ihe Boot
CHRISTELIJK-
NIEUWSBLAD
HISTORISCH
VOOB, ZEELAND-
andsche
HOOI,
liederen.
1887. No. 40.
Dinsdag 15 Februari.
Eerste Jaargang.
•aat.
'ststraat.
:EL en KAR.
'd te koop,
larsknecht,
lishoudster,
Stoomtjalk
kam, Goes.
IM IN G
;KRK te Goes.
VERSCHIJNT
F. P. D'huy, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIES
Binnenland.
Kerk- en Schoolnieuws.
L KINDERMAN-
KKEN, PELTE-
FFEN, ZWART
:ts.
[OEDEREN, als:
WATERTWIS-
m FRANSCHE
Irtikelen worden
iHoedekenskerke.
JENSEN, Goes.
len 8 jaar, of in ruil
1AS, Vrouwepolder
Ken a. s. MEI een
kan scherpen. P. G.
lorzien.
E IJ NMolenaar,
In gem. Aksel.)
aan gevraagd een
te OOSTKAPELLE.
-15) m. Muz. f 1,60.
geb. - 2,40.
londer Noten). - 0,45.
10 idem - 0,25.
IONDERLIJKE BÜN-
van 118, tercom-
bij
naar ROTTERDAM
'smorg. 3.30 uur.
ERDAM naar GOES
[jinorg. 11,uur.
Jiaar AMSTERDAM,
fiinuten vóór de
Boot.
ISTERDAM
morgen 10 uur.
Ètotterdaui bij den
iANGE, op 'i Ha-
BOUWMAN en
BOS,
pctie.
itterdam Nieuwe
enbrug.
.6 ««-
/Sr..
ZEEUW,
elken MAANDAG- EN VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p. f0,65
Enkele nommers0,02 V,
UITGAVE VAN
G. M. Klemkerk, te Goes
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Goes, 14 Februari 1887.
Van gewaardeerde zijde ontvingen wij
onderstaand ingezonden stuk, dat wij met
aandrang ter lezing aanbevelen:
Onze Tweede Kamer heeft zich thans
weder vereenigd om over de groote belan
gen van ons Vaderland te raadplegenonder
deze behoort wel, naar onze zienswijs, in de
eerste plaat=, de wijziging van art. 194
onzer Grondwet, zoozeer gewichtig voor de
toekomst van ons Vaderland! Het is te
betreuren, en, een bewijs van bekrompene
beschouwing, dat men de wijziging van dit
artikel, tot eene pa'tjjkwestie verlaagt en
als zóódanig over de school met den bijbel
spreekt, als ware deze eene concessie aan
de antirevolutionaire partij.
Verre zij van ons deze beschouwingwij
strijden niet voor deze school uit partijbe
lang, maar om het belang van het geheele
Vaderland. Is het toch waar wat een be
roemd Engelsch Staatsman zeide: «Niet van
het kanon, maar van de opleiding der jeugd,
hangt de toekomst der wereld af», dan zien
wij ook daaruit van hoeveel belang de school
is, als vorm- en opleidingsplaats voor die
jeugd; en dan leeren wij eerst het ware
standpunt kennen waarover de strijd tus-
schen partijen gestreden wordt.
Is het Christendom te beschouwen als
het ware levenwekkend beginsel in de
maatschappij, dat geluk en welvaart ver
spreidt, dan is het de roeping van elk, die
het Vaderland liefheeft, de verspreiding van
hetzelve, zooveel mogelijk te helpen bevor
deren, niet als eene leer. maar als eene
bezielende levenskracht, die ware vrijheid
en welvaart doet ontkiemen.
