na moord op jonge vluchteling GAANDE, KOMENDE EN TERUGKOMENDE MAN Kirihio: gouverneur is al lang benoemd „Indonesiërs waren uiterst vriendelijk" Herhaling kunnen wij niet meer verdragen GEEN REDEN TOT VREUGD Spooktrein Brabant reed door en Limburg Na akkoord nieuwe drukte op Schiphol Winkeliers: geen duurdere sigaren TWEE SHOWS PER DAG MR. SCHÜRMANN OP RECEPTIE SURINAME ZOEKT NIEUW KREDIET IN NEDERLAND MACHINIST REDT BRAMENPLUKKER De Bilt: Warmer Wonderlijke aankomst van mevr. Reeser LOOS ALARM GEEN SPIJT NIET RANCUNEUS EDITH PIAF UIT HET ZIEKENHUIS MACHINIST WAS NIET WAKKER TE KRIJGEN ONDERZOEK KNALLEN EN STENEN Vakbonden zeggen c.a.o. groot-metaal op PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND WOEDE IN W.-BERLIJN GENERAAL WATSON: Van onze correspondent BONN. Met anti-Amerikaanse, anti-Russische en anti-Oost- duitse demonstraties hebben meer dan duizend woedende Westberlijners het afgelopen weekeinde uiting gegeven aan hun verontwaardiging over de moord op de achttienjarige Oostberlijnse bouwvakarbeider Peter Fechter. Zij en de Westberlijnse pers verweten de Amerikanen dat vrijdag avond een Amerikaanse mili taire patrouille geen hand had uitgestoken om de vlak voor de communistische muur door de volkspolitie neergeschoten Fechter te helpen. Inmiddels heeft de Amerikaanse garni zoenscommandant in Berlijn, generaal Watson, verklaard: „Een herhaling van dergelijke voorvallen kunnen wij niet meer verdragen, zij zou de ernstig ste gevolgen hebben." Zoals gemeld was Peter Fechter een van de twee Oostberlijnse bouwvak arbeiders die vrijdagmiddag probeer den over de muur en door het prik keldraad naar West-Berlijn te vluch ten. Wat zijn collega gelukte mislukte Fechter. Door kogels van de volks politie in rug en buik getroffen viel hij, juist toen hij over de muur wilde klimmen, in het prikkeldraad; daar lieten de volkspolitieagenten hem lan ger dan een uur liggen, hoewel de jon gen eerst luid roepend en later kreu nend om hulp smeekte. De Westber lijners moesten bij dit verschrikkelijke drama machteloos toezien. De drei gende machinepistolen van de volks politie verhinderden iedere poging tot hulp. „Lafaards" Opgewonden Westberlijners hebben zo wel zaterdag als zondag met luide kreten tegen de moord geprotesteerd. Zij floten Amerikaanse soldaten uit en riepen hen toe: „Lafaards! Ga naar huis!" Tot tweemaal toe bekogelden de Westberlijners gisteren waren het er zeker duizend een Russi sche legerbus met een regen van ste nen. Zelfs heeft een groep Westberlij ners officieel een aanklacht bij de jus titie ingediend tegen de Amerikaanse generaal Watson. Zij beschuldigen hem ervan dat hij absoluut niets heeft laten doen om de jonge Oostberlijner te redden. Andere Westberlijners me nen dat er vrijdag heus wel een Ame rikaanse militaire arts te vinden was geweest die met een Rode-Kruisvlag over de muur had kunnen stappen om de getroffen arbeider de eerste hulp te verlenen. Protest Generaal Watson heeft, een dag na de moord, scherp bij zijn Russische ambt genoot in Berlijn geprotesteerd. In het protest zegt hij: „Ik kan een derge lijke daad van barbaarse onmenselijk heid niet begrijpen. Ik moet u ver zoeken de macht die u in uw sector van Berlijn draagt, inderdaad uit te oefenen en te voorkomen dat het Oost- duitse regiem dergelijke terreurdaden langs de muur blijft plegen". Zaterdag is het. een zeventienjarig meisje wel gelukt door het prikkel draad van Oost- naar West-Berlijn te vluchten. Zij werd bij haar vlucht door een jongeman begeleid, die door scho ten uit de machinepistolen van de volkspolitie onderweg werd getroffen en vrij ver voor de sectorgrens werd opgepakt. Het