TRADITIE VAN BROM I ;EEFT VOORT IN UTRECHT Dusée en zes gezellen in nieuwe werkplaats ,OEHOEROEJURK haar kleren ergens anders Bungalow van kunststof van Nederlandse stoffen Zaterdag 4 augustus 1962 ZEEUWSCH DAGBLAD Pag. 7 GEEN OPVOLGERS Mosley heeft nog idealen over Student spioneerde voor Oostduitsers: celstraf TRADITIE VOORTGEZET EMAILLEREN DEZELFDE RICHTING NEDERLANDS ONTWERP ZILVER EN GOUD IN DE HERENMODE GEDRAPEERD Babysitters stelden orde op zaken HARRY MOOTEN NAAR NIEUW-GUINEA FAMILIE YON MECKS HEEFT EEN KLEIN MODEHUIS IN PARIJS BEROEMDE DOCHTER EIGEN COUTURE Italianen wonnen wedloop door Mont Blanc Uitvinder elektronische microscoop overleden Philippijnen wijzen rijke Amerikaan uit Uw vrije tijd brengt geld op! Getogen naar den dom Is Gerard Bartel Brom Jan Hendrik bij Sint Jan Voltooit zijn vaders plan Het ambacht is herleeft Wat Jan-Eloy dan geeft En Leo siert het land Gesloten is dit pand In een atelier als een laboratorium emailleert de hobby en tweede werk, naast ruim dertigjarige Louis Dusée: zijn de edelsmeedkunst. Van de redactie voor de vrouw IN UTRECHT werd een oude edelsmidse voorgoed gesloten. De hierbij afgedrukte regels die zijn ingebeiteld in een gevel steen in een statig huis aan de Drift, zullen de herinnering wakker houden aan de vroegere bewoners en de tintelende bedrijvigheid van toen. Het gedicht verhaalt heel in het kort de geschiedenis van het edelsmidgeslacht Brom. Het werd gemaakt door de dichter Jan Engelman, een vriend van de familie Brom. Een geëmailleerde armband gemaakt door Louis Dusée. De armband is bedoeld als huwelijkscadeautje. Charmant ideetje van Dusée: twee vogeltjes wippen van tak op tak, om elkaar tenslotte te vinden. We schreven het versje over van de gevel van het oude huis in Utrecht. Toeristen keken daarbij in het rond en vroegen zich at, wat hier voor bijzonders te zien was. Buitenstaanders zeggen die acht rij mende regels niet veel. Oude Utrech tenaren en ingewijden des te meer. In die regels, in dat huis en in die gebeitelde data 1856-1962 ligt een brok vaderlandse ambachtskunst van een eeuw, nee van eeuwen be sloten. De Broms maakten immers niet alleen smeedkunst voor kerken, paleizen en fabrieken. Zij herstelden eveneens oude kunstwerken die, óók met de hand, eeuwen geleden door nijvere ambachtslieden gemaakt wa ren. Het beste voorbeeld daarvan is wel de reliekschrijn van Sint Ser- vaas uit Maastricht, de zogenaamde „Noodkist", die ook het laatste werk van de Broms was. De Broms leken een soort nabe staanden van Middeleeuwse hand werkslieden, die het leven versier den met ornamenten in goud, zilver, brons en edelstenen. Reliekschrijnen, een cadeau voor Prinses Beatrix, een, kromzwaard voor Eisenhower, de sierlijkste ringen en armbanden werden door deze edelsmeden ge maakt. Leo Brom, de laatste tak van de familie, was nog een van de weinigen in Nederland die met zijn gezellen het interieur van kerken met edelsmeedkunst verfraaide, of dat nu modern verantwoord of in een hernieuwde oude stijl was uit gevoerd. Leo is er sinds enkele maanden mee opgehouden. Het werk werd te vermoeiend. Opvolgers waren er in de familie niet te vinden. Het pand aan de Drift werd verkocht. Spoedig zal in dit huis, dat op de monumen tenlijst staat, een afdeling van de Utrechtse universiteit ondergebracht worden. Betekent dit, dat de uitgebreide kunst van de Broms is uitgestorven? Niet helemaal of helemaal niet. Dat hangt er van af. Immers, een assis tent die van jongs af aan tussen de hamerende en beitelende handwerks lieden en de bazen Brom in de edel smidse heeft gewerkt, is voor zich zelf begonnen. Zes van de ongeveer vijftien handwerkslieden van de oude edelsmidse, zijn bij hem komen wer ken. In een grote werkplaats in „een huis in de rij" van