Het is nu volop pruimentijd
DE KERKKLOK
rat
Schoonheid van Sluis is
gevaar voor automobilist
Bezigheidstherapeutevak voor meisjes
met toewijding voor de gehandicapten
^3
Sa
VIJFTIG JAAR
„THUIS"
BELANGSTELLING
Goed produkt
Aziatische Spelen
MUZIEKTHERAPIE
I I it sou uit
de tuinbouw
Y eiligheidsgordel
redt kraandrijver
KANTONGERECHT OOSTBURG
Zaterdag 25 augustus 1962
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 4
EEN
HALVE
EEUW
VOOR
HET ZIEKE KIND
«ÉMfeSSTiMevrouw
R. van
As heeft de lei
ding van de kleu-
tersdhool in het
ziekenhuis. 'Met
oneindig geduld
leidt zij al tien
tallen jaren de
patiëntjes, die zij
ziet komen en
gaan
„lyjorgen ga ik naar huis,
juf". Dit zinnetje komt
in het Goois Kinderziekenhuis
uit de niond van een stralend
blond, teer poppetje, met grote
blauwe ogen. Juf strijkt het
meisje door de krullen en zegt
„Ik zal je missen".
Het meisje is een van de on
geveer 225 patiëntjes in dat be
kende ziekenhuis voor kinderen
bij Bussum. Zij is een van de
kinderen bij Bussum. Zij is een
van de kinderen, die „beter"
weer bij vader en moeder kun
nen gaan wonen. Of „beter", mis"
schien zou hier „verbeterd" meer
op zijn plaats zijn. De beentjes
van het blonde patiëntje dat
op naar huis gaan wacht, zijn
nog klein en teer in verhouding
met de rest van haar lichaampje.
Maar hoe was ze er aan toe,
toen ze een jaar of wat geleden in
dit ziekenhuis in de bossen bij
Bussum kwam? Misschien kon
ze niet praten en je alleen maar
aanstaren door de spijlen van
haar bedje, met een blik die
niet te omschrijven is.
Het woord „.genezen" is voor een
medicus het aller moeilijkste zegt dok
ter W. J. Steyling; jgeneesheer-ditec-
tcur van ^het Qpois -itinderziekenilitüs.
,,Bij ieder' patientje ligt dat anders.
Al onze poliopatiëmtjes zijn bijvoor
beeld veel verbeterd. Van de spasti
sche kinderen lopen er nu sommige,
die vroeger bij wijze van spreken
slechts konden ademhalen. Kinder
sterfte wordt steeds mirtder en is in
Nederland zelfs het kleinste, in ver
houding met de omringende landen.
Feiten en getallen over genezen kin
deren zijn echter moeilijk te ge
ven."
Wat wél vaststaat in het Goois Kin
derziekenhuis is, d>at er meer wer
kers voor de patiëntjes zijn, dan pa
tiëntjes. Meer dan driehonderd men
sen werken en denken daar elke dag,
voor ongeveer 225 zieke kinderen. Er
worden voornamelijk chronisch zieke
kinderen, behandeld. Daar zijn veel
zogenaamde spastische kinderen bij,
verder onder andere poliopatiëntjes
en neurologische en reuma.patiën-
tjes. Het aantal door verkeersonge
vallen .gehandicapte kinderen neemt
toe. Ook komen er de taaitste jaren
(Steeds meer spastische kinderen.
Het aantal tuberculosepatiëntjes is
echter sterk afgenomen. De zorg voor
tuberculosen is de laatste halve eeuw
in Nederland gegroeid tot een prach
tig instituut, zegt dokter Steyling.
Tuberculose heeft geen vat meer op
Nederland; heeft het trouwens altijd
weinig gehad. Alleen in en na de we
reldoorlogen zien we een hoge piek
Spastische kinderen trommelen op de maat van piano
muziek, ieder bijgestaan door een bezigheidsthera
peute. Mttziek stimuleert het reactievermogen.
In een klein kamertje werkt een spraaklerares met
een spastisch meisje. Met eindeloos geduld „plukt" zij
klanken uit de kindermond.
in de grafieken. Het Goois Kinderzie
kenhuis bestond deze zomer vijftig
jaar. Het heeft -zich tot 1956 bijna uit-,
sluitend bezig gehouden met de be
handeling van alle vormen van tuber
culose. Het aantal tube.rculosepatiën-
tjes werd echter steeds minder en. zo
als in andere sanatoria, kwamen er
lege bedden. Bedden en ruimte is men
■gaan benutten voor de behande-
va«i andere ziektevormen, vooral
tor de spastische kinderen. Een gro-
oorzaak van het stijgende aantal
spastische kinderen noemt dokter
Steyling sommige weeënverdrijvende
middelen, die soms worden toegepast
in ziekenhuizen.
