iverk- eu iSciioohiieuws.
Rechtszaken.
Gemengde iierichten.
ENQUÊTE.
Ue heer Kerdijk en met hem vele libe
ralen, die de nooden des volks slechts uit
de studeerkamer kennen, hebben altijd ge
zegd Stel toch inspecteurs aan. Inspecteurs
zullen de arbeiders kunnen vellichten. En
zie, wij wezen er reeds op, dr. Dozy was
12 jaar inspecteur van het geneeskundig
staatstoezicht, ook in Zeeland en hij heelt
niets gedaan, hij wist niets. De antwoorden
die deze heer en de heer Kerdijk gaven, waren
zeer onbeduidend.
Groote gezinnen.
De heer v. d. Loeft, de voorzitter van de
comisie probeert telkens de menschen tot
het antwoord te brengen dat de ellende een
gevolg is van het hebben van veel kinderen.
Deze heer noemt het huwelijk heel materi
alistisch «het opzetten van een gezin.»
De scherpzinnige redacteur van de JJelve-
naar deelt mede dat de vorige week een
werkman, zekere Rozendahl, net vlak het
omgekeerde antwoordde van wat de heer
v. d. Loeft' zoo graag voor antwoord gehad
had. Wij nemen het over.
Vraag. Doed, spreek eens door. Glij
zoudt dus gedwongen schoolplicht wenschen
Antwoord. Dat is misschien wat scherp,
maar ik wil veiplicht onderwijs. V. En tot
hoe oud zoudt gij dat aandurven? A. Tot
14 jaar. V. Tot 14 jaarZoudt gij dat
aandurven? A. Ja. Ik heb het met mijn
eigen kinderen gedaan en heb er genoegen
van. Ik heb een jongen van mij heden
mede naar den Haag genomen, wij zijn
naar Scheveningen geweest en alles wat
hij op school heelt geleerd, kwam hem hier
te pas. Ik heb met hem loopen praten
als met een mensch; ik was niet alleen in
den Haag. V. Maar is bij u, die van 111
moet rondkomen, nooit de gedachte gerezen
nood leert bidden, wat zou die jongen een
aardig duitje kunnen inbrengen Gij hebt
er niet aan toegegeven, maar kwam het
nooit in u op? A. ik heb van zijn leven
wel armoede geleden, maar dat denkbeeld
is nooit bij mij opgekomen. V. Zooals gij
weet, zijn er wel die anders uenkeu. A.
Als een werkman zich in het huwelijk be
geeft, dan gaat alles goed, m .ar als het
huisgezin vermeerdert, uan komt er daling
die crisis moet doorgestaan worden. Als
de kinderen ouder worden, dan komt de
welvaart terug, maar die tijd, die daarvóór
ligt, ia de moeilijkste voor den werkman,
dan is het wel eens lastig om tevreden te
blijven. Als er nu werkeloosheid bij ge
komen was, dan zou de vraag, die u my
zoo straks deed, wel eens bij mij opgekomen
zijnmaar ik heb voortdurend werk
gehad. Mijn vader werkte op dezelf
de fabriek als ik en is thans gepensioneerd.
V. Werkte die dus ook op de Hollandsehe
Suikerraffinaderij A. Ja, vader heeft er
50 jaar gewerkt. V. Is hij door de fabriek
gepensioneerd of uit een fonds A. Door de
fabriek. Myu vader vond het altijd goed,
als hij ons in de boeken vondhet was
zijti grootste plezier als hij zag dat zijn
kinderen knapper waren dm hij, en nu
wacht ik later van mijn zoon hetzelfde. V.
En gij zijt de wereld altijd moeten door
komen met fll? A. Ja, dat heb ik altijd
moeten doen. V. Maar gij hebt waarschijn
lijk maar éen kind groot te brengen ge
had A. Neen, ik ben 19 jaar getrouwd en
heb 17 kinderen gehad, altijd mijn vrouw
natuuilijk. Y. Maar hoeveel zijn er dood?
A. Ik heb verleden jaar nog een meisje
verloren, maar ik heb er nu nog twee
over. V. Hebt gij in het geheel dan nog 15
kinderen A. Neen ik heb er 15 verloren.
