 1
zoo heftig mogelijk bestreed het dien heer.
En waarom? Waren diens bekwaamheden
toen nog niet «beproefd genoeg?» Wel
zeker, maar eenvoudig, om deze reden, dat
die heer in de oogen van het Weekblad
geen duidelijke verklaring had afgelegd
omtrent zijn zienswijze over het openbaar
onderwijs.
Zoo brengt nu dit blad zijn leer in
praclijk! Waarlijk, we hebben het al meer
malen gezegd, dit Weekblad speculeert wat
al te veel op de onnoozelheid zijner lezers.
Een volgende maal zullen wij zoo vrq
zijn een paar kantteekeningen te schrijven op
het antwoord van het Weekblad aan de
Zeeuw, voorkomende in zijn no. van 14
Februari.
Vaccinedwang.
Men haaste zich toch het adres van dr.
v. d. Bergh te steunen.
Voor kerkeraden, schoolbesturen of parti
culieren, die hunne instemming mede wen-
schen te betuigen, geven we daarvoor het
volgend model, aan de Hollander ontleend,.
Aan
de Iweede Kamer der Staten-Generaal.
Geven met verschuldigden eerbied te ken
nen, de ondergeteekenden (of naam)woon
achtig te dat zij, hunne instemming
betuigende met het adres van W. van den
Bergh c. s. te Voorthuizen, Uwe verga
dering met dringenden ernst verzoeken,
om te willen medewerken tot opheffing van
den vaccinedwang op schoolgaande kinderen
en onderwijzers gelegd, door art. 17 der wet
van 4 Dee. 1872, Stbl. 134.
(Datum) Handteekeningen
Op een gewoon formaatzegel moet derge
lijk adres gesteld worden. Daar de Tweede
Kamer reeds lang saamgekomen is, mag
spoedige indiening wenschelijk geacht worden.
Wij hopen dat in alle plaatsen van Zee
land spoedig dit adres ter teekening wordt
gelegd. Ierseke en 's Gravenpolder deden
reeds hun plicht. Dat Zeeland toch niet
achtersta
Oldéboorn.
Schandelijk heeft het gemeen zich aldaar
gedragen tegenover de orthodoxen en voor
al tegenover den predikant ds. Homoet.
Tegen dezen predikant heeft rijk en arm
een ontoombaren haat gezet, wijl hij de
rechtzinnige richting is toegedaan en een
christelijke school wil stichten in dit broei
nest van het modernisme. De N. R. C.
laat het voorkomen dat de orthodoxen de
lieden gesard hebben. Dit is een leugen.
Reeds lang hunkerde men naar een gele
genheid om zijn wraak aan ds. Homoet te
koelen. De burgemeester was nalatig of
althans huiverig om toe te tasten, de pre
dikant werd zelfs door de politie kwalijk
toegesproken. Hij is met vrouw en kind ge
vlucht. Er werd volgens de N. R. C. een
kruiwagen door de ruiten der pastorie ge
worpen.
Vreeselijk is het te moeten melden, dat
de burgemeester niet om hulp telegrafeerde
en de commissaris des konings, door ds.
H. herhaaldelijk dringend om bescherming
gevraagd, weigerde, die te verleenen. Te
Oldéboorn zijn rustige ingezetenen en hun
eigendom door deze weigering aan de woede
van het grauw blootgesteld geweest.
En de liberale pers zwijgt over dit schan
delijke feit van partijwoede. De N. R. C.
vertelt het met een luchthartigheid (die ge
brek aan medelijden, zelfs leedvermaak
verraadt. En dit. nadat het joodsche Han
delsblad pas hemel en aarde bewogen heeft
over het gezegde van een dienstmeisje
«Mijnheer verhuurt het huis niet aan Jo
den.» Dit zeggen wordt ellenlang uitge
meten en gehekeld terwijl men de bloedige
vervolging van de «fijnen» te Oldéboorn
vergoelijkt, of de schuld er van op de «fij
nen» werpt. Er is immers nog recht in
Nederland Onze geliefde Koning als
hij het hoort zal ongetwijfeld met een
streng onderzoek naar al de hoofddaders in
dit goddeloos bedrijf van harte instemmen.
De «fijnen» zijn overigens weder gewaar
schuwd. Hoe meer in kerk en school en
maatschappij aan het ongeloof wordt toe
gegeven, hoe sneller het proces zal door
werken waar beschaafde heeren, zij mogen
liberaal heeten of synodaal, de machtsover
schrijding in bescherming namen,daar brengt
het onbeschaafde volk deze theorieën in
beoefening, en zal men bij onvoldoende
politiemacht het zien gebeuren dat de «fijnen»
niet veilig meer zijn op hunne erve. Ook
het Nederlandsche volk schrijdt voort naar
de door den liberalist Modderman voorzegde
revolutie
Dat niemand der onzen tot vleeschelijke
wapenen de toevlucht neme, maar Jezus'
leer van de rechter- en linkerwang in toe
passing brenge.
Christelijke waardeering van het natuur
lijke, was het onderwerp van de derde le
zing die in 't lokaal der Goesche Jongelings-
vereeniging, Spr. 3 6a, ditmaal door den heer
ds. Gispen, van Amsterdam, gehouden werd.