meisje werkte zich evenwel door de prikkeldraadversperring heen en kwam ongedeerd, ondanks een regen van kogels, in West-Berlijn aan. De zeventienjarige Oostberlijnse bleek toen een dusdanige shock te hebben dat zij niet meer kon spreken. Pas na uren kon zij in een Westberlijns ziekenhuis haar naam en leeftijd op geven. In een gesprok dat de Westberlijnse burgemeester Brandt vorige week in Bonn met kanselier Adenauer had, heeft hij de wens te kennen gegeven dat de Westduitse regering bij haar bondgenoten zal pleiten voor een gro tere activiteit in de Berlijnse politiek vanwege de Russische plannen om met Oost-Duitsland een afzonderlijk vredesverdrag te sluiten, buiten de westelijke staten en Bonn om. Ons voorbeeld Het is namelijk duidelijk dat er een nieuw Russisch offensief tegen West- Berlijn dreigt. Zaterdag heeft de Russische premier Kroesjtsjef bij de huldiging van de Russische ruimte vaarders gezegd dat het nu toch wer kelijk tijd werd dat de Westelijke be- ztettingstroepen uit Berlijn verdwe nen. Als voorbeeld van de wijze waarop men door onderhandelen tot een akkoord kan geraken noemde hij de overeenkomst tussen Indonesië en Nederland. Van onze Amsterdamse redactie SCHIPHOL. Het is dit weekeinde op Schiphol een druk komen en gaan geweest van mensen, die op de een of andere wijze te maken hadden met Nieuw-Guinea. Uit New York arriveerden de twee Nederlandse onderhandelaars bij het Nederlands-Indonesische overleg: dr. J. H. van Roijen en mr. C. W. A. Schürmann. Uit die rich ting kwamen ook twee Papoea's aan, die zijde lings bij de besprekingen betrokken zijn geweest, zij het aan verschillende kanten: Nicolaas Jouwe en Frits Kirihio. Naar New York (en vervolgens naar Paramaribo) vertrokken twee vertegen- Dr. Van Roijen nodigde zaterdagmorgen, meteen na zijn aankomst New York, Nicolaas Jouwe uit deel te nemen aan de persconferentie, die hem wachtte. woordigers van de bij Hollandia levende (Indo nesische) Toegoenezen, die willen proberen naar Suriname te komen voor hun landgenoten het bestuur in Nieuw-Guinea overnemen. Uit Biak arriveerde in een van de volle vlieg tuigen van de K.L.M., die de laatste tij-d daar vandaan komen, de echtgenote van de opper bevelhebber van de Nederlandse strijdkrachten in Nieuw-Guinea, mevrouw Reeser. In tegen gestelde richting vertrokken in een vrijwel leeg vliegtuig. Rudi Carrell en zijn gezelschap om de Nederlandse militairen gauw nog even wat ont spanning te brengen. DR. VAN ROIJEN: ZEER BESLIST gaf dr. Van Roijen zaterdagmorgen zijn mening over het akkoord met Indonesië. „Het is de vaste overtuiging van onze dele gatie, dat het akkoord het beste was dat onder de gegeven omstandigheden kon. worden bereikt. Voor de rest moe ten wij er op vertrouwen dat Indone sië het akkoord loyaal zal nakomen". „Ik denk daarbij aan de rechten en belangen van de Papoea's. Zij zijn al tijd onze eerste en voornaamste zorg geweest. Er is veel bereikt en er kan waarschijnlijk nog meer worden be reikt. Tenslotte worden in het akkoord ook de grondrechten vrije menings uiting, recht van vereniging en verga dering van de Papoea's gegaran deerd". Reden voor vreugdebetoon zag dr. Van Roijen overigens op dit ogenblik niet. „Alles hangt af van de wijze waar op de overeenkomst zjl worden uit gevoerd". De ambassadeur kon in dit verband nauwelijks geloven dat president Soe- karno in zijn rede van vrijdag speciaal over intern zelfbeschikkingsrecht had gesproken. „In de overeenkomst is dit punt gedetailleerd opgenomen. Men kan het alleen als externe zelfbeschikking interpreteren". Toen de ambassadeur de kamer, waar hij zijn verklaring had afgelegd verliet, fluisterde hij iemand, die