NIEÜWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CMRISTELIJK-
HISTORISCH
1886. No. 9.
Zaterdag 30 October.
Eerste Jaargang.
VERSCHIJNT
elken MAANDAG- EN VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p. f0,65
Enkele nommers- 0,02'/2
G. M. Klemkerk, te Goes
EN
F. P. D'huy, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIES:
Buitenland.
Binnenland.
Provinciale Berichten.
f-
DE
Eli YV,
UITGAVE VAN
van 1 5 regels 25 cent. iedere regel meer 5 cent;
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
C Slecht gelezen
De Goesche Courant neemt uit de Arn-
hemsche o. a. de volgende regels over:
«Als een Gouvernement de doodstraf
heeft afgeschaft, mag, volgens de Standaard,
bij oproer de overheid geen gebruik ma
ken van geweld om het gezag te hand
haven.»
Dan worden daaraan eenige beschouwin
gen vastgeknoopt, die wij niet behoeven
te weerleggen, als wij kunnen laten zien,
dat de boven aangehaalde zinsnede op eene
onwaarheid steunt.
De Standaard toch schreef het volgende
Wreede Barmhartigheden.
Het Liberalisme is tegen de doodstraf.
Een moordenaar, die in koelen bloede zijn
hand aan zijn naaste sloeg, zelf door lu t zwaard
der gerechtigheid doen vallen, dat mag niet.
Daar is een menschenleven te veel waard voor,
Herboren en vernieuwd moet ge ook zulk eeu
aan de maatschappij trachten terug te geven.
Vroeger ging zulk een baarbaarschheid nog,
maar onze eeuw is te teergevoelig voor het
schavot.
En metterdaad, zoo worden dan ook eenige
menschenlevens gespaard.
Allicht een klein dozijn in een tiental jaren.
En immiddels predikt het Liberalisme de
verlichting. En dit verlichting daalt af tot in
de laagste volksklasse. Zoo hel zelfs wordt het
licht bij die klasse, dat het socialistische stra
len uitwerpt.
En nu komt er een oploop en de troepen
moeten aanrukken. En bittere satyre
gij, die in tien jaren tijds er een tiental schul
digen gespaard hadt, boekt straks het wreed
bericht op uw historieblad van tachtig onschul
dig en in één ommezien gedood en gewond.
Wat staat hier nu?
Dat door de liberalen de doodstraf is af
geschaft uit barmhartigheid, ja maar eene
wreede.
Want wat zeiden zij
Geen doodstraf meer voor vadermoorders
of bloedvergieters of gifmengsters. Dat is
niet beschaafd. Zet ze liever gevangen,
misschien maakt gij er nog een goed
man van.
Hoe medelijdend, niet waar?
Maar nu komt er een oploop te Am
sterdam. En die zelfde vrienden die de
moordenaars in 't leven lieten, laten nu toe,
dat men onschuldigen doodschiet. In tien
jaren tijds misschien 10 menschenlevens
gespaard, om er dezen zomer 80 om koud
te helpen. Want, dat weet ieder, onder
de gesneu velden waren maar weinig socialisten
En nu zegt De Standaard zeer terecht,
dat het vonnissen aan de scherprechters
verboden, doch aan de miliciens bevolen werd.
De Arnhemsche had dus niet deze ge
volgtrekking mogen maken. Had zij beter
gelezen, dan zou zij de gevolgtrekking boven
het stukje zelf opgemerkt hebben.
«De barmhartigheden der goddeloozen zijn
wreed.»
Wie weet, zoo de doodstraf niet afge
schaft ware, en het Gouvernement het
volk ware voorgegaan in eerbiediging
van Gods Wet, of de uitspattingen dei-
verschenen Oogstmaand misschien niet wa
ren achtergebleven.
Zondag a. s. wordt de vergadering der Bul-
gaarsche Sobranje geopend. De d ïbbel har
tige eerste minister onder Vorst Alexander
(Karaveloff) is achtergebleven. De regeering
vroeg aan de verschillende consuls, de ver
gadering te wi'.len bijwonen. Zij hoopt dat
Oostenrijk, Engeland ea Italië daaraan zullen
voldoen. Zij zullen aan de Mogendheden een
voordracht aanbieden van Rusland gevallige
kandidaten. Het schijnt dat de nieuwe Vorst
uit Denemarken, Mecklenburg ot Oldenburg
zal moeten komen.
De Russische zaakgelastigde Kaulbars staat
op een niet te besten voet met den Turk-
schen Gadban Effendi. Hij loopt wel wat
hard naar Gadban's zin, en ontkent nog
altijd de wettigheid der Sobranje.
In Frankrijk werd de schoolwet aange
nomen die evenals de Nederlandsche, het
merkteeken draagt van zuivere hedendaag-
sclie liber Jiteit, dat wil zeggen, de gods-
dienstlooze school, door de minderheid be
geerd, wordt ook daar, gelijk hier, door allen
onderhouden.
