GRAAG IN EEN N1EUW HUIS
LIEVER NIET IN EEN RIJ
Er moeten 200.000
krotten verdwijnen
BRUSSEL' NU AAN ROER
EUROPESE LANDBOUW
13?
Gooi maar
vol met
Super Mix 25
Kryptogram
Ook Jutphaas zit met een krotprobleem
Morgen...
gastvrijheid tanken
en...BP Super Mix!
„Hebben we geen mooi uitzicht?"
Maandag wordt een stukje E.E.G. werkelijkheid
Zaterdag 28 juli 1962
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 4
COMMISSIE NOEMT
EEN TERMIJN VAN
ACHT JAAR
JACHT VERGING OP
DE OOSTZEE
Nog meer arrestaties
in muur-affaire
Weer tv via Telstar
Van een onzer verslaggevers
JUTPHAAS. Malse weiden, brede sloten met gekapte knotwil
gen en daarachter hoeven en huizen die blinken van welvaart.
In de kom van het dorp 4300 inwoners woningen in het con
fectiepak van de na-oorlogse woningwetbouw, maar ook een breed
plein, dat duizend en meer jaar het centrum is geweest van de
dorpsgemeenschap.
Op een hoek staat een onbewoonbaar verklaard huis, dat zeker een be
langrijk gedeelte van deze duizend jaar heeft mee-beleefd. Alleen al me
vrouw De Kruijf heeft er de laatste 25 jaar twaalf kinderen in gekregen.
Toch wil ze wel graag naar het nieuwe huis, maar het moest niet in een
rijtje staan. „We raken het uitzicht op het plein kwijt, en, vader, hebben
we hier nu niet een mooi uitzicht?"
Wat nu de keuken van het huisje is,
was vroeger een hoefsmederij. Vader
De Kruijf heeft haar met eigen handen
verbouwd. De schoorsteen van de smid
se verwerkte hij tot een keukenschouw;
hjj betegelde zelf een aanrecht en hij
verfde zijn huisje regelmatig op. Maar
het is en blijft een krot ternauwer
nood bewoonbaar. „In de winter dweil
ik iedere dag een halve emmer water
op dat door de muren sijpelt. Alle ja
ren dat ik hier woon, ben ik man
kerende aan reumatiek geweest", zegt
mevrouw De Kruijf.
gen zo vaak voorkomt, maar toch wel
mensen, die met aanpassingsmoeilijk
heden (van andere aard) moeten vech
ten.
EN ZIJ?
Een blik in de bedstee benauwde legerstee.
TVTAARMATE de woningnood zakt,
i\ wordt het probleem van de
krotopruiming dwingender. Mi
nister Van Aartsen van bouwnijver
heid kan niet meer in een van de
Kamers komen, of er wordt hem ge
vraagd: Wat doet u nu aan het op
ruimen van slechte huizen?
Het statistisch woningtekort dat is
het aantal ongewenste samenwoningen
loopt met ongeveer 25.000 per jaar
terug. Dit tekort is nu nog 73.000, zo
dat het over een jaar of drie zal zijn
opgeheven. We zullen dan beslist niet
in onze huizen zwemmen, maar de
woningnood zal zijn allesbeheersend
karakter toch wel grotendeels kwijt
zijn. Dit betekent, dat er „lucht" komt
voor andere problemen van het wonen,
voor de krotopruiming bijvoorbeeld.
De regering heeft uiteraard zien aan
komen, dat er wat met die onbewoon
bare huizen zou moeten gaan gebeuren.
Daarom werd in 1953 de Commissie
Krotopruiming en Sanering ingesteld,
de zg. commissie-Bommer die vier
jaar later haar eindverslag uitbracht.
Richtlijn
Hierin werd gezegd dat:
1 krotopruiming om hygiënische en
1 economische motieven dwingend
nodig is.
