lAS
CHRISTELIJK-
NIEUWSBLAD
HISTORISCH
VOOR ZEELAND.
1886. No. 21.
Zaterdag II December.
Eerste Jaargang.
WILDE.
1887.
no 6 7.
-it LAKE.
.GO
Ct. per Ons.
P. DH UI J,
elde
VERSCHIJNT
G. M. Klemkerk, te Goes
F. P. Dhuy, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIE*
ibbst** c"e z'c'1 met 1 ^a~
Kiestabel.
tdienst
lienst.
Buitenland.
Binnenland.
ZEEUW,
J* 5?
it. GOES.
uitnemend fraai
'deele van het
ten geschenke
Koninkrijk.
i t g e v e r.
>t om te gelooven,
onderzoek in is ge-
Pillen en Zalf saara
grondregel rusten,
)or de ondersteuning
i, de vrouwen eigen
in elk gestel, liet zij
gematigd klimaat,
iij hebben herhaalde
an streek afgeraakt
leze de gewone art-
en voorgeschreven
len; nog meer vol-
ziekte volkomen en
rdt.
u. m. u. m.
3
1,30 3,30
Woensd. en Zat..
7,30 2,20
10,30
11,—
7 -
door
30
7,25
,42
7,36
,49
7,43
,2
7,56
,12
8,5
,23
8,13
,30
8,20
,36
8,25
,47
8,35
,54
8,42
,7
9,3
,17
9,13
,29
9,25
,38
9,34
,5
9,45
,7
10,50
,34
11,12
,44
11,20
it daartoe de
te Vlissisgan
2,50
12,30
1,
elken MAANDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p. f0,65
Enkele nommers-0,027a
UITGAVE VAN
en
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1 5 regels 50 cent, iedere rege
meer 10 cent.
jscourant gratis.)
iiPUs» nuari op ons blad abon-
neeren ontvangen de in dit kwartaal nog
verschijnende nummers gratis.
IJ K S
vm.6 en 9, nam. 3 u.
.40, nam. 12 en 4.36.
vin. 7,15ennm. 1.15.
iddellijk na aankomst
- u. en 5,36 u. nam.
en naar het Spoor
den.
De regeering heeft een kiestabel gevoegd
bij haar ontwerp tot grondwetswijziging.
Volgens deze tabel zal de provincie Zeeland
5 hoofdkiesdistricten bevatten, te weten
Middelburg, Oostburg, Goes, Hontenisse en
Zierikzee, die elk één lid zullen kiezen.
Het hoofdkiesdistrict Middelburg zal be
staan uit: Middelburg, Vlissingen, Veere,
Oostkapelle, Domburg, Vrouwepolder, Se-
rooskerke, Aagtekerke, Grijpskerke, Wets-
kapelle, St. Laurens, Meliskerke, Zoutelande,
Biggekerke, Oost- en West-Souburg, Kou-
dekerke, Ritthem en Nieuw- en St. Joos-
land
Het hoofdkiesdistrict Oostburg uitCad-
zand, Retranchement, Zuidzande, Sluis, Aar-
j den burg, Eede, St. Kruis, Oostbutg, Wa
terlandkerkje, IJzendijke, Breskens, Groede,
Nieuwvliet, Schoondijke, Hoofdplaat, Biervliet,
Terneuzen, Hoek, Philippine, Westdorpe,
;Zaamslag, Sas van Gend en Axel.
IHet hoofdkiesdistrict Goes uitGoes,
Arnemuiden, 's Heer Arendskerke, 's Heer
Abtskerke, Wolfertsdijk, Heinkenszand, 's
Gravenpolder, Kattendijke, Kloetinge, We-
meldinge, Wissekerke, Colijnsplaat, Oortgene,
Kats, Tholen, Oud-Vossemeer, Poortvliet,
St. Annaland, Stavenisse, St. Maartensdijk,
Scherpenisse en St. Philipsland.