Alle werkers zorgen voor de zon in
■en om het zieke en (gehandicapte kind
in, dit ziekenhuis. Zij verplaatsen zich
zo veel mogelijk in de situatie van
dat kind. Een instituut dat hartelijk
heid verspreidt. Het begint al bij de
portier. Het linnenmeisje (een van
de 25 gehandicapte personeelsleden)
houdt de bedjes wit. De verpleegsters
zorgen en bemoederen. De onderwij
zers en onderwijzeressen vergeten
zichzelf in klassen van bedden, rol
stoelen, looprekken en over de grond
kruipende kinderen.
Een jongen tikt „lieve pa en moe"
op de schrijfmachine. Zijn armen
hangen slap neer. Hij tikt met zijn
hoofd door middel van een staketsel,
dat daaraan is gebonden. Een meis
je maakt een fantastische „Karei Ap
pel" en een ander meisje breit met
krampachtige vingertjes heel lang
zaam een roze babysokje. Er zijn ze
ventien leerkrachten, die les geven in
een mytylschool, lagere school, kleu
terschool en twee tuberculosescholen
Water geeft de kinderen een gevoel van vrijheid en aktiveert de spieren.
Behalve een binnenbad is er sinds kort ook een groot zwembad tussen de
sparren van het terrein rond het Goois Kinderziekenhuis.
of die privé onderwijs geven, onder
andere op muloniveau en een enkele
keer zelfs op H.B.S.-niveau.
Een spraaklerares „plukt" de klan
ken uit de kindermond. Achter j»las
zien we hoe een heilgymnast een jon
gen oefent te lopen in een lokaal vol
oefentrappen. looprekken, balken en
dergelijke. De jongeman heeft slechts
oog voor zijn patiëntje. Op een deur
daarnaast staat een bordje met „niet
storen". Daarbinnen worden patiëntjes
gemasseerd en daar is grote concen
tratie voor nodig. Aan het hoofd van
deze uitgebreide ziekenhuisstaf staan
de medici. Aan het Goois Kinderzie
kenhuis zijn een kleine veertig specia
listen verbonden.
Men kan van een hechte familie
spreken in dit ziekenhuis en „huis"
zou dan ook in „thuis" veranderd kun
nen worden. Zoals thuis spelen de kin
deren in de zalen op de grond, in de
gangen, in de hal. Zij werken in de
tuin en rijden voorop bij de melkboer
het uitgebreide park van het zieken
huiscomplex door, waar villa's en
bungalows verspreid liggen, waar een
heerlijke demielucht hangt en waar
tussen de sparren een heldergroen
zwembad glinstert.
Zoals thuis worden de kinderen be
ziggehouden door hun moeders, de
„ziekenhuismoeders", zoals men de
bezigheidstherapeuten zou kunnen noe
men. Bezighéidstherapeuten bezorgen
de patiëntjes een vorm van ontspan
ning, die voor hen zelf echter inspan
ning betekent. Dit bezighouden berust
immers op geneeskundige behande
ling. Ieder kraaltje dat het patiëntje
rijgt, iedere trommel die het speels
beslaat, is voor hem haast als ge
neesmethode uitgekiend. De bezig
heidstherapeuten vormen een belang
rijke schakel in de organisatie rond
het kind in het ziekenhuis.
Bezigheidstherapie werd eigenlijk al
tientallen jaren toegepast, het wordt
echter pas sinds de laatste jaren in
Nederland bewust als (mooi) vak voor
meisjes en prachtige geneeswijze voor
het kind beschouwd.
In het Goois Kinderziekenhuis wer
den drie jaar geleden de eerste bezig
heidstherapeuten opgeleid, die dit
jaar hun einddiploma haalden. De op
leiding gebeurt in samenwerking met
het instituut Middeloo in Amersfoort.
Eerst krijgen de meisjes een jaar ge
mengd praktijk- en theorieonderwijs
in het ziekenhuis. Dan een jaar voor
namelijk creatieve vakken in Midde
loo, waarna weer een jaar praktijk in
het ziekenhuis. Er is bijzonder veel
belangstelling voor dit vak. Voor de
komende cursus meldden zich reeds
vijftig meisjes aan.
De gehele opleiding en huisvesting
is gratis, mits men een verklaring te
kent de cursus niet te zullen afbreken.
Wie zich aanmeldt moet minstens ne
gentien jaar oud zijn en dient in het
bezit te zijn van een H.B.S.-diploma
of iets gelijkwaardigs. Behalve het
Goois Kinderziekenhuis zijn er nog
veel andere instituten en ziekenhuizen
waar het geleerde in praktijk gebracht
kan worden.
Overal, ook bij de patiënten thuis,
bestaat er behoefte aan deze nieuwe
geneesmethode naast de andere „the
rapieën"; arbeidstherapie en massage
en heilgymnastiek (fysiotherapie)
soort geneesmethode betekenen. In
een keuken nwordt ouderemeisjes
onder andere roomkloppen geleerd;
spieren. Het boetseren met klei geeft
oefening "in de handen. Verder wordt
er met hulp van de bezigheidsthera-
peute geschilderd, kralen geregen, in
de tuin geschoffeld, poppetjes worden
in een gaatjesbord gestopt (concerttra-
tie-oefening) en er wordt met een
grote molen gespeeld. Het draaien van
de wieken oefent de schouderspieren.