Ernstige waarschuwingen hebben ook in
Frankrijk niet gebaat. Toen daar dooreen
der voornaamste afgevaardigden gezegd werd
dat velen nu op eigen kosten een bijzondere
school zullen oplichten, wijl zij God meer
gehoorzamen moeten dan de menschen
stond daar een grijsaard op die onder toe
juiching der radicalen hem toeriep: «Wat
is dat, God? Er is geen God.»
De bijna 80jarige Engelsche Staatsman
Gladstone, de vrome liberaal (de Engelsche
liberalen komen nagenoeg overeen met de
Nederlandsche anti-revolutionairen) is nog
steeds om dezen tijd des jaars houthakker.
Laatstleden Zaterdag in den tuin van zijn
kasteel Harwarden bezig met omhakken van
een boom, trof hij bij ongeluk een wespen
nest. Woedend vlogen de diertjes op hem
aan en staken hem zoo geweldig, dat hij
er nu nog de pijn van lijdt.
Hoe het op den 9 November a. s. te Lon
den zal afloopen is zeer onzeker. De Lon-
densche socialisten, vergezeld van veertig
duizend werkloozen, zullen dien dag een
grooten optocht houden. De Londensche
politie heeft haar verbodsbrief al afgezonden.
De socialisten echter verstouten zich. Men
bereidt zich voor op ongelukken.
BRUSSEL, 28 October. Jules Guillery,
de candidaat der vereenigde liberalen
is met 4062 stemmen tot afgevaardigde ge
kozen, ter vervanging van Van der Smissen.
De socialist Anseele vereenigde 1014 stem
men op zich. De elericale partij had geen
candidaat gêsteld. Anseele is naar de ge
vangenis te Gent teruggekeerd, om zijn straf
verder te ondergaan. De minister had hem
met het oog op zijne kandidatuur een paar
dagen „vrijaf" gegeven.
Goes, 20 Oct. Naar wij vernemen her
denkt aanstaanden Maandag de heer Wierts
v. Coehoorn zijn dertigjarige loopbaan bij
de posterijen. In 1856 in dienst getreden,
dootliep hij alle rangen fot hij in 1879 tot
directeur van het postkantoor alhier be
noemd werd. Wij wenschen den uitne-
menden directeur geluken hopen dat stad
en eiland van zijnen ijver nog vele jaren
mogen gediend worden.
De Staatscourant van Woensdag be
vat de goedgekeurde wijziging in de akte
van oprichting der Oestermaatschappij Ka-
pelle te Kapelle.
In het Vrijmetselaars-Weekblad schrijft
iemand dat het een ramp zou zijn als het
gekozen lid der Tweede Kamer, Van Dig
gelen, Grootmeester van de Vrijmetselaars-
Orde bleef, omdat vrijmetselarij en poli
tiek met elkander niets te maken hebben.
Wij voor ons weigeren voorshands dit te
gelooven. Mannen die meestal in het don
ker werken; wier daden veelal met den
valen sluier van den nacht bedekt zijn, kun
nen ons vertrouwen niet spoedig wekken.
Bovendien liggen de berichten aangaande
hunne vroegere raadgevingen in zake Grond
wetsherziening nog te versch in ons geheugen.
Het schrikbeeld van de «teekenplank» is
nog niet uitgewischt. Toch willen wij het
hopen.
Naar men verneemt zal de heer Do-
inela Nieuwenhuisde bekende hoofdman
der socialisten, door het Kamerlid v. Houten
voor den Hoogen Raad verdedigd worden.
De zaak tegen de heeren Fortuijn en
Van de Stad» zal 5 November voor de
rechtbank .e Amsterdam behandeld worden.
De heer I. viri Dalsen te Scherpenisse
heeft een zeer verdienstelijk schrijven inge
zonden aan de redactie der Zierikzeesche
Nieuwsbode, teneinde de laagheid naar ver
dienste te brandmerken van sommige lieden,
die elkaar in publieke liberale bladen op de
hoogte trachten te stellen van het vroegere
bedrijf van onzen oud-stadgenoot Oosterling.
Wij ontleenen er het volgende aan:
„Om evenwel aan het verlangen van den heer
Hobbel te voldoen, geef ik hem de verzekering,
dat voor zoover ik met hem bekend ben, hij geen
dronkaard is, want hij is afschaffer uit begin
sel. Ook weet ik niet, dat hij om een of ander
misdrijf gevangenisstraf ondergaan heeft, ofwel,
dat hij om bedelarij in Ommerschans vertoefd
heeft. Verder is mij ook niet bekend, dat hij
uit een kwaad beginsel iemands goeden naam
heeft zoeken weg te nemen en zulks publiek in
couranten heeft trachten tc doen; want voor
zoover mij hekend is, is hij niet argelistig en
boos, maar heeft zeer veel goede hoedanigheden.*»
Aan deze mededeeling doet de weten
schap dat O. eens uienwieder was en wel
eens «preekte» in geen geval schade.