V. Dus op het oogenblik hebt gij maar twee
kinderen tot uw last A. Up het oogenblik
ja. V. Dus behalve dat gij het verdriet van
het verliezen hebt gehad, is dat hetzelfde
alsof gij er maar twee gehad hadt A. Neen,
dat scheelt een heele boel. V. Maar gij hebt
toch twee kinderen groot moeten brengen
A. Ja. V. Maar als gij ze alle 17 hadt moe
ten grootbrengen, zou het er anders hebben
uitgezien A. Misschien beter. V. Misschien
beter A. Ja, op het oogenblik V. En slechts
met die elf gulden 's weeks zijt gij zoo
mooi rondgekomen A. Mooi dat is eene
andere vraag. V. Mooi noem ik het, omdat
gij het hebt kunnen doen. A. Ja, ik heb
moeten scharrelen om er te komen. V. In
uw vak is dus altijd, als men oppast, brood
te vinden A. Ja, dat ligt aan den werk
man zelf.
De gemeenteraad van Ierseke heeft
toegestaan het verzoek van het Burgerl.
Armbestuur om het aantal leden van 3 tot
5 te brengen. Door uitbreiding van het
aantal leerlingen werd besloten een onder
wijzer aan te stellen op een salaris van f400.
Met 6 stemmen tegen 1 werd in beginsel
tot algemeene schoolgeldhefling besloten.
Tot nu toe werd aan de openbare scholen
geen schoolgeld geheven. Over het bedrag
worde later beslist.
De gemeenteraad van Kruiuingen heeft
bepaald at do voorjaarsveemarkt voortaan
zal plaats hebben op den 2en Woensdag van
April, en de najaarsveemarkt op d n 2en
Woensdag van Novemoer van 's morgeus 7
tot 's namiddags 2 uren.
Terneuzen. Voor de verkiezing van
een lid iii den gemeenteraad alhier, ter ver
vanging van dhr. Schuyleuberg, uie naar
Middelburg vertrok, is zeer heftig gestre
den. Er stemden 228 van de 292 kiezers.
Opmerkelijk is dat herstemd moet worden
tusschen twee kandidaten, waarvan de een
zich teruggetrokken had (de heer Wieland)
en de ander, wiens candidatuur, ofschoon
liberaal, door de liberale kiesvereeniging en
anderen fel was best; eden (de lieer Visser).
De heer Wieland had zich teruggetrokken,
om tegenover den lieer Van de Ree stern-
verbrokkeling te voorkomen. Hy gedroeg
zich hierin als een goed antirevolutionair-.
De kandidaat der liberale kiesvereeniging,
de heer de Man, bekwam slechts 30 stem
men. De heeren Visser en Wieland resp. 91
en 84 stemmen.
De genree .teraad te Zierikzee heeft
o. a. een subsidie van f'200 toegezegd aan
de sociëteit Nut en genoegen voor vuur
werk op 19 Eebr. a. s. ol zoo er geen
vuur wei k mocht zijnf'100. De zelkasch
bracht dn jaar f3053 op.
De heer Van Kinschot heeft, door
vertrek naar elders, ontslag genomen als lid
van den gemeenteraad en van de commissie
van toezicht op het middelbaar onderwys
te Zierikzee.
•iiTfiiinnwr— riimriiTiHii «tm—
Ned. Ilerv. Kerk.
Viertal te Middelburg.
G. J. Barger te DriebergenJ. W. H.
Kalkman te MonsterJ, C. v. Schelven te
Dieren en H. H. Veder te Schiedam.
Beroepen te Tholen H. Pop te Hagestein
te Aagtekerke en te Heinkenszand G.
Hartwigsen, kand. te Utrecht.
Aangenomen naar Gelselaar, door J. v.
d. Berge te Kortgene.
Bedankt voor Oolijnsplaat door C. Bout
hoorn te Sprang.
Ds. 11. Vermaas te Ierseke heeft woens
dag j.l. zijn 25 jarige ambtsbediening her
dacht. Hij werd den 20 Januari 1802 in
de bediening des Woords bevestigd te Ga-
pinge, eu predikte voorts te Ierseke, Nu-
mansdorp en Enter. Van daar keerde hij
-li 1883 naar Ierseke terug.
