Tactische manoeuvre in debat mammoetwet
Geen plaats voor
Spanje in E.E.G.
GEEN TERMIJN VOOR
VRIJE STAD BERLIJN
PUBLIEKE OPINIE
STERKER VORMEN
KAMER WIL HERZIENING VAN DE WET
OP ONDERWIJSRAAD
TWEEDE KAMER MEENT
STAKINGEN
IN ITALIË
In Harwich grote
partij horloges
gesmokkeld
Oostduitsers
ontkwamen via
mijnenvelden
Rusk: Solidariteit
Navo ongeschokt
Amerika lanceert
weersatelliet
De Bilt: Zacht
IN KLEINMETAAL
PAIS EN VREE
Vier straaljagers
in botsing
Realistisch inzicht en een
gerichte aanpassing nodig
bij het ontwapeningsoverleg
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
Woensdag 20 juni 1962
NIEUWE IMPASSE
IN LAOS
Nederlandse steun voor
Spaanse bannelingen
Naast socialisten
Gemeen overleg
Basisschool
Hoge Raad verwierp
beroep van Worms
Kroesjtsjef goed geluimd in Roemenië:
TWEE BEROEMDE
VROUWEN OP T.V.
MAN ZAT DOOD
BIJ OPEN RAAM
i
Al 35 jaar
Evenwicht
Basis
LAATSTE NIEUWS
Ultimatum
Russisch ambtenaar
als verrader uit
partij gestoten
Directeur. J AUl(. DE SMIT; Chefred.: G. 3.
Breuker. Kantoren te: Middelburg, Plein 1940 nrs-
6—8, Postbus 26. Giro 116666, telefoon 01180—2009
en 4469. Goes, Lange Vorststraat 84, Postbus 4,
telefoon 011006901. Vlissingen, Nieuwendijk 33,
Postbus 24, telefoon 011843224. Terneuzen,
Nieuwstraat 40. Postbus 53, telefoon 011503189,
Zierikzee, Havenpark 24, telefoon 01110—2991.
Zeeuwsch Dagblad
Abonnementsprijs f 0,62 p. w., 8,06 per kwartaal
Losse nummers 13 cent
Advertentietarieven op aanvrage
Rubriek Kabouters 7 cent per woord met een
minimum van 1,
17e JAARGANG No. 5081
MR. CALS PAAIT A.R.
Van onze parlementaire redacteur
DEN HAAG Maatschappelijke organen zullen aan de vernieuwing van het voortgezet
onderwijs niet te pas komen. Minister mr. J. M. L. Th. Cals heeft gisteren in de Tweede Kamer,
bij de hervatting van de strijd om de mammoetwet, zijn standpunt prijsgegeven. Hij had derge
lijke organen bij de opbouw van het voortgezette voortgezet onderwijs willen laten advi
seren en later mogelijk ook (-ordenende bevoegdheid willen geven. De minister legde zich er bij
neer dat voor dit voorstel geen meerderheid was, dit tot grote teleurstelling van de fractie van de
K.V.P. Haar woordvoerder dr. L. A. H. Alhering had immers de eerse dag van het mammoet
debat al een juiste werking van deze organen als uitdrukkelijke voorwaarde voor de aanvaarding
van deze we genoemd.
VIENTIANE (Reuter). Tussen de
Laotische politieke leiders is gisteren
onenigheid ontstaan over de bewoordin
gen van de koninklijke proclamatie,
waarin de vorming van een voorlopige
coalitieregering zou worden bekendge
maakt. De besprekingen zijn geheel
vastgelopen.
De impasse ontstond toen de neutra-
listische prins Souvanna Pbouma, die
als premier voor de nieuwe regering
zou optreden, een voorstel van de recht
se generaal Phoumi van de band wees,
dat volgens hem het kabinet alleen in
naam een eenheid zou maken.
Generaal Phoumi had voorgesteld de
nieuwe regering pas te laten optreden
na de integratie van de burgerlijke en
militaire besturen in de rechtse, neu-
tralistische en communistische zones.
Een verontwaardigde prins Souvanna
Phouma verklaarde echter dat dit het
einde van de. voorlopige regering zou
betekenen.
„Als dit voorstel niet pit de koninklij
ke proclamatie wordt geschrapt, is deze
voor ons onaanvaardbaar", aldus de
prins.