Of er wordt gewoon met de kinderen
gesproken.
In een klein afgezonderd, zonnig ka
mertje, zagen wij door het deur
raampje een therapeute en een kind
in een boeiend gesprek gewikkeld. Het
gaat over toneelspelen, vertelde ons
de begeleidster. Het patiëntje heeft
daar belangstelling voor. We mochten
niet storen. Het meisje concentreerde
zich heel moeilijk.
Zo, met veel geduld, verantwoorde
lijkheidsgevoel en liefde voor het
kind, worden er door de bezigheids
therapeuten in het Goois Kinderzie
kenhuis resultaten bereikt, die dit
„vak" dubbel zo mooi maken.
HET is nu volop pruimentijd in Zeeland. Reeds enkele weken is
dit heerlijke, sappige produkt uit de Zeeuwse boomgaard
te koop maar deze week heeft de aanvoer op de veilingen toch wel
een hoogtepunt bereikt. Op de veiling in Kapelle-Biezelinge bijvoor
beeld zijn deze week verschillende aanvoerdagen geweest met vijftig
duizend kilo pruimen. Ondanks het wat minder gunstige weer had
de afzet voor de telers een bevredigend verloop want de goede
kwaliteiten deden regelmatig bovén een gulden per kg en tegen het
laatst van de week werd zelfs tot ƒ1.40 per kg. betaald. Hoewel de
oogst dit jaar niet overweldigend groot is, maken de prijzen de teelt
goed rendabel.
Ze zijn dus niet bepaald goedkoop,
de Zeeuwse pruimen die overal in ons
land in de winkels te koop zijn, maar
er wordt een zeer goed produkt aange
boden en de consument 'heeft daar ook
een goede prijs voor over. Bovendien
is belangrijk dat de grote, sappige
pruimen die overheersen in het Zeeuw
se sortiment, vrijwel nimmer teleur
stelling zullen geven bij het eten daar
van. Ze zijn even heerlijk als ze er uit
zien en- dat kan beslist niet van alle
buitenlandse pruimen worden gezegd.
In Zeeland overwegen de Czar's en de
Ontario's en dat zijn wel onbetwist de
(beste rassen van het Nederlandse sor
timent.
Toen eind vorige week de pruimen nog
wat schaarser waren werd voor Czar
regelmatig rond 2,20 per kg betaald
en op onze vraag aan een handelaar of
hij daar nu toch vlot mee kon werken
kregen we ten antwoord dat hij steeds
weer ervaart dat de consument het
niet erg vindt een stevige prijs te be
talen als het produkt dan ook maar
goed is. Hierin zit ook de kracht van
de Zeeuwse pruimenteelt. Voor het klei
nere Zeeuwse fruitbedrijf is de prui
menteelt nog altijd van grote beteke
nis al is het lang niet meer wat het
is geweest. De meeste pruimen komen
in Kapelle-Biezelinge op de veiling.
Normaal worden hier per seizoen onge
veer 1 miljoen kilo pruimen aangevoerd.
Met dit kwantum behoort deze veiling
tot de grootste van ons land.
Op het moderne fruitbedrijf vindt men
weinig pruimen omdat de teelt wat
arbeidsintensief is en bovendien zijn er
bepaalde ziekten die de teelt er niet
eenvoudiger op maken. Tóch is er de
laatste jaren weer een stijgende be
langstelling voor deze teelt wat mede
komt door de vrij gunstige resultaten.
Zoals reedis gezegd vindt de afzet vrij
vlot plaats en de Zeeuwse pruimen
gaan naar alle delen van het land. De
belangrijkste afnemers zijn echter de
grossiers in Rotterdam, Den Haag en
Amsterdam. Ook naar Brabant gaan
er veel Zeeuwse pruimen en verder
mag zeker ook de afzet aan de stran-
TVJAKARTA. Al is gisteren de
openingsceremonie gehouden,
de dreiging dat de Aziatische Spe
len in Djakarta in het honderd zul
len lopen, bestaat nog steeds.
De rel over het niet-verstrekken van
visa aan deelnemers uit Israël en Na
tionalistisch-China, dijde gisteren op
nieuw uit. De delegaties uit Japan en
de Filippijnen besloten aan de ope
ningsceremonie deel te nemen en la
ter te bepalen of zij wel of niet aan
de wedstrijden zouden meedoen.
Van Zuid-Korea en Zuid-Vietriam
goed voor het aktiveren van de arm- werd ook gezegd, dat zij erover dach<
drijfsadministratie slaagden de volgen- he minister van
de cursisten van de Stichting voora
Voortgezet Economisch Onderwijs
Voor de examens Moderne ^Be- SYONEY (Reuter). DeAustrali-
buitenlandse zaken,
sir Garfield Barwick, gelooft dat de
- j,ePapoea's van westelijk Nieuw-Guinea in
Middelburg: J. Adriaanse en C. J. v. d. [ggg wej degelijk de gelegenheid zullen
Weel te Middelburg, P. v. Gilst te Co- krijgen een vrije keus te maken,
lijnsplaat. A. Kamphuis te Goes, A.