O het bouwprogramma, ook als er
geen woningnood meer is, op
75.00 huizen per jaar moet
gehandhaafd worden (het rapport
is van 1957. Dit jaar is het bouwpro
gramma al 90.000);
3 de kosten van krotopruiming en
sanering door het rijk moeten
worden gedragen;
4 het rijk de gemeenten tachtig pro
cent moet betalen van de aankoop-
kosten van krotten;
het rijk het mogelijk moet maken
om, indien nodig, een tegemoet
koming in de kosten van verhui-
GEVECHT
Voor dertig krotbewoners in Jutphaas
is een nieuw huis in de maak. Twee
jaar geleden begon het gemeente
bestuur zijn gevecht tegen de verkrot
ting. Het gaat hier niet om indrukwek
kende cijfers; dat kan ook moeilijk op
een aantal van negenhonderd woningen.
Vijftig ervan zouden onbewoonbaar
moeten worden verklaard; voor 34
ervan is dit al gebeurd. Vier van die
34 zijn ontruimd. Dat kon, omdat de
bewoners zelf een nieuw huis wilden
bouwen. De ontruimingstermijn van de
dertig andere moest telkens worden
verlengd, omdat er geen vervangende
woonruimte was. Nu heeft de gemeente
een extra contingent van 27 huizen
gekregen, en de dertig kunnen binnen
niet te lange tijd, rechtstreeks of via
doorschuiving, op een bewoonbaar on
derdak rekenen.
Burgemeester Th. Baron de Smeth is
twee jaar geleden met zijn krotoprui
ming begonnen, omdat het zo niet
langer meer kón. Er was in zijn ge
meente voordien nooit iets aan de
slechte huizen „gedaan" en het was
onaanvaardbaar om ze nog langer te
laten staan.
Zestien krotten moeten dus nog on
bewoonbaar worden verklaard de
eerste stap op de weg naar de afbraak.
Dit zal echter wel niet zo vlot gaan,
want er zitten een aantal „moeilijke
gevallen" onder. Geen maatschappelijk
onaangepasten, zoals bij krotopruimin-
Mevrouw De Kruijf zit het ergens
in een rijtje worden gestopt al dwars,
en hoeveel sterker zal dit niet gelden
voor mensen uit landarbeiderswoningen,
die alleen de horizon als de grens van hun
uitzicht kennen? Bovendien houden zij
vaak een varken of bemesten ze hun
tuintje als een noodzakelijke bron van
inkomsten. Ze kunnen dit geld niet
missen zeker niet omdat de huren
van hun nieuwe huizen met minstens
een tientje per week omhoog- zullen
gaan. Mevrouw De Kruijf kijkt daar
niet zó zwaar tegen aan. „Het moet
maar van de band of van de zak", zegt
ze, „en we doen vanzelf een beetje
minder in het huishouden. Vooruit
maar weer".
VERDUBBELEN
Het is prettig, dat de gemeenteraad
van Jutphaas zo'n groot begrip heeft
voor de maatschappelijke en financiële
begeleiding van de krotopruiming. We
hebben onlangs in een vergadering,
vertelt burgemeester De Smeth enthou
siast, ernstig gepraat over het benoe
men van een beroepskracht voor het
maatschappelijk werk. Jutphaas is er
nog wel een beetje klein voor, maar als
de plannen tot een uitbouw met op
zijn minst een vertienvoudiging van
het aantal inwoners doorgaan, gaat het
er wel in zitten.
Het moeilijke is echter de verzui
ling hier, die vraagt om een schaap
mét minstens vijf levensbeschouwelijke
poten. En wat Jutphaas waarschijnlijk
óók gaat doen: de rijksbijdrage voor
iedere afgebroken woning verdubbelen.
Dit geld kan bijvoorbeeld worden ge
bruikt om een aflopende bijdrage in de
nieuwe huur te geven, zodat de huis
houdbeurs zich langzaam aan de duur
dere situatie kan aanpassen.
Van onze correspondent
de Europese
BRUSSEL. Maandag 30 juli betekent een keerpunt in de geschiedenis van de i
landbouw. Op die dag treden in de Europese economische gemeenschap (E.E.G.) de ver
ordeningen voor enkele belangrijke landbouwprodukten in werking. Het is niet alleen van groot
belang voor de zes landen die samen de E.E.G. vormen. Het wordt steeds duidelijker men zie
slechts naar de onderhandelingen met Engeland dat de nieuwe marktorganisatie van doorslag
gevende betekenis is voor produktie, afzet en prijsvorming in de gehele wereld.
De verordeningen vullen liefst 74
bladzijden van het officiële publikatie-
blad, de staatscourant van de E.E.G.
