NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
1886. No. 6.
Dinsdag 19 October.
Eerste Jaargang.
VERSCHIJNT
F. P. D'huy, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIES
Landbouwbelangen,
li
Buitenland.
Binnenland.
elken MAANDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p. f0,65
Enkele nommers- 0,02>/s
UITGAVE VAN
G. M. Klemkerk, te Goes
EN
van 1 5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent;
Familieberichten van 1 5 regels 50 centiedere regel
meer 10 cent.
Zoodra dau nu de pachtboer bemerk
te, dat hij ook bij de iets lagere
pacht niet behoorlijk leven kon,
moest de grond het ontgelden.
Nu werd de grond, bij minder
goede behandeling, uitgeput. Het
moest immers ergens van daan
komen? Mijnheer wilde de pachtsom
niet verminderen. De markt werd
al lager, bij vermeerderde concur
rentie. Dan moest de grond het
maar ontgelden. Aan mijnheer dan
de schuld dat zijn eigendom in waarde
verminderde.
Ziedaar eene redeneering, die, hoe
droevig ook te noemen, in het groot
werd toegepast, en de gevolgen heb
ben zich niet laten wachten.
Wilt gij enkele bewijzen daarvan?
Ziet dan naar de akkers. Door eene
veel te drukke en te kort op elkan
der volgende teelt van witte gewas
sen moest de grond slecht worden.
Wit en wit was vroeger streng ver
boden, maar nu, om maar eeri goede
pacht te maken, alles geoorloofd was,
nu vroeg men niet of de akkers bij
zulk eene wijze van vruchtwisseling
een loonend gewas zouden voort
brengen.
Neen, wat het meeste vrucht op
leverde, dat zaaide men.
Ziet naar de wijze van verbou
wing van suikerbieten. Het ellendige
voorschottenstelsel, door fabrikanten
in het leven geroepen, ten einde
maar veel akkers tegen een lagen
prijs met suikerbieten te bezaaien,
hoevelen hebben van dat voorschot
gebruik gemaakt en den grond be
zaaid met suikerbieten, De grond,
bij herhaling gedwongen suikerbie
ten voort te brengenkon niet
geschikt blijven voor die cultuur.
Op de dwaaste wijze ging men met
het bewerken van den grond te
werk.
Men hield er geene rekening mede
dat wilde men een gewas oog
sten, men niet alleen moet zor
gen voor goede bewerking van den
grond, maar óok en in de eerste
plaats voor goede en doelmatige
vruchtwisseling.
üe verstandige landbouwer kwam
zeer spoedig te voorschijn. En al
is het dan ook, dat hij met vele
bezwaren en teleurstellingen heeft
moeten kampen; al is het dat zijne
inkomsten ook veel zijn verminderd
hij is staande gebleven. Nog is hij
boer.
Velen zijn evejvwel in den strijd
gebleven, en wie Weet hoe weinigen
dien strijd ten einde toe zullen vol
houden. Dit echter is zeker; Zij,
die meenden dat het boeren dan
toch maar iets was, dat iedereen,
en dus zij zeiven in de eerste plaats
gemakkelijk konden doen, die
meenden dat men nooit te dom
was om boer te wezen, zij juist
zijn allereerst opgeruimd. Het ging
er mee als bij een on weder. De damp
kring was te drukkend. De donder
heeft gerold. Er moest zuivering
plaats hebben. Zij heeft plaats' ge
had, ja zij heeft nog plaats.
Nog is de onweersbui niet over.
Nog worden velen door den bliksem
getroffen. Wanneer deze wolken
zullen overgedreven zijn, dan zal de
lucht gezuiverd zijn. en de overge
blevenen zullen dankbaar wezen, dat
er voor een onnatuurlijke warmte,
een aangename luchtstroom is in de
plaats gekomën.
Reeds thans doen zich de gevol
gen van den lust om gronden te
bebouwen, gevoelen. Wanneer in
de jaren van '70 eene hofstede was
te pachten, dan was het getal aan
biedingen soms 30; thans moet de
grondeigenaar na herhaald adver-
teeren zijne keus tusschen 2 of3 lief
hebbers verdeelen. De eenmaal ge
vestigde landbouwers ondervinden
ook reeds, wanneer ze opnieuw iffoe-
ten inpachten, dat er verandering
is, want de eigenaar is dankbaar,
dat hij een geschikten boer heeft.
