BODE
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
;hë orgels,
haccou,
JLEMAN,
EN-ifLAKE.
ILDE,
iersknecht
NECHT
>ermeid
1887. No. 36.
Dinsdag I Februari.
Eerste Jaargang.
E 11>
liienkast.
NÏEUWSBLAD
Y00R ZEELAND.
burg.
n Magazijn van
iclie Orgels,
Iwarskade 105.
otdienst
dienst.
Zoete Appelen,
STUKJES.
VERSCHIJNT
G. M. Klemkerk, te Goes
F. P. D'huy, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Och, waren
er rneer zoo.
Binnenland.
ingen uit de grootste
a p gebruik maken.
joedkoop. Voorts ruim
Straatvegers, Sponzen,
zwaar nieuw Spek
liva-Koffie 5272, witte
Worst 42'A, beste
Stroop 8, Komijne
nieuwe Krenten en
Iters 5 ct., 42 doozen
j ct., groene Kaasjes
per stuk, Waskaarsen
Gort 16, puike Witte
Kop, geurige Stof-
izen 4 ct.Gasglazen
mgste prijzen.
MES,
I,BURG.
N RUIME KEUZE
f 115.
ITRÜMENTEN worden
jke garantie geleverd.
voor JICHT, RHEU-
IIJiGENenz. door
rerouderdste gevallen
m van 10—12 uren.
LIJKS
vm.6en9, nam. 3u.
7.40, nam. 12 en 4.36.
vm. 7,15en nm. 1.15,
Itiiddellijk na aankomst
u. en 5,36 u. nam.
in en naar het Spoor-
ijden.
lAT, GOES,
prhanden
gerende prijzen.
MAART kan een
AAM
Ic. A. DE RIDDER,
ID te Grijpskerke.
gevraagd
Ereischte) bij P. KOE-
1 MEI
led. DE JONGE—Veu-
lei een nette fatsoenlijke
louw GREEP, Lange-
Lirg.
COOP;
te S t o e I e n
(MIDDELBURG.
ZEEUW,
elken MAANDAG- EN VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p. f0,65
Enkele nommers-0,0272
UITGAVE VAN
EN
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
li.
Beginnen wij met het ongenoemde libe
rale lid der Tweede Kamer. Zijn naam
doet nu niets ter zake. In een «voorloopig
verslag» wordt wel gesproken van enkele
leden en van vele leden en van één lid,
doch de namen worden steeds verzwegen.
En nu wordt in het voorloopig verslag
over het voorstel Schaepman onder veel wat
wij voorbijgaan, het volgende gezegd
«Door een der leden, persoonlijk voor
stander van de openbare schoolwerd de
billijkheid van eene regeling in den geest
van het voorstel Schaepman erkend. Hij
gaf toe dat ouders,die zich reeds belangrijke of-
Iers getroosten om hunne kinderen een onder
wijs te doen genieten, strooken.de met hun
ne godsdienstige overtuiging, zedelijkerwijze
niet konden verplicht worden, ook ten be
hoeve van het onderwijs der kinderen van
bedeelden of onvermogenden bij te dragen,
en dat dus de kosten van het onderwijs
uit openbare kassen behoorden te worden
vergoed.»
Let dus eens wel op.
Een lid der liberale partq erkent met
zooveel woorden, dat sinds de werking der
onderwijswetten den voorstanders van bij
zonder onderwijs onrecht is aangedaan,
doordat de Staat hen liet betalen voor een
soort onderwijs waarvan zij voor hunne
kinderen niet gediend waren.
Hij erkent, als ouders voor hunne kinde
ren al de kosten van het christelijk onder
wijs dragen, dat de wet hen niet dringen mag
dit nu ook nog eens voor de kosten van
het openbaar onderwijs te doen.
«Gij zijt vijanden van, de openbare school»
schreeuwde men van zekere zijde ons al
tijd toe.