met hem in hetzelfde vliegtuig uit New York was gekomen, nog toe: „Veel suc ces met uw gesprek hier". Dat was Nicolaas Jouwe, uit wiens woorden vlak daarop teleurstelling en politieke ontgoocheling spraken. „Nederland is er als een aaltje tus senuit gegleden. Voor Nederland is het zo het beste. Laat ik de zaak van de Papoea's dan maar liever buiten laten, want de strijd van de Papoea's begint nu pas goed". „Wel maak ik mij zorgen over de houding van de Indonesiërs. De Papoea's zullen beslist niet alles slikken. Wan neer men geen militaire druk toepast, geloof ik, dat de Papoea's in 1970 vrij zullen zijn." In New York had de héér Jouwe onder meer bezoek gehad van Kirihio. Ik heb hem met enkele andere studen ten voor landverrader uitgescholden, vertelde hij. Van onze Amsterdamse redactie SCHIPHOL. Het is zaterdag morgen met de aankomst van me vrouw Reeser' en haar kinderen een wat wonderlijke zaak gewor den. Een auto van de marine reed tot de neus van het vliegtuig, waarin zij was gearriveerd. Toen de journalisten en fotogra fen de wagen naderden, werden zij door politiemannen van de lucht haven tegengehouden. Mevrouw Reeser mag niet worden gefoto grafeerd en zij wenst de pers niet te woord te staan, zo kregen zij te horen. Vervolgens reed de wagen het platform af, zonder de douane, de quarantaine-afdeling van de lucht haven en de marechaussee te pas seren, een privillege dat gewoon lijk alleen vorstelijke personen is toegestaan. Dit alles was gebeurd op speciaal, verzoek van de Koninklijke Mari ne, zo vernamen wij later. Alleen... er was een misverstand. De foto grafen hadden wel hun werk mo gen doen. Dat hadden de politie agenten, uit hun opgekregen orders, weer niet begrepen. uit DEN HAAG. D® federatie van si garenwinkeliers heeft geprotesteerd -te gen de voorgenomen verhoging van de prijzen van sigaren. De kleinhandela ren menen, dat er geen noodzaak tot prijsverhoging bestaat gezien de toege nomen mechanisatie en de veelheid van merken in een groot aantal prijsklas sen. Er is bovendien de laatste jaren een stijgende vraag naar goedkope sigaren, hetgeen blijkt uit de daling van de prijs. Het publiek is ondanks de geste gen welvaart niet bereid of niet in staat een hogere prijs te betalen. Bij een prijsverhoging is dus niemand ge baat, meent de federatie. SCHIPHOL. De aankomst van dr. Van Roijen en Nicolaas Jouwe heeft zuiver technisch gesproken op Schip hol enige spanning verwekt. De reden daarvan was het Radiogra fische bericht van de gezagvoerder aan de verkeerstoren dat hij veronderstelde een lekke band te hebben. Voor het landingsgestel zou dit eventueel gevaar lijke complicaties met zich mee kunnen brengen. Een onmiddellijk na de lan ding ingesteld onderzoek wees echter uit, dat er niets aan de hand was ge weest. Rudi Morley Carrell vertrok en Tonny Eyk zaterdagmiddag met Philippine Aeckerlin, Marijke van Schiphol om de militairen „juist nu" ontspanning te brengen. RUDI CARRELL: SCHIPHOL. Voor Rudi Carrell en zfjn kleine cabaretgroepje is het voor lopig drie weken lang werken en lachen in Nieuw-Guinea. Zaterdagavond ver trok hij samen met Marijke Morley, Philippine Aeckerlin en de accordeonist Tonny Eijck naar Biak. Het gezelschap wordt uitgezonden onder auspiciën van de Stichting nationaal thuisfront. Of ze het niet geloofden, dat het een beetje aan de late kant was? Rudi Carrell vond van niet. Die jongens zit ten daar duimen te draaien, nu meer dan ooit. Dus moet je "ze een beetje ontspanning brengen. Pakketten lappen ze aan hun laars. Artisten willen ze er hebben. Daarom vinden we het extra leuk om te gaan. Ik wil in Nieuw- Guinea twee voorstellingen per dag