CHRIST ELI JK-
NIEUWSBLAD
HISTORISCH
VOOR ZEELAND.
1887. No. 39.
Zaterdag 12 Februari.
Eerste Jaargang.
VERSCHIJNT
F. P. D'huy, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
Uit Den Haag.
Buitenland.
Binnenland.
EU W,
elken MAANDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prjjs per drie maanden tranco p. p. f0,65
Enkele nommers0,027a
UITGAVE VAN
G. M. Klemkeik, te Goes
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1
meer 10 cent.
5 regels 50 cent, iedere regel
Waarde Vriend l
Met belangstelling heb ik den dag tege
moet gezien, waarop de Tweede Kamer bijeen
zou komen. Gjj begrijpt, ik wou de oplossing
van een tweeledig raadsel weten. Het raad
sel luidt: «Als 39 anti-liberale leden der
Kamer, geholpen door 6 liberalen, tegen een
voorstel zjjn, hoe kunnen dan 4 liberale ver
slaggevers zeggen dat de meerderheid vóór
dat voorstel is; en waarom hebben maar
vier van de vjjf verslaggevers het verslag
willen teekenen?»
'tls wel jammer voor den goeden naam
der waarheidlievende) «liberale» partij, dat
ik het zeggen moet Maar waarheid
bovenal! de oplossing van het raadsel, u
bekend, is geheel in het zedelijk nadeel der
verslaggevers uitgevallen. Het \erhandelde
over de kiestabel is onwaar weergegeven,
en achtenswaardige mannen als Kops en
v. Delden hebben daartoe hun naam geleend.
De meerderheid der leden hadden zich ver
zet tegen het ongerechtige stelsel, waarbjj
Amsterdam 9 leden mag kiezen voor de
Tweede KamerRotterdam 5Den Haag 3.
Gevende dit in drie districten 17 (liberale)
leden, terwijl andere districten als bijv. Goes
en Middelburg, één lid mogen kiezen.
Gelukkig, zelfs liberalen als v. d. Linden
protesteerden tegen deze bevoorrechting, die
den partijstrijd niet zou weggenomen, ja
integendeel de teruggezette minderheid, die
meerderheid is in den lande, zoude verbit
terd hebben.
De vier «liberale» heeren hebben eenvou
dig wat men bij u zoo noemen zou, met
het verslag geknoeid.
Wat waren zij verlegen met de zaak!
Schaepman stond eerst op met een motie
om ook de groote steden in enkele kiesdis
tricten te splitsen. Ter toelichting zei hij
dat minister Heemskerk nog geen besliste
overtuiging heeft in dezen, en dat de Kamer
hem daaraan misschien helpen kan. Ook wees
Schaepman op de onregelmatigheid in 't ver
slag, waaronder de heer v. d. Linden zijn
naam niet had willen zetten.
Daar kwam Van Delden. Hij deed eerst
of hij boos was. Schaepman had hein en
zijn vrienden geblameerd. Maar deze loste
al spoedig het raadsel op. Hij riep Van
Houten tot getuige. Deze toch was voor
zitter in de 3e afdeeling en had toen man
voor man zijn meening laten zeggen en
toen was gebleken dat ook de meeste libe
ralen in die afdeeling splitsing der groote
steden wenschten.
Daar stond ten overvloede Van der Lin
den op, zeggende: «Wat dhr. Schaepman
daar gezegd heeft, is volkomen juist.» En
hij voegde erbij«Ik heb het verslag niet
willen onderteekenen, omdat ik tegen een
achijnvertooning ben. Het is in den laat-
sten tijd al meer gebeurd dat onder voor
stellen de namen gezet werden van leden
die er niet aan meêgedaan hadden. Daar
doe ik niet aan mee. Het is een schijn-
,vertooning. Dat zei hij tot viermaal toe
rond en duidelijk. Hij voegde er nog aan
toe, dat er maar 3 van de 5 rapporteurs
aan het opmaken van het verslag hadden
meegewerkt. Hij had nog aan Van Delden
getelegrafeerd dat hij Zaterdag en volgende
dagen er bij zou kunnen zjjn, maar de 3
heeren konden niet wachten.
Wat v. Delden daarop zei was al heel
zwak. Hij verontschuldigde zich met te
zeggen dat er in andere afdeelingen mis
schien wel waren die minder met splitsing
ophadden, en dat de voor- en tegenstanders
wel tegen elkander konden opwegen. Maar
hij vergat er bij te zeggen dat er 6 libe
ralen voor de splitsing waren, dat maakt
met de 39 antiliberalen samen 45, dat is
een stem boven de meerderheid. En zijn
medeverslaggever, De Bruyn Kops, voegde
daaraan toe, waarmede hjj de zaak voor
hen nog slimmer maakte, dat hij 3 weken
ziek geweest is en dus bij de samenvatting
van de verslagen der afdeelingen niet eens
is tegenwoordig geweest. Toch staat zijn
naam er onder.
