NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CMRISTELIJK-
HISTORISCH
1886. No. II.
Zaterdag 6 November.
Eerste Jaargang.
VERSCHIJNT
G. M. Klemkerk, te Goes
F. P. D'huy, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIES:
Buitenland.
Binnenland.
elken MAANDAG- en VR IJ DAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p. f0,65
Enkele nommers-0,0272
UITGAVE VAN
EN
van 1 5 regels 25 cent. iedere regel meer 5 cent;
Familieberichten van I 5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Niet lachen.
Als wij aan de ontzaglijke sommen den
ken, die b. v. voor Onderwijs, Atchin en
andere zaken door de Regeering worden
uitgegeven, dan worden wij wel eens ontstemd.
Maar dat ook hier geldt, dat de groote
uitgaven geduld worden, terwijl op kinder
achtige wijze de kleine uitgaafjes worden
beknibbeld, blijkt uit een schrijven van den
minister van oorlog.
Daarin toch staat, dat de medieijnflesch-
jes, door de zieke soldaten en officieren
van wege de hospitalen gebruikt, het eigen
dom van het Rijk zijn en dus teruggegeven
moeten worden.
Zulk eene zuinigheid in het kleine, waar
in het groote zooveel wordtuitgegeven
hoe prijzenswaardig in elk ander gevai
schijnt bespottelijk.
Zondagswet.
Wij geven hier den verkorten inhoud
vnn de Zondagswet, die aan de Tweede
Kamer ter goedkeuring is voorgedragen.
Art. i. Alle arbeid of bedrijf, die van
den openbaren weg gezien of gehoord kan
worden, is verboden.
Art. 2. Boodschappen, «taldiensten, werk
zaamheden in of voor een hotel, bieihuis,
opentatel, bezorgen van levensunddelen,
ziekenverpleging, baden, verzorging van
dieren, personen- en goederenvervoer, gods
dienst-werkzaamheden en alle arbeid, die
de Wet op Zondag vordert, zijn niet ver
boden.
Art. 3 en 4. Van de verbodsbepalingen
onder Art. I kan met schriftelijke toestem
ming van minister of burgemeester vrijstel
ling gegeven worden.
Art. 5. Verkoopingen, aanbestedingen,
enz. op Zondag zijn verboden.
Art. 6. Eet- en drinkwaren mogen op
Zondag uitgestald of langs den weg gevent
worden, maar andere waren niet.
Art. 7. Vóór de laatste avond-godsdienst-
oetening mogen op Zondag geene spelen of
openbare vermakelijkheden plaatshebben,
binnen den afstand van 200 Meter van de
plaats der godsdienstoefening.
Art. 8. Vóór 12 uren 's middags geen
drank, bij hoeveelheden minder dan 2 liter
te leveren.
Art. 9. Straf op overtreding is 25 gul
den boete, hoogstens 6 dagen tuchthuisstraf.
Art. 10. Die straf geldt ook voor hem,
die eenige overtreding in zijne fabriek of
werkplaats toelaat.
Art, 11. Bij brand, watersnood, enz.
is de arbeid niet verboden.
Niet vleiend.
Een liberaal, blijkbaar niet al te voor
zichtig Delftsch blad, dat zich De Opmerker
noemt, wijst op de verlaging der onderwij-
zers-tractementen. «Die verlaging (zegt het
blad) schept een geestelijk proletariaat, (dat
wil zeggeneen klasse van knappe mannen
uit de lagere klasse, Red.) welks ontevre
denheid voor de maatschappij heel wat ge
vaarlijker is dan die van onontwikkelden.
Dit mogen de clericale zuinigheids-predikers
wel eens bedenken.»
Wie ijst niet bij zulk eene voorspelling?
De openbare onderwijzers, eerst voorgesteld
als neutrale mannendie zich opofferen voor
opvoeding en wetenschap; enz. thans als
toekomstige sociaal-democraten 1
Der liberalisten uitstekende verkiezings
agenten reeds neigende naar het socialisme,
ja zelfs tot bedenkelijke oppositie in staat,
slechts wachtend op eene tractements-ver-
laging hier en daar, op grond van de veel
heid der sollicitanten.
Gelukkig dat menigeen van de onderwijzers
een beteren dunk heeft, dan deze onhandige
vriend schijnt te bezitten.
Bulgarije in last
De Russische oorlogscheepjes, die te Varna
klaar liggen om Kaulbars in zijne tergende
eischen aan de Bulgaarsche regeering des
gevraagd te steunen, hebben 400 soldaten
aan boord. De Bulgaren vreezen dat dit
het begin is der gehate Russische bezetting.
