je Boot
CHRISTELIJK-
NIEUWSBLAD
HISTORISCH
VOOR ZEELAND.
NARD.
ertraan
|SCaWABE,
5IG.
iEMAN,
Irdam
"r
-York.
in Emanuel
REN,
ihaagsche
[bank
fllSCIIË
DE JONGE.
Magazijn van
Ie Orgels,
[mes,
|rg.
fc
Irskatle 105.
[toomtjalk
amsterdam,
jten vóór de
lot,
k
1887. No. 30.
Dinsdag II Januari.
Eerste Jaargang.
VERSCHIJNT
F. P. D'huy. te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIE* s
Sociaal Weekblad.
Buitenland.
Binnenland.
nige ex. van „Het
van Maandag II.
jn te GOES mi
tt JOÏNGK.
onderricht.
iwjsexrcaiss vasauff£B3iT:xaK.as»
lucht op hare uit-
hllectie
fELANDA (2V2cents
>nen aftrek.
|eten ruim rabta
onder eerste hy-
Inderijen en Huizen
Ibetalen in eens, in
Tten.
Itingen te bekomen
(■ERLACH te Mid-
flacons a fl,00 en
I GOES bij
luiME KEUZE
115.
MEJfTEN worden
garantie geleverd.
or JICHT, RHEÜ-
1ENenz. door
aderdste gevallen.
|van 10 —12 uren,
fatsoenlijke
Uitgever dezes.
|r ROTTERDAM
(org. 11.uur.
)AM naar GOES
liorg. 6,uur.
|gen 10 uur.
ter dam bij den
.'GE, op'tHa-
UWMAN en
•dam Nieuwe
|rug.
j
.e.
ZEEUW,
elken MAANDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p. f0,65
Enkele nommers-0,0272
UITGAVE TAN
G. M. Klemkerk, te Goes
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere rege
meer 10 cent.
Eenige knappe liberalen, mr. A. Kerdijk
aan het hoofd, hebben zich gezet tot de
uitgave van een «Sociaal" Weekblad. De
hoofdredacteur ko idigt dit nieuwe orgaan
aan als gewijd aan de bespreking van maat
schappelijke belangen.
Met de Standaard zullen zeker vele chris
telijk historische bladen het betreuren dat
dit goede voorbeeld der liberalen nog niet
door een man onzer richting is gevolgd.
In het eerste nummer van het «Sociaal
Weekblad" komen zeer behartigingswaar-
dige wenken voor.
Zoo nam mr. Kerdijk van een reeds lang
ontslapen liberaal een stukje over, waarin
zulke goede gedachten voorkomen, dat wij
het haast bejammeren moeten, dat «het
denkend deel" eerst nu tot de overtuiging
komt van de juistheid onder anderen dezer
opmerking
«Wij vragen eerbied voor elke overtuiging,
en gehoor zoowel voor «en verdediging on
zer tegenwoordige maatschappij, als voor een
ontwikkeling der gebreken die haar aan
kleven.»
Had men dit woord, door onzen onver-
getelijken Groen v. Prinsterer voordezen bij
vele gelegenheden en in verschillende vor
men uitgesproken, voor een veertigtal jaren
reeds mooi kunnen vindenHoeveel strijd
op schoolgebied zou voorkomen, hoeveel
haken en oogen in de maatschappij zouden
toen reeds weggeruimd zijn.
Want laten wij niet vergeten, door de
hardhoorendheid der liberalen heeft de school
kwestie al breeder afmetingen aangenomen
en werd tegemoetkoming aan de nooden
der andersdenkenden, door betergezinden
gewenscht, steeds op de lange baan ge
schoven.
Zelfs eene onnoozele verkiezing in den
Hoogen Raad konden de liberalen niet bui
ten den partijstrijd houden. Een antirevo
lutionair, die No. 1 op de lijst stond, werd
geweerd, omdat hij antirevolutionair was.