Dat aan dit doel, de openbare school,
zooals dezelve bestaat, niet beantwoordt, is
blijkbaar voor elkdie niet vreemd is aan
de woelingen welke thans in het maat
schappelijk leven plaats vinden. Bij terzijde
stelling van het Christendom, moet de zelf
zucht natuurlijk, als machtsbeginsel optre
den en doet zich als zoodanig dan ook in
socialisme en anarchisme reeds kennen op
eene wjjze, die dreigend wordt voor het
bestaan der maatschappijmen moge zulks
gering achten, en zich in staat wanen ze
door machtsbetoon te kunnen bedwingen;
ons komen dezelve voor als van een zeer
ernstigen aard, die doen kenbaar worden
den kanker die aan het maatschappelijk
leven knaagt, en hetzelve dreigen ten val
te brengenmen vergete toch niet, dat,
evenals in de natuur, ook in de zedelijke
wereld, alles zich beweegt en uitbreidt naar
de eenmaal aangenomene richting, en dat,
hoe sterker de tegenstand, des te meer
ook de doorwerking toeneemt; alléén door
een waar levenselement in de maatschappij
te doen ontwikkelen, dat krachtiger is dan
de vijand, die ons belaagt, kan men dit
kwaad stuiten, en waar anders dit le
venselement te zoeken, dan in het Chris
tendom, dat die wonderbare kracht te weeg
brengt waaraan ons Vaderland deszelfs wor
ding te danken heeft, en waarvan ons nog
dagelijks, ook op het zendingsgebied, de
meest treffende bewijzen worden meêgedeeld.
Nu moge de ongeloovige spreken wat hij
■wil, deze daadzaken, als vruchten van
het Christendom, kunnen niet geloochend
worden en, ziedaar het beginsel waarom
de antirevolutionairen strijd voeren voor de
school met den bijbel.
De Staatsschool, zooals dezelve thans be
staat, is besmet met de leer van het on
geloof. Het hoofd van de liberale partij
is eerlijk genoeg geweest om in de Kamer
zelve te erkennen, dat de leer van Multatuli
maar al te zeer zich heeft meester gemaakt
van de hoofden der onderwijzers, die de
minister Kappeijne terecht de machtigste
factor in de school noemde, en dit moet
ons niet bevreemden de mannen van de
Dageraad, die met hunne God verloochenen
de stellingen, voor eenige jaren, openlijk
optraden en zelfs, door aanplakking van
hunne bladen, die stellingen trachtten te
verspreiden, kwamen er rond voor uit, dat
hun toeleg is Zich te richten voorname
lijk op de onderwijzers ten einde dus de
jeugd te overheerschen. Men trachtte des
tijds van antirevolutionaire zijde, de regee
ring indachtig te maken op het gevaar dat
hier dreigde, en haar te bepalen bij de zóó
nadrukkelijke roeping in de grondwet haar
opgedragen, om toezicht te houden op het
onderwijs, maar men scheen dit gevaar
niet te beseffen, of gevoelde zich machteloos
om hetzelve te keeren, en nu ziet men,
welke de gevolgen van dit lijdelijk toezien
zijn geworden, en tot welk een peil de
staatsschool reeds is gezonken, dat volgens
de dagbladberichten, de schorsing van een
hulponderwijzer op de staatsschool, door
den inspecteur werd voorgedragen, omdat
hij de woorden God» Scheppenwelke
in een versje stonden dat door hem op het
schoolbord tot voorbeeld ot naschrijving was
gesteld, en 't geen men beweerde eene
schending van de neutraliteit der school te
zijnMen ziet dus hoe de pogingen
van de dageraadsmannen hebben gezege
praald, en tevens hoe het ongeloof met
eene ontzettende kracht voortwoekert om
het Christendom ten val te brengen.
En wanneer wij nu het oog vestigen op
het bijbelblad dat met den toorn Gods
dreigt waar het geloof in den Zoon Gods
geloochend wordt, en met aandacht op den
toestand der maatschappij letten, zien wij
dan niet reeds aanvankelijk, in den achter
uitgang van 's volks welvaart, en in den
kwijnenden toestand, die zich door een
algemeen erkend wordende malaise, doet
gevoelen, de bestraffende hand Gods, die
Nederland bezoekt om deszelfs afval!
Behoef ik, onder veel anders, te wijzen
op Java, éénmaal de parel aan Nederlands
kroon, dat bij inwendigen bloei en welvaart,
die den vreemdeling zelfs verbaasde, thans
een lastpost is geworden, terwijl onrust en
verdeeldheid onder de bevolking heerscht.
