LAND
ZEEUWEN
KUNNEN
HUN
PAARD
NIET
MISSEN
Toenadering tussen kerken
op mondiaal nk eau
DE KEOKLDK
m
Tekort aan rij-instructeurs
Zaterdag 1 september 1962
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 4
Ledental
omliooggevlogen
Klassen
Zeldzaam
Beslommeringen
Verzekeringen
BOEIEND GESPREK VOOR NCRV-MICROFOON
Zoeken naar eenheid
geen hobby of luxe
Waarnemers
Van elkaar leren
Jkvr. Cora van Citters
exposeertin Zierikzee
Walcheren
Bevelanden
Tholen en St. Philipsland
Schouwen-Duiveland
Zeeuwsch Vlaanderen
ARTSENDIENSTEN
APOTHEEKDIENSTEN
DIERENARTSEN
Raad Waterlandkerkje
SHksns.
««a ■ïïtówrs
Door de eeuwen heen is paardrijden altijd een sport geweest voor de „elite" en dat is het
tielfs nu inin of meer nóg. In de honderden jaren die vooraf gingen aan de opkomst van de mecha
nisatie, zoals de Middeleeuwen de tijden ervoor en daarna was inen voor het vervoer van per
sonen en goederen altijd weer aangewezen op de edele viervoeter. Zelfs in de tijden van kozakken.
Tartaren en later in die van de romantische maar toch zo harde geharnaste ridders was en bleef
het bezit van een paard een weelde, die voor de meeste bevolkingsgroepen bepaald niet was weg
gelegd. Na de opkomst van de industrie, waarhij het paard zelfs als voornaamste werkkracht ook op
het platteland heeft afgedaan, werd het paardrijden alleen nog maar in de zeer gegoede kringen
(al of niet met enthousiasme) beoefend als louter tijdverdrijf. De laatste paar jaren doet zich
echter het vreemde en beslist onverwachte verschijnsel voor dat er voor deze „elitesport" in alle
kringen van de bevolking steeds meer interesse en enthousiasme ontstaat.
De landelijke rijverenigingen merken
dit vanzelfsprekend veel meer dan de
„burgerruiters". en het ledental van de
landelijke rijclubs is de afgelopen twee
jaar dan ook omhooggevlogen. Voorna
melijk moet het te danken zijn aan de
verhoging van het welstandspeil, dat
nu ook kinderen en volwassenen uit de
„lagere standen" voor de paardensport
niet alleen enthousiast kunnen zijn,
rh'aar actief kunnen deelnemen aan de
elegante en veelvuldig bezongen paar
densport. Het is momenteel nog niet zó
dat landelijke rijverenigingen bij tien
tallen worden opgericht of pony-mane
ges als paddestoelen uit de grond ver
rijzen. maar het blijkt toch dat velé
ouders, veel meer dan vroeger, hun kin
deren het genoegen voor louter ont
spanning enige uren per week op de
rug van een paard of ponypaardje te
laten deinen, niet meer ontzeggen.
Landelijke rijverenigingen bestaan
er in Zeeland al tientallen jaren en
waren oorspronkelijk bestemd om de
jeugd van het platteland wat ont-
spanning te verschaffen door één of
meerdere malen per week les te ge
ven en de jonge plattelanders met
hun paarden in groepsverband te la
ten rijden, dressuur en hindernissprin-
gen te leren.
Bij de landelijke ruiters kent men
drie klassen, waarin de ruiters en
amazones verdeeld zijn naar hun
prestaties op hippisch gebied. Voor
dat een paardenenthousiast lid wordt
van een rijvereniging heeft hij of zij
vaak eerst een tiental lessen in
paardrijden gehad bij een instructeur
van de club of een doorgewinterde
ruiter. Die lessen kosten in vergelij
king met andere sporten, zoals (wa-
terjskieën, tennis of zweefvliegen enz.,
niet eens opvallend veel. Vijf gulden
per uur kan men ongeveer als ge
middelde stellen. Rijdt men in een
manege of maakt men een terreinrit
op een volbloed uit een manege, dan
stijgt de prijs aanmerkelijk. Het is
dan, vooral bij de grote steden, meer
burger- dan landelijke ruitersport.
Na geleerd te hebben wat nu eigen
lijk „lichtzitten" of „Engels draven" is,
wat doorzitten, voltes rijden, van hand
veranderen, gestrekte en contra-galop
betekent, verschijnt de ruiter of ama
zone als jeugdlid op de lesmiddagen
van de vereniging. Na enkele examens
in springen en vooral dressuur kan een
jeugdruiter gaan rijden in de klasse L.
(licht). Hierna komt klasse M. (middel)
en de hoogste klasse die de landelijke
ruitersport kent is klasse Z. (zwaar).
Zo is het dus lang niet onmogelijk
dat een ruiter, wiens leeftijd zo om en
nabij de veertig ligt, op concoursen nog
start als „jeugdruiter".
Instructeurs of instructrices voor rij
verenigingen blijken ln Zeeland zeer
schaars gezaaid. De ruiters van bij
voorbeeld „Walcheren" in Nieuwland
kunnen zich verheugen ln het bezit van
een uitstekende instructrice, die reeds
twaalf jaar les geeft bij deze club. On
getwijfeld komt dit de prestaties van de
vereniging, die onder haar leden cracks
als I.in van der Siikke en G. Steendijk
telt, ten goede. De ,,Oranjezon"-rulter-
verenlging, die onlangs haar 10-jarig
bestaan vierde, doet het al jaren zon
der instructeur en de leden presteren
het ondanks dit gemis uitstekende re
sultaten te behalen op concoursen.