Benoemd tot ouderling bij de N. H
G. te Middelburg, de heer R. J. v. d. Poll
en tot diaken, de heer P. Adriaanse. Ach
ter den naam van dezen laatste vermeldt
de Middelburger Courant den leeftijd van
den benoemde. Of dit beteekenis heeft
weten wy natuurlijk niet.
De Classicale besturen zijn niet een
stemmig in de wijze van doortasten tegen
over de doleerende broeders. Terwijl het
Classicaal Bestuur van Harderwijk weigert
meê te werken, gaat dat van Dokkum
slechts zeer langzaam vooruit, terwijl dat
van Breda alles in vliegende vaart schijnt
te willen afdoen. De kerkeraad van Klun-
dert toch, met uitzondering van de ouder
lingen Punt en Jacs. Maris die tegen de
«verbreking» waren, is afgezet.
De heer J. Breel te Iiitthem, in April
1886 geexarnineerd en nog steeds zonder
betrekking, is benoemd tot onderwijzer aan
de bijzondere school te Nieuw Lekkerland
De kerkeiaad \an Bunschoten heeft
het synodaal juk afgeworpen. Predikant
is daar ds. v. Goor, vroeger pred. te Rot
terdam.
MUMJüL II I J* III»»*Ml I MUI
De Hooge Raad verwierp liet beroep van
den matroos Langelaan die aan den ,avond
van den oproerdag te Amsterdam op 26
Juli den politieagent Korfmaker ernstig
wondde. Hij blijft dus veroordeeld tot 8
jaren tuchthuisstraf.
Vrijdag 4 Februari zal te Middelburg
de zaak behandeld worden van ds. P. J.
Rieristra uit Veerebeschuldigd van laster.
Verdediger is mr. M. J. de Witt Hamer.
Op 7 Februari zal in den Haag te
rechtstaan de dienstbode van den heer H.
die oorzaak was van den brand in het
Kurhaus te Scheveningen op 4 September
jongstleden.
Middelburg. In de zaak van J. V., 28 jaren
landbouwer, en Jan Vermeule, 24 jaren,
boerenknecht, beiden wonende te Heinkens
zand, beklaagd van overtreding der jacht
wet, is 't openbaar Ministerie met ontvanke
lijk verklaard in de. verdere vervolging dei-
zaak, inet veroordeeling van oen staat m de
kosten, terwijl J. A. A. Muller, 32 jaren,
gevangenisbewaarder te Arnhem, beklaagd
van het laten ontsnappen van een gevangene,
is vrijgesproken. De eiseli legen Tismeer,
(Maandag door ons medegedeeld) is 6 maan
den gevangenisstraf. Uitspraak 1 Febr. a. s.
Arroiidisseineiits-Rechtbaiik te Middelburg.
In de zitting van Dinsdag 25 Januari
zijn veroordeeld
Wegens diefstal: M. V. 29 j., visscher
Vlissingen, tot 6 weken gev.; A. J. li j.,
zonder beroep, Middelburg, tot 2 d. gev.
en J. 1'. 49 j., herbergier, Uouier (Oliuge
Zeelandj, tol 2 w. gev.
wegens beleediglligA. L. 30 j., werk
man (Uluige Zeeiund), tot f8 b. a 8 d. h.
en P. J. de B. 42 j., nierhuishouder Eede,
tot f 8 b. s. 8 d. li.
wegeini het toebrengen vau schade aan
eens anders goed A. L. 22 j., landbouwers
knecht, Uostkapelle, tot f7,50 b. s. 1 d. h.;
wegens vernieling van eens anders eigen
dom E. P., werkman Clinge (Belgie), tot
7 d. gev.
wegens mishandeling: J. F. 16 j., arbei
der Eede, tot f 8 b. s. 8 d. h., en
wegens aanranding der eerbaarheidW.
B. 34 j., J. de B. 53 j. L. de W. 36 j. eu
C. W. 34 j. allen arbeiders Biggekerke,
ieder tot 1 maand gev. Allen in de kosten.