DEN HAAG. De Europese Bewe
ging in Nederland heeft een giroreke
ning geopend voor hen die uit soli
dariteit en medeleven steun willen
verlenen aan de Spaanse bannelingen
en hun gezinnen. Zij kunnen hu bij
drage storten op gironummer 5031,. ten
name van de Europese Beweging, Den
Haag, onder vermelding van: Spaanse
bannelingen.
Voor de nauwelijks een jaar ge
leden in de Kamer verschenen anti
revolutionaire onderwijsdeskundige
J. A. van Bennekom was het echter
een dag van glorie, daar de minister
bij gebrek aan beter zijn idee
omhelsde om de bij het onderwijs
betrokken organisaties dan maar zo
veel mogelijk in het advieswerk in
te schakelen. Deze organisaties moe
ten dan wel door de minister als vol
doende representatief zijn erkend.
Zo is dan meteen bij de hervatting
van het mammoetdebat, na zes weken
binnenskamers overleg over de amen
dementen, de eerste grote klap geval
len. Minister Cals heeft tactisch een
grote nederlaag ontweken en tegelij
kertijd de anti-revolutionairen, die hij
tot zijn gevaarlijkste tegenstanders kon
rekenen, sterk aan zich gebonden. Aan
het eind van de rit zal hij er de vruch
ten van kunnen plukken. Met dit al
is nu wel eens en voorgoed de vrees
uitgebannen dat het toekomstige voort
gezet onderwijs onder de verordenende
bevoegdheid van publiefcreehtelijik toe
geruste organen zal komen.
De liberalen bleven zich echter ook
tegen het plan-Van Bennekom verzet
ten. Zij waren overigens de enige die
tenslotte tegen stemden. Kennelijk heb
ben zij voldoende aan de Onderwijs
raad, die zij trouwens graag zouden
willen versterken. Dit was dan ook
de reden waarom zij zich naast de
socialisten schaarden toen dezen met
een motie voor de dag kwamen. Daar
in werd gevraagd'de wet op de Onder
wijsraad te herzien, zodat alle organi
saties die zich de behartiging van het
onderwijs ten doel stellen, bij het ad
viseren kunnen worden betrokken.
Ook deze motie werd tegen de zin van
minister Cals aangenomen, ondanks de
toezegging dat hij de samenstelling en
de werkwijze van de Onderwijsraad
graag nog eens wilde bekijken. Alleen
Van onze parlementaire redacteur
DEN HAAG. De meerderheid
van de Tweede Kamer heeft zich
gisteren uitgesproken tegen opne
ming van Spanje in de E.E.G. De
motie-Goedhart werd met 88 tegen
41 stemmen aangenomen. Deze motie
noemde Spanje met nadruk, omdat
zoals de socialist Goedhart het
uitlegde het in dit concrete geval
om dit land gaat.
De motie van de K.V.P.-er dr.
Schuijt, die Spanje niet noemde, werd
verworpen met 89 tegen veertig stem
men. Een poging van dr. Schuijt een
stemmigheid voor een algemeen ge
stelde motie te krijgen, mislukte. Zijn
voorstel hield in, dat in de motie-
Goedhart de vermelding Spanje zou
worden geschrapt. De K.V.P. zou dan
haar motie intrekken.
Bezwaar
De afgevaardigde Goedhart wees
deze suggestie van de hand. Zijn ern
stigste bezwaar tegen de motie-Schuijt
was dat deze uitdrukkelijk over Spanje
zweeg. Zijn motie daarentegen ver
meldde eerst de algemene richtlijnen
op grond waarvan landen tot de E.E.G.
dienen te worden toegelaten en paste
vervolgens de conclusie daaruit toe op
de aanvrage van Spanje, waarmee wij
nu te maken hebben.
Van zijn kant gaf dr. Schuijt te ken
nen dat zijn fractie elk regime dat
spot met de rechten van de mens hart
grondig verfoeit, maar dat hij in het
geval van Spanje een poging had wil-
DEN HAAG De collectieve ar
beidsovereenkomst in de kleinme-
taal is „rond". De Algemene Neder
landse metaalbedrijfsbond, die enige
tijd geleden niet akkoord kon gaan
met het wel door de confessionele
organisaties aanvaarde contract, wil
de c.a.o. nu ondertekenen. Hierin is
namelijk nog een aantal veranderin
gen aangebracht, die het contract
aanvaardbaar maakten.