Nota benevijanden van eene school I
En of wij nu al zeidenBetaalt dan toch
zelf voor uw kroost, gelijk wij het voor
het onze doen,» deze vraag naar recht
werd altijd hooghartig en met groote woor
den van de hand gewezen.! Och, dat het
gebeuren mocht dat de steri van het rechts
gevoel uit de sectiën der (Tweede Kamer
weerklank vond in de harten der kleine
liberale persmannen.
De groote woorden van vroeger vergetende
zouden wij de stem der toenadering zoo
hoogelijk waardeeren
Luistert nog even naar de volgende schoone
woorden uit een liberaal blad de Amster
dammer overgenomen
«Is het nu voor een liberaal gemoed zoo
moeilijk te gevoelen dat deze eenling gehjk
heeft Hét zou recht, het zou billijk en
eerlijk wezen, hen, die uit geloofeo ver we
gingen hun eigen scholen geheel bekosti
gen, ook in de kosten van het onderwijs
voor de kinderen hunner arme of onver
mogende geestverwanten te doen voorzien,
terwijl de Staat en de gemeenten uit de
algemeene kassen het openbaar onderwijs
geheel of grootendeels bekostigen
Slechts één Kamerlid zag in dat dit niet
pluis was!
En toch al de overige liberale leden, die
daarvan maar niets hadden kunnen gevoe
len, heeten tot verzoening van de tegen
strijdige richtingen bereid!
Het zijn natuurlijk politieke redenen, die
de meerderheid de oogen doen sluiten voor
de billijkheid, die behoort betracht te worden.
«Moest een volk, bij den bloei van bij
zonder onderwijs in onwetendheid verzinken,
we zouden onze liberalen kunnen begrijpen.
Maar men weet dat is geenszins het geval»
7 Zondagsrust.
Dat de minister van justitie een wet
heeft ingediend, waarin de zondagsrust heet
bevorderd te worden, is bekend.
Maar dat bovengenoemde minister van
de beteekenis der Zondagsrust nog niet
genoeg doordrongen is, moet ook be
kend worden.
Verbeeldt u, minister Heemskerk heeft
jongstleden Zondag, toen er een nieuwe
minister van marine moest benoemd worden,
een ministerraad belegd. De minister du
Tour, een overigens zeer kerksch man,
woonde deze vergadering bij en gebruikte
dus den Dag des Heeren, om politieke zaken
te bespreken, waarbij de eere Gods in de
eerste plaats niet werd bedoeld.
Een der antirevolutionaire Kamerleden
zal zeker op 8 Februari, als de Tweede
Kamer weer bijeenkomt, den voorsteller der
Zondagstoet wel op deze wonderlijke be
trachting der Zondags rust wijzen.
Maar met dit al kunnen wij weder niet
zonder vrees het optreden van den nieuwe i
minister van marine begroeten. Hij toch
moge een flink man zijn, ja zelfs aan deze
sabbatsschennis onschuldig wezen, het feit
valt niet weg te redeneeren, dat de eerste
stap die tot zijne officiëele inlijving in het
ministerie leidde, gedaan werd buiten den
van God geboden weg.
Het valt moeielijk de eer op te houden
van een compagnie die het met de eere
Gods zoo nauw niet schijnt te nemen.
Men vergete niet dat de alleszins gods
dienstige minister Heemskerk bij zijn eigen
eerste optreden in 1882 op Zondag de
drukkers aan het werk zette om de benoe
ming van zich en zijne vrienden bekend
te maken.
'tls jammer voor den minister du Tour.
Hij toch heeft door deze daad zijne positie
als verdediger der Zondagsrust zeer verzwakt.
In de 19e eeuw paait men het slechte
volk niet meer met: Hoor naar mijn woorden
slechts, maar doe niet naar mijn daden.
7, Kiesdistricten.
De liberalen hebben ter bestendiging hun
ner geroofde oppermacht gezorgd dat in de
groote steden met hare liberale meerder
heid 4, 5 zelfs 7 leden gekozen worden.