Zij treden in details over de produkten:
granen, varkensvlees, eieren, groenten,
fruit en wijnen.
Zo kan men over de kwaliteitsnormen
voor uien van klasse I lezen dat de
bollen stevig moeten zijn en vast, niet
geschoten, zonder holle en taaie sten
gel, vrij van verdikkingen als gevolg
van een abnormale groei, praktisch vrij
van wortelresten. Maar „kleine scheu
ren in het buitenste vlies van de bol
zijn toegestaan".
De basisverordeningen dateren van
de zitting van de ministerraad, die op
14 januari is afgesloten. Daarmee stond
men evenwel pas aan het begin. Dr.
S. L. Mansholt, de vice-voorzitter van
de E.E.G. en zijn naaste medewerker
dr. Heringa, eveneens een Nederlander,
zijn de twee ontwerpers van het beleid.
Gisteren hebben zij over hun giganti
sche taak verteld.
BESLUITEN
Na de basis voor de wetgeving te
hebben gelegd, moest de ministerraad
in talloze vergaderingen overeenstem
ming bereiken over de uitvoering. De
commissie van de E.E.G., het uitvoerend
orgaan van de gemeenschap, moest een
groot aantal besluiten nemen. In over
leg met de regeringen van de zes lan
den zijn de administratieve maatrege
len vastgelegd in tachtig reglementen.
Sommigen menen dat de opzet te om
vangrijk en te gedetailleerd is. De
heren Mansholt en Heringa verwijzen
dan naar de honderden nationale regle
menten.
Niet alleen in Brussel is er hard ge
werkt, ook in de hoofdsteden van de
zes landen. Op nationaal niveau moet
immers uitgevoerd worden wat de mi
nisterraad of de commissie, of de com
missie in samenwerking met de lande
lijke organisaties, heeft besloten of
nog zal besluiten. Men denke hierbij
slechts aan de gevolgen voor de douane.
Maandag kan men evenwel beginnen,
én in Brussel, én in de zes landen. Dr.
Mansholt verzekerde dat het werk dat
verzet is, in de landen afzonderlijk
vele jaren zou hebben gevergd. Als
oud-minister kan hij het weten. Door
de vaste wil van het zich integrerende
Europa heeft men het in zes maanden
geklaard.
ANDERS
De dagtaak van de commissie zal zich
nu ook moeten wijzigen. Eerst stuurden
de leden aan op de nieuwe politiek, nu
worden zij dagelijks bij de uitvoering
daarvan betrokken. Via de telex staan
zij in voortdurende verbinding met de
nationale regeringen. Iedere dag im
mers moet de commissie en niet dr.
Mansholt alleen en ook niet de com
missie zonder dr. Mansholt wanneer die
eens de tijd zou vinden voor een zeil
tocht de c.i.f.-prijs voor granen (de
prijs inclusief de vracht en de verzeke
ring) vaststellen. Op basis daarvan moe
ten iedere dag de nationale regeringen
heffing bepalen. De heffingen immers
vervangen de nationale contingenterin-
gen en subsidies. Voor vakanties is een
aantal maatregelen genomen om de
leden van de commissie toch te kunnen
raadplegen.
Natuurlijk, zei de vice-voorzitter van
de commissie, zullen in het begin nog
wel eens moeilijkheden komen. Er zijn
altijd onvoorziene situaties. Maar de
samenwerking die geschapen is, zal alle
kinderziekten weten op te vangen,
meent dr. Mansholt.
Eén vraag die velen bezig houdt is:
Gaan de prijzen omhoog? Er komen
natuurlijk veranderingen. Als men
overgaat naar een Europees stelsel van
heffingen, zijn wijzigingen niet te voor
komen. Groot zullen de verschuivingen
evenwel niet zijn. Het stelsel veronder
stelt dat het eerste jaar zo veel moge
lijk een „op de plaats rust" in acht
wordt genomen. Daarna zal men in
Europa gedurende een periode van
zeven en een half jaar naar die éne
gemeenschappelijke markt toegroeien.
WENNEN
De consument zal wel moeten wen
nen aan de gedachte dat de rationeel
werkende boer op den duur een in
komen krijgt dat vergelijkbaar is met
andere beroepen. Hij zal een redelijke
prijs ontvangen voor zijn produkten.