Ten slotte deelde Lohman, als president
van een andere afdeeling mede, dat daar
ook door liberalen vóór splitsing gesproken
was, zoodat het noodig is dat wij spoedig
te weten komen wat de meerderheid wil.
Aanstaanden Maandag komt Schaepmans
motie aan de orde.
Dan zal dus uitgemaakt worden of het
stelsel van meervoudige districten kan wor
den losgelaten en men den Sisyphus-arbeid
der antiliberale kiezers een weinig zal willen
verlichten.
Den Haag, Uw vriend,
10 Febr. '87. K.
Al meer blijkt dat de oorlog tusschen
Frankrijk en Duitschland vooreerst (nog niet
komen zal. De Duitsche bladen hebben er
wel veel over gesproken, maar dat was
bangmakerij.
Er moet namelijk binnenkort verkiezing
zjjn voor den Duitschen rijksdag en nu zijn
die vrees- en 'schrikaanjagende geruchten
slechts verspreid, om de kiezers er maar toe
te krjjgen, dat zij alleen mannen stemmen
die voor een legeruitbreiding voor den tijd
van zeven jaren zijn. En nu meent men
vrij algemeendat de verkiezingsdag in Duitsch-
land het hoogste punt zal zijn der crisis die
het aan oorlogskoorts lijdende Europa thans
doorleeft. En met al deze oorlogsgeruchten
is het te denken dat Bismarck zijn zin krijgt.
Het is hem gelukt den steun van den Paus
te erlangen, die nu den Roomschen in Duitsch-
land heeft aangeschreven Bismarck's plan
nen te steunen. Het septennaat zal dus
slagen. Of Bismarck er grooter en sterker
op geworden is. nu hij zijn macht met
pausenhulp moet vestigen?
Italië heeft weinig wil van zijn verove
ringstochten. De Abessyniërs, door Kozakken
geholpen, gaan voort de Italiaansche troepen
te bestoken. Zij noodzaakten hen de bui
tenwerken van Massowah te ontruimen, met
achterlating hunner kanonnen. In het eerste
gevecht sneuvelden 450 Italianen.
In de Belgische Kamer had een der «on
afhankelijke» afgevaardigden, graaf d'Oultre-
mont, een wetsvoorstel ingediend tot afschaf
fing der plaatsvervanging en invoering van
algemeenen dienstplicht. De clericalen zijn
daar tegen en wel (wij nemen het hun niet
kwalijk) met het oog op de zonen, die gees
telijke willen worden. Dinsdag werd voor
gesteld dit wetje dadelijk te behandelen,
doch het werd met 54 tegen 42 stemmen
verworpen. Graaf d'Oultremont merkte terecht
op, dat de leden wel wat meer haast zullen
maken als de profetie omtrent België's toe
komstig lot bij een mogeljjken oorlog
zal vervuld zijn
FermDe Senaat der Vereenigde Sta
ten heeft het door het Huis van afgevaar
digden aangenomen wetsontwerp goedge
keurd, waarbij de invoer van opium door
Chineezen in de Staten der Unie vOTboden
wordt.
Zal de Nederlandsehe regeering nog niet
tot dezen maatregel overgaan
Goes, II Febr. '87.
Straatpredikingwas het onderwerp
van den heer Wilkens, evangelist en straat
prediker te 's Gravenhage, voor de tweede
lezing, van wege de Chr. Jongelingsver-
eeniging aangekondigd. De spreker wist
zijn overgroot gehoor te boeien door tal van
mededeelingen uit zijn veel bewogen leven.
De schoonste brak hij echter veelal af
met het zeggen van: O dat vertel ik niet,
dat staat in het boekje van Esser.»
In het spreken heeft de heer W. met dezen
zijn ontslapen broeder ongetwijfeld vaardig
heid gemeen. In waardigheid staat hij
soms bij hem ten achter.
In aardigheid overtreft hij hem. Zijne
verhalen wekken nog al eens den lachlust
op. Bijna vonden wij hem al te populair.
Maar de warmte waarmede hij sprak over
dezen ongekend zwaren arbeid in den wijn
gaard des Heeren, maakt heel veel goed.
En die op een «aardig» avondje gerekend
hebben, zullen zich hunne opkomst niet
beklaagd hebben.
Mldddelburg. Met inbegrip van het batig
saldo van f 100 door de commissie voor het
Sint-Nicolaasfeest afgestaan, is hier f1500
verkregen voor het feest en de extra be
deeling alhier. De marktbewoners hopen
een flink muziekcorps uit te noodigeu.
Mr. C. J. Pické, burgemeester van Mid
delburg, heeft om redenen van gezondheid
eervol ontslag aangevraagd tegen 1 April e. k.