nu, dat LONDEN (Reuter). Op het hoofd kantoor van de Britse nationaal-socia- listische partij komt vandaag een aantal zwarthemden bijeen, compleet met hoge laarzen en het nazi-em bleem. Zij zullen een week lang confereren over nationaal-socialisti- sche „idealen". Zij willen morgen avond in Londen een bijeenkomst houden onder het motto: „nationaal- socialisme, de wereldbeweging voor de blanke". Voorts lopen zij met plannen rond om van 15 tot 17 augustus in Enge land een wereldcongres te houden. De Britse minister van binnenlandse zaken, Henry Brooke, heeft echter al laten weten dat hij buitenlanders die aan het congres willen deelnemen, niet in Engeland zal toelaten. In Manchester is donderdagavond een comité opgericht dat een cam- pa,?ne,_ teëen de nationaal-socialisti- sche beweging in Engeland wil orga niseren. KARLSRUHE (AP)' De 27-jarige Duitse student Arthur Kohier, die zich bij een schermvereniging had aangesloten om zijn medestudenten te kunnen bespione ren, is gisterm door het Westduitse fede rale hooggerechtshof tot 2Vz jaar veroor deeld. Kohier had zeven jaar lang ge werkt voor de Oostduitse inlichtingen dienst. Na een intensieve scholing in de tech niek van het spioneren had Kohier gere geld rapport uitgebracht over de stem ming onder de Westduitsers. Hij volgde daarbij alle aanwijzingen van Oostduitse zijde, tot de keuze van zijn vriendinnen toe, getrouwelijk op. vreemd contrasteert met het oude Kanunnikenhuis aan de Drift hoopt de ruim dertigjarige Louis Dusée „de beste tradities van het befaam de familiebedrijf te doen herleven". Louis Dusée spraken wij in zijn woonhuis, ook in Utrecht, dat een flink aantal bushaltes van het cen trum was verwijderd. Een slanke man, zorgvuldig gekleed met afge wogen kleurencombinaties, met het rustige, haast droge, ingetogen ge zicht van een kunstenaar, die het fijne werk doet. In Tilburg werd hij geboren en aan de Tilburgse kunst nijverheidsschool studeerde hij voor tekenleraar. Toen hij bij Brom kwam werken, wist hij niets van de edel smeedkunst af. Door steeds maar geconfronteerd te worden met het werk van zijn leermeesters, leerde hij het vak en ging hij zich eraan hechten. Van de gebroeders Jan Eloy Brom (in 1954 gestorven) en Leo Brom leerde hij het ontwerpen en het edelsmeden. Van Johanna Brom, een zuster van de broers en meesteres in emaille ren, keek hij de kunst van het emailleren af. Later werd hij zelf standig ontwerper bij de „firma". Hij maakte de ontwerpen voor de verschillende opdrachten, die door de handwerkslieden werden uitge voerd. Sympathieke, geduldige men sen die nog geest hebben voor het oude handwerk, zegt Dusée van deze ambachtslieden. „Zij zijn echter steeds moeilijker te krijgen. Het is een beetje vreemd dat deze knappe vaklieden officieel betaald dienen te worden volgens het c.a.o. van het kleinmetaal." Voorlopig kan Louis Dusée zijn zaakje (voor zover er bij deze kunst van een zaakje sprake is) vrolijk bekijken. De telefoon wil niet stil zijn en de kunstenaar wipt met zijn autootje heen en weer van zijn werk plaats naar zijn flat waar zijn vriendelijke donkerharige vrouw niet te vergeten zijn tweede werk en hobby wacht: Emailleren, een werk, dat niets te maken heeft met wilde, spontane kunstuitingen en eerder la boratoriumwerk genoemd kan wor den. In een haast steriele ruimte email leert Dusée. In het Utrechts Centraal Museum hangen van hem geëmail leerde panelen; gestyleerde figuren, fantastisch warm van kleur. De de kenale kerk in Venlo is nog in de tijd van de Broms verrijkt gewor den met een reliekschrijn, dat met emaille is bekleed, voornamelijk van Dusée's hand. Wat zijn de laatste opdrachten voor de edelsmidse Dusée? Onder andere een burgemeestersketen voor de burgemeester in Zaanslag in Zee