Tweede Kamer.
Kerk- en Schooliiieuws.
Landbouw, onz.
Boekbeoordeeling.
Gemengde Berichten.
Sclietsen uit Dei
kerkelijke instelling, jniet aan banden leggen.
Konden de arme ouders en de arme kin
deren nu maar eten van de prachtige open
bare school, die tot een spot voor de ge
meente staat, en meer dan dertig duizend
gulden gekost heett; dan zou 't nog wel
schikken, maar dat is juist andersom. Die
kan, moet mede opbrengen om dat keurige
gebouw met den Nederlandschen Leeuw
er boven op een weinig in orde te hel
pen houden, maar ook om aan tegenstan
ders van den waren Godsdienst hun trac-
tement te verzekerenopdat dezen zich be
ijveren zouden het onderwijs dienstbaar te
maken aan de beoefening van «Christelijke
en maatschappelijke deugden»!!
In Patrimonium, het orgaan van de
Vereeniging van dien naam, komt het rap
port van dit Verbond voor, als antwoord
op de door de enquèt»-commissie gestelde
vragen. In dat rapport wordt verklaard
dat Patrimonium de optreding der enquête
commissie niet met onverdeelde blijdschap
begroet.
lo. «Dewijl Patrimonium van uitbrei
ding der staatsbemoeiing geen heil verwacht
maar wel vreest dat toeneming der ellende
en al meerdere berooving van de persoonlijke
vrijheid der enkele buigers het noodlottig
gevolg, ook van deze enquête zijn kan.
2o. Omdat de gedane vragen niet on
duidelijk aanwijzen, dat men op bepaalde
gebruiken en misbruiken het oog heeft;
onder welke laatste (misbruiken) er zijn,
waarvan ieder weet, dat ze sinds jaren door
de regeering en haar beambten in hoogere
en lagere bedieningen of oogluikend zijn
toegelaten en straffeloos in weerwil eer.er
bestaande wet zijn geduld, of zelve in
praktijk gebracht.
3o. Dewijl Patrimonium's leden eene
geheel andere levens- en wereldbeschou
wing z(jn toegedaan dan de meerderheid
der volksvertegenwoordigers, die aan uwe
Commissie haar mandaat verleende, ja ook
dan de meerderheid der leden uwer Com
missie zelve huldigen; redenen onzes inziens
te over voor ons, om van de ingestelde
Commissie van enquete weinig goeds te
verwachten.»
Toen in 1884 de duitsche predikant
Gloël ons vaderland bezocht, oin inet zijn
kerkelijke toestanden, en christelijk leven
van nabij kennis te maken, bezocht hij ook
enkele christelijke scholen, zooals die van
«Meester Smit» te Halle. Ook de Haveloo-
zen-school te Amsterdam werd door hem
met een bezoek vereerd. Zijn indruk daar
van beschreef hij toen op een wijze, die ons
te meer doet beseffen wat in den nu over
leden N. M. Feringa wordt verloren. Hij
schreef dan
«Een ganscli anderen aanblik vertoonde
mij de Haveloozen-school te Amsterdam.
De allerellendigste kinderen waren hier bij
een, kinderen van vagebonden, gevangenen,
enz.; die van de straat waren opgeraapt,
en hierheen gebracht, om voor volkomen
verwildering bewaard te blijven. Tot de
openbare school hebben zij meestal geen
toegangen daar er geen schoolplicht bestaat,
is het zeer moeilijk deze, zonder ouderlijk
opzicht ronddolende kinderen, aan geregeld
schoolbezoek te gewennen.. Straf moet
zooveel mogelijk worden vermeden, wil men
de arme, achterdochtige kinderen, niet ge
heel terugschrikken. Daarentegen krijgen
zij, nevens het onderwijs, ook dagelijks in
de school wat te eten en eens in 't jaar
een nieuw pak kleeren. Een beminnelijker!
indruk maken de kinderen niet; van de
hollandsche zindelijkheid is bij hen geen
spoor te ontdekken, en velen kan men het
aanzien, hoe hard de bodem van het hart
wel zijn moet Hulp- en liefde-behoevend
zyn ze echter des te meer. En daarvan is
de man overtuigd, die sedert 40 jaar die
schooj leidt. En hij weet dat zijn arbeid
is een werk Gods; en getuigt dien zonder
Gods machtigen bijstand nooit te hebben
kunnen verrichten. «Het is een worsteling
tusschen licht en duisternis, dien we hier
dagelijks door te maken hebben. En wie
van meening mocht zijn, in eigen kracht
vernieuwend op het menschelij!; hart te
kunnen werken, die kome eens enkele jaren
hier onderwijs geven; hij zal spoedig er
kennen dat met eigen kracht hier niets
wordt gedaan.»