geven en we brengen allemaal ons eigen repertoire. In mijn programma heb ik verder ruimte opengelaten om per voor stelling een paar millitairen te laten meewerken. Dat houdt de stemming erin. Frits Kirihio viel, ook na aankomst uit New York, op Shiphoi zijn verloofde in de armen. Zij volgt een opleiding in Nederland. Kirihio niet meer. Het meestal onbewogen gezicht van de Papoeastudent Frits Kirihio straalde toen hij zaterdagmiddag plaats nam in dezelfde stoel, waarin enkele uren eer der ambassadeur Van Roijen en de viee-voorzitter van de Nieuw-Guinea Raad, Nicolaas Jouwe, hun contraste rende verklaringen over het akkoord van New York hadden afgelegd. Ook Kirihio was uit New York op Schiphol aangekomen. „Ik ben uiter aard zeer verheugd over het akkoord en ik ben bijzonder blij, dat de daarin vervatte interim-periode zo kort moge lijk is gehouden", zei hij. „Er kan nu direct worden begonnen met de op bouw." Het kostte enige moeite om Kirihio op dit punt tot een concrete uitlating te brengen, maar na enige aarzeling gaf hij toe: „Ik ben alleen nog naar Nederland gekomen om mijn zaken hier te liquideren. Over vijf dagen vertrek ik weer. Naar Djakarta." „In Nederland is mijn rol afgelopen en het spijt mij niet, want ik heb hier onder mijn mede-studenten, Papoea's zowel als Nederlanders, veel tegen stand ondervonden. In Djakarta zal ik onder meer de functie van afgezant van de Partei Nationaal vervullen." „De Parna is namelijk gevraagd men sen uit te zoken. die capabel zijn om ria 1 oktober leidinggevende functies te bekleden. Daartoe is voorlopig een commissie van 21 Papoea's samenge steld." „Een toekomstige gouverneur? Na tuurlijk, die is al lang benoemd", glim lachte Kirihio. „Het is een Papoea en ik heb al me<t hem gesproken. Wij wil len echter ook mensen van buiten de Partei Nationaal, bijvoorbeeld Papoea's uit kerkelijke kringen." De mogelijkheden voor Nederlanders in het nieuwe West-Irian? „Als de zaak in de interim-periode nu maar soepel marcheert. Dan zullen we graag aan Nederlanders en vooral zij die straks in dienst staan van de Ver enigde Naties een adviserende taak opdragen. Dat is ook de opvatting van minister Subrandrio". Zie verder pag. 2 Met bajonet op geweer Het is in West- Berlijn de laatste twee dagen zeer onrustig geweest. Duizenden West berlijners hebben gedemonstreerd te gen de moord die de Oostberlijnse volkspolitie vrijdag heeft gepleegd op een vluchteling. Telkens trachtten grote groepen men sen op te rukken naar de befaamde muur en telkens kwam de Westber lijnse politie, zo rustig mogelijk, in het geweer om de demonstranten te rug te dryven. Zij kon echter niet verhinderen dat za terdag en zondag aanvallen werden gedaan op autobussen met Russische militairen die een bezoek aan West- Berlijn brachten. Twee maal werd een bus met stenen bekogeld. Een in het nauw gebrachte Russische buschauffeur wist niet heter te doen dan in te rijden op de woedende menigte demonstran ten. Hij werd tenslotte door Ameri kaanse militaire politie ontzet. Gisteravond nam Amerikaanse politie met de bajonet op het geweer de taak van de Westberiynse politie over. Zij dreef de Westberlijners terug van de muur en herstelde de rust. BESANQON. De zangeres Edith Piaf, die vrijdag opgenomen moest wor den in het ziekenhuis van Besangon, is gisteren als genezen ontslagen. Zij ver liet het ziekenhuis samen met haar Griekse verloofde Theo Sarapo. Edith Piaf was opgenomen omdat zij opnieuw een inzinking had gekregen. Het bleek echter dat haar toestand geen aanleiding was om haar langer in het ziekenhuis te houden. Zij verklaarde haar voor enkele dagen onderbroken toernee door Frankrijk nor maal