Het hoofdkiesdistrict Hontenisse uit Hon
tenisse, Overslag, Zuiddorpe, Koewacht,
Boschkappelle, Hulst, Clinge, St. Janstoen,
Stoppeldijk, Hengstdijk, Graauw en Lan-
gendam, Ossenisse, Rilland-Bath, Waarde,
Schore, Kruiningen, Krabbendijke, Yerseke,
iKapelle, Borsele, Driewegen, Nisse, Ove-
zande, Hoedekenskerke, 's Heerenhoek, Ou-
delande, Ellewoutsdijk en Baarland.
Het hoofdkiesdistrict Zierikzee uit: Zie
rikzee, Haamstede, Noordwelle, Renesse,
Serooskerke, Burgh, Eikerzee, Ellemeet,
Brouwershaven, Zonnemaire, Duivendijke,
Kerkwerve, Noordgouwe, Dreischor, Ooster-
land, Nieuwerkerk, Ouwerkerk, Bruinisse,
Goedereede, Ouddorp, Stellendam, Dirksland,
Melissant, Middelharnis, "Sommelsdijk, Oude
Tonge, Nieuwe Tonge en Herkingen.
Mogen wij ons op deze nieuwe tabel,
voor wat Zeeland aanbelangt, voorloopigde
volgende bescheidene opmerkingen veroor
loven.
lo. Het is een stap in de goede richting
te noemen dat voor Zeeland althans het
stelsel van dubbele districten is losgelaten.
Bij de jongste verkiezing te MiddelburD
waren er eventjes over de 1300 kiezers die
liberaal geregeerd wilden wordenen bijna
1300 kiezers die den heer Keuchenius gaarne
gekozen zagen" Nu zenden die 1300 kie
zers twee mannen naar de Kamer, en die
1250 nul. Dit is een onrecht, wat bij de
indeeling in enkele districten wel niet wordt
weggenomen, maar toch minder stuit. Of
een tabel, waarbij ook aan :de minderheden
gedacht werd, niet beter, niet billijker ware
geweest, laten wij thans inj het midden.
,v samenstelling van het hoofdkies
district Goes, is naar onze bescheiden mee
ting niet gelukkig. Dat Arnemuiden, als
eenling van hare Walchersche zusteren af
gescheurd, bij het Bevelandsch-Toolsch-Flip-
landsch gezelschap gevoegd wordt, is alleen
met een beroep op art 77 der grondwet
(1) te verdedigen. Een andere vraag is
het echter, of het practisch is een stuk van
Z. Beveland af te scheuren en bij het nieuwe
district Hontenisse te voegen. Kon nu niet
Z. Beveland in zijn geheel tot een hoofdkies
district Goes vereenigd worden, terwijl dan
Tholen met St. Filipsland bij Schouwen ge
voegd werd Practisch gemak biedt de
vereeniging van Filipsland met Goes al even
weinig als die van b. v. Ierseke met Hon
tenisse, en die van Dirksland met Zierikzee.
3o. Het nieuwe hoofdkiesdistrict Honte
nisse heeft met het oude Zierikzee de onmoge-
lijke samenvoeging van wat niet bij elkaar
behoort gemeen. De Westerschelde vormt
zeker wel geen band tusschen de twaalf
dorpen om Hontenisse en de zestien uit
Z. Beveland. Evenmin behoorde Goeree
met Overflakkee bij Zierikzee gevoegd te
zij o. Moet er bij de indeeling in kiesdis
tricten toch niet een weinig ook op over
eenkomstige belangen gelet worden De
kiezers van Flakkée hebben nooit hunne
inlijving bg Schouwen toegejuicht, en de
practische Zuid-Bevelandsche landbouwer,
die weet dat tijd geld is, zal zich met het
denkbeeld, kiezer van Hontenisse te zijn,
niet dan zeer langzaam verzoenen.
4o. De tabel bestendigt voor wat Zie
rikzee betreft, het schandelijke onrecht dat
den Flakkeeënaars werd aangedaan, toen
liberalistische districtverknipping hun eiland
van het district Dordrecht afsneed en big
het liberale Zierikzee voegde. Eene ver
knipping, die thans zelfs het nageslacht van
Thorbecke zal moeten afkeuren. Eene ver
knipping, waardoor de antirevolutionair
Bichon v. IJselmonde zijn zetel verloor,
Dordrecht geliberaliseerd werd en de meest
antirevolutionaire stemmen van de Flak-
keesche kiezers, door vereeniging met het
toen reeds overwegend liberaal-gezinde
Schouwen en Duiveland, onschadelijk wer
den gemaakt.