De politiek van de E.E.G. is gericht op
een evenwicht tussen de belangen van
boeren, consumenten, handel en ver
werkende industrie. De consument is
niet gediend met een ongezonde toe
stand in de landbouw, evenmin als de
boer er belang bij kan hebben dat de
consument in de verdrukking komt.
In Duitsland ligt de situatie iets
anders dan in Nederland. Daar wordt
geklaagd over de stijging van de prij
zen van eieren en gevogelte. De schuld
wordt dan op de E.E.G. afgeschoven.
Dr. Mansholt wees de beschuldiging
met kracht van de hand.
De Westduitse bondsregering is als
elke andere regering vrij de graan
prijzen te bepalen, mits zij maar blijft
tussen de vastgestelde minima en
maxima. Dat Bonn het hoogst toelaat
bare prijspeil heeft gekozen voor d«
granen, die als voer bepalend zijn voor
de prijs van de eieren en het gevogelte,
is een zaak die de E.E.G. niet aangaat,
meent dr. Mansholt.
(Ingezonden mededeling)
Ingezonden mededeling)
/tret't beroemde
blauwe Inicrorrite filter
P. lOKILUtU N fc w YORK
zing van inrichting van het huis te
geven. Voor elke verhuizing zou
honderd gulden kunnen worden
gegeven;
z er tot 1970 ruim tweehonderddui-
zend krotten moeten worden afge
broken.
Dit laatste punt is misschien wel een
van de moeilijkste van het hele oprui
mingsprobleem. Wat is een krot? En
hoeveel zijn er? De commissie-Bommer
wist er ook geen precies antwoord op.
Zij heeft onder een krot een ongeschikt
en niet meer te verbeteren huis ver
staan.
Zo'n begrip hangt echter helemaal af
van de normen, die men aan een goed
huis stelt. Zo zoetjes-aan wordt centrale
verwarming een begrip, dat niets meer
met rijkelui te maken heeft. Wie weet
is over vijftig jaar in iedere woning
wetwoning zo'n verwarming. Het zou
niet uitgesloten zijn, dat dan een huis
zonder die c.v. en zonder douchecel
veel vlugger dan nu „onbewoonbaar"
wordt genoemd. Daarom is het ook zo
moeilijk te zeggen hoeveel krotten er
zijn, en hoeveel er de komende tien
tallen jaren zullen „bij groeien".
Iets
Sinds een jaar of acht is het rijk, zij
het aanvankelijk nog maar erg beschei
den, bezig iets aan die krotten te
„doen". Veel gemeenten doen meer.
Jutphaas is er één van. De regering
besloot toen aan de eigenaars-bewoners
van een krot een premie en een toeslag
te geven als ze een nieuw huis wilden
bouwen en het oude afbreken. Die sub
sidie is nu negenhonderd tot duizend
gulden
De huurders van krotten kregen in
dertijd als ze in een duurder huis gin
gen wonen, vijf jaar lang een geleidelijk
aflopende bijdrage in de nieuwe huur.
Deze regeling is dit jaar opgeheven. Nu
krijgt de gemeente voor ieder huurder,
die een krot verlaat, zeshonderd gul
den. Zij kan de man dit geld ineens of
in gedeelten geven, maar als hij er
financieel niet slecht bij zit, mag het
geld ook in een pot worden gestopt om
straks anderen te helpen. De gemeente
raad van Juthaas gaat dit bedrag dus
waarschijnlijk verdubbelen.
In het bouwprogramma is sinds jaren
Met zorgelijke blik neemt de heer
De Kruijf de situatie in het wrakke
keukentje op.
een aantal huizen als vervanging van
krotten opgenomen. Of zij ook inder
daad vbor dit doel werden gebruikt, kon
de minister tot nu toe niet zoveel sche
len. Nu is hij strenger geworden, en de
vijftienduizend voor 1962 zullen dus in
derdaad als vervangende woningen
moeten worden gebruikt.
Minister Van Aartsen heeft het par
lement toegezegd, dat hij meer aan de
krotopruiming gaat doen. Het blijkt al
uit zijn maatregel om de gemeentebe
sturen zeshonderd gulden te geven. Het
zal nog gaan blijken uit een toeneming
tot twintigduizend vervangende huizen
in het bouwprogramma.