Dat zij daartegen opzien, evenals onze voor
ouders in den Spaanschen en in den
Franschen tijd, en evenals de Atsjineezen
in den Nederlandschen tijd, wie zal het
wraken? Al wat een volk heeft zal het
geven voor zjjne onafhankelijkheid. De Bu'
gaarsche regeering, ten einde raad, denkt
at te treden.
Kaulbars.
Deze zotte Rus gaat voort de Bulgaren
te negeren. Hij heeft gedreigd met zijne
vrienden te zullen vertrekken, als de
Russisch-gezinde Bulgaren beleedigd worden.
Als een straatjongen tart deze staatsman
het machtelooze volk, ofzjj hem eens wilden
beleed igen. Hoe hij lachen zou dan te
kunnen vertrekken. Maar de Bulgaar, hoe
gaarne hij den Beer zag opstappen, weet
heel goed dat dan ook de bezetting komt.
En die tracht hij door allerlei zoete brieven
zoo lang mogelijk van zich af te houden.
De gemeenteraad van Sofia heeft een Rus
altijd volgens Kaulbars beleedigd en nu
eischt deze voldoening. En verbeeldt u nu
eens, deze Rus is een door de Russische
regeering uit Rusland verdreven nihilist!
Is dit nu geen stok zoeken om den hond
te slaan
1
De cholera.
Dat de Heere met Zijne oordeelen in
Europa is, is bekend. Vooral Hongarije
blijft nog altijd het zwaar beproefde land
der cholera, ofschoon in afnemende mate.
Ook te Weenen kwam reeds een geval voor
met doodelijken afloop. Te Pest blijft het
er met de maatregelen voor de gezondheid
nog allertreurigst uitzien.
Zoo werd o. a. 's nachts door eene patrouille
een groot aantal mannen, vrouwen en
kinderen ontdekt, die overdag uit hunne
woning, welke onbewoonbaar verklaard was,
gezet waren en nu met hun armoedig huis
raad om een wachtvuur zaten, dat zij wegens
de koude hadden ontstoken. Niettegen
staande men hen uit hunne woning had
gejaagd, was er niet voor gezorgd hun ergens
anders huisvesting te geven. Iets verder
ontmoette de politie nog een veel treuriger
tooneel. Zij zag daar hoe een aantal menschen,
geheel naakt, in het drabbige maar heete
afvoerwater van eene fabriek lagen met het
hoofd op een steen als kussen en op die
wijze half wakende den nacht doorbrachten.
De patrouille liet de menschen liggen, want
zij hadden het ten minste warm.
Is het niet vreeselijk?
Egypte.
Het moet overigens gezegd worden
dat de groote mogendheden van hun
bezettings woede niet veel gemak hebben.
De kleintjes willen niet «bezet» zijn en de
grooten kibbelen er over. En het voordeel
is ook niet groot. Wat Engeland b. v. met
zijn bezetten (eene nieuwe naam voor in
lijven) van Egypte al geleden en verloren
heeft aan invloed, aan soldaten, en vooral
aan zijn grooten christen-veldheer Gordon,
ligt nog te versch in 't geheugen. Ook in
onze dagen gaat het dit rijk niet voorspoedig.
Frankrijk, ofschoon alleen staand in zijn
eiscii, wil de Engelsche bezetting uit Egypte
weg hebben. Turkije wenscht het mede
van harte; terwijl Rusland dreigend den
vinger opsteekt en niet onduidelijk te ver
staan geeft, dat Engeland zijn neus uit de
Bulgaarsche zaken moet houden, met het
oog op Egypte. Engeland zal evenwel dit
laatste land niet gemakkelijk loslaten. Het
is de brug tusschen Europa en Engelsch-
Indië. Het loopt met Bulgarije op een eind,
doch voorloopig is dit land Engelands
bliksamafleider. Moge deze donkere wolk
spoedig overdrijven.
Van bezettengesproken.
Zoo zijn de Fransche troepen in Achter-
Indië ook nog verre van veilig. In de jongste
gevechten in Tonkin sneuvelden 45 Chi-
neesche en 18 Fransche scherpschutters.
In de Vereenigde Staten van Noord-
Amerika hebben de verkiezingen plaatsge
had voor de wetgevende lichamen. Van de
2 groote Staatspartijen (republikeinen en
democraten) waren de laatsten sinds een
paar jaren in de meerderheid. Nu zijn bij
de jongste verkiezingen de democraten weder
geslagen. Dus krijgt het huis der represen
tanten (volksvertegenwoordigers) weer een
republikeinsche meerderheid. Nu behoeft
hieruit niet te volgen dat de democraten
bij de presidents-keuze in 1888 niet ge
lukkig kunnen zijn, aangezien deze keuze
met die der volksvertegenwoordigers niets
te maken heeft.
Charleroi.