5o. Dat door deze indeeling Zeeland in
zijne meerderheid evenals nu liberaal zal
vertegenwoordigd worden, mag veilig ge
zegd worden. Zijn onze inlichtingen juist,
dan kon Goes zijne bekwame vertegen
woordigers Lohman en Schimmelpenninck
er wel eens bij verliezen. Niemand ver-
denke echter den minister, al is hij een
erkend vaardig knipper, dat dergelijke ver
moedens bij de samenstelling zijner kiesta
bel, voor wat Zeeland betreft, hebben voor
gezeten.
(1) Art 77 der Grondwet luidt: Het
leden der Tweede Kamer wordt bepaald, naar de be
volking, voor iedere 45000 één.
Het vasten.
Met zeer groote belangstelling werd on
langs geschreven over het vasten, dertig
dagen lang, door Sj/\ci. Thans neemt Mer-
latti de proef voor vijftig dagen.
Zonder nu op de winsten te willen af
dingen, die in zekere tijdsomstandigheden,
uit deze proefnemingen kunnen verkregen
worden, gelooven we toch dat het goede
doel de proefnemingen niet heiligt. Het
is, o. i., God verzoeken. M. a. w., zonder
noodzaak zijn leven wagen.
Het wordt daarom tijd dat er ook eens
gewaarschuwd, ja dat er een heilig protest
tegen aangeteekeDd wordt. Want hebben
zeer vele Bladen, door op de mogelijke win
sten er van te wijzen, het aangemoedigd,
zou het dan nu geen tijd werden, dat zij
er tegen waarschuwen met het oog daarop,
dat het de gezondheid en het leven zou
kunnen kosten?
V Vrome onzin.
De afkeer voor de fijnen is toch ook in
Middelburg zoo groot! Een inzender inde
Middelburgsche had heel wat te zeggen
over eene advertentie, waarin dezer dagen
van een aanstaand koperen feest gesproken
werd. Daar stond o. a. in: «Zoo de Heere
wil en wij leven.» Ook werd er in ge
sproken van «den God van alle genade.»
Dit nu is volgens dien inzender «vrome
onzin.» Hij zegt er van: «Menschen van
werkelijk vromen zin moeten, dunkt mij,
van zulke bombasterjj een afkeer hebben.»
Menschen van werkelijk vromen zin
Zooals bijvoorbeeld deze vrome inzender
met zijn dunkt mijl
Nu is wel geen enkele redactie verant
woordelijk voor ingezonden stukken. Doch
voor bovenbedoeld snorkend geschrijf is de
redactie der Middelburgsche wel degelijk
aansprakelijk, wijl zij er nog eene noot
aan toevoegt. In die noot spreekt zij van
overlijdensannonces die alle denzelfden vorm
hebben en blijkbaar door een lijkdienaar
worden opgesteld. En dan eindigt zij
iiMen kan daarnaar de oprechtheid en
welgemeendheid van zulke verzekeringen
afmeten
Nu lazen wij in diezelfde Middelburgsche,
op de volgende pagina twee treffende doods
berichten. Een bedroefde weduwe en diep
verslagen ouders melden daarin het over
lijden van den jeugdigenzendeling v.Splunder.
Eilieve, trilde er nu in het hart van den
redacteur der Middelburgsche nog niet zoo
weinig medegevoel met de eveneens «fijne»
diepbedroefde stellers van deze «overlijdens-
annonce,» dat hij zijn onaandoenlijk, bijna
verdachtmakend geschrijf niet nog één dag
kon achterhouden?
De «fijne» lezers van de Middelburgsche
weten nu, als zij een «vrome» advertentie
aan dat blad inzenden, hoe daar over die
vroomheid misschien gedacht wordt.
Een gewaarschuwd man geldt voor twee.
O Wij onderstreepen.