Dit onrecht, door den minister Heemskerk
bestendigd, geeft bij aanneming der nieuwe
kiestabel dezen heeren een meerderheid van
17 leden. De liberale pers en vele liberale
leden der Tweede Kamer, wier politiek
rechtsgevoel door hun jarenlang baas spelen,
zeer is verstompt, hebben dit plan toege
juicht. En wat trof het netjes, dat juist
5 liberalen het eindverslag moesten opstellen.
Nu hebben in de sectiën, met name in de
3e sectie zich de liberale leden tegen deze
rechtsverkrachting verklaard. En ziedit
hebben de liberale rapporteurs niet in hun
verslag willen opnemen. Zij lieten uitko
men dat de meerderheid der Kamer en alle
liberale leden de voorgestelde indeeling goed
vonden, waarbij o. a. Amsterdam 9 laden
mag afvaardigen. De heer v. d. Linden,
eere aan dezen liberaal I heeft ge
weigerd dit leugenachtig eindverslag te
teekenen.
En te recht! Immers de rechterzijde,
39 leden sterk, is tegen deze indeeling, en
nog eenige liberalen uit de 3esectie, zoodat
de meerderheid zich verzet tegen de voort
zetting van deze partij begunstiging waar
tegen roomschen en antirevolutionairen niet
kunnen oproeieu.
De Oranjevaan, die de brandklok luidde,
wordt heden door Het Vaderland onder
handen genomen. Het zal haar niet moei
lijk vallen zich te verantwoorden, maar zij
hebbe de eer en den dank, dat zij deze zaak
ter sprake bracht en zoo de liberale pers
tot het doen ontwaken van haar politiek
geweten noopte.
Goes, 29 Jan. Voor de betrekking van
kantonnier, ontstaan door het overlijden van
H. Franke van 'sHeer Hendrikskinderen,
hebben zich niet minder dan 54 sollicitanten
aangemeld. Voor deze betrekking is aan
gesteld A. de Back Pz., alhier.
De heer Vorsterman v. Oyen heeft
Donderdagavond te Aardenburg zijne hoor
ders vergast op een rede over onderwijs,
zeker vrij wel overeenstemmende met die
welke hij laatst te Haarlem uitsprak. De
spreker heeft daarbij vele goede wenken
gegeven, o. a. dat de wetenschap niet het
monopolie van de bewoners der steden mag
zijn; dat ieder Nederlander, naar art. 6 der
Grondwet tot elke landsbediening benoem
baar zij; dat de leden der Tweede Kamer
trouw de vergaderingen bijwonen en dat
het openbaar onderwijs kosteloos zij, en let
wel! het bijzonder onderwijs vrij. Het zal
wel aan ons liggen, maar dat laatste is ons
niet duidelijk.
Het openbaar onderwijs kosteloos. De
kosten te dragen door den Staat, of liever
door de burgers, ook door de voorstanders
der vrije school, 't Is nu al erg dat room
schen en orthodoxen het openbaar gods
dienstloos onderwijs helpen betalen. Nog
erger wil de heer V. v. O. het schijnbaar
maken door hen nog meer daaraan te laten
betalen.
Wat wordt dat vrije onderwijs dan «vrij.»
Niet zonder reden dat die goede Aarden
burgers opgetogen waren en deze rede toe
juichten
De minister van oorlog heeft voor de
aanstelli ,g van vrijwillig dienende militairen,
tot korporaal, sergeant en foerier, bij alle
korpsen infanterie van de landmacht, ge
lijkheid van eischen ingevoerd.
Bij Kon. Besluit is benoemd tot
burgemeester van Biervliet en Yzendijke
C. de Vos; en tot plaatsvervangend dijk
graaf van den Hollarepolder M. J. Ampt.
Z. M. de Koning zal in 't aanstaande
voorjaar weder naar de badplaats Wildungen
vertrekken.