De Belgische en Nederlandsche liberale
bladen beijveren zióh den optocht van de
mannen van Charleroi, die onder anderen
hunne dooden gingen aanspreken, voor te
stellen als een van 35000 kalme, vrome
bedevaartgangers. Zij zijn uitbundig in hun
lof over deze «zoete» mannen. Volgen wij
nu de mededeelingen van een ooggetuige
in de Etoile Beige, dan blijkt daaruit, dat
zij wel zoet waren, maar toch niet zoo
goedaardig, als men ze wil doen voorkomen.
Men zag daar mannen met ronde mutsen,
kinderen met roode sjerpen, vrouwen met
roode vaandels met oproerige opschriften,
als: De slaven eischen hunne rechten. De
hoofdvraag was vrijlating der brandstichters
van 27 Maart. Deze werden openbaar be
wierookt. Een der sprekers maande tot
kalmte, niet omdat het zoo hoorde, maar
om de gevangenen te kunnen vrij krijgen.
Er heerschte eene vroolijke stemming in den
troep, waaronder er waren die met rouw
kleederen en rouwvlaggen liepen. Men zong
leve de sociaal-democratische republiek!
Vele vrouwen, aangevoerd door een als
soldaat gekleeden socialist, zongenVer
trekt, het volk wil regeeren.
Doch genoeg om te bewijzen dat men in
België de waarheid weinig huldigt, als men
daar van een vredelievenden optocht stamelt.
7, Met eene onbeschaamdheid, grenzende
aan die, met welke generaal Kaulbars de
Boelgaarsche bevolking op den nek trapt,
gaat de Middelburgsche Courant zij die
jegens kerk en godsdienst neutraal zegt te
zijn te werk tegen al wat den christen
heilig en dierbaar is.
Schimpend zei ze Woensdag: Dat vrome
Den Haag!
Wat gebeurde er dan in de residentie?
Er zal iets niet gebeuren, er zal eene
heiligschennis worden nagelaten.
Er bestaat een Fransch tooneelstuk, de
Herodiade. Daarin worden Herodes en He-
rodias ten tooneele gevoerd. De schrijver
Massenet heeft die geschiedenis uit een oud,
aan de schouwburgbezoekers vreemd boek
opgediept, hij heeft zijne verbeelding laten
werken, er wat moois bij verzonnen, onder
anderen eene liefdesgeschiedenis van de on
tuchtige vorstin met zekeren Dooper, die
tegen haar leven met den koning protesteert,
in den kerker wordt geworpen en onthoofd.
Nu zijn er in Den Haag nog lieden, die
den schouwburg-directeur hebben beduid,
dat zij gemoedsbezwaren hebben tegen de
vertooning van genoemd komediestuk, en
de directeur heeft van de vertooning afgezien.
Zie, dit ergert den schrijver in de Mid
delburgsche. Hij had denkelijk een retourtje
naar Den Haag willen nemen om de ver
tooning te zien. Hij had zich wellicht willen
verkneukelen in 't genot den grooten man,
die vorst en onderdaan op bij lange na niet
vleienden toon de waarheid dorst zeggen,
daar als een tooneelheld te zien voorgesteld.
Dat genot ontgaat den courantenschrijver
en zijn kornuiten,
Dat vrome Den Haag 1
Welken naam zou Johannes gegeven heb
ben aan zoo'n courantenschrijver
Het woord zweeft op de lippen onzer lezers.
,7 De minister van Justitie heeft eene
nieuwe Zondagswet voorgesteld.
Of deze wet goed en voldoende zal wezen,
laten we in 't midden.
Maar 't hindert de Middelburgsche dat er
eene Zondagswet in aantocht is.
Zij zou maar, om in Middelburg alvast
veilig te zijg, willen dat de regeling der
Zondagsviering werd toevertrouwd aan de
zorg der gemeentebesturen«de ingezetenen
zouden dus van hun gevoelen kunnen doen
blijken omtrent dit punt, en die raadsleden
kiezen, welke naar hunne meening, bij zulk
eene regeling in hun geest zouden handelen.»
De ingezetenen.
Wie zijn dat? De inwoners? Of de kiezers?
De helft plus een der kiezers beslist wie
er raadslid zal zijn.
De helft plus een der raadsleden beslist
of Gods Wet zal gehandhaafd worden.
Wacht even!
De Gedeputeerde Staten zijn er nog, deze
zouden «toch altijd dergelijke verordenin
gen moeten goedkeuren.»
De Gedeputeerde Staten, college voor hoo-
ger beroep in zake handhaving van het
gebod Gods!
Veel, heel veel eer voor Gedeputeerde
Staten, dat zij het plechtanker zijn van
een courantenschrijver, die Johannes den
Dooper zoo graag door da vingers van ko
medianten zou laten beduimelen!
Wat er van den Rustdag terecht komt