De lonen gaan nu met terugwer
kende kracht tot 1 mei met tien cent
per uur omhoog. Op 1 april 1963
komt hier nog vijf cent bij. In het
contract is ook de arbeidstijdsver-
korting van 48 tot 45 uur met in
gang van 1 januari opgenomen.
Bovendien zullen de werkclassifi-
catie en de diplomatoeslagen met
ingang van 1 april 1963 contractueel
worden geregeld. De c.a.o. voor de
kleinmetaal loopt tot 1 oktober 1963.
len doen de democratische krachten
in dat land te versterken om zo een
geleidelijke en geweldloze ontwikkeling
te bevorderen. De motie-Goedhart
gooit volgens dr. Schuijt definitief de
deur dioht en heeft daarmee iets half
slachtigs en onwaarachtigs.
Steun
De fracties van de P.v.d.A., V.V.D.
A.R., C.H.U.. P.S.P., S.G.P. en C.P.N.
stemden tegen de motie-Schuijt. Als
enige van de K.V.P. stemde ook me
juffrouw Knol tegen; consequent was
zij voor de motie-Goedhart. De fractie
van de K.V.P. kreeg bij de motie-
Schuijt als enige steun de stem van de
christelijke-historisclie afgevaardigde
dr. Schmal, die van oordeel was dat
men het rustig aan minister Luns kon
overlaten dit Spaanse Varkentje te was
sen. Volgens dezelfde redenering stem
de hij ook tegen de motie-Goedhart,
waarbij hij zijn fractiegenoot Van de
Wetering aan zijn zijde vond.
ROME CA.P.). Het leven in Italië
wordt op het* ogenblik verlamd door
drie grote stakingen: de zware indus
trie ligt stil, er verschijnen geen kran
ten en het overheidsapparaat functio
neert niet.
Ongeveer een half miljoen metaalar
beiders legden gisteren het werk neer
om kracht bij te zetten aan hun loon
eisen. Zij zullen in de loop van de dag
weer aan het werk gaan, maar heb
ben al gedreigd dat zij zaterdag weer
zullen staken als er dan nog niet aan
hun eisen is voldaan.
Bij de kranten staakt bet technische
personeel. Het wil een loonsverhoging
van achttien procent. Deze stakers zul
len vanavond weer aan net werk gaan.
OOK ANDEREN
Verder zijn de chefs van de rege
ringsbureaus gisteren' in staking ge
gaan. Ook zij willen meer verdienen.
Vandaag en morgen, zullen zij weer
werken, vrijdag en zaterdag gaan zij
weer staken.
Met deze drie grote stakingen is het
overigens nog lang niet afgelopen. Zo
staken achtduizend arbeiders van Pi-
reUien 4500 arbeiders van de biscuit,
fabriek Motta al meer dan vier weken.
Bij het inhalen is gisterochtend de 21-
jarige H. Doemges uit Pey-Echt met zijn
auto in de buurt van Herten bij Roer
mond de berm van de rijksweg ingescho
ten en tegen een boom opgebotst. De
heer Doemges en zijn vrouwelijke pas
sagier werden zwaar gewond. De eerste
stierf later in een ziekenhuis.
de fracties van de KVP. AR en SGP
stemden tegen deze motie.
Gevolg van een en ander was dat dr.
Albering zijn amendement, dat beoogde
met de maatschappelijke organen nog
een stapje verder te gaan en zelfs ook
voor het openbaar onderwijs een der
gelijk lichaam in te stellen, maar wijse
lijk introk. Er bestond toch geen schijn
van kans meer voor.
Minister Cals beredeneerde zijn om
zwaai nuchter met een verwijzing naar
de stelling, die hij van den beginne af
heeft aangehangen, namelijk dat hij
werkelijk gemeen overleg over de
mammoet wil om een zo groot moge
lijke meerderheid voor het hele ont
werp te bereiken. Ik ben niet voldoen
de realist geweest, zo zei hij, waarbij
hij bljjkbaar bedoelde te zeggen dat
Shij zich had vergist in de Kamer op
aanvaarding van zijn denkbeelden om
trent de maatschappelijke organen. In
ieder geval wilde hij niet forceren wat
niet in het onderwijs blijkt te leven.
Door het amendement-Van Bennekom
te aanvaarden probeerde hij nog al
thans iets van de grondgedachte te
•handhaven. Terecht stelde hij vast dat
ieder het er over eens was dat de orga
nisaties zo nauw mogelijk bij het advi
seren dienden te worden betrokken.