In deze en dergelijke dingen kwam steeds
uit wat de liberalen al zoo denken van
«eerbiediging van ieders overtuiging.»
Kon het Sociaal Weekblad, dat zeker
in de hoogere kringen zal gelezen wor
den, het daartoe leiden, dat men met
deze schoone leus eens ernst maakte, hoe
wij en velen het optreden harer redactie
zouden toejuichen 1
Daartoe is noodig dat het Sociaal Week
blad niet luistere naar de lokstem van den
schrijver der Haagsche Omtrekken, Damas.
Deze heer zal het streven van mr. Kerdijk
steunen indien deze voor uitbreiding van
staatsbemoeiing wil pleiten en wel voor eene
socialistenwet en een staat van beleg hier
en daar.
Dit zegt de man die zelf erkent dat de
tegenwoordige toestand niet anders is dan
de baatzuchtige handhaving vau voordeelen
n de Fransche omwenteling verkregen, en
beheerscht wordt door de leuze van «hebben
is hebben en houden is de kunst; wij zijn
binnen, dus sluiten wij de hekken."
Meer dan de helft der natie is tegen uit
breiding der staatsbemoeiing. Noem maar
eens wat op waar de Staat zijn neus al
niet in heelt. De staat is school- en cate-
cheseermeesterkerkverzorger en koepok-
inenter; zendeling en politiedienaar, en nog
veel meer. Om alle begrip van vrijheid en
veerkracht te dooden ontbreken hem deze
twee dingen nog: De staat van beleg eu
de socialistenwet. Wil het Sociaal Week
blad ook dezen weg op, dan draagt het nu
reeds de profetie van een partijblad met
zich, en zal het, wel verre van vrijheidszin
en veerkracht aan onze kwijnende natie in
te storten, haar den laatsten schijn van moed
en vertrouwen voor goed ontnemen.
7 Onze Koning.
Krachtens de leidingen Gods is het stam
huis van Oranje het eenig bevoegde, om
ons te regeeren. «Koning bij de gratie
Gods» is geen zinledige uitdrukking, maar
de uitdrukking van een feit, ja van eene
heele geschiedenis. Van het feit dat God
de Oranje's verwekte om zich in de bange
dagen van tachtigjarige worsteling, met
Nederland lotgemeen te maken, als gevolg
waarvan, eerst in 1581, daarna in 1672,
eindelijk in 1747 en niet het minst in 1813
telkens het volk van Nederland gedrongen
werd zich onder de regeering van dot
doorluchte Huis te stellen.
Geen kandidaten zooals in de nieuwere
Staten; geen pretendenten zooals in Frank
rijk en Engeland; geen keurvorsten zooals
oudtijds Polen ze koos maar eenlingen
waren het, op wie telkens weer, ook na
smadelijke uitwerping, de aandacht der
Natie gevestigd werd. Nooit was Oranje
de uitverkorene, steeds de aangewezene der
Natie. God de Heere heeft daarvoor ge
zorgd, en als zoodanig verheugt zich de
antirevolutionair zeer beslist over de regeering
van Koning Willem III, den eenige uit
Oranje's stamhuis die als regeerend vorst
den ouderdom van zeventig jaren (zoo wij
hopen) mocht bereiken.
7* Opmerkenswaardig.
Dat de nu gevallen Minister van Marine
zich zeer bezorgd toonde voor het lot der
werklieden aan 's Rijks werven is bekend,
maar het is opmerkenswaardig, dat onder
hen, die hem tot aftreden noopten, niet
minder dan vier van de vijf liberale
heeren worden aangetroffen
die met twee roomsche en twee antirevo
lutionaire leden der Kamer, de «Commissie
van enquête» vormen, welke in het belang
der werklieden tot stand gekomen is.
Het zijn de heeren van der Loeff, Goe
man Boigesius, Smit en Heldt. De twee
eersten zijn de beide Voorzitters, de
laatste de «Vertegenwoordiger
der Werkliede n»?