Over verhuizing, om slechts een paar
gulden hooger pacht, denkt de grond
bezitter niet weer. De onnatuurlijk
opgeschroefde pachtprijzen, die door
niets waren gewettigd, zijn dus een
der groote oorzaken van den ach
teruitgang van den landbouw geweest.
De nieuwe Bulgaarsche Kamer telt het
buitensporig aantal van 590 leden.
Hiervan zijn 420 aaogangers der regee
ring en 41 vrienden der Russen. Veel zal
deze nieuwe Kamer vooreerst niet uitrich
ten. Het is zelfs niet onmogelijk dat tot
hare voornaamste werkzaamheden zal be-
hoorennaar huis te gaanwant Rusland
heeft de verkiezingen nietig verklaard. De
partijen beschuldigen elkander wederzijds
van ongeoorloofde inmenging. Tot de keuze
van eenen nieuwen Vorst zal het voorloo-
pig nog niet komen. De nieuwe Vorst zou,
ook al werd hij gekozen, toch het best doen
met te bedankenwant geen andere Vorst
zal den Bulgaarschen troon innemen dan
hij dien de grootste der Groote Mogend
heden daartoe zullen aanwijzen.
Kaulbars.
Over dezen wonderlijken regeeringsreizi-
ger laten de Russische bladen zich lang
niet malsch uit. Volgens deze toch heeft
hij zich onmogelijk gemaakt door openbaar
zich door de Bulgaren te doen tegenspre
ken en uitlachen. Daarbij komt, dat hij
op zijne rondreis bijna overal «achter't net
vischte.» Niemand was van hem gediend;
en of de Russische staatkunde op den duur
door hem naar wensch gediend zal zijn,
moet de toekomst leeren. Kaulbars zal
naar Rusland worden teruggeroepen.
De beruchte Louise Michel, een on
derwijzeres, die te Parijs in de bloedige
dagen der Commune van 1871, zooveel on
heil stichtte, en die om hare eigen dwaas
heden nog al eens in de gevangenis terecht
kwam; maar ook door de dwaasheden der
Fransche regeering nog al eens ontslagen
werd, bevindt zich thans weêr in de ge
vangenis.
Dezer dagen ontving zij bericht dat zij
woer vrij is. Hiertegen heeft zij zich hef
tig verzet. Zij is in geen geval bereid de
martelaarskroon, die zij meent, zich verwor
ven te hebben, af te leggen. Wat de Fran
sche regeering doen zal is nog niet bekend.
De Russische troonopvolger, Grootvorst
Nicolaas, lijdt aan een longaandoening, wel
licht door het vochtige klimaat te Peters
hof veroorzaakt.
In het Joodsche hospitaal te Warschau
(Rusland) heeft zich een geval van Siberi
sche pest voorgedaan.
In de speelzaal te Monte-Carlo heeft
weer een hevig tooneel plaats gehad. Eerst
werd er gescholden, daarna werden vuist
slagen uitgedeeld. Eindelijk kwamen de mes
sen en de revolvers aan het woord. Er
viel ook een doode. Toen het gevecht uit
v/as, gingen spelers en speelsters weèr aan den
arbeid: het spel, alsof er niets gebeurd ware;
terwijl het lijk werd weggedragen.
Welk een heidendom, en dat in een
christenland
- Een moordenaar veroordeeld en be-
■'Aerookt.
De heer Gustaaf van der Smissen, lid der
Kamer van Afgevaardigden in België, (hier
zon men zeggen: lid der Tweede Kamer),
steunpilaar der Brusselsche «onafhanke-
lijken», die niets meer zijn dan vermomde
clericalen, heeft in het voorjaar zijne vrouw
lafhartig doodgeschoten. Het Hof van
Brabant veroordeelde hem daarvoor tot 15
jaren tuchthuisstraf. Op hoop van beterschap
kwam hij in hooger beroep en stond nu
terecht voor het Hof van Henegouwen.
Zijn advocaat deed al het mogelijke om
de jury te overtuigen dat Yan der Smissen
een eerlijk en goedwillig man was, en dat
hij wel zijn vrouw vermoordde, maar dat
hij zulks deed in een vlaag van waanzin,
veroorzaakt door de verregaande liederlijk
heid zijner vrouw. Hij dankte den Recht
vaardige, (ba, welk eene taal!) die dit
slachtoffer onbewust gebruikt had, om de
wereld van een slecht wezen als mevrouw
Van der Smissen te zuiveren.