Potappcl te Koudekerke, A. de Visser Hij zei gisteren te geloven dat presi
te Aagtekerke. den Soekarno met interne zelfbesehiK-
Ter afsluiting van het badseizoen king had bedoeld: „Wij zijn bereid in
zal in Oostkapcile dinsdag 28 augustusde zelfbeschikking te bewilligen nis een
een kampvuur aan de Randduinweg daad die van ons zelf uitgaat. Wij zi.ir.
worden omstoken. Het feest begint om- niet bereid toe te laten dat het gebied
streeks half 9 en „Crescendo" zal afgekapt wordt opdat iemand anders
voor de muzikale omlijsting 2orgen. het zelfbeschikking geeft".
Enige praktijkvoorbeelden? Daar
het muziekuurtje. Een „juffrouw"
is
zit
achter de plano en anderen hebben
ieder een kind onder haar hoede, dat
op de maat van de muziek trommels
en alle mogelijke muziekinstrumenten
bespeelt. Ritme stimuleert de norm,
vertelt ons een van deze blauwgejaste
therapeuten. „Kinderen met contact
stoornissen, die nog nergens op rea
geren, werden soms „wakker" door
muziek."
Het leven van alle dag; het wassen,
w.c. gaan, aankleden, is voor de kin
deren een gewone zaak, maar voor
de therapeuten die hen daar bij hel
pen, kan dat de toepassing van een
ten niet. mee te doen. De leider van
de Zuidvietnamese ploeg had trou
wens in Saigon al gezegd, dat zijn af
vaardiging andere deelnèmers tot te
rugtrekking zou proberen te bewegen,
als Nationalistisch-China en Israël
zouden worden geweerd.
De Internationale Amateur Atletiek
Federatie liet weten, dat uitsluiting
van Nationalistisch-China en Israël
betekent, dat het atletiekprogramma
van de Aziatische Spelen niet onder
auspiciën van de I.A.A.F. kan staan.
Dat kan inhouden, zo zei de
I.A.A.F., dat atleten die op de Spelen
uitkomen, worden uitgesloten van toe
komstige evenementen die onder aus
piciën van de Federatie staan, mis
schien zelfs van de Olympische Spe
len. Vele Japanse atleten zouden
daarom van deelneming willen afzien.
Het Internationale Olympische Co
mité had al eerder gezegd, dat het
met de Aziatische Spelen niet langer
bemoeienis wenste te hebben.
Ondanks alle onzekerheid heeft pre
sident Soekarno de Spelen gisteren ge-
den niet worden vergeten. Een groot
deel van de pruimen die naar Holland
gaan, worden daar verkocht en ook aan
de Zeeuwse stranden worden dagelijks
vele honderden kilo's pruimen gegeten.
De export is van geen betekenis, Er
is wel wat import van pruimen maar
over het algemeen' zijn deze van min
der goede kwaliteit zodat de afzet van
het eigen produkt hiervan geen nadeel
ondervindt.
De oogst valt dit jaar enkele weken
later dan het vorig jaar. De kwaliteit
lijdt daar niet onder. Het betekent wel
dat er nog verschillende weken volop
pruimen te koop zullen zijn want als
de Czar en de Ontario's op zijn, wat
nu niet lang meer duurt, komt de Wash
ington en de Belle de Louvain en daar
na is er de Reine Victoria, ook een
zeer belangrijk ras in Zeeland. Tenslot
te zijn er dan de rassen als Monarch
en Rademaker die wel tot eind septem-
ber-begin oktober aangevoerd kunnen
worden. De aanvoer van laatstgenoem
de rassen heeft echter een plaatselijk
karakter.
De pruimentijd is vanouds een drukke
tijd in het Zeeuwse fruitland en met
name op Zuid Beveland. Dit jaar is
het niet anders. Enkele jaren terug
moest dit kostelijke produkt steeds ver
kocht worden tegen prijzen die lager
waren dan de kostprijs. Door wijziging
van het sortiment en veranderde om
standigheden op de afzetmarkt is dat
nu gelukkig niet meer het geval en
vooral o.p het kleinere bedrijf is de
pruimenteelt weer een belangrijke pij
ler van bestaan.
Veel bonen
De aanvoer van bonen is nu zeer groot
op de Zeeuwse veilingen. Vooral Zuid
Beveland is een zeer belangrijk produk-
tiegetoied van stamslabonen en aagaan-
voeren van 40 tot 50 ton zijn geen zeld
zaamheid. Met de prijsvorming wou
het deze week niet zo best vlotten want
de binnenlandse handel toonde wat
minder belangstelling en het aanbod
nam overal toe. De fabrieken werden
de voornaamste afnemers van bonen en
deze betaalden in het midden van de
ze week niet meer dan 42 tot 45 cent
per kg. Dat is eigenlijk een te lage
prijs want reeds enkele jaren geleden
werd de kostprijs berekend op minstens
40 cent per kg en bij de opbrengst van
dit jaar zal dat zeker wel 45 cent per
kg zijn. De fabrikanten hebben veel
bonen gecontracteerd, deels in het bui
tenland en deels in het binnenland bij
de boeren en dit maakt de teelt voor
de specifieke tuinder minder aantrekke
lijk, althans voor zover het de teelt
voor de fabriek betreft.