En toch weet de trouwe onderwijzer er
van te getuigen, dat God menigen zaad
korrel heeft laten opschieten, die naar onze
gedachte reeds lang was vertreJen. Tal
van liefelijke ervaringen hebben hein steeds
weder gesterkt, om met vreugde voort te
gaan. Eenige der havelooze jongens zijn
christelijke onderwijzers geworden en menig
ander heeft den ouden meester nog lange
jaren bewijzen van innige dankbaarheid
gegeven.»
«Liefde tot de'ziel is de ziel der liefde,» dit
is ook d( or Feringa in zijn zelfverloochenen-
den arbeid weder bewezen. Moge zijn plaats
op waardige wijze vervuld worden.
De rij ksveldwachter F. Sehultz is van
St. Filipsland naar Kapelle (Nieuwerkerk)
en .1. J. Rademaker van Kapelle naar St.
Filipsland overgeplaatst.
In eene 15 Nov. te Delft gehouden
vergadering van de studenten debating-clnb
werd de stelling verdedigd, dat de Staat
zich de opleiding van tooneelspelers en ge
heel het tooneel moet aantrekken omdat dit
een volksbelang is. Prof. Pekelharing wees
er op dat de Staat zich het onderwijs aan
trok, dat het tooneel waarlijk deel uitmaakt
van het volksonderwijs en de Staat dus de
tooneelbelangen niet mag laten liggen
Dit kort bericht zegt meer, dan lange
verhandelingen. Delvenaar.
-- De justitie uit Zierikzee heeft Donderdag
te St Maartensdijk een onderzoek ingesteld
naar het daar voor eenige dagen gevonden
geraamte in den binnenberm van den zee
dijk. Naar men zegt is het geraamte on
geveer 15 jaar oud.
Aangaande de Oesterindustrie leest men
in het Dagblad van Zaterdag 4 December
ll. het volgende bericht
«Hoe slecht het met de Oesterzaak thans
«gaat in Zuid Beveland, blykt uit de vele
«openbare verknopingen van zaaioesters
«en aangeslagen pannen. Velen, tot dit
«uiterste gedrongen, zien zich verplicht,
«tegen eiken prys van de hand te doen.
«Werden reeds dit jaar bij duizenden
«minder pannen gelegd, nu kan men
«zeggen dat deze cultuur opgehouden
«heeft te bestaan. Duizenden guldens
«zijn in een paar jaren tijds verloren en
«velen zijn zonder werk. lerseke gevoelt
«dezen slag zeer.»
Dit bericht eischt aanvulling. Het zou
toch oorzaak kunnen zijn dat het vertrou
wen in een der belangrijkste takken der
Zeeuwsche Industrie noodeloos geschokt
werd. Wat het Dagblad zegt, heeft alleen
betrekking op een zeer klein onderdeel der
eigenlijke oesterondernemingen. Bijna alleen
kleine speculanten kunnen zoo spreken.
Deze heeren bezitten geen duim grond in
de Schelde, huren eenvoudig eenige percee-
len van anderen en doen de eigenlijke cul-
teurs de felste concurrentie aan in pannen
en zaaigoed.
Van deze artikelen is dan ook de markt
zoodanig overvoerd dat de bezitters, door
de bestaande overproductie tot eiken prijs
moeten verkoopen, en dan nog moeilijk
koopers kunnen vinden, wijl de groote
ondernemers ruimschoots zijn voorzien.
Aanslag en groei der oesters laten dit
jaar niets te wenschen over. De prijs der
leverbare oesters is ook niet ongunstig, zoo
dat voor de in bovenstaand bericht uitge
sproken bezorgdheid vooralsnog geen reden
bestaat.
In de jongste zitting van de Tweede
Kamer werd de minister onder handen ge
nomen door vele liberale leden, doch hij
vond steun bij de heeren Reekers en
Keuchenius. Deze laatste getuigde van hem
dat het nageslacht hem eenmaal eeren zal
als den rechtschapenste uit het ministerie
Heemskerk. Het maakte een goeden indruk,
terwijl de heeren van de overzijde zich zoo
interesseerden voor mevrouw Bulkley, de
heer Keuchenins het opnam voor twee
kisderen uit het volk, die tengevolge van twee
ongelukkige wetten een vonnis hadden te
ondergaan, doch die op raad van dezen minis
ter van den Koning gratiehaduen ontvangen.