Het verblijdt ons, dat de beide antirevo
lutionaire leden dier commissie tegen het
amendement Goeman Borgesius, (waardoor
de Minister gevallen is) gestemd hebben
jammer dat de twee roomsche leden af
wezig waren. Patrimonium.
Dat de groote buitenlandsche pers er is
ingeloopen toen zij meldde dat de keizer
van Rusland den pruisischen majoor Vil-
laume heeft doodgeschoten, valt nu niet
meer te loochenen, 'tls gelukkiger zoo dan
zoo het anders ware. Jongstleden donderdag
is genoemde majoor andermaal, sedert het
gerucht van zijn vermoording door den
Ozaar, de gast des keizers geweest en zeide
deze schertsend, terwijl hij hem vriendelijk
de hand toestak: «Ik verheug mij U zoo
wel te zien, nadat ik U heb doodgeschoten.»
De Bulgaarsche gezanten zijn thans te
Parijs gelogeerd. Of het hun daar even
gemakkelijk zal vallen als in Londen, staat
ook te bezien. Zij doen echter al hun best
eene vredige oplossing der kwestie te be
vorderen, en hebben zich reeds bereid ver
klaard de candidatuur goed te vinden van
zekeren hertog van Leuchtenberg, voor het
geval de keizer van Rusland de candidatuur
van den niet begeerden Prins van Mingre-
lië loslaat.
De nieuwste candidaat voor den troon
van Bulgarije, is de achterkleinzoon van
Eugène de Beauharnais, die een voorzoon
was van keizerin Joséphine en een broeder
van Hortense, koningin van Holland. Eugè
ne de Beauharnais had een zoon, die trouwde
met de dochter van keizer Nicolaas, waar
door de familie de Beauharnais de titels
kreeg van keizerlijke hoogheid en van prins
Romanowski.
De nieuwe candidaat legde reeds bezoeken
af aan de havens van Berlijn, Weenen en
Petersburg, en werd goed ontvangen.
Er bestaat hoop dat hij het zijn zal. De
oude vorst,. Alexander v. Battenberg, zal
een reis buiten Europa gaan maken, naar
men zegt om den goeden gang van zaken
niet in den weg te staan.
De Koning van Denemarken die het nog
maar altijd te kwaad heeft met den Fol-
kething (hier zouden wij zeggen: Tweede
Kamer), heeft andermaal dien volksraad ont
bonden en een nieuwe verkiezing uitge
schreven op 28 dezer.
Het is verklaarbaar dat het nieuwe
jaar de maatschappij geen verademing
brengt. De maatschappelijke kwalen zijn
zoo velerlei en de gasten die daarvan mis
bruik maken zoo vele, dat het eenig deug
delijke middel tot wering van verder bederf
jaren zou noodig hebben om merkbaren
invloed uit te oefenen.
In België (het eenige land in Europa,
waar onder het zoo verdacht gemaakt cle-
ricaal ministerie aanmerkelijk op begroo
tingen voor dit jaar bezuinigd werd, wat
zelfs een liberaal als de Groninger Courant
prijst), in België begint het weer te gisten.
In het steenkoolbekken van Charleroi
hebben te Amercoeur, te Montigny en te
Paturages elk tusschen 200 en 400 mijn
werkers den ai beid gestaakt om verschillende
redenenin de eerste plaats wegens eene
loon-quaestie.
Ook te Gent hebben de katoenwevers
weder den arbeid gestaakt, ditmaal aan de
fabriek van Coster-Rousseau Co.
Gelijk gewoonlijk bewegen zich de werk
stakers bij talrijke groepen langs den
openbaren weg, steeds onder begeleiding van
een roode vaan, maar ongeregeldheden zijn
er niet voorgekomen.
Voor bet jaar 1887 zijn de volgende
ijkmerken vastgesteld:
bij den ijk en herijk der maten en ge
wichten de letter X in den gewonen druk
vorm, schuins gesteld;
bij den ijk van gasmeters de koninklijke
kroon.