In het Bat. Nbl. leest men:
Wat wij onlangs als gerucht hebben ver
meld, nl. dat de gouv.-gen. O. van Rees,
met April a. s. ontslag zal nemen en naar
Europa zal vertrekken, wordt nader van
betrouwbare zijde bevestigd.
De reden van dit vervroegd vertrek moet
zoo ernstig wezen, dat Z. Exc. reeds nu naar
Europa zou zijn teruggekeerd, indien het
niet in verband met nog in Nederland han
gende zaken, die wij niet behoeven aan te
duiden, den gouv.-gen. wenscheüjk voor
kwam, in functie te blijven totdat die zijn
afgeloopen.
Een inzender in de «N. R. R. Crt.»
geeft het denkbeeld aaa dat het Nederl.
volk aan Z. M. den Koning op zijn 70n
jaardag aanbiede den titel en de waardigheid
van: «Keizer van Insulinde» (Ned. Indië),
en, uit daartoe door de Nederlanders bij
gebrachte gelden, deze aanbieding van een
keizerlijke kroon vergezeld te doen gaan.
Wij eeren ieders meening, maar betreuren
niettemin de dwaasheid van het voorgestelde
plan, met het oog op den benarden stand
van zaken in Nederlandsch-Indiëde jaar
lijks toenemende tekorten in de kas onzer
koloniën, de vermindering van ons zedelijk
overwicht over de bevolking en den tegen
stand der Atsjineezen, wier standpunt als
oorlogvoerders vrij wat beter te verdedigen
is dan het onze.
De arme baronnen in vroeger tijd troostten
zich in hunne armoede met de titels hunner
voorvaderen.
Deze koninglievende Nederlander doet er
ger. Hij zou Nederland's stolïelijken en
zedelijken achteruitgang met een nieuwen
titel willen dekken. De eer om in onze dagen
den keizerstitel te verkrijgen is voor onzen
geëerbiedigden koning van zoo twijfelachtige
beteekenis, dat wij niet aarzelen den wensch
uit te spreken dat men voor de aanbieding
van den keizerstitel betere dagen dan de
tegenwoordige moge afwachten.
Erniningen. Door den gemeenteraad is
tot gemeentegeneesheer benoemd de heer
B. H. Rauffaert, arts ts Oosterwjjk. G.C.
Iets over Paaschossen
Het hoofdbestuur der «Vereeniging ter
bescherming van Dieren» heeft een adres
gericht aan den Haagschen gemeenteraad.
In dit adres wijst zij er op dat de Paasch
ossen, die telken jare in die stad worden
rondgevoerddoor een kunstmatige over-
voedering veel grooter schijnen dan zij eigen
lijk zijn. De dieren hebben meer vet aan
hun lijf dan hun beenderengestel vermag te
dragen, waardoor zij zich slechts met moeite
voortsleepen op de voor hen ongewone straat-
steenen. De drij vers mishandelen deze dieren
den ganschen dag, en wel toenemend naar
mate deze heeren op hun weg de herber
gen bezocht hebben. De vereeniging vraagt
op dien grond dat »het rondleiden der
Paaschossen voortaan worde belet.»
Bij veel waars, is er in dit adres ook veel
overdrevens en belachelijks. Dat beenderen-
gestel en die drijvende knechts en die ver
moeide paaschos en die ongewone straat-
steenen zijn zeker roerend voor het gemoed
van paaschoslievende lezers, maar verliezen
alle aanspraak op effect, nu de Enquête
heeft aan het licht gebracht, dat er onder
de menschen nog zoo menige «paaschos»
rondloopt, voor wiens lot de Nederlandsche
Natie tot heden toe erger dan blind en
doof was.
Ook wij zijn voor de dierenbescherming
en zien met het vee uit naar den tijd zijner
vrijmaking. Maar protesteeren tegen elke
uiting waarbij het gemak en het genot der
dieren eerder nog dan dat der menschen
zou noodig geacht worden.