De ee .e is Neeltje Fuchs te Den Haag,
die eertij Is een slecht leven leidde, maar
nu tot het pad der deugd was terugge
bracht, en die nu, zich toch nog aan de
schandelijke keuring van publieke vrouwen
moetende onderwerpen, zulks geweigerd
had. De andere is Mej. IJskes, bewaar-
schoolonderwijzercs te Zaandam, die, meenende
dat de vaccinewet niet toepasselijk is op
bewaarscholen, kinderen had toegelaten,
waarvan zij geen inentingsbewys had ont
vangen. De heer Keuchenius wees op het
stoffelijk nadeel, dat de minister voorkomen
had, maar tegelijk ook op het zieleleed dat
hier dezen twee vrouwen was aangedaan.
Ieder die gevoelt wat het zegt, om de on
verstandigheid eener wet, die natuurlijk
moet toegepast worden, openlijk als gevon-
nisde gebrandmerkt te worden, heeft me
delijden met deze twee slachtoffers der pro
stitutie- en der vaccinewet, die hoe eer
der hoe beter dienen ingetrokken te worden.
De Nieuwe Rotterdammer noemt deze
bewaarschoolhouderes spottend: eerie dame
die uiterst gesteld is op eene verzameling
van jeugdige kleinen, wier aanvallig teeder
uiterlijk door de kinderziekte kan geschon
den worden. En een liberaal lid der Kamer,
de heer de Vos, riep den heer Keuchenius
spottend toe, dat li ij een bond moest op
richten tot betaling van de proceskosten
roor gemoedebezwaarden.
Zoo zien wij weerAls de gemoedsbe
zwaren komen van de zoogenaamde clerica-
Jen, dan wordt er gespot. Maar komen zij
uit den liberalen hoek. zooals bijv. de eeds
kwestie en de Zondagswet, dan hooi t men
gemoedelijke mannen als de Meijier bittor
klagen over onrecht, of krijgshaftige naturen
als Lieftinck op hoogen toon razen over
gemoedsbezwaren. Dit noemen wij meten
met twee maten.
De heer Keuchenius keurde het mede
af dat de politie zich scheen geleend te heb
ben tot verspreiding van brieven van den
Malthusiaanscben bond, waarvan de heer
Ileldt secretaris is. (Deze bond bedoelt het
tegengaan van te veelvuldige geboorten.)
De heer Heldt kwam daar tegen op, doch
werd tot de orde geroepen.
De bevestiging van ds. Karres te Bruinisse
zal op 12 Dec. a. s. plaats hebben.
De stemgerechtigden to St. Annaland
hebben met 59 tegen 25 stemmen het be
sluit goedgekeurd om de oude pastorie af
te breken en ter zelfder plaatse een nieuwe
te bouwen.
De Synode heeft eindbeslissing geno
men in zake de Amsterdamsche geschorsten,
die later zal publiek gemaakt worden.
Reeds vroeger schreef men ons uit
Stavenisse
De werkzaamheden op het land kunnen
hier als geëindigd worden beschouwd, en
de landman heeft reeds het zaad aan den
akker toevertrouwd, op hoop van een
voordeelig schot en ruime prijzen. Maar
of dit het geval zal zijn? Er wordt wel
gehoopt, want een ieder weet maai- ai te
goed dat de tegenwoordige toestand van
den boer bijna onhoudbaar is.
Het graan heeft bijna geen waarde, de
peên zijn hier, evenals op andere plaatsen
niet groot geweest, hebben weinig gewogen,
dit is van zelf voor den boer nadeeligdie al-
tjjd nog zyn hoop op de peên stelt; alléén
de aardappelen hebben een goeden prijs,
men hoopt hier voor f2,30 per mud, doch
overigens kwijnt alles aan achteruitgang.
Dit alles is natuurlijk ook niet gunstig
voor den werkman, die op 't land zijn schamel
brood moet verdienen, maar niet klaagde,
toen ze nog werk in den winter hadden;
doch zy' die toen ruimschoots bezigheden
hadden, loopen thans reeds geruimen tijd
ledig, gaan den winter met bange schreden
te gemoet, en voelen maar al te goed den
druk der tijden.
Eene nieuwe aardappelziekte. Door
prof. Ferd. Cohn, te Breslau, is eene nieuwe
aardappelenziekte beschreven. Zij treedt
zóó op, dat de stengels dei aardappelplanten
van beneden naar boven bruin worden en
later de bladen afsterven. De stengels blijken
uitgehold en met een bedorven stof gevuld.
In die holten vond Cohn larven van eene
vlieg, die de stengels hadden uitgevreten.
Bij sommige soorten van aardappelen komt
de ziekte meer voor dan bij de andere.