Een ander principieel punt, de bena
ming „basisonderwijs" heeft gisteren
ook zijn beslag gekregen. De fractie
leider van de C.H.U. dr. H. W. Tilanus
deed wel een poging de oude term
lager onderwijs te handhaven, maar
voor dit idee kreeg hjj slechts de anti
revolutionairen en de staatkundig-ge
reformeerden mee. De lagere school
zal dus straks bat s school gaan heten,
in de mammoetwet althans
De derde principiële beslissing be
trof de werkingssfeer van de mam
moetwet, de vraag of deze zich ook
zal uitstrekken over vormen van voort
gezet onderwijs die niet in dit ont
werp zijn voorzien. Minister Cals vond
van wel, daar het ontwerp immers het
gehele onderwijs omvat dat ligt tussen
de basisschool en het wetenschappelijk
onderwijs. De anti-revolutionaire afge
vaardigde prof. mr. Th. A. Versteeg
meende van niet, maar zijn denkbeeld
verwierf geen meerderheid. Hij vond
slechts steun bij de liberalen, de chris-
telijk-historischen en de staatkundig
gereformeerden.
Vanmiddag gaat het mammoetdebat
verder.
HARWICH (U.P.I.). De Engelse
douane heeft gisteren in Harwich tien
duizend horloges gevonden in de sport
wagen van een Australische vrouw. De
horloges waren ongeveer vijftig gulden
per stuk waard.
De Australische, de 29-jarige Eliza
beth Ann Morgan, was in Hoek van
Holland met haar Jaguar op de boot
naar Engeland gegaan. Zij werd met
een na de vondst gearresteerd.
Volgens de douane moet zij deel uit
maken van een grote .smokkelorganisa
tie.
KEULEN (Reuter) Al oefenende
voor een nummer stuntvliegen zijn vier
straaljagers van de Duitse luchtmacht
gisteren bij Frenchen, ten westen van
Keulen, tegen elkaar gebotst en neerge
stort. De vier piloten kwamen daarbij om.
De straaljagers waren Starfighters van
het type F 104 g. Het zijn de modernste
toestellen die de Duitse luchtmacht heeft.
Vandaag zouden de Duitsers de beschik
king krijgen over een compleet squadron
van deze vliegtuigen Dat zou worden
gevierd met een vliegdemonstratie. Daar
voor waren de vier neergestorte piloten
gisteren aan het oefenen.
Drie van hen waren Duitsers. De vier
de was hun Amerikaanse instructeur.
De vier straaljagers zijn met elkaar
in aanraking gekomen tijdens een snelle
duikvlucht. Bij het neerkomen werden
zij zo zwaar vernield dat de Luftwaffe
eerst aannam dat er maar drie toestel
len waren neergestort. De vierde Star-
fighter werd als vermist opgegeven.
Toen dat vliegtuig steeds maar vermist
bleef, ging men de brokstukken nog eens
nader bekijken en kwam men tot de ont
dekking dat zij afkomstig waren van vier
Starfighters.
DEN HAAG. De Hoge Raad heeft
gisteren het cassatieberoep verworpen
dat de Haagse schroothandelaar L.
Worms had ingesteld tegen het arrest
van het Haagse hof waarbij hij tot 250
gulden boete was veroordeeld wegens
smaad jegens de heer Spierenburg, vi-
ce-voorzitter van de Hoge Autoriteit.
De advocaat-generaal, mr. Moons,
had geconcludeerd tot vernietiging van
het arrest. Volgens hem was de bewe-
zenverklaring van de opzet door het hof
niet voldoende met redenen omkleed.
De Hoge Raad vond echter dat de
mededelingen van de heer Worms in
onderling verband een zo ernstige be
schuldiging inhielden, dat het hof daar
uit de opzet de eer en goede naam van
de heer Spierenburg aan te randen, had
kunnen afleiden.
Het hof had geweigerd de heer
Worm® processen-verbaal van bepaalde
getuigenverklaringen over te leggen.
Mr. J. L. Janssen van Raay had na
mens de heer Worms verklaard dat hem
daardoor een kans op verdediging was
ontnomen. De Hoge Raad meende
evenwel dat het hof op grond van wet
telijke bepalingen tot de weigering Was
gekomen.