Toch zouden deze veelbelovende rui
ters en amazones, waarvan de meesten
in de L.-klasse rijden, met een bekwa
me leraar soortgelijke overwinningen
kunnen behalen als de „Oranjeruiters"
uit Willemstad, die dank zij hun inten
sieve en goed georganiseerde training,
in de Zeeuwse hippische kringen worden
gevreesd en bewonderd.
Maar de rij-instructeurs zijn, zoals
wij reèds schreven, in Zeeland van
«en zeldzaam ras. Want rij-instructeur
is men zo maar niet. De Nederlandse
Federatie van Landelijke Rijverenigin
gen en de Hippische Sportbond schrij
ven enkele examens voor, die er niet
om liegen. En niet iedere goede ruiter,
die er voor voelt instructeur te worden
voor zijn pupillen uit stad en platte
land, vindt de tijd om de cursus te vol
gen. Want de landelijke ruitersport
blijft boven alles.... ontspanning.
Concoursen, examens in dressuur en
crosses door bos of duinen, vormen be
langrijke mijlpalen in het ruiterlijke
verenigingsleven.
Weinig toeschouwers die bij dergelijke
evenementen langs de ringlijnen staan
opgesteld (helaas is in Zeeland het aan
tal nooit overdadig groot) zullen, wan
neer ruiter en paard in vliegende ga
lop over de hindernissen suizen, in ge
dachten stilstaan bij de voorbereidingen
die aan de start op een concours voor
afgaan.
De beslommeringen zijn groot. Want
een paard eist vóór, tijdens en na het
transport naar het wedstrijdterrein, veel
zo niet alle aandacht van de ruiter op.
Wanneer na de training, die vóór zo'n
concours veel intensiever is dan nor
maal, de grote dag daar is, zal het
voor de ruiters op het platteland of uit
de Zeeuwse steden, vaak om drie of
vier uur 's nachts al opstaan zijn ge
blazen. Midden in de nacht dus moeten
de paarden ingeladen worden in de vee
auto, die een ronde maakt langs alle
boerderijen waar paarden moeten wor
den opgehaald om naar het wedstrijd
terrein te worden gebracht. Zadels,
hoofdstellen, rijkostuum en laarzen, al
les moet voor die dag tip-top in orde
zijn, want ook daar hangt de goede in
druk van ruiter en vereniging af.
Vooral in Zeeland, met zijn ponten en
draaibruggen, duurt de reis met zo'n
veeauto vaak tergend lang. Eenmaal op
de plaats van bestemming volgt de ri
tuele rij van opzadelen, inrijden, in
springen en.... afwachten. Nerveus is
de stemming altijd wel achter de cou
lissen van zo'n concours.
De verzekering van de paarden is een
belangrijk en noodzakelijk kwaad, óf goed
hoe men het noemen ivil. Want de paarden
lopen vooral bij het hindernisspringen ge-
vaar te vallen, een been te breken of wat
voor kwetsuur dan ook, op te lopen.
Veelal hebben de eigenaren hun paarden
verzekerd tegen dergelijke ongevallen. In
iedere streek bestaan hiervoor vaak onder
linge waarborgmaatschappijen voor paar
den, waarvoor de leden jaarlijks onge
veer twee-en-een-half procent premie beta
len van de totale waardedie het betreffen
de paard vertegenwoordigd. Wanneer een
paard dus mocht komen te vallen tijdens
werkzaamheden op of bij de boerderij, tij
dens een concours hippique (wanneer het
dus landelijke rijpaarden zijn en geen Bel
gische paarden)) tijdens een rit met of zon
der ivagen, of gewoon ziek wordt, zullen
deze kosten door de onderlinge waarborg-
.mij. worden vergoed.
Tweemaal per jaar komen enkele
mensen, die de leden van de maat
schappij aanwijzen, de verzekerde paar
den op hun waarde schatten, die in de
loop van een half jaar zeer zeker ver
minderd en soms toegenomen kan zijn.
De grote landelijke verzekeringsmaat
schappijen doen dit niet en deze (zoals
bijvoorbeeld de Nederlandse verzeke
ringsmaatschappij voor landbouwhuis
dieren) berekenen jaarlijks de pre
mie naar de in de polis opgenomen
waarde van het paard. Onder beide
verzekeringen vallen zowel de warm-
bloedpaarden als de gewone grove
.Belgische" paarden.
Zadels, hoofdstellen en verdere goe
deren, die de ruiters tijdens een con
cours gewoon aan de kant plegen te
leggen, vallen onder een gewone goede
renverzekering tegen diefstal, verlies,
enz. Tijdens het vervoer van de paar
den in veewagens geldt weer de ver-
voersverzekering van de vervoerder, die
ophoudt wanneer de paarden ook maar
één voet op de begane grond hebben
gezet.
T^OT DE VELE bevolkingsroepen waar-
-*■ tegenover de kerk haar taak niet ver*
stond behoort die der boeren. In 1945 ver
scheen van de zijde der toenmalige Synode
der Hervormde Kerk een publicatie die als
titel droeg: „Kerk en Boeren". Daarin
werd deze beschuldiging toegegeven.