Wij weerstaan het spiritisme waar wij
kunnen, maar veroordeelen niet minder het
ellendig streven om ten aanhoore van het
publiek, een spiritist, die maatschappelijk in
beteren doen geraakt is, in zijn goeden
naam aan te tasten.
Den heer v. Dalsen onze hulde voor zijn
gepast woord.
Te Zieriksee overleed Maandag Mr.
C. v. d. Lek de Clercq, oud-lid der Eerste
Kamer voor Zeeland.
Z. M. de Koning heeft benoemd in
Zeeland: tot heemraad van het waterschap
Schouwen C. J. van den Bout; in den
Kleinen Molenpolder tot dijkgraaf J. Sturm
en tot plaatsvervangend dijkgraaf J. Leunis
Czn.tot raad in het bestuur van het
waterschap Walcheren A. de Nood Jz.tot
gezworen van den Jacobapolder J. Wisse.
's Gravenkage, 28 Oct. 1886. Men voor
spelt den minister van justitie geen lang
politiek leven meer. Of dit waar is, laten
wij in het midden. Als het waar is, zullen
wij van zijne laatste werkzaamheden ge
noegen kunnen hebben. Wij worden zoo
de Tweede Kamer haar niet afstemt ge
zegend met eene nieuwe Zondagswet, tot
bevordering der Zondagsrust. De drank
winkels mogen dan pas te 12 uren openge
zet worden. Alle werkzaamheden aan den
publieken weg zijn verboden.'t Is eene zwakke
poging om het volk van Nederland tot der
Vaderen God te doen terugkeeren en als
zoodanig begroeten wij deze nieuwe wet
met vreugde.
Rij de weesinrichting te Neerbosch
zal binnenkort een aanvang worden gemaakt
met den bouw van het achtste weeshuis,
en zoodra dit gebouw gereed is, zullen weder
200 weezen worden opgenomen, zoodat dan
voortaan 1074 kinderen in de inrichting
vrrpleegd kunnen worden.
Goes. De onbezoldigde rijksveldwachter
J. J., maakte Dinsdag j. I. proces-verbaal
tegen een 13 jarigen knaap F. C., dien hij
op heeter daad betrapte, bezig een sigaren
pijpje te ontvreemden ten nadeele van een
koopman in snuisterijen, enz. op de Groote
Markt. De knaap schijnt bij de justitie
niet onbekend te zijn.
Kapelle. Maandag stonden aan een brug
over het kanaal eenige wagens aan de
losplaats, toen de paarden van den land
bouwer O. op eens begonnen te steigeren.
Paarden en wagen raakten daardoor in het
kanaal. Gelukkig kwamen de paarden spoe
dig, en de wagen langzaam weer op het droge.
Een waarschuwing om de paarden niet
onbeheerd op de losplaats te la'.en staan.
Ierseke. In eene schuur alhier ontstond
een begin van brand die door de hulp der
buren gelukkig tot een huurrijtuig be
perkt bleef.
De officier van justitie aan de rechtbank
te Middelburg, heeft op de plaats van den
brand te Ierseke Dinsdagmorgen een lang
durig onderzoek ingesteld. Er waren name
lijk eenige vermoedens omtrent de oorzaak
gerezen. Er is echter niemand gearresteerd.
In den loop der maand November of
December zal te Ierseke Ds. H. Pierson van
Zetten eene spreekbeurt vervullen van wege
het locaal comité der UnieEen school met
den Bijbel.
Op de oesterbank alhier (op het
«Noorden» of zoogenaamde «kerkhof») voer
heden schipper W. d. R. met zjjn aak de
hoogaars van M. P. zoodanig aan, dat
eerstgenoemde onmiddellijk zonk. De op
varenden konden zich nog goed redden,
zoodat zij er met den schrik en een nat
pak zijn afgekomen.
Door het opkorren der kleine oesters
van de zomerperceelen, alsmede door het
korren der groote oesters, maar inzonderheid
door het vervaren der pannen heerscht hier
thans buitengewone drukte. Ofschoon er
veel schippers te Ierseke zijn, weet men er
tegenwoordig niet genoeg te krijgen, waar
door velen bevreesd zijn, dat zij de pannen
niet op tijd (1 Dec van de perceelen zullen
verwijderd hebben. De pachters zouden
daardoor f100 boete beloopen.
Ellewoutsdijk. Bij den heer P. J. Spruit,
is een mangelwortel gerooid, die een gewicht
had van 477» Kilogram.
Onder deze gemeente zijn de mazelen
uitgebroken, doch zij schijnen niet van
«kwaden» aard te zijn.