voort te zetten. (Ingezonden mededeling) 47 kleurstalen EEN PRODUKT VAN 10ct in de winkel DE SIKKENS OROEP Van een onzer verslaggevers WEERT. De goederentrein, die verleden -week maandagavond van Eindhoven naar Maastricht reed met een gemiddelde snelheid van tachtig kilometer, heeft ongeveer vijftien kilomter zonder toezicht af gelegd. De machinist M. uit Maas tricht is of in slaap gevallen of dermate afgeleid geweest dat hij vier onveilige seinen niet heeft ge zien. Dat er geen brokken van zijn ge komen is voornamelijk te danken aan de omstandigheid, dat er geen andere treinen in dit nog met seinarmen be veiligde baanvak reden en aan de op lettendheid van het spoorwegpersoneel in Budel en Weert, dat groot alarm sloeg. Pas gisteren is deze gang van za ken aan het licht gekomen, doordat de Roermondse officier van justitie en zijn collega in Den Bosch aan een onderzoek zeiden te willen beginnen. Maandagavond vertrok omstreeks negen uur de trein normaal uit Eind hoven. De machinist had oral half een Roermond moeten passeren en tegen tweeën in Maastricht, zijn woonplaats aan moeten komen. De man moet, voor zover uit het interne onderzoek is gebleken, vlak voor Weert in een droomtoestand zijn geraakt of in slaap zijn gevallen. Voor de blokpost Budel merkte een attente spoorman iets ongewoons aan de trein. Hij dacht aan een mecha nisch defect en waarschuwde de vol gende blokpost, waar het sein op rood werd gezet. Toen de trein daar met onverminderde vaart doofheen reed, ging men denken aan iets an ders dan een materiaalfout en werd er groot alarm geslagen. Langs het hele verdere baanvak naar Roermond werden uitgebreide maatregelen genomen om de trein, die rustig zijn tachtig kilometers per uur bleef volhouden, tot stoppen te dwingen. Tien kilometer achter Weert, bij Keipen, werden klapsignalen op de rails gelegd. Even verderop zwaai den arbeiders van de NS met rode lampen. Spoormannen slingerden ste nen tegen de ruiten van de bestuur derscabine, waardoor een van de rui ten brak. De bestuurder merkte niets. Acht kilometer verder, bij Baexem lag opnieuw een hele serie knalsigna len. Voor het rode sein na Baexem stond de trein plotseling stil. SCHIPHOL De Nederlandse permanente vertegenwoordiger bi) de'Uno mr. C. W. A. Schürmann, die gistermiddag op Schiphol aankwam, was twee dagen tevoren nog te gast geweest op een Indonesische re ceptie ter ere van Onafhankelijk heidsdag. De Indonesiërs waren uitgesproken vriendelijk, zo vertelde hij gisteren. Niemand had hem echter precies kun nen vertellen wat president Soekarno in zijn rede met interne zelfbeschik king had bedoeld. „Ik heb er verder ook geen reacties op gekregen", aldus mr. Schürmann. Commercie De heer Schürmann stipte nog even aan, dat er met opzet in het akkoord geen zwaartepunt is gelegd op de par ticuliere commerciële belangen in Nieuw-Guinea. Daarvoor is alleen een juridische grondslag gelegd. De uitvoe ring ervan zal geval voor geval door de belanghebbenden zelf moeten wor den behandeld. Over de nieuwe betrekkingen tussen Nederland en Indonesië zei hij: ik ver wacht, dat deze betrekkingen spoedig zullen worden hervat. Er is echter één ding: Indonesië heeft de relatie met ons land verbroken. Het zal die weer moe ten herstellen. De heer Schürmann had. anders dan ministers Luns, niet de indruk dat Amerika ons land in de steek had ge laten. „In het geval van een eventuele militaire operatie hadden we nooit op de steun van Amerika kunnen rekenen, maar bij het sluiten van het akkoord stond Amerika op bepaalde onderdelen wel degelijk achter ons", zo zei hij. Onmiddellijk klommen spoormensen in de bestuurders cabine, waar zij een