Wijst dit alles niet dat Nederland zich
op een verkeerden weg bevindt, en dat
alleen van een terugkeer tot den God onzer
vaderen, redding te wachten is, ook bij de
zoo dreigende houding van Europa's Staten.
Zie, dit gevoelen, dit beseffen fde anti
revolutionairen en het is daarom dat zij
Ijveren voor de School met den bijbel en
den volke toeroepen, red uwe kinderen van
de macht des ongeloofs; en dat ieder ar-
beide in zijn kring, om het Godsrijk te
bevorderen, als het éénig middel dat redding
schenken kan aan het lieve Vaderland 1
S. V.
Goes, 14 Febr. '87. Zooals bekend is, zal
bij gelegenheid van het aanstaande Konings.
feest een bedeeling plaats hebben aan de
armen van alle gezindten. Deze bedeeling
zal plaats hebben op aanstaanden Zondag
20 Febr. a. s. des voormiddags 12 uur.
Er zal brood en spek uitgereikt worden.
De aanbesteding heeft jongstleden Zaterdag
plaats gehad. De eenige inschrijvers waren
voor brood: P. G. v. Melle, J. Verdonk,
Wed. J. Glerum, W. Wondergem, v. d.
Schraaff en Kok, allen voor 11'/j- En voor
spek de heer Ossewaarde voor 47,90 de
honderd Kilo.
Vacr.inedwang.
Hebben de besturen van gerefoameerd of
christelijk nationaal schoolonderwijs wel ge
noeg aandacht geschonken aan het ook in
de Zèeuw meegedeeld adres van dr. v. d.
Bergh te Voorthuizen aan de Tweede Kamer
in zake vaccinedwang Ons dunkt, het is
nu een goede gelegenheid om dezen moe
digen voorganger in deze zaak met beslist
heid te volgen. Enkele liberale kamerleden
gaven dezer dagen bljjk van mildere toe
passing der liberale beginselen. Sommigen
beginnen het oor te neigen naar onze grieven.
Of men de vaccine goed vindt of kwaad,
de dwang moet er in ons vrije Nederland
af. Mogelijk is de Kamer niet ongeneigd
dien op te heffen. Een huisvader die om
welke redenen ook zijn kinderen niet laat
inenten, dan ook het onderwijs voor deze kin
deren te ontzeggen, is een daad waartegen
bij herhaling (want ook reeds in 1872 ge
schiedde het) bescheidenlek mag worden
geprotesteerd.
Aan Ierseke de eer
Daar is de Vereeniging voor gereformeerd
schoolonderwijs van voornemen een adres
van instemming te doen rondgaan.
Vinde dit voorbeeld door geheel Zeeland
navolging 1
Krabbendijke, den 14 Februari 1887.
In de op Vrijdag 11 dezer alhier gehou
den vergadering van den gemeenteraad wa
ren alle leden tegenwoordig. Er werd be
sloten tot bekrachtiging van den verkoop
der hoopen aarde, liggende aan de verschil
lende gemeentewegen, welke verkoop f24,
had opgebracht en van het kaphout aan
den stationsweg, dat voor f 9,75 was toege
wezen. Voorts werden Burgemeester en
Wethouders gemachtigd tot verhuring van
den westhavendijk voor 1 jaar (welke ver
huring is bepaald op Maandag 21 Februari
namiddag 1 uur). D iarna werd behandeld
een ontwerp-contract, te sluiten met kerk
voogden, betrekkelijk den torenbouw, waar
van de voorwaarden, nadat het ontwerp bij
de kerkvoogdij zal zijn behandeld, in eene
volgende vergadering definitief zullen worden
vastgesteld. Hierop werd aangenomen een
voorstel van Burgemeester en Wethouders,
om aan den rijksveldwachter van Schalkwijk
wegens bewezen politiediensten gedurende
1886 eene gratificatie toe te kennen van f 15.