De spreker toonde aan dat, niettegenstaande
des christens wandel in de hemelen is, hij
op het natuurlijke niet laag mag neerzien.
Vooral wijl de natuur, het natuurlijke leven,
waarop nu nog de zonde als een vloek drukt,
tot heerlijkheid bestemd is. Het ongeloof
zegt van een misvormde op lichamelijk of ziel
kundig gebied, dat hij voor deze misvorming
niet aansprakelijk is, stellende daarmede een
voorbijgaanden zondetoestand in de plaats
van schuld. Het lijden dezer aarde is van
den beginne door God alzoo niet gewild,
en hoe ook door de zonde in heerlijkheid
gedaald, mag de mensch toch nog op vele
weldaden van zijnen Schepper rekenen.
Enkele ervan, die ook de christen (ofschoon
bezittende als niet bezittende) niet behoeft
te versmaden, zijn vriendschap, het huwelijk
weelde en genot. Na het bestaan van het
geestelijke en natuurlijke, uit de wetten,
verschijnselen en eigenschappen verklaard
te hebben, ging spreker over tot het be
antwoorden der vraag of het natuurlijke
op waardeering lecht heeft. Het antwoord
luidt bevestigemllo. omdat het natuurlijke
er is, 2o. omdat het van God komt, 3o.
omdat het de eigenschap heeft van zich te
ontwikkelen, 4o. omdat het tot heerlijk
heid bestemd is.
Niemand kan aan God vragen: Waarom
hebt Gij 't natuurlijke geschapen? In Gods
Woord staat dat het aan het geestelijke
steeds voorafgaat. In het Paradijs is eerst
de stof die een vorm heeft, daarna blaast
God er den geest in. In de opstanding zal
't geestelijk lichaam opstaan nadat het na
tuurlijke gezaaid is. In het licht van zijn
oorsprong, het natuurlijke beoefenende, is de
insecten-iintleder evengoed een dienaar Gods
als de predikant. Job en David leefden in
de natuur. De Heiland ontleende er Zijn
stof aan voor de gelijkenissen.
Vergelijken wij de maatschappij, de bescha
ving, de kunst, de wetenschap, enz. van nu
met die van voor eeuwen, dan hebben wij
te meer reden aan het natuurlijke een eere
plaats te verleenen in onze levensbeschou
wing. Wel is de natuur tijdelijk door Satan
geannexeerd, maar in het verlossingsplan
van den Messias die komen en alle dingen
weder oprichten zal, is ook zij opgenomen.
Nu is de maatschappij nog een mengeling
van met elkaar tegenstrijdige belangen. Uit
de asch van elke revolutie komt zij herboren,
doch de kiemen eener nieuwe krankheid in
zich dragende, terug.
Stelsels worden afgebroken. Het ongeloof
klaagt:
«'t Schijnt of 't raadsel in het leven
«Droevig lacht met elk systeem.»
Maar Jezus Christus is de Man die de
ware eenheid vestigen, alles tot een ver
gaderen en de zuchtende creatuur uit Satans
macht bevrijd, tot overwinning voeren zal.
Uit Yerseke schrijft men aan de
Middelb. Crt.
In de raadsvergadering van Vrijdagavond
werd voorgelezen een missive van ged. Staten,
inhoudende dat de concessie voor de stoom
tram Yerseke—StationKruiningen is ver
vallen, omdat met het werk binnen den ge
stelden termijn geen aanvang is gemaakt.
Verder was ingekomen de goedkeuring
van het raadsbesluit, waarbij het tractement
van den aan school 1 te benoemen onder
wijzer op f400 is bepaald, alsmede de goed
keuring van de toevoeging van 2 nieuwe
leden aan het burg. armbest. Als leden
werden gekozen de heeren J. Lemson en
S. de Koeijer. Besloten werd het reglement
voor dat armbestuur geheel te herzien. Ten
aanzien der schoolgelden stelde de heer Van
Oeveren met het oog op eene eerlijke con
currentie met de bijzondere school het vol
gende voor voor 1 kind f 1, voor 2 kinderen
uit hetzelfde gezin fl.60, voor 3 kinderen
t2 en voorts voor ieder kind meer 50 c.
On- en minvermogenden zijn geheel of voor
de helft vrij; dit ook volgens het voorstel
van burg. en weth. Dit voorstel werd met
5 tegen 1 stem (die van den heer Schipper)
aangenomen. De heffing zal ingaan met den
len Juni a. s.
Op voorstel van den voorz.-burgem. werd
besloten in de politie-verordening het volgende
art. in te lasschenHet spelen met en om
geld is op de voor publiek gebruik bestemde
wegen verboden.
De geloofsbrieven van den heer Sauer,
werden in orde bevonden, zoodat tot zijne
toelating is besloten. De voorz. nam met
een woord van dank afscheid van het af
tredende lid, den heer Laban.
Benoemd tot griffier der arr.-recht-
bank te Zieriksee jhr. mr. T. van Beyma
hoe Kingma, griffier bij het kantongerecht
te Lemmer.
Axel, 26 Febr. Uit de Commissie om een
extra bedeeling te doen op 's Konings ver
jaardag, gisteren avond voor 't laatst ver
gaderd om rekening en verantwoording te
doen, is een andere commissie voortgekomen,
die ten doel stelt in de wintermaanden een