AMSTERDAM. Bij een bouwput in
Amsterdam-West viel gistermiddag het
bovenstuk met kraandrijvershuisje van
een torenkraan tegen het circa dertig
meter hoge onderstuk van de kraan. De
26-jarige kraandrijver J. van Driel viel,
maar bleef in zijn veiligheidsgordel
hangen.
Het ongeluk gebeurde toen de kraan
werd gesmeerd. Het slachtoffer is in be
wusteloze toestand door de politie uit
zijn benarde positie bevrijd.
OOSTBURG. Mr. J. Moolenburgh,
die donderdagmorgen te Oostburg de
strafzitting van het kantongerecht leid
de, deelde zware boetes uit aan auto
mobilisten, die in de kom van een ge
meente betrapt waren op de overschrij
ding van de voorgeschreven maximum
snelheid. Als eerste moest B. M. S. uit
St. Niklaas (Belg.) zich verantwoorden.
Deze had als bestuurder van een luxe
auto in de kom van tie gemeente Oost-
burg te snel gereden. Ruim 80 km per
uur werd geconstateerd, in plaats van
de toegestane 50 km. per uur. Het von
nis was 80. Ais tweede moest F. T, H.
eveneens uit St. Niklaas zich verant
woorden voor té hard rijden. Als ver
ontschuldiging voerde hij aan, dat hij
(hxirdat hij stadslichten voerde,het
waarschuwingsbord te" laat opgemerkt
had. Hij kreeg J 70.
A. B.. landrechter te Karlsruhe
(Duitsland) had zijn auto in Cadzand
geparkeerd op een plaats waar dit niet
mocht:' op het Zwinpad. D. L., wacht
meester van de Rijkspolitie bereden-
groep Apeldoorn, had de auto daar zien
staan, en op zijn vraag aan de heer B.
die bij de auto stond of de wagen van
hem was, had deze bevestigend geant
woord. B. was niet ter zitting versche
nen, maar had een uitgebreide brief
naar het parket gezonden, waarin hij
verklaarde dat de wagen wel van hem
was. maar dat hij hem daar niet zelf
geparkeerd had. De wachtmeester had
aangenomen, dat de heer B„ die bij zijn
opend. In het gloednieuwe stadion in
Djakarta, dat 17 miljoen dollar heeft
gekost en dat met Russische hulp is
gebouwd, hoorden ruim honderddui
zend mensen de badmintonspeler Fer
ry Sonneville, die jarenlang triomfen
in Nederland heeft gevierd, de eed
afleggen.
auto was deze ook zelf had bestuurd,
maar kon zich ter zitting niet herinne
ren, dat hij dit inderdaad aan de be
trokkene gevraagd had. De officier van
justitie achtte een boete van 25 op
zijn plaats, maar de kantonrechter con
cludeerde bij gebrek aan bewijs tot
vrijspraak.
J. D., limonadefabrikant uit Amster
dam, had, als autobestuurder zo ge
noten van het prachtige gezicht van
het Belfort te Sluis, dat hij totaal niet
meer op zijn stuur en de weg gelet
had. Stees maar naar boven kijken
de was hij op de hoek Kapellestraat-
Meerminnestraat op een auto gebotst,
die hij omdat deze van rechts kwam,
voorrang had moeten verlenen. De
heer D. gaf het gebeurde grif toe,
doch zeide als verontschuldiging, dat
Hij, Sluis 's morgens vroeg zo prach
tig vond, dat hij helemaal vergeten
was op de wég te letten.
De kantonrechter, wiens hart als voor
zitter van de Prov. V.V.V. wat sneller
ging kloppen bij deze ontboezeming
over de schoonheid van Sluis, vonniste
conform de eis 35 maar sprak daar
bij de wens uit, dat de heer D. na het
betalen van de boete het voorval zal
vergeten, en Sluis nog vaak zal bezoe
ken. Let dan wel wat op uw stuur, was
de wijze raad, die de kantonrechter de
heer D. hierbij nog gaf
A. van der V. touwslager te Groede
had op 1 juli vanuit zijn tuin geschoten
op een nest jonge wilde eenden. Deze
jonge eenden kwamen vaak vanuit het
weiland in zijn tuin. De jacht is nog
niet geopend, en deze jonge eenden had
den nog niet voldoende veren om zich
vliegende uit de voeten te kunnen ma
ken. De officier, mr. Th. Lebret, vond
het misselijk, dat op dit jonge wild
werd geschoten. De geëiste boete was
dan ook niet mals: 100 alsmede ver
beurdverklaring van de buks. Met de
verbeurdverklaring werd 75 opgelegd.
Walcheren
AAGTEKERKE. Herv 10 ds Oosthoek
ARNEMUIDEN. Herv 10 en 2.30 kand
v. d. Bank. Geref 10 en 2.30 ds Van der
Linde. Geref gem 9.30 2 en 6 leesd
BIGGEKERKE. Herv 9.30 en 11 ds Kwast
OOMBURG. 10 ds Nauta, 7 ds v. d. Wind.