Vrijgesp ok n is, 8. v. V. 41 j., visscher
Piitlipp-ne, beklaagd van weigering van
nachtleger en voeding aan een garnisaire.
Willielininudorp. De schade veroorzaakt
dooi- den brand van Woensdag jl. op de
hofstede bewoon 1 door den kastelein O. v.
Nooit, wordt globaal geschat op f40.000
zijnde 20.000 op de schuur, 10.000 op 't graan
en f 10.000 op de 50 stuks vee die verloren
gingen. De schade op den inboedel van den
heer v. N. bedraagt f400. Zij zou veel
minder bedragen hebben, zoo de hulpvaar
digheid van sommige redders in het vernielen
of beschadigen de vlammen niet waren voor
geweest.
'stleer Arendskerke. Gisteren vergaderden
alhier eenige ingezetenen dezer genieeine ter
bespreking eener feestviering by gelegenheid
van den 70sten jaardag van Z. M. den
Koning. Een voorloopig programma werd
vastgesteld eu een commissie tot inzameling
van gelden benoemd bestaande uit de heeren
J. Vermet Jr, M. Boogerd, F. de Ruiter,
Chr. N'ysse, G. van S'trien, J. de Ruiter en
J. Traas. Alseere voorzitter werd benoemd
de heer J. Vermet Sr, Burgemeester dezer
gemeente.
Te Middelburg is gisteren een sehaat -
senrijder door het ijs gezakt. Hij kon slechts
met moeite gered worden.
In aansluiting aan het hieromtrent
vroeger door ons meegedeeld, ontleenden wy
het volgende aan de Vlissingsche Courant
«Talrijk zijn de klachten over gebrek aan
geneeskundige hulp ten plattelande.
Uns zoogenaamd Westeiiide (van Zuid-
Beveland) merkbaar onderscheiden, van
Uostelijk Zuid-Bevelandbestaat uit '15 hoofd
gemeenten, drie betrekkelijk groote bijge-
meenten en eenige gehuchten.. En slechts
zes geneesheereu zijn hier gevestigd. Daar
bij zijn hunne woonplaatsen volstrekt niet
regelmatig verdeeld, zoodat sommigen twee
geneesheeren dicht bij de hand hebben en
anderen zeer ver moeien loopen om er één
te krijgen. Bovenal wordt het gemis ge
voeld, waar verloskundige hulp gevraagd
wordt. Uninogelijk kunnen alle vrouwen
geholpen worden, vooral niet in gemeenten
waar geen dokter is, zoodat in laatst be
doelde plaatsen, voor de mindere standen
meestal geen andere bijstand dan van on
bevoegden overschiet.
Te Heinkenszand is eene vroedvrouw ge
vestigd. Ware het dat alle gemeenten,
waar geen dokter gevestigd is, door flinke
subsidies, vrouwelijke verloskundigen trach
ten te verkrijgen. Het zou eene weldaad
voor Vele vrouwen zijn. Doch dan zouden
de meer bemiddelden tevens eenige voor-
ooideeleu moeten afleggen en niet door den
vroedvrouwen alleen Ue armenpraktijk wel
genadig te gunnen, hun het bestaan on
mogelijk te maken, gelijk hier en daar
reeds g beurt.
Op de buitenplaats «Zeeduin», eigenaar
de heer A. Landheer te Oostkapelle, vinden
een twintigtal werklieden tegenwoordig een
broodwinnende bezigheid, daar de heer L.
tot versiering zijner buitenplaats, naar een
ontworpen plan, een vijver laat graven en
andere bezigheden laat verrichten. Zulk
een wijze vin werkgeven is te prijzen.
Een plattelandsch echtpaar was eer
gisteren te 's Hage per spoor gearriveerd,
doch doorliep, wegens onbekendheid met
de stad, meer straten dan noodig was, maar
profiteerde onderwijl van de uitstalling der
winkels. Op eens grijpt de man zijn vrouw
krampachtig vast en houdt haar staande.
Oorzaak hiervan was, dat een generaal door
een militair het eerebetoon werd bewezen,
daar deze halt en front maakte en salueerde.