Gelukkig is er veel veranderd en kan de
klacht van verwaarlozing van deze bevol
kingsgroep niet zonder meer worden geuit.
Integendeel, de Hervormde kerk is zich
meer en meer gaan bezinnen op haar taak
tegenover het gehele volk, en de Nieuwe
Kerkorde omringt de ambtelijke vergade
ringen met een krans van Raden en Orga
nen, waarin specialisten op allerlei terrein
zitting hebben ter advisering op die gebie
den waar niet iedere ambtsdrager tliuis is.
Zo is er ook een Raad voor de zaken van
Kerk en samenleving, met als subcommis
sie: Kerk en Plattelaud. Een commissie die
veel aandacht heeft voor de boeren en
boerenarbeiders en andere agrarische groe
peringen. Daarnaast is het ook deze com
missie, die enige maanden geleden een
publicatie liet licht deed zien: „Bedrijfs
organisatie en Plattelandsvernieuwing", met
als ondertitel: „Over liet Landbouwschap
en de Ruilverkaveling".
Deze publicatie werd toegezonden aan
vele kerkeraden ter oriëntering om hen te
dienen bij de uitoefening van hun taak.
Wie op de titel alleen afgaat zal de vraag
stellen wat de kerk hier nu mede te maken
heeft. Wie het hoekje gelezen heeft komt
tot de conclusie dat de kerk er niet buiten
kan, omdat zij wel degelijk met de genoem
de materie zich bezig moet houden. Twee
redenen zijn hiervoor te noemen: een gees
telijke en een zakelijke. De tijd is voorbij,
dat de kerk alleen maar oog had voor het
eeuwig heil der zielen, zij heeft ook tot
taak haar leden door dit aardse leven pas
toraal te begeleiden. En hoe zal zij dit
kunnen wanneer zij geen weet lieeft van
liet „gewone leven"? Het is juist de platte
lander, die, nu zijn levenspatroon zo sterk
gewijzigd wordt, voor vele problemen zich
ziet gesteld. Mag een christen lid zijn van
het Landbouwschap, is de ruilverkaveling
christelijk verantwoord? Op deze en meer
brandende vragen rnag de kerk liet ant
woord niet schuldig blijven.
Naast deze pastorale begeleiding is er nog
een andere reden, waarom ambtsdragers ge
ïnformeerd moeten zijn. Met name de Herv.
kerk, vooral haar diaconieën, is vaak rijk
uan landbezit. Zeeland wijst een getal aan
an 2200 ha, 0111 nog maar van andere pro
vincies te zwijgen. Deze bezittingen hebben
tot doel de financiën der kerk veilig te
beleggen en het spreekt vanzelf, dat de
veranderingen op liet platteland de betrok
ken kerkeraden voor allerlei problemen
plaatsen. Niet in het minst de predikant, die
vaak stedeling is en voor wie woorden als
Landbouwschap en ruilverkaveling vaak
Abacadabra zijn. Het verschijnen van deze
publicatie zal daarom door vele ambtsdra
gers met vreugde begroet worden.
In een korte schets (liet boekje telt slechts
51 pagina's) wordt de geschiedenis van de
landbouw vanaf 1850 weergegeven. Het is
de tijd van het liberalisme en geen inmen
ging van de overheid in landbouwzaken is
te duchten. De hiernavolgende landbouw-
crises maken een samenbundeling van krach
ten echter noodzakelijk waaruit de verschil
lende landbouworganisaties resulteren. Het
contact tussen landbouw en overheid wordt
tijdens de grote crisis van 1929 nog meer
noodzaak en de oprichting van het Land
bouwschap, 12 februari 1954, moet liet sluit
stuk vormen van een eeuw lang zoeken
naar de jüistè Verhouding tussen landbouw
en overheid. Wie verder ingelicht wil wor
den over de organisatie van het Landbouw
schap, het wezen van de P.B.O.'s, leze de
hierop betrekkking hebbende uiteenzetting.
Merkwaardig is nu dat er boeren zijn,
die het Landbouwschap onder meer als
onchristelijk verwerpen. Volgens de rede
natie heeft de boer een geheel eigene ver
houding tot God. Hij verwacht van Hem,
Die de wasdom geeft, meer dan van alle
„technische en wetenschappelijke snufjes
van onze verlichte eeuw". Er zijn nog
paclitcontracten, ook van kerkelijke zijde,
die het gebruik van kunstmest verbieden.
Hoe moet de kerk hiertegenover staan? Een
juist inzicht in de motieven van deze tegen
stand is zeer gewenst. Is deze tegenstand
alleen maar angst voor liet nieuwe, dus
conservatisme? Vrees voor het binnendrin
gen van het vreemde in de zo veilig beslo
ten levenskring? Spruit het voort uit een
superioriteitsgevoel, waarhij de boer gezien
wordt als de enige die het gebod uit Gene
sis, nl. de aarde te bebouwen, vervult? Of
is het een gerechtvaardigd verzet, met als
diepste ondergrond de wens een dam op te
werpen tegen liet materialisme van de hui
dige welvaartsstaat, waarbij God uitgescha
keld wordt?