Gelukkig dat de jury er anders over
dacht. Zij veroordeelde den moordenaar
afgevaardigde tot 10 jaren tuchthuisstraf.
Onderwijl schreeuwde het volk luide:
«Leve Van der Smissen!» De president
liet de zaal ontruimen.
Eere zulk een juryl Schande over een
volk, dat openbaar voor de gewetenloosheid
partij trekt
Wij denken hier aan Salomo's gulden
woord«Die den goddelooze rechtvaardigt,
is den Heere een gruwel.»
Dat niet alle liberalen meezingen in
het kerkelijk koor, blijkt uit een opstel van
Mr. Heineken in de Vragen des Tijds,
waarin hij o. a. zegt
,,Het schjjnt dat het onzen tijd is voor
behouden de fouten van Willem I te zien
herhalen. Ook thans meent men zich te
versterken door partij kiezen voor een sy
nodaal bestuur, dat zelf nooit eenige inwen
dige kracht heeft gehad.
Wanneer de geschiedenis van het kerke
lijk conflict onpartijdig zal worden beschre
ven, dan zal de oorzaak van het uitbreken
der onlusten in de Hervormde kerk gevon
den worden in den oogluikenden steun
dien de regeeringen aan de Synodalen
hebben verleend om dezelfde reden waarom
Willem I de Synode tegen de afscheiding
heeft in bescherming genomen. Heeft dit
aan Willem I geen voordeel opgeleverd, het
is nu reeds te voorspellen dat een geheim
of openlijk bondgenootschap tusschen het
Staatsgezag en de Synodale besturen niets
dan nadeel aan den Staat kan berokkenen,
en aan eene bevredigende regeling van de
geldelijke verhouding tusschen den Staat en
de kerkgenootschappen in den weg zal staan.
WOLFERTSDIJK. In de op Donderdag
gehouden raadsvergadering waren alle leden
present. De notulen werden goedgekeurd.
Uit de mededeeling hleek
dat de heeren O. van Damme en M.
Machielse waren herbenoemd tot zetters der
Directe Belastingen
dat de Minister afwijzend heeft beschikt
op het verzoek tot verkrijging van vergoe
ding in de kosten van het telephoon
dat voor het timmerwerk niemand heeft
ingeschreven, hoewel behoorlijk door aan
plakking den ingezetenen is kennis gegeven.
Later heeft de timmerman A. Servaas zich
aangemeld om het werk onderhands aan
te nemen voor f37,65 hetwelk hem ge-
gund wordt.
De begrooting der gemeente voor 1887
werd in behandeling genomen. Daarin werd
de post van den gemeente-opzichter ad. f30
behouden.
De jaarwedde 'van den telephoonhouder
en diens vervanger werd van Memorie op
f100.teruggebracht evenals die van de
bestelster van Memorie op f10. zooals
vroeger.
De onvoorziene uitgaven werden dienten
gevolge met dit bedrag verminderd zooals
de bedoeling in vorige vergadering was.
Vooraf werd op voorstel van den heer
Philipse besloten een bestelgeld te heffen
van 10 cent per telegram voor die bestemd
zijn in den kring van het dorp, en thans
gratis worden besteld. Spreker) zag gaarne
dat alle burgers daarvoor evenveel betaal
den en niet zooals nu de een 40 a 50 cent
en de ander nietshij beschouwde dat het
was als bij de Posterij daarbij wordt voor
iederen brief van dezelfde wicht door allen
evenveel betaald. De heeren Jacob en Ver-
schuure gaven! de voorkeur om van alle
telegrammen iets voor de Gemeente te be
talen. De voorzitter verklaarde dit niet te
mogen op grond van een Koninklijk besluit
zoodat niet meer dan 10 cent van een tele
gram mag worden gevraagd in den kring
waar zij thans gratis worden besteld. Daar
toe werd besloten te beginnen met 1 Ja
nuari 4887.
Nadat de voorzitter en de Secretaris
hadden verklaard dat niet meer dan 150
telegrammen in het jaar jworden besteld,
werd een post in de ontvangsten uitgetrok
ken van f 15.
Vervolgens werd de Memoriepost, uitge-