beduusde bestuurder vonden, die zich in het begin niets kon herinneren. Omdat de dodemans knop, de auto matische beveüiging van alle diesel- lokomotieven, ingedrukt stond leek het niet waarschijnlijk, dat M. de hele rit werkelijk geslapen had. Er wordt eerder gedacht aan een sterke psy chische druk, die herat van een stuk van zijn reactievermogen heeft be roofd. De man, die de trein die nacht vei lig naar Roermond heeft gebracht, is naar de rangeerdienst overgeplaatst in afwachting van verdere maatrege len. PARAMARIBO. De Surinaamse mi nister-president mr. Emanuels komt vol gende maandin Nederland besprekin gen voeren over de financiële moeilijk heden, die zijn land doormaakt. De minister-president zei eind vorige week in een radiorede al dat zijn land probeert een lening op langere termijn te krijgen voor de uitvoering van het tienjarenplan. Lukt dat niet, dan wil het proberen de Surinaamse bijdrage in het plan te verlagen, opdat het tempo, waarin het plan thans wordt uitgevoerd niet behoeft te worden afgeremd. Zoals gemeld betaalt Nederland een I derde deel van de kosten van het plan, I en schiet het een derde deel aan Suri name voor. Suriname zelf moet voor het resterende derde deel zorgen. In de afgelopen vier jaar zijn 28 miljoen Su rinaamse guldens (56 miljoen Neder landse guldens) aan het plan uitgege ven. Suriname schijnt dat niet vol te kunnen houden. De directeur van de Surinaamse bank heeft in Nederland vijf dagen lang be sprekingen gevoerd met de directie van de Nederlandse Handelmaatschappij, de moederbank van de Surinaamse Bank. Hij wilde zondag bij zijn vertrek naar Paramaribo niets zeggen over het ver loop van die besprekingen. Mr. Emanuels ontkende in zijn radio rede pertinent dat Suriname devaluatie- plannen heeft. AMSTERDAM. De collectieve ar- beidsovereenkpmst voor de grote me taalindustrie is opgezegd door de drie vakorganisaties. In een brief aan de federatie van de werkgevers hebben zij meegedeeld dat zij de overeenkomst niet ongewijzigd willen verlengen. De Metaalkoerier, het orgaan van de Algemene Nederlandse metaalbewer- kersbond, verwacht dat de volgende maand de onderhandelingen over een nieuwe c.a.o., die op 1 januari van kracht zou moeten worden, zullen be ginnen. WOERDEN De trein Amsterdam Rotterdam die zaterdagavond tegen zes uur in Woerden moest aankomen, was ruim vijf minuten te laat, doordat hij bij Breükelen had moeten stoppen voor de veertienjarige Evert de Graaf. De jon gen had langs de spooribaan bramen ge plukt en stak ineens de baan over. Slechts door de „dodemansknop" in werking te stellen, kon de machinist het leven van de knaap redden. Weersverwachting van het K.N.M.I. in De Bilt, geldig tot vanavond: Aanvankelijk plaat selijk opklaringen, later meer bewol- Meestentijds weer, behou- een kans op enkele onweers buien. Zwakke tot matige wind uit oostelijke richtin gen. Iets warmer. MIESJE: Voor zo lang 't duurt! 21 Augustus: zon op 5.32, onder 19.53; maan op 22.55, onder 12.42. Directeur. JACQ, DE SMIT; Chefred.: G. J. Breuker. Kantoren te: Middelburg, Plein 1940 nrs. 6—8, Postbus 26. Giro 116666, telefoon 01180—2009 «n 4469. Goes, Lange Vorststraat 84, Postbus 4, telefoon 011006901. Vlissingen, Nieuwendijk 33, Postbus 24, telefoon 01184—3224. Terneuzen, Nieuwstraat 40, Postbus 53, telefoon 01150—3189, Zierikxee, Havenpark 24, telefoon 01110—2991. Zeeuwsen Dagblad 17e JAARGANG no 5133 Abonnementsprijs t 0,62 p. w„ 1 8,06 per kwartaal Losse nummers 13 cent Advertentietarieven op aanvrage Rubriek Kabouters 7 cent per woord met een «ïinimum van 1, Maandag 20 augustus 1962

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1962 | | pagina 1