Geref 10.30 ds Van Enk
GAPINGE. Herv 2 ds v. d. Wind. Ge
ref 9.30 en 2.30 ds Boot
GRIJPSKERKE. Herv 10 ds v. d. Werff,
en 2.30 ds v. Dullemen
KLEVERSKERKE. Herv 10 ds Wieringa
KOUDEKERKE. Herv 9 en 10.45 ds Theu-
nissen, 7 ds Altena. Geref 9.30 en 7 ds
Elshout
MELISKERKE. Herv 2.30 ds Altena.
Geref 10 en 2.30 ds v. Heesen
MIDDELBURG. Herv Nieuwe kerk 10 ds
v. Boven, 7 ds Nauta. Oostkerk 9 ds
Dijkmeester. Koorkerk 10 ds v. Sanfcen.
Engelse kerk geen jeugdd. Jongeren-
kapel geen dienst. Eglise Wallonne 10.30
monsieur le pasteur J Risseeuw. Ev.
Bogardzaal 7.30 bidstond, Doopgez gem
geen dienst. Ev Luth gem 11.15 ds Ten
Rouwelaar. Geref Hofpleinkerk: 9.30 ds
Westerinck, 2.30 ds De Vries, 5 ds Van
Enk. Noorderkerk: 9.30 ds De Vries, 5 ds
Westerinck. Geref vrijgem geen opg.
Ger gem 9.30 2 en 6 leesd
NIEUW EN ST JOOSLAND. Herv 9 en
10.30 ds v Haarlem
OOSTKAPELLE. 10 ds Richard, 7 ds
Boogaart. Geref 10 en 3 ds v. Meche-
len. Ger gem 10 en 2.30 leesd
SEROOSKERKE. Herv 10 ds v. d. Wind,
2.30 ds De Boer. Geref 10 en 2.30 ds
v. d. Wouwe
ST. LAURENS. Herv 10 en 7 ds Kok.
Geref 10 en 2.30 ds Meijer
SOUBURG. Herv Oost 9.30 ds v. d. Schoot
jeugdd. 7 ds Haitjema afscheid.
West 9.30 ds Haitjema. Geref 9.30 en
2.30 ds Bohlmeijer. Geref vrijgem 9.30
ds Douma
VEERE. Herv 2 ds Wieringa. Geref
10 en 7 ds Streefkerk
VLISSINGEN. Herv St Jacobskerk 10 ds
Rothfusz, 5 ds Kwast, Johanneskerk 9.30
ds Doude van Troostwijk, 7 ds Kwast.
ref 9.30 en 2 ds van Egmond.
BORSSELE Herv 9.30 ds Ruster 2 ds
Vrijlandt Geref 10 en 2.30 geen opg.
COLIJNSPLAAT Herv 10 en 2.30 ds Dijk-
meijer Geref 10 en 5 ds MoOlhuizen
Oud Geref 10 en 3 leesd.
DRIEWEGEN Herv 10.30 ds d« Visser
Geref 9.30 en 2 ds de Craene.
ELLEWOUTSDIJK Herv 9.30 ds Blok.
GEER&DIJK Herv 10 ds Koode 2.30 dhr
de Kraak.
GOES Herv Grote kerk 10 ds Metselaar
7 ds Janssen Oosterkerk 10.30 ds v Cruij-
ningen Jeugdkerk-kapel 10 wika Hiensch -
Geref Westerkerk 10 ds Koolstra 5 ds
Stam Oosterkerk 9 ds Stam 5 ds Koolstra
Geref vrijgem 10 en 3 ds Hendriks
Ger gem 9.30 en 6 ds Honkoop 2.30 leesd
V.E.G. 10 en 5 Jeugdd Chr Geref 10
leesd 5.30 ds van Dijken.
'S GRAVENPOLDER 9.30 en 2 ds Klui-
ver Geref 10 en 2.30 ds Kats Ger
gem 9.30 2 en 6 leesd.
'S HEER ABTSKERKE Herv 9.30 dt Ham-
minga
'S HEER ABTSKERKE Herv 9.30 ds
2.30 ds Talma.
'S HEER HENDRIKSKINDEREN Herv 9
en 10.30 ds van Dijk.
HEINKENSZAND Herv 10 ds Blok 2.30 ds
Amesz Geref 10 en 2.30 ds Heiner.
HOEDEKENSKERKE Herv 9.30 ds Huls-
bergen 2 idem.
KAMPERLAND Herv 9.30 en 2.30 ds
Postma Geref 9.30 en 2.30 ds vd Stoel.
KATS Herv 10 en 2 ds Visbeek.
KATTENDIJKE Herv 10 mej Stok.
KLOETINGE Herv 9 ds v Cruijningen
10.30 wika Veenhoven.
KORTGENE Herv 10 ds van Liere 2.30
ds Amesz.