Het is óók al gebleken uit het geld,
dat op de begroting is uitgetrokken: 2,5
miljoen gulden tegen het vorige jaar
nog geen miljoen. Hierin zijn echter
ook de kosten van saneringen het
vernieuwen van hele stads- of dorpsge
deelten Ulfrepen. Die sanering is
eigenlijk een apart onderwerp.
Natuurlijk worden dan een groot
aantal krotten afgebroken, maar zulke
plannen gaan in feite veel verder. Het
verkeer, het aanzien van de gemeente
en soms ook wel de „visie" van de
burgemeester zijn hier van betekenis.
HAMBURG (Reuter). Op de Oost
zee is gistermorgen vroeg een jacht uit
Hamburg vergaan. De 25-jarige kapitein
ervan is verdronken; zijn vier nog jonge
re bemanningsleden zijn opgepakt door
een Westduits vrachtschip. De hele be
manning kwam uit Hamburg.
Een auto uit Hamburg op weg naar
Noordwijk, is gistermiddag om kwart
voor vijf op de Zutfensestraat in Brum-
men uit de bocht gevlogen. Drie van de
inzittenden werden met ernstige verwon
dingen overgebracht naar het Algemeen
Ziekenhuis in Zutfen.
OMSCHRIJVING
Horizontaal: 1. Keten ons en wij zul
len het stadhuis ingaan (11); 8. Op de
mars wordt bij de rust patee verstrekt
BERLIJN (AP) De Westberlijnse
politie heeft gisteren nog vier mensen
gearresteerd die zouden hebben ge
poogd delen van de muur door de
stad op te blazen.
Een twintigjarige monteur, die
woensdag gewond bij de muur was
aangetroffen, heeft al bekend explo
sieve ladigen te hebben geplaatst. Hij
ontkende echter dat hij in opdracht
van de communisten had gehandeld.
De politie weigerde te zeggen welk mo
tief hij voor zijn daad had opgegeven.
De vier mensen, die gisteren werden
gearresteerd, hebben verklaard de
monteur niet te kennen. Ook over hun
motieven is niets bekend.
Volgens de Oostduitsers was de ont
ploffing van donderdag het werk van
„een Westberlijnse terroristenorgani
satie", die werd geholpen door Ameri
kaanse officieren.
LONDEN Maandag wordt Telstar
opnieuw gebruikt voor een rechtstreek
se televisie-uitzending van Amerika naar
Engeland. Dat werd gisteren in Londen aldisch zwarte pels (5); 29. De zuivere
meegedeeld. De B.B.C. en de commer- bovenlucht is goed voor hoofd en herte
ciële televisie zenden het programma (5)30, Zit hier niet beneveld achter,
(5); 9. Wat voelt een mens zich plezie
rig in de rapenhof (11); 11. Daar is in
Engeland eeen hele reeks van (3); 12.
Wie onder de berk dut. kijkt neerslach
tig (7); 15. In tel is wie streng in de
leer is (4); 16. Hoe een voertuig in een
vaartuig kan verkeren (3)17. Die door
zijn stem overluid en trots de vijand
kon tarten (7); 18. Ik vind dit tam be
gin maar zo zo (5); 21. Het is snert, al
wordt het nu geen scherts (5)23. Hoe
iemand een belediger wordt om aan het
adres te komen (7); 25. Sleep de K.R.O.
erbij voor een flinke vangst (3); 26. De
geest is in hoofd en ledematen gevaren
(5); 28. Als je hierdoor kijkt kan ie
soms van schrik sterven (7); 31. In
ijzerhoudende grond vindt men soms
vreemde munt (3); 33. Geen slager,
maar een artiest (11); 35. Die stap
moet je doen, wat deert je (5); 36. „In
dit werk, hoe naar, sul! ligt uw kans"
(11).
Verticaal: 1. Een vogel, waar men
geen lak aan heeft (3)2. Leert kwe
ken! (5); 3. Een kapucijner in het wa
ter (5)4. Een aantekening van de
N.A.T.O (4); 5, In het tafereel van ons
dagelijks leven behoort ook de regen
(5); 6. Drink een glas, man, maar pas
op voor de misdaad (7); 7. Zo'n bek is
erg, maar niemand is volmaakt (6);
10. Leer vlijtig steno (5); 13. Ik geef
hiermee te kennen dat die ui net is (5):
14. Wat naar voor zo'n verdorven in-
sekt (3)15. Het is gewoonte dat je dat
bedrag betaalt (3); 17. en 20. zonder
vermelding van titels (2 maal 2); 19.