Benoemd tot lid van den geneeskundigen
raad voor Zeeland dhr. L. K. v. d. Harst,
apoth. te Middelburg: tot leeraar aan de
H. B. S. te Middelburg dhr. J. P. M.
Reijers, leeraar aan 't gymnasium aldaar.
De Wethouders van Hoofdplaat hebben,
als protest tegen de herbenoeming van
burgemeester v. Sloten, hun ontslag genomen.
WolfertsdLjk. Donderdag 10 dezer hield
de Gemeenteraad alhier vergadering. Alle
leden waren present.
Na eenige mededeelingen, werd aan den
heer Ribbius op zjjn verzoek eervol ontslag
verleend als Secretaris met ingang van
20 dezer.
De Voorzitter deelde mede dat reeds een
vijftal sollicitanten zich hebben aangemeld,
waarna de raad besloot geene oproeping in
eene courant te doen, en stelde zich voor
in de volgende week de benoeming te doen
van een Secretaris.
Daarop stelde de heer M. de Kater
(Wethouder) voor, de Instructie voor den
Secretaris te herzien. Zijns inziens moesten
enkele artikelen worden gewijzigd, o. a.
wilde hij den Secretaris meer aan banden
leggen om daardoor te voorkomen dat hij
niet gemakkelijk de Secretarie of de gemeente
kan verlaten zonder verlof van Burgemeester
en Wethouders. Ook zou de voorsteller
eene bepaling willen opnemen dat de Secreta
ris het werk alleen moet doen zonder iemand
voor zijne rekening tot hulp op de Secre
tarie te mogen nemen. Het voorstel werd
na heftige discussie verworpen met 4
tegen 3 stemmenvoor stemden de beide
Wethouders en dhr. J. ICalIemein.
De heer de Kater had nog een voorstel
nl. om de jaarwedde van den Seeretaris
van f500 op f400 te brengeu. Zijns inziens
was deze belooning te hoog.
De heeren Philipse en Jacob waren van
oordeel dat de jaarwedde eerder te laag
was dan te hoog, zij wezen op de onder
wijzers, en den veldwachter, en voornameljjk
de laatste geniet f 500 plus kleeding, is tevens
Gemeentebode enz., zoodat deze eene veel
hoogere som geniet. De heeren Verschuure
en v. Damme vonden de jaarwedde niet te
hoog, zoodat de heer de Kater genoodzaakt
werd zijn voorstel intetrekken om verwer
ping voor te komen.
Voorts werd een voorstel van het B.
Armbestuur om de begrooting te wijzigen
en enkele posten uit de onvoorziene uitgaven
te betalen, eenparig goedgekeurd.
Vervolgens werd besloten voorde brand
spuiten eenige lantaarns, riemen voor de
pijpen enz., aan te koopen. Daarna werd
de openbare in eene geheime vergadering
veranderd, zoodat het publiek kon heengaan.
Tot lid van den gemeenteraad te
Terneuzen is gekozen dhr. G. Wieland (a)
met 128 stemmende heer A. Visser (I)
had 115 stemmen. Er stemden zeven
achtsten van het aantal kiezers.
Groede. De Chr. Zangvereeniging alhier,
gaf op 8 Febr. in de kerk der Ev. Luth.
Gem. een uitvoering, die goed geslaagd mag
genoemd worden. Het zingen der 15 stuk
ken, waarvan we slechts No. 1, 4, 20 en
25 uit «Hallelujah» door de Puy, het
«Kruis» door Plette en Ps. 23 noemen,
werd afgewisseld met gepafte toespraken
door ds. Fregeres.
Hoewel de toegangskaarten tegen een
vrijwillige bijdrage ten behoeve der armen
waren uitgegeven, mag de opbrengst aan
zienlijk genoemd worden. De vereeniging
vierde den volgenden avond uit eigen mid
delen haar jaarfeest en vereerde den direc
teur met een keurig kristallen sigarenstel,
met zilver gemonteerd.
De heer Vening Meinesz, burgemees
ter van Rotterdam, heeft zijn ontslag aan
gevraagd. Hij deelde gisteren aan den ge
meenteraad mede, dat hjj zulks deed, om
dat de verordeningen op de brandweer door
de amendementen Hudig zoodanig gewjj-
zigd waren dat hjj ze niet kan uitvoeren.
Het Oentraal-Comité, waarin o. a.
de Goesehe afgevaardigde, dhr. Lohman
zitting heeft, is Maandag vergaderd geweest.
De te volgen gedragslijn bij de aanstaande
grondwetsherziening kwam ter sprake.
De heer Hartog te Rotterdam heeft
concessie aangevraagd voor den aanleg van
een stoomtram van Hulst naar Walsoorden.
Prof. Buijs, de zelfstandige liberaal,
die reeds meermalen zijn partijgenooten de
les las over hun weinig liberale practijken
in regeering en Tweede Kamer, heeft een
zeer merkwaardig geschrift het licht
doen zien. De titel luidt: Toelichting en