KRUININGENHerv 9 en 10.45 uur ds J H
J Hoffman. Geref 10 en 2.30 uur ds P
Joosse. Barendrecht. Ger Gem 9.30, 2
en 6 uur leesdienst. Ger Gem (Stations
straat 2) 9.30, 2 en 6 uur leesdienst.
HANSWEERT: Herv 9.30 en 6.30 uur ds J
Bronsgeest.
RILLAND-BATH: Herv 10 en 2.30 uur ds G
Blok. Geref 10 en 2.30 uur ds G O Don-
ner van Scheveningen. Ger Gem 9.30, 2
en 6 uur leesdienst. Vrij Evang Gem
Bath 10 en 2.30 uur student
Utrecht.
HavendorplOds^ornet Geref 9.30 «nkraBBENDUKK: Herv 9.30 en 9.30 uur ds!
Gerei vrijgem 4.30 ds} j yan Leeuwen Geref 9.30 en 2.30 uur!
ds B Fidder. Ger Gem 9.30, 2 en 6 uur!
Ger Gem 9.30 en 6 uur ds P Honkoop,
2 uur leesdienst. Vrije Evang Gem 10
en 2.30 uur ds D de Jonge. Ger Gem in
Nederland Langeville 29: 10, 1.45 en 5.45
uur leesdienst.
BIEZELINGE: Herv 10 en 2.30 uur ds D W
Koelman, Goes. Ger Gem 9.30, 2 en 6
uur leesdienst. Chr Geref 10 en 2.30 uur
ds J van Dijken.
LEWEDORP: Herv 10.45 ds Talma. Geref
10.45 en 2.30 ds Tiensinga.
NIEUWDORP: Herv 9.30 ds Vrijlandt, 2 ds
Janssen. Geref 10 en 2.30 ds Goeden-
dorp. Ger gem 9.30 2 en 5.30 leesdienst.
NISSE: Herv 9.30 wika Hiensch. Ger gem
9.30 2 en 5.30 leesd.
OVEZANDEHerv 10.30 dhr Hoogebrugge.
OUDELANDEHerv 9.30 en 2 ds Jonker.
WILHELMINADORP: Herv 10 ds Lindeboom.
WOLFAARTSDIJK: Herv 10 ds Van Liere,
2.30 idem. Geref 10 en 2.30 ds Mintjes.
Ger gem 9.30 2 en 6 leesd.
WISSENKERKE: Herv 10 dhr De Kraak,
2.30 ds Koole.
Tholen en St. Philipsland
BERGEN OP ZOOM: Herv 10 ds Assendorp,
7 ds Buinick. Ev Luth gém 10 prof J
Meinders. Ger gem 9.30 en 5 ds War-
ninck.
ST. ANN ALAND: Herv 10 ds Van der Haar,
6 ds Alblas. Ger gem 9.30 2 en 6 leesd.
Ger gem in Ned 9.45, 2.15 en 6.15 lees
dienst, wo. 29 aug. 7 ds Ligtenberg.
THOLEN: Herv 10 ds Alblas, 6.30 dg v d
Haar. Geref 10 en 5 ds Halsema.
Ger gem 10, 2.30 en 6.30 kand Harinck.
Chr Geref 10 en 6.30 geen opg. Prot
Bond geen dienst.
OUD VOSSEMEER: Herv 10 en 6.30 ds
Leenmans. Geref 10 en 2.30 ds Koning.
Chr Geref 10, 2.30 en 6.30 leesd.
STAVENISSE: 10 en 6 ds Zwanenburg.
Oud ger gem 9 30. 2 en 6 ds Slager.
ST. MAARTENSDIJK: Herv 9.30 leesd, 2 ds
v d Haar. Oud Geref 9.30, 2 en 6 leesd. PHILIPPINE: Herv geen dienst
Oud Ger gem 9.30, 2 en 6 leesd. RETRANCHEMENT: Herv 9.30* dhr De Vrie*
SCHERPENISSE: Herv 9.30 ds Binnekamp. - VEG 2.30 ds v d Molen.
2.3Ö ds Alblas. Ger gem 9.30, 2 en 6 ds SCHOONDLJKE: Herv 9.30 ds Brinkman
Elskamp. Geref 9.30 en 2.30 ds v Bottenbura
POORTVLIET: Herv 10 en 6 ds Van Dijk. SAS VAN GENT: Herv 9.W leesd' - Geref
Geref 10 leesd, 2.30 ds Halsema. Ger j __7 ds Gr&fe. esa Gepef
NOORDWELLE: Herv 10 ds v Liere.
NOORDGOUWE: Herv 9.30 vik Keiling.
NIEUWERKERK: Herv 10 ds Goudzwaard
Geref 10 en 5 ds Becker Chr geref
10 leesd, 3 dsvd Schaaf.
OUWERKERK: Herv 7 ds Groenewegen.
OOSTERLAND: Herv 10 en 5.30 ds Groene
wegen Geref 10 en 3 ds Van Grindhoven.
RENESSE: Herv 9 en 10.15 ds Zandee.
SCHAREND1JXE: Herv 11 vik Kelling
Geref geen opg.