land, vertelt Dusée. Hij laat de ont werptekening zien. „Zaanslag, zo heb ik bedacht, kan zwaluwslag beteke nen; als experiment maak ik er dus allemaal zwaluwwieken van." Kri tisch bekijkt hij de tekening op een afstandje. De telefoon rinkelt. Het gaat over een zilveren armband, horen we. Du sée geeft een bevriende klant sug gesties. ..Van een sieraad maak ik graag iets heel persoonlijks", ver telt hij ons later. „Iets dat slaat op het karakter van de vrouw of op spe ciale gebeurtenissen. Het werk dat de Broms hebben neergelegd, is opgepakt door de „aan genomen kunstzoon Dusée". De tradi tie zal voortleven. De wijdverspreide traditie van de Broms. „Brom had naam door traditie", zegt Dusée. „Ook opdrachtgevers die niets wilden weten van moderne kunst, vertrouw den hun wens aan het atelier Brom toe." Louis Dusée wil een dergelijke goe de naam eveneens aankweken. „Het moet gaan", zegt hij. „Ik ga gewoon in dezelfde richting verder." Opvolgers, wordt daar al aan ge dacht in huize Dusée? De candi- daatjes huppelen door de gezellig in gerichte huiskamer. Jeroen is drie jaar en Marike vier. Ze zijn nog zo klein, zegt papa en tilt de pukkies op zijn knie. Het oude huis aan de Drift in Utrecht waar een eeuw lang aan een Nederlandse traditie gewerkt werd. De geschiedenis van de familie Brom, staat vermeld op de gevelsteen tussen de ramen beneden. MAARSSEN Bij de Wilgenpias in Maarssen wordt c'ruk gebouwd aan een bungalow van kunststof die op 16 augustus gereed zal zijn. Het zal de eer ste bungalow van dit soort in Nederland zijn. De bungalow wordt in Dekaphan platen opgetrokken. De platen hebben een dikte van tien millimeter, zijn heel licht van gewicht, onbrandbaar, weer- en vochtbestendig, geluiddempend en sterk isolerend. Zij bieden dezelfde weerstand als een ste nen muur van achttien centimeter dikte, hoewel de wanden die er uit worden op gebouwd, voor zeventig procent licht doorlaten. Ook voor de inrichting van deze lichte, makkelijk op te bouwen bungalow zal veel kunststof worden gebruikt. Het ar chitectenbureau Ir. L. J. Heijdenrijk heeft deze eerste Nederlandse bunga low van kunststof ontworpen. Als het sta len skelet is geplaatst, kunnen handi ge „doe het zeivers" de bungalow zelf afbouwen. Er zijn twee uiteenlopende richtingen in de nieuwe mode voor heren, aldus een groep herenkledingfabrikanten uit zeven Europese landen. De heren en mis schien ook wel dames van de groep („Euro 7") moesten kiezen tussen de Franse stijl en de Engelse. Ze kozen de Engelse „look" en die behelst het volgende; Er zijn twee knopen in plaats van drie aan een colbert dat slankafkle- dend is met een vloeiende schouderlijn waarvan de voorpanden van het jasje aan de onderzijde iets meer zijn weg gesneden en ook de revers iets meer zijn afgerond. De kleuren? Sprankelend: zilverachtig grijs, spaans blauw en goud beige. Vloeren wrijven wordt tot een ware hobby met behulp van de nieuwste vloerwrijver die mevrouw staande kan bedienen. Ook hierbij is alles van plastic vervaardigd: de lange steel waaraan het wrijfapparaat is beves tigd en een fles die met de opening naar beneden gericht is. In de fles kunnen alle soorten was gegoten worden. Door luchtigjes op de steel te drukken komt er uit de fles een beet je was die verspreid wordt met de wrijver. Die laatste is omwikkeld met een schuimplastic hoes die verwisseld kan worden. -Jf „Geeft rust en kalmeert de zenu wen" staat er op een pakje kauwgum. Een bijzonder pakje kauwgum is dat want het is niet bestemd voor het ro ken aflerende heren maar voor onrus tige honden die alle kostbare fauteuils aan stukken plegen te knabbelen. De gum bestaat uit een reepje taai uit gedroogd runderhuid van ongeveer tien bij vier centimeter. Die huid is volko men verteerbaar. Dus