De pastorale begeleiding van de kerk zal
hier een antwoord moeten vinden, bijv.
door te wijzen op Abraham, die rijk met
aardse goederen werd bedeeld, nl. door God
Zelf, of op Joh, die alles dubbel en dwars
terug ontving; door te wijzen op een
misplaatste vereenzelviging van God niet de
natuur; door eraan te herinneren, dat ook
Abraham geroepen werd van land te ver
anderen enz. enz.
Het tweede deel van de publicatie is
gewijd aan de ruilverkaveling. Men spreke
liever van streekverbetering, wat immers
haar uiteindelijke doel is.
De geschiedenis van een en ander wordt
weer uiteengezet en de bekende Zeeuwse
anecdote, dat men nu wel de Duitsers kwijt
raakte, maar de ruilverkaveling terugkreeg,
wordt niet vergeten. Want juist Zeeland
heeft immers 11a „Het Water" zijn ruil
verkaveling op grote schaal gekregen.
Ik ga nu maar voorbij aan de gevolgen
die dit beeft gehad en nog heeft voor veel
kerkelijk landbezit. Een ander verpachtings
systeem lijkt een dringende eis.
Liever iets over de pastorale begeleiding
van hen, wier land verkaveld wordt. We
lezen: „Een ruilverkaveling grijpt zeer diep
in liet patroon van de plattelandssamen-
leving in". Zij komt niet zonder kritiek
van de landbezitter tot stand. Er wordt aan
het oude, vertrouwde geraakt. Is liet niet
alsof weer aan Nabotli zijn wijngaard ont
nomen wordt? Buiten zijn wil 0111 moet
de landbezitter zich „in schulden steken".
Is dit wel geoorloofd, ook al zou de waarde
van zijn bedrijf hierdoor stijgen?
gemeenschap wordt
huren komen soms
zitten en afgelegen
voor ieder bereik-
weg. Ja zelfs het
van vroeger wordt
erschijnsel, dat ook
Ook de eeuwenoude
verbrokenvoormalige
ver van elkaar af te
boerderijen liggen 1111
baar aan de verharde
vertrouwde dorpsbeeld
vaak veranderd (een v
elders voorkomt).
Het is juist de plattelander, gebonden
aan plaats en streek, die dit alles niet zon
der geestelijke spanningen kan aanvaarden.
Van de kerk wordt niet alleen een voor-
ziclitig pastoraal beleid gevraagd, maar ook
een vooruitziende blik is gewenst. Zij zal
er op moeten wijzen, dat men altijd en
overal de roeping heeft God te dienen en
dat liet geloof niet alleen maar iets is uit
bet verleden, maar voor liet heden en voor
de toekomst.
Immers „wie de hand aan de ploeg slaat
en omziet is onbekwaam voor het Ko
ninkrijk Gods".
De publicatie van dit boekje heeft ten
doel de kerk, i.e. baar dienaren, bekwaam
te maken 0111 „rechte voren" tc trekken.
HILVERSUM. „Ik geloof dat we op liet ogenblik bezig zijn tot een dialoog te komen. De kerken liebben
als ik liet zo mag uitdrukken monologisch geleefd. Ze hebben niet werkelijk ernstig met elkaar gesproken. Ze
liebben naar binnen toe gekeken, niet genoeg naar de andere kerken. Nu komt er een nieuwe mogelijkheid tot
gesprek. Mijn hoop is dat het Concilie dat de Paus bijeen geroepen heeft juist een gelegenheid zal zijn
waarbij die gesprekssituatie duidelijker wordt".
Dit verklaarde dr. W. A. Visser
't Hooft, secretaris-generaal van de We
reldraad van Kerken, vrijdagavond in
een Nationaal Programma voor de zen
der Hilversum II. Hij had daarin een
'esprek met mgr. dr. J. G. M. Wille-
brands te Rome, secretaris van het Se
cretariaat ter bevordering van de een
heid der Christenen. Gespreksleider
was reporter Aad van Duist. Beide Ne
derlandse oecumenische leiders hadden
zich bereid verklaard samen te spreken
over de ontwikkeling van de oecumeni
sche beweging in deze eeuw. Een ont
wikkeling die de jarige Prinses Wilhel-
mina steeds met interesse gevolgd heeft.
Na een uiteenzetting door de beide
theologen over het wezen van de oecu
menische beweging en de ontwikkeling
daarvan stelde de heer Van Duist de
vraag: Het is toch wel opmerkelijk dat
in 1948 bij de oprichting van de Wereld
raad van Kerken de r.k.-waarnemers
werden teruggetrokken, terwijl nu voor
het eerst in New-Delhi wel officiële
waarnemers aanwezig waren. Acht u
dat er tussen 1948 en 1962 sprake is van
een zeer belangrijke ontwikkeling?
„Ongetwijfeld", antwoordde mgr. Wil-
lebrands, „aan beide zijden is een ont
wikkeling in de zin ook van vooruitgang
en verduidelijking van het oecumenisch
werk die steeds meer ook een toenade
ring tot elkaar en samenwerking met
elkander mogelijk maakt. Het beste be
wijs daarvoor is de zending van waar
nemers".
Over dit laatste zei dr. Visser 't Hooft:
„Voor ons is het een groot voordeel ge
weest dat het nu mogelijk was bij de
voorbereiding van de conferentie van
New Delhi op een veel geregelder en of
ficiëler wijze voeling te nemen over een
uitnodiging aan waarnemers van de
r.k.-kerk dan vroeger het geval was. Het
is voor ons nuttig dat het Vaticaan goed
geïnformeerd is over ons doen en laten,
zodat allerlei verkeerde opvattingen ver
meden kunnen worden.