«Verdikkie vrouw», was zijn uitroep,
«daar zal j'em hebben, wat ze ons uit de
krant he'ben voorgelezen. Je weet wel
DonatoKijk ie dien kerel stijf laten staan,
zijn linkerarm omlaag en de ander omhoog.
Hoe krijgt ie t gedaan Gauw mee, anders
lapt ie tons ook!»
De bang gemaakte vrouw gehoorzaamde
onmid lellijk en het echtpaar liep nu nog
verder om dan noodig was.
Mazelen ferseke. Aangegeven 410. Her
steld 150. Overleden 6.
Bij aankomst yan de mailboot Wil
lem van Oranjete Queensborough, bleek
dat een passagier zijn bagage had achter
gelaten. Volgens onderzoekingen is het de
bagage van Notaris Benteyn uit Tholen,
die sedert eenige dagen gemist wordt. Of
hem al dan niet een ongeluk is overkomen,
is onzeker.
Ons werden drie berichten toegezonden
omtrent het plotseling dood vallen van
paarden. Het eerste, van den heer L. te
Middelburg, viel Maandag plotseling dood
vóór het rijtuig; hetzelfde lot onderging
Woensdag liet paard van den landbouwer
G. te Serooskerke, terwijl het een vracht
voorttrok, bestemd voor Middelburg. Het
derde geval dee l zich voor bij het paard
van den heer L. S. te Biggekerke, dat na
gereed eu geborsteld te zij n op stal gebracht
werd en terwijl het tweede paard behandeld
zou worden, op eens dood neerzeeg.
Wegens geldelijke bezwaren heeft het
nieuw opgerichte muziekgezelschap te Ierseke
besloten nog geen directeur te benoemen.
De heer v. Dijke, directeur der zangver-
eeniging «Oefening en Uitspanning» nam
die taak welwillend op zich.
Volgens de G. C. is de stand der
ve 'prijzen in de laatste dagen zeer ongunstig
geworden. Te Duivendijke moet reeds
een landbouwer zelf zijn koe geslacht en
uitgevent hebben, wijl voor het dier geen
geld geboden werd.
Te Tolen zijn Woensdag 2 jongens
door het ijs gezakt, een hunner, een knaap
van 12 jaren werd dood opgehaald.
Op den spoorweg bij Vucht is een
vijfjarig meisje door den trein aangereden
en op de plaats gedood.
Een groot bezwaar voor de Commisssie
van Enquête is zeker de vrees van werk
lieden voor hun patroons, maar ook omge
keerd kan vrees voor kameraads of opsto-
kerij aanleiding geventotonjuisteofeenzijdige
mededeelingen. Van het laatste heeft zich
in Amsterdam een geval voorgedaan met
een werkman van den heer Tetterode. Voor
de enquête-commissie geroepen verklaart
eerstgenoemde, «dat hij aarzelde ronduit te
spreken, omdat hij gedurende 23jarigen dienst
bij ondervinding wist dat als iemand voor
zijne rechten opkwam, hij wel niet op dit
punt, maar altijd later op een ander punt
gezocht zou worden.»
Naar aanleiding dezer krenkende woorden
heeft de heer Tetterode, dus verhaalt hij
aan het Hand., den min in het bijzijn
zijner kameraden afgevraagd of het niet
waar was, dat de oudste firmant hem in
zijn bijzijn, toen hij kwam raadplegen over
het opontbod, slechts dit ééne op het hart
gedrukt had: «zeg gerust al wat waarheid is?»
Hierop luidde het antwoord onvoorwaar
delijk bevestigend. Da irop gevraagd naar de
reden zijner ongunstige mededeeling, kon
hij op niets anders wyzen dan op een feit
van vóór ruim 20 jaar, toen een tweetal
werklieden tijdelijk zouden zijn bevoordeeld
boven de anderen, omdat zij in een loons
verlaging dadelijk handen toegestemd, terwijl
de anderen eerst na eenige aarzeling hadden
ingezien, dat zeer bijzondere omstandigheden
de firma destijds daartoe hadden genood
zaakt een feit dat trouwens door andere
kameraden betwist werd en waarvan niemand