Reeds van verscheidene plaatsen in Duitsch-
land is over het voorkomen van deze ziekte
bericht ingekomen. N. R. C.
FILIPPUS.
Een scheurkalender, die in tienduizend
gezinnen een huisvriend geworden is, be
hoeft geen aanbeveling meer. Toch willen
wij gaarne zeggen dat de kalender van Fi-
lippus voor 1887, welks inhoud door de
bekende vertrouwde handen is bewerkt, er
ditmaal bijzonder mooi uitziet.
Het schild vertoont een bloemkrans, die
met de Engelsche wand- en kamerteksten
wedijvert, en dat zegt nog al wat.
De volgende toelichting wordt er bij ge-
gegeven
Op het schild is voorgesteld het leven
van den menschslechts kort spreidt eene
bloem hare schoonheid ten toon, niet lang
ook vertoeft de mensch hier op aarde.
Links beneden is de jeugd voorgesteld
door de grasspruitjes, die zich tot halmen ont
wikkelen. De geknakte knop der koren
bloem wijst op het sterven der jeugdigen.
De bijna geopende korenbloem ziet, even
als de grootere grashalmen, op de rijpere
jeugd ze vormen zoo den overgang naar
de kracht van het leven welke op de fris-
I sche geopende roos duidt. Ook op dien
leeftijd sterven menschen, en dat wordt
aangegeven door den gebroken tak. Reals
is de ouderdom afgebeeld door den ver
welkten nik bloemen, de rijpe korenaar, de
uitgebloeide rozen en de dorrende bladeren.
Ook de vlinder op het dekstukje predikt de
vergankelijkheid en de opstanding.
Met genoegen vermelden wij tevens dat
de waarlijk schoone bloemen geteekend zijn
naar de natuur door een jeugdig Middel
burger, den heer Stompsde vlinder ook is
van zijne hand.
VTrra-MHyp VT- w ««-- n-BTTTmin mmmn
Zaterdag morgen, na aankomst van
(Ion eersten trein aan het station Kruiningen,
is een der wielen van het rijtuig van den
huurkoetsier L, op den Zanddijk afgeloopen,
waardoor het paard schichtig werd en op
hol sloeg, met het ongelukkig gevolg dat
het rijtuig van den dijk kantelde en de
eenige passagier, A. T. uit Goes, lichte
kwetsuren bekwam. De koetsier had de
om oorzichtigheid uit den wagen te springen
en de zorg voor het paard aan den postbode,
die zich toevallig naast hem op den bok
bevond, over te laten. Het rijtuig kantel
de gelukkig aan de meest vlakke zijde van
den dijk, waardoor grooter onheil werd
voorkomen.
s Heerenhoek. Bij de landbouwster de
Wed. L. Rijk alhier kwam het zeldzame
geval voor, dat één koe het leven schonk
aan drie kalvers, alle drie vaaisjes, welke
allen in den besten welstand verkeeren.
Stavenisse 3 Dcc. Heden middag is alhier
een lijk van een manspersoon aangespoeld,
dat door eenige werklieden, die daar aan
wezig waren aan den dijk is gebracht, en
waarvan door hen aan do bevoegde macht
kennis is gsgeven. Het lyk is naar het
lijkenhuisje gebracht.
Met lijk was, zoo meldt de M. C., naar
gissing van een persoon, p. m. 50 jaar oud
en van Duitsche afkomst. Het was we
ldeed in een wollen hemd, met witten Irals-
boord, rood gestreepte das en bruine kou
sen, terwijl de bovenkleeding bestond uit
een bruin gestreept pak. Schoeisel had
het niet aan. Het verkeerde nog niet in
een erg en staat van ontbinding en men
vond er niets bij dan 5 losse centen.
Daar de schedel en het aangezicht totaal
verbrijzeld zijn, wordt er vermoed dat de
man een gewelddadigen dood is gestorven.
De justitie is van een en ander in kennis
gesteld.
Zaterdagmorgen viel in den Haa"
eene groote sinterklaasbezending in het
water.
Het paard, dat voor een tijdelijk in dienst
dei pakketpost rijdenden wagen gespannen
was, schrikte op den Loosduinschen weg
van de passeerende stoomtram naar het
Westland. Koetsier, paard wagen en lading i
(een menigte postpakketjes) tuimelden in
de sloot bij de houtkooperij. Gelukkig
kieeg de voerman geen letsel en konden
paard en karretje weldra op het dro^e
worden gebracht. Wat de pakketten aan
gaat ze werden grootendeels teruggevon
den, maar hoe ze uit de doozen en" kistjes
en papieren ie voorschijn zullen komen, dat
laat zich denken
Zaterdagmiddag had te Zwolle een
treffend ongeval plaats. De karreman Gerrit
Schoeman bevond zich met zijn kar nabij
het buitengasthuis, toen zijn paard schrikte
en op hol sloeg. De man had het ongeluk
van den bok te vallen en onder de wielen
te geraken, waardoor hij bij iui onmiddellijk
een lijk was. De man laat eene weduwe
met negen kinderen achter.