Omgekeerd hebben wij nu de uitnodi
ging gekregen om vanuit de Wereldraad
waarnemers te sturen naar het Tweede
Vaticaans Concilie.
De heer Van Duist merkte op: „Sinds
de Assemblee van New Delhi vorig jaar
kan de Wereldraad niet meer beschouwd
worden als een zaak van alleen angli
caanse en protestantse kerken". Hij
vroeg dr. Visser 't Hooft iets te willen
zeggen over de betekenis van de Oos-
ters-Orthodoxe inbreng in de Wereld
raad.
„We staan aan het begin van een
groot gesprek van Oosterse en Westerse
tradities die zo heel lang van elkaar ge
scheiden zijn geweest. Nu moeten we
allemaal pogen die Oosterse kerken veel
beter te leren kennen. We kunnen ont
zaglijk veel van die kerken leren. Ker
ken die een schat van christelijke mys
tiek in zich dragen, kerken waarvan het
liturgische leven rijk is. Omgekeerd
kunnen zij ook veel van de Westerse
kerken leren."
Dr. Visser 't Hooft besloot met
te zeggen: „Wat is een gesprek.
Het is een luisteren naar elkaar.
Het zoeken naar de eenheid is niet
een soort hobby, is niet een soort
luxe, het is een gehoorzamen aan
iets wat in het wezen van de kerk
gegeven is en dat een stuk van de
opdracht van onze Heer Jezus
Christus is.
ZIERIKZEE. Burgemeester mr. F.
Th. Dijekmeester van Zierikzee zal op
4 september in het Burgerweeshuis aan
de Posts'traat een expositie openen van
werken van de Burghse schilderes
jkvr. Cora van Citters terwijl ook ke
ramisch werk van de Zierikzeese
schilder Ad Braat zal worden tentoon
gesteld. Verder zullen ook enkele ge
zichten op de St. Lievens Monstertoren
van Fr. van den Ende op de expositie
kunnen worden bezichtigd.
AAGTEKERKE: Herv 10 en 2.30 ds Richard.
ARNEMUIDENHerv 10 en 2.30. Geref
10 en 2.30 ds Oegema. Ger gem 9.30, 2
en 6 leesdienst.
BIGGEKERKE: Herv 9.30 dhr Van Westen,
2 ds Bartlema.
DOMBURG: 10 en 7 ds Van Vliet. Geref
10 en 2.30 ds Verschoor.
GAP INGE: Herv 10 ds De Boer. Geref
9.30 en 2 ds Boon.
GRIJPSKERKE: Herv 10 en 7 ds Wapenaar.
Geref 10 en 2.30 ds Bohlmeijer.
KLEVERSKERKE: Herv 2 ds Wieringa.
KOUDEKERKE: Herv 10 ds Altena. 2.30 ds
Rothfusz, 7 ds Kwast. Geref 9.30 en 2.30
ds Elshout.
MELISKERKE: Herv 9.30 ds v Westen, 2 ds
Bartlema. Geref 10 en 2.30 ds v Heesen.
MIDDELBURG: Herv Nieuwe Kerk 10 ds En-
ker, 7 ds Snoep: Oostkerk 10 ds v Boven;
Koorkerk 10 ds v Beek; Engelse kerk geen
dienst; Jongerenkapel geen dienst. Eglise
Wallone pas de service. Ev B-ogardzaal
7.30 bidstond. Doopsgez gem 10.30 mej dr
Bakker. Ev Luth gem 9.45 ds Ten Rou-
welaar. Geref Hofpleinkerk 9.30 ds v Til,
2.30 ds Vreugdenhil, 5 ds v Egmond; Noor-
derkerk 9.30 ds Vreugdenhil, 5 ds Van Til;
Gasthuiskerk 7.30 ds Vreugdenhil. Ger
gem 9.30. 2 en 6 leesd. - Oud Ger gem 7.30
<iOe Ridder. Chr Ger 9.30 en 3 ds v d
Molen.
NIEUW EN ST. JOOSLAND: Herv 10 en 2.30
ds v Haarlem.
OOSTKAPELLEHerv 10 en 7 ds v d Schoot,
Geref 10 en 7 ds Gommer. Ger gem
10 en 2.30 leesd.
SEROOSKERKE: Herv 10 en 2.30 ds v d Wind
Geref 9.30 en 2.30 ds v d Wouwe.
ST. LAURENS: Herv 10 en 2.30 ds Kok.
Geref 10 en 2.30 ds Scheele.
SOurfJRG: Herv 10 ds v Duijne, 7 dsNennie
West 9.30 ds Kloosterman.; Rehoboth 10
jeugddienst. Geref 9.30 en 2.30 ds Bre-
derveld.
VEERE: Herv 10 ds Wieringa. Geref 10
en 2.30 ds Streefkerk.
VLISSINGENHerv geen opgave ontvangen.
Geref 9.30 en 5 ds Homburg. Chr ge
ref 9.30 leesd, 5.30 ds v d Molen.
VROUWENPOLDER: Herv 2 ds De Boer.
Geref 10 en 2.30 ds Korfkerk.
WESTKAPELLE: Herv 10 en 2.30 ds Oost
hoek. Herv Ev 9.45. Geréf 9.30 en 2.30
ds Pontier. Ger gem 9.30, 2 en 6 leesd.