geplak onder aan het hondenmandje is er voor de hond niet bij. Behalve voor knabbelende hondjes is er ook nieuws voor bijtende pluto's. U weet wel, van die honden die alles stuk bijten, ook hun rubber honde been. Daarvoor in de plaats zijn nu nylon benen gekomen; benen van on breekbare kunststof, die goed voor het hondegebit is. Shampoo voor honden is iets waar mee het vrouwtje blijer zal zijn dan haar hond. Heel goed voor de zware vacht is een desinfecterende sham poo in een tube, die bestemd is voor enkele wassingen. •H- Van hondenartikelen naar honden weer was al winkelend maar enkele meters. Die Nederlandse regen wordt met een leuke trenchcoat die wij in een etalage zagen tot een minder sombere zaak gemaakt. De jas was niet zoals gewoonlijk van effen nylon vervaardigd maar van een vrolijk zwart-wit ruitje. Bij de jas hoort nog een origineel hoedje en een etui van hetzelfde ruitje. Ons speurwerk in de stad leverde dit keer verder nog de volgende prakti sche goedkope plastic artikelen op: Een klein rekje voor de badkamer waarin vier openingen voor tanden borstels, een houder voor een beker en een vakje voor de tandpasta, ver vaardigd van stemmig zwart plastic. Een zeefje om meel zonder ver moeiende armbewegingen fijn te ma len. Men neemt een schep meel met het zeefje dat eruit ziet als een be ker. Door aan het handvat daarvan te knijpen gaat een as binnenin draai en en het meel valt fijngemalen onder de beker vandaan. Een plastic hoes om allerlei baksels tegen vliegen en dergelijke te be schermen. Dit „vliegenkastje" heeft de vorm van een halve bol, is vervaar digd van geperforeerd plastic en voor zien van een ringvormig handvat. Een pedaalemmer waarbij door op het pedaal te trappen de deksel niet opengaat, maar een bak uit de wand naar voren springt. De bak is op een voudige wijze uit het omhulsel te ha len en kan daarom ook goed worden schoongemaakt. ]\JAIROBI, Kenya. Vrouwen in Kenya geven wel op een heel bijzon- dere wijze uitdrukking aan haar emancipatie. Zij dragen een jurk die het symbool is van de bevrijding van de oude traditie. Een traditie die de vrouw alleen zag als een wezen, dat tot taak had de kinderen te baren, water te halen en houtblokken binnen te brengen. Die jurk wordt de „oehoeroejurk" genoemd. Oehoeroe betekent vrijheid. Mevrouw Perez Ang'awa, een 28-ja- rige lerares en echtgenote van een arts in Nairobi, is ermee begonnen de vrouwen in Kenya eens iets anders te doen dragen dan de traditionele kle dij, gemaakt van dierenhuiden, of de afleggertjes van Europese vrouwen. „Ik voelde me een beetje beschaamd en jaloers", zo vertelde mevrouw Ang'wana, „toen ik in Engeland was en daar meisjes uit Nigerie, Ghana en Aziatiscne landen in sierlijke kledij zag, terwijl Kenyaanse vrouwen geen goede eigen klederdracht bezitten." In Kenya ging mevrouw Ang'wana toen alle bazars langs, op zoek naar geschikt materiaal voor een eigen kle derdracht. Zij vond tenslotte stoffen van Nederlands fabrikaat, die geschikt waren voor de fabricage van oehoeroe- jurken. Deze stoffen waren afkomstig van een textielfabriek in Helmond, die speciale imprimé's voor Afrika maakt. De pionierster kocht vier meter van de stof en ging daarmee als volgt te werk. Zij knipte het materiaal in twee lange stukken, die zij heel eenvoudig om haar lichaam drapeerde. Zij accen tueerde de heupen door vier lagen stof over elkaar te plooien. Linten ge bruikte zij, om het geheel bij elkaar te houden. Naaien kwam er aan de oehoeroejurk niet te pas. De jurk van mevrouw Ang'awa sloeg in. Al spoedig bootsten vrouwen verenigingen haar creatie na. Op def- NEW JERSEY. Zes zestienjari ge Amerikaanse babysitters uit New Jersey vinden dat echtparen wel een beetje meer respect voor hun kinder oppas mogen opbrengen. De