Plaatsgebrek noopt ons slechts aan te
stippen. Over 't algemeen nemen wij waar:
wrijving tusschen de volken onderling en
tweespalt in eigen boezem. In België, waar
het clericale ministerie niet met algemeenen
dienstplicht is ingenomen, wordt het door
den onafhankelijken afgevaardigde voor
Brussel, graaf d'Oultremont, geprest de wet
tot afschaffing der plaatsvervanging te aan
vaarden, die door de meerderheid niet wordt
gewenscht, maar ter wille van het partij
verband zal worden aangenomen.
Het zedelijk overwicht der partij kreeg
een gevoeligen knak door den moord van
Van der Smissen, onafhankelijk afgevaar
digde voor Brussel, maar te vreezen is dat
zijn ambtgenoot, die algemeenen dienstplicht
begeerde, aan de clericale meerderheid den
doodsteek geeft, w; t wij voor België niet
wenschen.
In Frankrijk moest de minister de Frey-
cinet het ook al van zijne vrienden hebben.
Hij, de blinde volgeling van wijlen Gam-
betta, de eerzuchtige bestrijder van vroegere
regeeringen, moest na een kortstondig mi-
nistriëel leven van één jaar, door de hand
van zijne radicale vrienden sneven. Hg
trad af om een door de rechterzijde en de
radicalen doorgedreven amendement van
zeer ondergeschikt belang. Daarom alleen
De kwestie zat vrij wat dieper. Daar was
geen samenwerking tusschen de partgen
meer mogelijk. Hij deed wijs dat hij heen
ging. Zijn minister van onderwgs zal een
nieuw kabinet vormen.
Rusland blijft nog altijd de spookgestalte
die Europa schrik aanjaagt. Het keert zich
meer en meer van Duischland af en wendt
zich lachend tot Frankrijk. Wel is het
zachter gestemd jegens Bulgarge, maar
dewijl dit verweesde land geen prins van
Mingrelië tot vorst verlangt, zal deze zachte
stemming ook al niet van langen duur zijn.
Duitschland, gedachtig aan de spreuk
«Die den vrede wil, wapent zich ten oorlog,»
heeft een aanmerkelijke verhooging van
het oorlogsbudget voorgesteld, door Moltke
verdedigd en door Oostenrgk afgekeurd. Op
't oogenblik is de toenadering tusschen
Duitschland en de overige groote mogend
heden zeer gering, wg zullen er het beste
van hopen.
Ook Denemarken, waar Kamer en Re-
lang als kat en hond tegen elkander over
stonden, begint zich meer te wapenen.
Denken wij daarbij aan iiet wakkerschud-
dend woord van Claudius aan de Neder
landers, en aan de vele inwendige ver
deeldheden, dan kunnen wij niet anders
dan de almachtige Hand bewonderen die
den krater dicht houdt, en Europa's vulka-
nischen bodem vooralsnog voor uitbarstingen
vrijwaart.
Middelburg. Donderdagavond is de ge
restaureerde achterzaal in het Vereen igings-
huis in gebruik genomen. Dit lokaal was
toen liet huis ten dienste der Chr. Jong.
Vereen. Rom. I 16a werd aangekocht
het netste en bleef onveranderd. Sinds was
het door gedurig gebruik en door het al
lengs verfraaien der andere lokalen tot het
minste geworden. Eene erf making van
Mejufvr. Wed. de Ridder, wier zoon jaren
lang aan de vereeniging verbonden was,
stelde de commissie voor lokaliteit in staat
de gewenschte verbeteringen aan te brengen.
De vloer, twee treden hooger, werd ver
nieuwd en gelgk met dien der voorzaal ge
bracht, de antieke schoorsteen werd ver
maakt, eene kast geschikt gemaakt tot
berging van opvouwbare zondagschoolban
ken, de zoldering geplafonneerd enz.
Tot algemeene tevredenheid werd het
timmerwerk verricht door den heer J. P.
Akkerman, het schilderwerk door de firma
Sterk en zoon.
Tot het houden van voordrachten en le
zingen vormen de beide benedenvertrekken
nu een geschikt geheel.
De samenkomst van Donderdagavond werd
geopend door den eerevoorzitter, den heer
W. J. J; Koole. De heer J. C. van Vlaan
deren, die de vereeniging in verschillende
betrekkingen diende en persoonlijk met den
heer de Ridder nauw bevriend was, schetste