't ZANDT: Herv 10.15 ds Bartlema, 10.15
jeugdkerk, 7 ds Altena. Geref 8.45 ds
Van Egmond.
ZOUTELANDE: Herv 9.30 en 2.30 ds v Dul-
it.uCn. Ger gem 10 n 2.30 n 7 leesd.
KRUININGENHerv 10 en 2.30 dr P A v d
Made uit Rotterdam. Geref 10 en 2.30 ds
J Koolstra. Geref gem 9.30, 2 en 6 lees
dienst. Geref gem (Stationsstraat 2) 9.30,
2 en 6 leesdienst.
HANSWEERT: Herv 9.30 en 6.30 ds J Brons
geest.
RILLAND-BATH: Herv 10 en 2.30 ds G Blok.
Geref 10 en 2.30 ds Moolhuizen, Leiden.
Geref gem 9.30, 2 en 6 leesdienst. Vrij
Evang gem Bath 10 ep 2.30 dhr Glazer, Am
sterdam.
KRABBENDIJKE: Herv 9.30 en 2.30 ds J van
Leeuwen. Geref 9.30 en 2.30 ds B Fidder.
Ger gem 9.30, 2 en 6 leesdienst. Woens
dag 5 sept, 3 uur ds L Rijksen, Rotterdam.
Bevestiging kand Suyker. 7 u: ds W Suyker,
intrede.
WAARDE: Herv 9.30 en 2 ds G E Huizing
Geref gem 9.30, 2 en 6 leesdienst.
KAPELLE; Herv 10 ds J van Woerden en ds
E P J Jebbink (bed H Doop), 2.30 ds E P
J Jebbink. Geref 10 en 2.30 ds H Th van
Munster uit Harderwijk.
BIEZELINGE; Herv 10 dhr S v d Meulen,
Breda, 2.30 ds F M Nijssen, Goes Ger
gem 9.30. 2 en 6 leesd. Chr. Geref 10 en
2.30 ds J van Dijken.
YERSEKE: Herv 10 ds H R J Reijenga, 2.30
ds W Koole, Wissenkerke. Geref 9.30 en
2.30 ds J E Booy. Ger gem 9.30 en 6 ds
P Honkoop, 2 leesdienst. Vrije Evang gem
10 en 2.30 ds D de Jonge. N.m. H Avond
maal.Ger gem in Ned Langeville 29:
10, 1.45 en 5.45 leesdienst.
WEMELDINGE: 10 en 2.30 ds B Zoodsma.
V.m. bed H Doop. Geref 10 u leesdienst,
2.30 ds Kats. Ger gem 10 en 4.30 leesd.
Vrije Evang gem 10 en 2.30 ds J GNie-
wöhner.
BAARLAND: Herv 9.30 en 2 ds Beneder.
Geref 9.30 en 2 ds De Craane.
BORSSELE: Herv 10 en 2.30 ds Vrijlandt.
Geref 10 en 2.30 kand Hoogkamer.
COLIJNSPLAAT: Herv 10 en 2.30 ds Dijk-
meijer. Geref 10 en 5 ds Lijesen. Ger
gem 10, 2 en 6 leesd. Oud Geref 10 en
3 leesd.
ELLEWOUTSDIJK: Herv 9.30 ds Blok.
GEERSDIJK: Herv 10 dhr De Kraak, 2.30 ds
Postma. Geref 10 en 2.30 ds Van Aller.
GOES: Herv geen opgave ontvangen. Geref
Westerkerk 10 ds Kats, 5 ds Brederveld;
Oosterkerk 9 ds Verschoor, 5 ds Kats.
V.E.G. 10 en 5 ds Karelse. Ger gem 9,30,
en 6 ds Honkoop, 2 leesd. Chr Geref 10
leesd, 5.30 ds Van Dijken,
's GRAVENPOLDER: Herv 9.30 ds Kluiver.
Geref 10 en 2.30 ds Steunenberg. Ger
gem 9.30 en 6 ds Larhain.
's HEER ABTSKERKE: Herv 9.30 ds Baars,
's HEER HENDRIKSKINDEREN: Herv 9 ds
Van Dijk.
's HEER ARENDSKERKE: Herv 10 wika
Veenhoven.
HOEDEKENSKERKE: Herv 9.30 en 2.
KAMPERLAND: Herv 9.30 ds Postma, 2.30
dhr De Kraak. Geref 9.30 en 2.30 ds Rad
der.
KATS: Herv 10 en 2 ds Visbeek.
KATTENDIJKE: Herv 10 mej Stok.
KLOETINGE: 10 ds Van Cruijningen.
KORTGENE: Herv 10 en 2.30 ds Willekens.
LEWEDORP: Herv geen opg. Geref 9,15
en 2.30 ds Pontier.
NIEUWDORP: Herv geen opg. Geref 10 en
2.30 ds Donner. Ger gem 10 en 5.30 leesd.
NISSE: Herv 10 ds Kooren. Ger gem 9.30,
B '0 leed.
OVEZANDE: Herv geen opg. ontvangen.
OUDELANDE: Herv geen opg. ontvangen.
WILHELMINADORPHerv 10 ds Lindeboom.
WOLF AARTSDIJK: Herv 10 en 2.30 ds Van
Liere. Geref 10 en 2.30 ds Van der Leek.