meisjes gingen samenwerken om zichzelf te gen de ouders van de kinderen te be schermen en om orde op zaken te stellen. De inhoud van het volgende hand vest dat de meisjes opstelden dient misschien als voorbeeld voor Neder landse babysitters die zakelijk willen optreden. De babysitters moeten het bedrag ontvangen dat hen beloofd werd. (ta rief van het zestal: 50 cent per uur tot middernacht en 75 cent per uur na middernacht en in de middag). Babysitters dienen ten minste een dag van te voren gewaarschuwd te worden, behalve in noodgevallen. De ouders moeten niet ook nog de kinderen van de buren onder de zor gen van hun oppas plaatsen. Babysitters dienen er van te voren van in kennis te worden gesteld als het t.v.-toestel het niet doet. Men mag van babysitters niet ver wachten dat zij ook nog het huishou den doen. AMSTERDAM. De accordeonist Harry Mooten vertrekt 22 augustus naar Nieuw Guinea. Hij gaat samen met het gezelschap waar ook de Blue Diamonds deel van uitmaken. Mooten blijft een maand overzee. ANOUSHKA koopt PARIJS. Vroeger kende haast niemand in Parijs het echtpaar Von Meoks. Dit seizoen valt deze naam echter nogal eens tussen de dure klanken Bohan, Balmain en Laurent, in de zwierige Parijse gesprekken over mode. Is dit echtpaar plotseling beroemd geworden door een revolutionaire nieu we lijn in een opzienbarende collec tie? Niets daarvan. Mijnheer -en me vrouw Von Meeks ontwerpen mode, maar zij doen helemaal niet hun best een speciale stijl door te voeren. Zij houden hun modellen liefst verkoop baar, dus klassiek en sober. Het is de dochter van de familie die er voor gezorgd heeft, dat haar pa en ma een steeds grotere klantenkring krijgen. Die dochter, Anoushka, is na melijk de verloofde van een van de rijkste en wellicht ook een van de knapste en interessantste jonge man nen van de wereld: Karim Kahn. Anoushka is een klein, elegant blond meisje, met opvallende, zwarte, tinte lende ogen. Anoushka is heel eenvou dig gebleven, ondanks haar peperdure kennissen en de grote bals en diners die ze bijwoont, vertellen haar vader en moeder trots. Diezelfde eenvoud verhindert de blonde dochter des huizes echter niet, haar kleren bij beter bekendstaande couturiers te kopen, inplaats van in het modehuis van haar ouders. Zo nu en dan zoekt ze een jurk bij ons uit, zegt haar moeder, maar ze is erg moeilijk. „Er valt niet gauw iets bij haar in de smaak. Om onze collec ties op de juiste wijze te beoordelen hebben we dan ook geen betere criti ca. dan onze eigen dochter." Anoushka's moeder spreekt Frans met een pikant Slavisch accent. Zij werd in Vladiwostok geboren en heeft een Russische moeder en een Tsjechi sche vader. Zij en haar man maken ieder een afzonderlijke collectie, net zoals dat bij het mode-echtpaar Simo- netta en Fabiani het geval is. De ont werpen van haar man hebben tot nu toe meer succes gehad, dan die van haar. De donkere, lange vader van Anoushka maakt al vijftien jaar „be tere confectie" voor kleine, exclusieve modezaakjes in en rond Parijs. Mevrouw Von Mecks houdt zich wat minder uitgebreid en zakelijk met de mode bezig, dan haar man. Die artis tieke, kleine brunette wisselt mode- ontwerpen af met tekenen en schilde ren. In de Avenue Poincaré in Parijs, zal zij over enkele maanden een eigen coituresalon openen. Wellicht komt de naam Von Mecks dus het volgend jaar, op de lijst couturiers van het Parijse modesyndicaat voor. Weet u iets van uw dochter's plan nen, mevrouw von Mecks? De moeder van Anoushka aarzelt even bij die vraag. In persoonlijke aangelegenhe den is mijn dochter heel gesloten, zegt ze diplomatiek. En wanneer Anoushka gaat trouwen, ontwerpt u dan haar bruidstoilet? Ik geloof dat Anouska dan iets heel moois zal willen en daarvoor kan ze beter naar een groot