SEROOSKERKE: Herv 2.30 dhr Malipaard.
SIRJANSLAND: Herv 10 en 6.30 ds Van
Vliet.
ZIEREKZEE: Herv Grote kerk 10 ds Beze*
mer, Gasthuiskerk 7 ds Bezemer en 10 ds
Spelberg Geref 10 en 5 ds Mulder
Chr geref 10 en 6 ds v d Schaaf.
ZONNEMAIRE: Herv 10 ds Duvekot, jeugdd
Geref 10 en 2.30 ds Huyser.
Zeeuwsch-Vlaanderen
AARDENBURGHHerv 10.30 ds Blom
Geref 10 en 3 ds Blokland.
AXEL: Herv 10 ds Ten Haaft, 2,30 ds v
Meeuwen Geref 10 en 3 ds v Leeuwen
Geref vrijgem 10 en 2.30 ds Veldman.
BIERVLIET: Herv 9.30 ds Evenhuis.
BRESKENS: Herv 9.30 ds Spaans Geref
10 en 7 ds Snoeij. VEG 10 ds v d Molen
CADZAND: Herv 9.30 ds Luuring VEG
9 ds Praas
GROEDEHerv 9.30 ds Doornik.
HOEK: Herv 10 ds v Meeuwen, 2.30 ds Ten
Haaft Geref 10 en 2.30 ds Verbeek- Ge
ref vrijgem geen opg.
HOOFDPLAAT: Herv 10 dhr Bekeer
HONTENISSE: Herv 9 ds Gramsber'gen.
HULST: Herv 10.30 ds Gramsbergen
NIEtrwvLIET: Herv 9.30 ds Brezei - VEG
10.30 ds Praas.
OOSTBURG: Herv 10 ds Schutte Geref 10
en 3 ds v Mechelen Geref vrijgem 10 «n
3 leesd.
gem 10, 2 en 6 leesd.
Douma
VROUWENPOLDER. Herv 10 ds De Boer.
Geref 10 en 2.30 kand Van den Brink.
Geref vrijgem 9.30 en 2.30 ds v. Gurp
WESTKAPELLE Herv 10 ds Bartlema
2.30 ds Oosthoek Herv Ev 9.45 en 2.45 dhr
Faassen Geref 9.30 en 2.30 ds van Til
Ger gem 9.30 2 en 6 leesd.
'T ZAND Herv 10.15 ds Altena 7 ds
Theunissen Gerefn 8.45 ds van Enk.
ZOUTELANDE Herv 9.30 en 7 ds van
Dullemen Ger gem 10 2.30 en 7 leesd.
Bevelanden
BAARLAND Herv 9.30 drs Bakker Ge-
Schouwen-Duiveland
STgafrNNA TER MUmEN: ^rv 11 ds Bon-
SLUIS: Herv 9.30 ds Boneaar
TERJrenz>Ne.rV en 10'30 ds' Cupédo.
Weern 3 ds'smit30 dS G™e Geref vrligem
Herv 10 ds Bergs-
leesdienst.
WAARDE: Herv 9.30 en 2 uur ds G E Hui- BROUWERSHAVEN: Herv 10 ds Van Oort
zing. Ger Gem 9.30, 2 en 6 uur leesdienst. Geref 10.30 ds Huyser, 2.30 ds Becker
KAPELLE: Herv 10 uur ds C Dolmoi, Geref vrijgem 10 en 2.30 ds Keizer.
Weert, 2.30 uur ds Kooren. Nisse. Gei' BRUÏNISSE: Herv 10 en 5 ds v d Sar
Kerk 10 en 5 uur ds J van der Leek. Geref 10 en 5 ds Den Heeten Ger gem WATERLANDKERKJF
WEMELDINGE: Herv 10 en 2.30 uur ds B 10 en 5 leesd Oud geref 10 en 5 leesd. I ma.
Zoodsma. Geref 10 en 2.30 uur ds A J BURGH: Herv 10 ds Saraber. IJZENDIJKEHerv A?o rf<j
L Hoogkamer. Ger Gemeente 10 en 4.30 DREISCHOR: Herv ds v d Sar. ZAAMSLAGHerv 10 rt* -in a
uur leesdienst. Vrije Evang Gem 10 en HAAMSTEDE: 10 en 7 ds De Boer Geref Grambergen Ger 10 en ptfrÜSL
2.30 uur ds J G Niewöhncr. 9. 10.30 en 5 ds Tiemersma - Chr geref Geref vrijgem geen oop 8 Ritz*m* -
VERSEKE: Herv 10 uur dhr M AUewijn, 10 en 3 ds Kleissen. 6 ZUIDZANDE' H«v 9 30 d5
Goes. 2.30 uur ds A Th Rothfusz, VUssln-KERKWERVE: Herv 10 ds Malipaard - Chr' ZOUTESPU1-' G-lref in ,n Wvik
gen. - Geref 9.30 en 2.30 uur ds J E Booy. Geref 10 en 6 ds v d Klis. j GerefvrljgemiOen 2 30 geen opg