Ger gem 9.30, 2 en 5.30 leesd.
WISSENKERKE: Herv 10 ds Koole, 2.30 ds
Reijenga. Geref 10 en 2.30 ds Van der
Heiden.
BERGEN OP ZOOM: Herv 10 ds Elzinga, 7
ds Brouwer. Geref vrijgem 9.30 en 4.30 ds
Van Riet. Geref 9.30 en 5 ds v d Stoel.
Ev Luth gem streekdag in Groede,
THOLEN: Herv 10 en 3 kand Vroegindeweij.
Geref 10 leesd, 5 ds v Egmond. Ger
gem 10, 2.30 en 6.30 student Koren. Chr
Geref 10 en 6.30 ds Van Doorn. Prot
Bond 10.30 prof De Graaff.
OUD VOSSEMEER: Herv 10 en 6.30 ds Leen-
mans. Geref 10 en 2.30 ds De Jonge.
Chr Geref 10, 2.30 en 6.30 leesd. Ger Rem
m Ned 10. 2 30 en 6.30 leesd.
STAVENISSE: Herv 10 en 6 ds Zwanenburg.
Oud Ger gem 9.30, 2 en 6 leesd.
ST. MAARTENSDIJK; Herv 9.30 en 2 ds v d
Haar. Óud Ger gem 9.30, 2 en 6 leesd.
Oud Geref 9.30, 2 en 6 leesd. Reho
both 7 ds v d Velde.
SCHERPENISSE: Herv 9.30 en 2 ds Alblae.
Ger gem 9.30, 2 en 6 leesd.
POORTVLIET: Herv 10 leesd, 6 ds v Dijk.
Geref 10 en 2.30 ds Van Egmond. Ger
gem 10, 2 en 6 leesd.
ST. ANNALAND: Herv 10 en 6 dhr Katten-
berg. Ger gem 9.30, 2 en 6 leesd. Ger
gem in Ned 9.45, 2.15 en 6.15 leesd.
BROUWERSHAVEN: Herv 10 ds Van Oort.
Geref 10 en 2.30 ds Mulder.
BRUINISSE: Herv 10 en 5 ds Goudswaard.
Geref 10 en 5 ds Den Heeten. Ger gem
10 en 5 leesd. Oud Geref. 9.30, 2 en 6 ds
Toes.
BURGH: Herv 10 ds Don.
DREISOHOR: Herv 9.30 ds Bezemer.
HAAMSTEDE: Herv 10 en 7 ds De Boer.
Ger 10 en 5 ds Boerma Chr Ger 10
en 3 leesd.
KERKWERVE: Herv 2.30 ds Zonneveld.
NOORDWELLE: Herv 9.30 ds Van Liere.
NOORDGOUWE: Herv 10 vik Kelling.
NIEUWERKERK: Herv 10 ds Duvekot.
Geref 10 en 5 ds Becker. Chr Geref 10
leesd., 3 ds v d Klis.
OUWERKERK: Herv 11 ds Bezemer.
OOSTERLAND: Herv 10 en. 6 ds Groenewe-
gen. Geref 10 en 3 ds Den Heeten.
RENESSE: Herv 11 ds Van Liere.
SCHARENDIJKEHerv 10 ds Van den Ban
SEROOSKERKE: Herv 10 ds Zonneveld.
SIRJANSLAND: Herv 10 en 6.30 ds Van Vliet,
ZIERIKZEE: Herv Grote Kerk 10 ds Assen
dorp; Gasthuiskerk 10 en 7 ds Nauta. Ge
ref 10 en 5 ds Tiemersma. Chr Geref 10
en 6 ds v d Klis.
ZONNEMAIRE: Herv 10 ds Westerhof. Ge
ref 10 en 2.30 ds Huijser.
AARDENBURG: Herv 10.30 ds Van Santen,
Geref 10 en 3 ds De Vries.
AXEL: 10 ds Pennings, 2.30 ds Van Meeuwen.
Geref 10 en 3 ds Van Leeuwen.
BIERVLIET: Herv 9.30 ds Van Evenhuis.
BRESKENS: Herv 9.30 ds Spaans. Geref
10 en 3 kand Woltjer. V.E.G. 10 ds Praas
CADZAND: Herv 9.30 ds Luuring.
GROEDE: Herv 9.30 ds Doornik*
HOEK: Herv 10 ds Van Meeuwen, 2.30 ds
Pennings. Geref 16 en 2.30 ds Verbeek,
HOOFDPLAAT: Herv 10 dhr Begeer.
HONTENISSE: Herv 9 ds Timmers.
HULST: Herv 10.30 ds Timmers.
NIEUWVLIET: Herv 9.30 ds Brezet. V.E.G.
10.30 ds v d Molen.
OOSTBURG: Herv 10 ds Van Dalen. Geref
10 en 3 ds van Mechelen.
PHILIPPINE: Herv 11 ds Stern.
RETRANCHEMENT: Herv 9.30 ds De Vries.
V.E.G. 2.30 ds Praas.
SCHOONDIJKE: Herv 9.30 ds Brinkman.
Geref 9.30 en 2.30 ds v Bottenburg.
SAS VAN GENT: Herv 9.30 ds Stern. Geref
7 geen opg ontvangen.
ST. ANNA TER MUIDEN: Herv 11 wika Was-
terfall.
SLUIS: Herv 9 30 wika Wasterfall.