De Gedep. Staten van Zeeland hebben
het tjjdstip, waarop de h e rij k der ma
ten en gewicht en in 1887 zal plaats
hebben, bepaald als volgt
Kortgene 29 Maart; Wissenkerke 30 en
31 Maart; Kolijnsplaat, ook voor Kats, 1
en 2 April.
Goes, ook voor Kloetinge en Kattendijke,
benevens 's-Heer Hendrikskinderen en Wis-
sekerke (gemeente 's-Heer Arendskerke),
18, 19, 20, 21, 22, 23, 25, 26, 27, 28 en
29 April; Wolfertsdijk 30 AprilHeinkens-
zand, ook voor 's-Heer Arendskerke, 2 Mei
en 3 Mei des voorimddags; 's-Heerenhoek,
ook voor Borsele en Nieuwdorp (gemeente
's-Heer Arendskerke), 3 Mei des namiddags
en 4 Mei; Ovezand, ook voor Nisse 5 Mei;
Ellewoutsdijk, ook voor Driewegen, 6 Mei
Baarland, ook voor Oudelande, 7 MeiHoe-
dekenskerke 9 Mei des voormiddags'a-Gra
venpolder, ook voor 's-Heer Abtskerke, 9
Mei des namiddagsKapelle, ook voor Schore,
10 en 11 Mei; Wemeldinge, 12 Mei; lerseke,
13 Mei; Kruiningen 14 Mei en 16 Mei des
voormiddags; Krabbendijke, ook voor Waar
de, 16 Mei des namiddags en 17 Mei
Rilland-Bath, 18 Mei.
Veere, ook voor Vrouwepolder, 37 Juni;
Arnemuiden, ook voor Nieuw- en St. Joos-
land, 28 Juni; Oost- en West-Souburg, ook
voor Ritthem, 29 Juni.
Vlissingen, 30 Juni en 1, 2, 4, 5, 6, 7,
8, 9.11 en 12 Juli; Serooskerke (Walcheren),
13 Juli des voormiddags; Oostkapelle, ook
voor Grijpskerke, 13 Juli des namiddags;
Domburg, ook voor Aagtekerke, 14 Juli
Westkapelle, ook voor Zoutelanle, 15 Juli;
Koudekerke, ook voor Meliskerke en Bigge-
kerke, 16 Juli.
Breskens, 8 Augustus; Groede, 9 en 10
Augustus.
Naar men verneemt, is de portefeuille
van marine o. a. aangeboden aan den
vice-admiraal Vai Gennep en aan den
kapitein ter zee, adjudant des Konings, jhr.
Roëll, die echter beiden daarvoor moeten
hebben bedankt.
De gymnastiek- en schermvereeniging
te Vlissingen heeft Zaterdag haar eerste
openbare uitvoering gegeven.
De socialist Van Ommeren is uitzijn
gevangenschap teruggekeerd. Zjjn vriend
Belderok schijnt zich niet in arrest te heb
ben willen begeven. Althans hij werd Za
terdagavond door de politie opgepakt en
naar zijne tijdelijke woning overge
bracht. V. Ommeren werd gisteren
op het perron afgehaald door Van de
Stad en een paar familieleden. Duizenden
stonden vóór het station, doch niemand
mocht op het perron zonder kaartje. Veel
politie was aanwezig. Onder het roepen
van Leve v. Ommeren! nam deze met van
de Stadt in een aapje plaats om naar het
Volkspark te rijden.
En daar werd de dag des Heeren door
een drieduizendtal socialisten gebruikt om
v. Ommeren te verheerlijken. Zoo vol was
het dat ook een der bijzalen moest geo
pend worden waar Fortuijn het volk toe
sprak. V. Ommeren werd door Domela
Nieuwenhuis toegesproken en hem werd
door eenige kinderen, in het rood gekleed,
een ruiker met bijgevoegd schrijven, dat voor
gelezen weid, aangeboden. Voorwaar eene
bewierooking die volgens de socialisten aan
-