modehuis gaan, antwoordt mevrouw Von Mecks zonder enige rancune. Zij is een moderne moeder die begrijpt, dat haar dochter recht op een eigen leven heeft. Anoushka is moeilijk, ze stelt heel hoge eisen aan haar kleren, zegt de moeder van de kleine, blonde ver loofde van Karim Khan. Over enkele maanden zal zij onder de naam Anna Carlotta, in Parijs een eigen couture-salon openen. tige partijen dragen nu alle dames uit Kenya haar oehoeroejurk van Neder landse stof. „Voor ons vrouwen van Kenya, is het de eerste stap naar de vrijheid", zeggen zij. De ouders van Anoushka, in hun Parijse atelier. Nieuwe mode voor de vrouwen in Kenya. Vrijheids jurken van bedruk te stoffen uit Nederland. PARIJS De Italianen hebben de wedloop naar de helft van de tunnel onder de Mont Blanc gewonnen. Om streeks middernacht bereikten zij het punt dat 5800 meter van de ingang is verwijderd. Daarmee hadden zij aan hun contract voldaan. De Fransen die lange tijd de leiding hebben gehad in deze wedloop moesten op dat zelfde ogenblik nog 58 meter boren. Men verwacht dat de laatste Franse explosie die de verbinding tus sen de beide tunnels tot stand moet brengen, op 10 of 15 augustus zal plaats hebben. De Italianen hebben de laatste week grote vorderingen gemaakt, terwijl de Fransen het tempo aanzienlijk moesten vertragen. Dit komt doordat de Italia nen het geluk hebben gehad de laatste 400 meter in harde rots te kunnen bo ren, terwijl de Fransen een bijzonder slechte rotssoort troffen die van meter tot meter moest worden gestut om in stortingen te voorkomen. PARIJS. Op zijn kasteel Vallières bij Mortefontaine (Oise) is op 83-jarige leeftijd overleden de twaalfde hertog van Gramont, de uitvinder van de elek tronische microscoop en van de gas- troscoop. Hij stichtte de fabriek van op tische instrumenten, de O.P.L., die we reldfaam verkreeg. Hij was sedert 1931 lid van de academie van wetenschap pen. MANILLA (Reuter, UPD. De Phi- lippijnse president, Diosdado Macapa- gal, heeft gisteren de onmiddellijke uit wijzing gelast van de Amerikaanse mil jonair, Harry S. Stonehill en diens za kenrelatie Robert Brooks. Stonehill is een Amerikaanse militai re veteraan die na de tweede wereld oorlog op de Philippijnen bleef en er een bedrijf in tabak vestigde, dat uitgroeide tot een groot concern. Stonehill werd beschuldigd van omko perij van ambtenaren, belastingontdui king en illegale financiële transacties. De Philippijnse minister van justitie zei vorige maand dat een groot aantal re geringsambtenaren aan Stonehill finan ciële verplichtingen had. Een wijziging van Macapagals regering was er het ge volg van. In Eernewoude bij Bergum is gisternacht de zestigjarige IV. Kobus uit Leerdam in een sloot gevallen en verdronken. De man was donderdag avond naar de kermis in Eernewoude geweest. (Ingezonden mededeling) Het is belangrijk Uw vrije tijd zó te gebruiken dat dit niet alleen geld kost, maar zelfs geld bespaartHoe U dit kunt doen leest U elke maand in DOE HET ZELF, maandblad voor praktische mensen. In het augustusnummer wordt o.a. be schreven hoe U zelf met weinig kosten een gecombineerde zolderkast maakt; metalen klapstoelen; een speelgoedkabel baan; een klimrekje voor planten; een donkerekamerkast; een koffertje voor een platenspeler met versterker; welke benzine U moet gebruiken; hoe U Uw aantal wandcontactdozen kunt uit breiden. DOE HET ZELF bevat voorts interes sante artikelen voor amateurfotografen en liefhebbers van bloemen en planten. In het augustusnummer komt ook een artikel voor over het houden van sier- duiven. Koop dit interessante nummer voor dat het is uitverkocht bij een kiosk, boek- of tijdschriftenhandel. DOE HET ZELF MAAKT U WEGWIJS,

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1962 | | pagina 7