De keten is een kenmerk (5); 21. Bestu
ren kan aanstoot geven (7); 22. Dicht,
maar niet op rijm (3); 23. De eerwaar
de heer is ver (3); 24. In de Nes kan je
een flinke jaap oplopen (5); 25. Ko ligt
in het stro en rilt er van (5); 27. De he
gezamenlijk op beide T.V.-kanalen uit.
De uitzending begint om vijf voor half
negen.
wis slaat voor u het heilig uur (5); 32.
L.S. „Uw slimheid zal u niet baten".
(4)34. Sar dit soort niet (3).
't Wordt a! gewoonte. Goede gewoonte.
Duizenden automobilisten hebben bepaald
op welke BP Super Mix hun motor de beste
prestaties levert. Ën sinds ze het weten
bestellen ze bij de pomp 'hun mix'. De
nieuwe manier van tanken betekent voor
hen al telkens terugkerend rij-plezier!
En u? Heeft u de voeding van uw motor al
gemoderniseerd? Aangepast aan zijn
eisen? Bedenk; elke motor is een individu -
zo gevormd door zijn eigen verkeerstaak en
de rij-stijl van zijn bestuurder. Daarom
heeft hij behoefte aan individuele voeding.
Jawel: al heel lang zijn er 2 soorten
benzine - normaal en super. Maar 57% van
de automotoren vroeg om een voeding
daartussen. Die is er nu! Dank zij BP
Super Mix. Er zijn nu 5 soorten BP Benzine:
1 BP Benzine
2 BP Super Mix 25 25% super)
3 BP Super Mix 50 50% super)
4 BP Super Mix 75 75% super)
5 BP Super.
Probeer uw mix zelf uit. Reed u altijd op
gewone benzine? Probeer nu BP Super Mix
25 of 50. Reed u altijd op super?. Probeer nu
BP Super Mix 75' of 50. Zo kunt zelf testen
hoever u omhoog of omlaag kunt gaan. Tot
u voelt: nu geef ik mijn motor precies wat
hij vraagt - niet te veel - niet te weinig.
Benzine en Petroleum Handel Maatschappij n.y.
Frederiksplein 42, Amsterdam-C.
KRUISWOORDRAADSEL
OPLOSSING
Horizontaal: 2. uitgave; 8. kales; 10.
enten; 13. halo; 14. Lares; 15. uier; 16.
Marva; 18. twist; 20. we; 21. demo
craat; 24. el; 26. era; 28. aha; 29. sla;
30. Lena; 33. elan; 35. garnaleverstand;
36. etui; 37. eter; 38. Ate; 40. Dan; 42.
Spa; 44. Ne; 45. verdragen; 49. O.T.;
50 ruïne; 52. animo; 54. teil; 55. tuier;
56. kers; 57. netto; 59. dieet; 61. brod-
den.
Verticaal: 1. gala; 2. u.e.; 3. Islam;
4. gerechtvaardigd; 5. Vesta; 6. en; 7.
reis; 8. kamer; 9. Lord; 11. tuit; 12. ne
tel; 17. vernauwen; 19. Waalsteen: 20.
weggaan; 22. o.a.; 23. Ra; 25. landrat;
27. alree; 29. snars; 31. ent; 32. Ali; 33.
ere; 34. Ate; 39. teren; 40. dd.; 41 na;
43. poort; 45. vilt; 46. retor; 47. garde;
48. Nike; 51. uien; 53. mees; 58. t.b.; 60.
in.
1
1
3
1
s
life;
7
x® ;.':x
ISil
t
9
Ipl
't li.i'Z
II
IS
If
IS
\ffj
it
pB
wm
.'vr.y.'x
m
ïi
19
19
J
W -
pi
■■"'Jjyï'
Sr"1"
I-'-
li
23
m
lÉpl
x';x- -
30
32
V
Él
l.'n'nn
32
35
$|j|
36