Staande de vergadering werden op hun
verzoek binnengelaten 2 ingezetenen, vor
mende eene deputatie uit eene vereeniging
van jongelieden, zooals die schier op elk dorp
wordt gevonden, en die men niet met eene
christelijke jcngelingsvereeniging moet ver
warren. Deze deputatie richtte aan den raad
een mondeling verzoek, om eene bijdrage
uit de gemeentekas, teneinde met 's Konings
jaardag een schoolfeest te geven. Metalge-
meene stemmen werd echter besloten aan
dit verzoek niet te voldoen.
De reden, waarom zoo eenparig afwijzend
werd beschikt, was dat de verzoekers bij de
ingezetenen giften hadden ingezameld, die
in de eerste plaats tot het geven van een
schoolfeest zoude bestemd worden. Nu
beweerde de deputatie geen geld genoeg te
hebben, doch weigerde op te geven, hoeveel
z(j had ontvangen. Dit vond de raad iets
ongehoords, te meer, daar de deputatie tevens
vergunuing vroeg, om eenige zoogenaamde
vermakelijkheden uit te oefenen, bestaande
in pap eten, stroop likken,
turf trappen en dergelijke dwaasheden meer.
Terneuzen. In een Donderdag gehouden
vergadering van de afd. Terneuzen van het
christelijk werkliedenverbond Pa irimonium
werd een nieuw bestuur gekozen dat thans
bestaat uit de h. h.J. P. vau Herp, (voorz.,
H. van Wijck, secr., K. de Vos, penningm.
A. Dees, bibl. en A. Wisse, vic. De com
missie van advies bestaat uit de h. h.ds.
A. v. Veen, P. v. Wijck en H. Koelmans.
Zaterdag werd te Rotterdam op nieuw
eene gemeenteraadszitting gehouden. Daarin
werd de aangenomen brand weerverordening
gewijzigd in den geest van den Burgemees
ter. Nu dit echter is geschied en daardoor
zijn bezwaren vervallen, besloot hq zijn
ontslag niet te nemen.
De heer Louis Regout, directeur van
de aardewerkfabriek der firma P. Regout
Go. te Maastricht, heeft den voorzitter
der Enquêtecommissie het volgende telegram
gezonden
«Ofschoon sedert eenige dagen alle Ka
merleden, tevens leden der commissie van
enquête in Den Haag, bij elkander zijn, en
desniettegenstaande totnogtoe de commissie
mij het antwoord op mijn vraag om ander
maal gehoord te worden, schuldig bleef, meen
ik nogmaals beleefd op het toestaan hiervan
bij u te moeten aandringen.
Tevens verzoek ik u op mijne kosten de
dertig werklieden en hun beide meesters,
die met het uitpakken der ovens belast zijn,
voor uwe commissie onder eede omtrent hun
werkzaamheden te verhooren of indien u
dit te omslachtig mocht toeschijnen, in Maas
tricht een openbaar ambtenaar of een ver
trouwbaar persoon aan te wijzen, te wiens
overstaan dit zal geschieden.
Reeds lang rust een vreeselijke blaam op
mij en mijne onderneming, en het gaat niet
aan dien toestand te laten voortduren.
Ik verzoek u dan zoo mogelijk mij heden
nog te antwoorden.»
Naar men aan »Het Vaderland» meldt
heeft de Enquête-commissie geweigerd den
heer Regout andermaal te hooren.
De heer Schaepman heeft zijn motie
betreffende de kiesdistricten gewijzigd. Zij
luidt thans
»De Kamer, van oordeel, dat het wen-
schelijk is dat in de tabel, opgenomen in
art. VII van het ontwerp tot het in over
weging nemen van een voorstel van verande
ring in de Additioneele artikelen der Grond
wet, de toepassing van het stelsel der enkele
kiesdistricten over het geheele Riik worde
voorgesteld, gaat over tot de orde van den
dag.
Ned. Herv. Kerk.
Aangenomen naar Chaam (kL Breda),
door ds. C. J. Montijn te St. Philipsland.