SLUISKIL: Herv 9 en 10.30 ds Cupédo.
TERNEUZEN: Herv Kerk Noordstr 10 ds v
d Vlucht, 3 ds Cupédo; Schakel 9.30 ds Poel
man. Geref 10 en 4.30 ös Van Hattem.
WATERLANDKERKJE: 10 ds Bergsma.
IJZENDIJKEHerv 9.30 ds Van Evert.
ZAAMSLAG: Herv 10 ds Becht, 2.30 ds Tim
mers. Geref 10 en 3 ds Brilman.
J?€rv„ 9-30 ds Eijgendaal.
ZOUTESPUI: Geref 10 en 3 ds Visscher uit
Zwijndrecht.
Middelburg: Mevr. W. L. Pel, Rou-
aanse kaai 11, tel. 2585.
Goes: M. P. Bruijnzeel, Jac. Valeke-
straat 3, tel. 5462.
Oostkapelle, Serooskerke en Veere
P. J. Bom. Oostkapelle, tel. 01188-276.
Koudekerke, Westkapelle en Zoutelan-
de: H. Frina, Zoutelande, tel. 01186-282.
Kapelie Biezelinge, Kloetlnge en We-
meldinge: E. F. Facée Schaeffer, Ka
pelie, tel. 01102-260.
Kapelie Biezelinge, Kloetingc en We-
Biezelingsestraat 57, tel. 01102-290. r
Hoedekenskerke en Kwadendamme:
Herv. S. E. J. Wastmann, Kwadendam
me, tel. 01194-337.
Borssele en Nieuwdorp: H. M. J. Ki-
viet, Borssele, tel. 01105-203.
Kruiningen, Hansweert, Krabbendijke
en Rilland: P. Allewijn, Kruiningen,
tel. 01130-566.
Driewegen en 's-Heerenhoek: J.
Geldof, Driewegen, tel. 01195-275.
Wolfaartsdijk, 's-Heer Arendskerke
en Heinkenszand: A. I. Vos, Wolfaarts
dijk, tel. 01189-231.
Bergen op Zoom: J. G. Schram, Hoog
straat 13, tel. 3167; J. Ghering, Halster-
seweg 181. tel. 3677 en D. Stuijfzand,
Populierenlaan 2, tel. 3512.
Tholen, Poortvliet, St. Philipsland,
Oud- en Nieuw Vossemeer: A. Kügel,
Poortvliet, tel. 01662-400 en J. Vermet,
Nieuw Vossemeer, tel. 01676-415.
Stavenisse en St. Maartensdijk: J. M.
van de Bel, St. Maartensdijk, tel. 01666-
400..
Zierikzee: P. W. J. Vogelaar, Touw-
baan, tel. 2280.
Breskens, Groede en Schoondijke: dr.
Folmer, Schoondijke, tel. 01173-366.
Axel: C. A. Schiltman, Nieuwstraat
tel. 777.
Oostburg en Aardenburg: J. C. Hage,
Aardenburg, tel. 01177-366.
Cadzand, Retranchement, Sluis en
Zuidzande: G. U. M. de Meijer, Sluis,
tel. 01178-366.
Biervliet en IJzendijke: Chr. Kalk
man, Biervliet, tel. 01152-345.
Terneuzen: J. J. van de Griek, Schel-
dekade 27, tel. 2020.
Middelburg; L. van den Boogert, Kor
te Delft 12, tel. 2789.
Vlissingen: J. M. H. van de Sande,
Badhuisstraat 22, tel. 2066.
Goes: Goese Apotheek, Klokstraat 19,
tel. 7104.
Terneuzen: Ap. Hammann, Noordstr.
69, tel. 2060.
West-Zeeuwsch-Vlaanderen: W. van
Veen, Oostburg, tel. 01170-2693.
Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen: D Jan
sen, Axel, tel. 01155-488.
Schouwen: W. «A. M. Kalkman, Re-
nesse, tel. 01116-310.
Bevelanden; M. Gaakeer, Overzande
tel. 01195-283.
WATERLANDKERKJE. De ,ee-
meen.ter.aad gunde onderhands d.e bouw
van twee woningwetwoningen voor een
bedrag van 28.500 aan de aaimemer
Soeliman in Hoofdplaat. Burgemeester
M. J. Verbrug.ge deelde mee dat do
nieuwe brandspuit was aangekomen en
dat een keuringsrapport van de brand
weerinspectie de wagen in orfe had
bevonden. Het raadslid C. de Nood
(prot. chr vroeg of in de begroting
geen gaaitje was te vinden voor do
TnniSOCT Va" g°ed slartgenmateriaal.
In 1963 zou men hiermee op de begro.
maaimachine en etra leermonSS.
voor het openbaar lager ondCTwifs Ge.
dep. Staten zal worden veracht
een extra toewijzing van twee woning
wetwoningen in verband met de af!
hÓLÏf „van e buizen door de ver.
betering van de provinciale we?
burg-Waterlandkerkje. Voor de verbe*
akkOTrdameterfWeStSvaat ging d* raad
Tm?fi 1. de, aankoop van «ronden.
Beerens (CTD* f T?",het raalslid J.
rseerens (GB) afscheid genomen Voor«
le (GB0)n ™™ï0Uder J- C' van d« Wal'
«n i. i waarderende woorden
«noa Beerens dankte too» dt
goede samenwerking.