Het IV. y. d. D. verzekert nu, dat
reeds op den jaardag van het Prinsesje het
denkbeeld van bevrijding van mev. Bulkley i
uitgesproken werd in een adres van geluk-
wensching, door mr. W. J. ten Hoet tot de
Koningin gericht. Het geschiedde in dezen
vorm, dat het prinsesje als gunst op haar
jaardag genade zou verzoeken voor «een
arm, ziek grootmoedertje» Daarop zouden
de eeiste stappen om gratie voor de vrouw
te verkrijgen gevolgd zijn.
--Te Dordrecht is eene dienstmeid door
de politie gesnapt, die bij verschillende
schoenmakers aldaar laarzen en pantoffels
stal en by uitdrageis verkocht.
Zaterdagmorgen zoude
drie dieven terecht staan we<
van vee in een weide. Een
geleide van rijksveldwachters
hardlooper van beroep. Bij
gekomen, keerde hij zich een
Blde weg. De veldwachters
niet inhalen en nog is de man
Te Laren (in Groning»
door eene koe gedood. De n
I voor eene kar gespannen en
I onwillig was, had hij het mish
P het in angst of woede hem
i kracht tegen den inuur stiet
uren later aan de gevolgen s
Ook Dokknm heett tha
derdjarige. De weduwe \lin
Zaterdag haren honderdsten
De ramp te Durham, c
dag meegedeeld, was nog
dachten. Er zijn namelyk no;
werkers bedolven, die waar
1 omgekomen zijn.
- Te Santander in Porlu
handelaar uit Malaga overlee
vermogen een vreemde bes
gegeven; de jaarlijksche ie
duro's, moeten besteed wo
bruidschat van vier arme
echter moeten luidens tesl
schikking boven de dertig j:
leelijk zijn. Wie dit laatste
staat in het testament niet
Uit Rome wordt aan d
Ztg. eene gebeurtenis gescb
innert aan de verhalen uit I
nacht. In Sorre d'Annunzii
boschwachters een even me
gelukkige ontdekking. Op
tochten door het gebergte
op een rotsblok zitten oin t
wie beschrijft hun ontzettinj
blok langzaam begint te zak
komen in een grot, waar
blik zes kisten en versct
waarneemt.
Nog grooter werd hun ver
zy de kisten met goud en c
kostbare waren gevuld vond
met moeite den uitgang de
gevonden, haastten zy zich
heid om verslag van hun
doen. Een ingesteld onderz
het licht, dat de grot de
van een wijd' vertakte roi
Men vond zelts een lyst van
bende 150 man groot,
provincie werden dientengev
nen gearresteerd, waarondt
kooplieden.
In de «Standaard» van
ik: «Het gedenkteeken
door den bliksi
Neen, waarde lezer, mee
yoorbijzie, hoe in datzelfde
lezen stond, dat de kerk da
een gelijk lot onderging. I|
dat ik uit dit feit alleen ni
bewijzen kan tegen Napolei
de revolutie, die hij vertege
zijn niet slechts gedenkteek
rechtigheid, niet slechts scho
slechts zondige plaatsen,
evengoed bedehuizen en
stichtingen, die door de hai
getroffen worden. Het bor
is mij dan ook slechts eene
denken en tot schrijven,
bestaat eene zonde der gedi
't licht stellen en bestrijden
Gods vuur dan heeft he
van Napoleon I getroffen,
of dit als bewijs gelden nj
man, schijnt mij dit feit eq
test tegen de vereeriug, t
dachtenis van dien man
Het bevreemde toch niemaj
zaak op deze plaats ter spr
is eene droeve en beschamj
dat Napoleon in vele kringj
verdedigd wordt, kringen,
vaak het allerminst verwaf
daartegen nu kom ik op
Het getuigt zeer zeker vi
ringe mate van oppervlakk
man op het vleiendst benol
wordt, en dat onder liedei)
beweren christelijk te zijn
beginselen te zijn toegedaar)
zoogenaamde christelijke j
onder jonge christelijke on<|
men van dien man spreke»
krachtige, majestueuse, eer
Op Corsica.