BOEKAREST (Reuter/UPI) De Sowjetunie zal zo nodig een afzon
derlijk vredesverdrag met Oost-Duitsland sluiten om een eind te maken
aan de bezettingsstatus van West-Berlijn, maar een termijn om over Berlijn
als vrije stad tot een akkoord met de Amerikanen te geraken stellen we
niet. Alles heeft zijn tijd en als die rijp is zullen we het vraagstuk oplossen.
Er is geen reden om over Berlijn oorlog te gaan voeren; zij die over oorlog
praten doen er goed aan te beseffen dat een druk op een knop als een
boemerang zou werken.
Het was voor het eerst sedert ge
ruime tijd dat premier Kroesjtsjef in
het openbaar weer van de sluiting
van een apart vredesverdrag ge
waagde al verzachtte hij dit feit
door uitdrukkelijk te stellen dat de
Sowjetunie geen ultimatum in de zin
had.
Voor een gehoor van duizenden fa
brieksarbeiders in Boekarest verweet
de Russische premier, die een be
zoek van zes dagen aan Roemenië
brengt, het de Verenigde Staten dat
er nog steeds geen verdrag tot stand
is gekomen over ontwapening en
stopzetting van kernproeven.
BOMMEN
„Dat is de reden dat wij bommen
moeten maken. Het is verspilling
van energie want bommen zijn niet
eetbaar. De bewapeningswedloop is
er oorzaak van geworden dat wij on-
'angs onze vleesprijzen hebben moe
ien verhogen. Het is waar dat de
Verenigde Staten een grotere lgnd-
bouwproduktie hebben, maar wij zul
len hen inhalen. De Sowjetunie wil
helemaal geen oorlog met de Ver
enigde Staten. Iedereen moet leven
zoals hij dat verkiest. De dag is ech
ter niet ver dat de rode vlag boven
Amerika zal wapperen. Niet wij zul
len die vlag hijsen, maar de Ameri
kanen zelf, uit vrije verkiezing", al
dus de optimistische en goedgeluim
de Kroesjtsjef.
VREDESVERDRAG
Onze correspondent in Bonn te
lefoneerde gisteravond:
De Westberlijnse burgemeester,
Willi Brandt, acht het niet uitgeslo
ten dat tijdens het politieke overleg
dat dezer dagen in West-Europa
wordt gevoerd met de Amerikaanse
minister van buitenlandse zaken,
Rusk, westelijke initiatieven inzake
een vredesverdrag voor heel Duitsland
ter tafel zullen komen.
Brandt zei dit gistermiddag op een
vergadering van het nieuwe bestuur
van de socialistische oppositiepartij,
de S.P.D., waarvan hij sedert het
partijcongres in Keulen een der bei
de vice-voorzitters is. Het Westen
moet zich zijns inziens niet blind sta
ren op het steeds herhaalde Russi
sche dreigement dat de communisti
sche staten met Oost-Duitsland een
afzonderlijk vredesverdrag (buiten
het Westen en Bonn om) zullen slui
ten.
GESPREK
Van Russische kant is aan de voor
avond van het gesprek met Rusk, die
morgen West-Berlijn bezoekt en ver
volgens naar Bonn vliegt, een reeks
pogingen gedaan om het komende
Duits-Amerikaanse gesprek te beïn
vloeden. De opmerkelijkste poging
acht men in Bonn de strekking van
het geheim gehouden gesprek tussen
de Russische ambassadeur Smirnof
en Mende, de voorzitter van de klein
ste Westduitse regeringspartij, de
F.D.P. Mende heeft van dit gesprek,
dat twee weken geleden al plaats
had, gisteren verslag gedaan aan
Schroder, de minister van buitenland
se zaken.
Men gelooft algemeen dat Smirnof
aan Mende de datum heeft onthuld
waarna de Russische regering van
plan zou zijn een afzonderlijk vredes-
desverdrag met Oost-Duitsland te
sluiten. Door zo'n verdrag zouden de
drie Westelijke mogendheden volgens
de mening van de Russen gedwon
gen worden alle zaken, die Berlijn
betreffen, met het Oostduitse regime
te behandelen.
Ook heeft Smirnof een balletje op
gegooid over tweezijdige gesprekken
tussen Bonn en Moskou, dus buiten
de Westelijke partners van de Bonds
republiek om. Dat idee had enige
maanden geleden de Westduitse am
bassadeur in Moskou, Kroll, al naar
voren gebracht.
Vrijdag 13 juli maken twee beroem
de vrouwen van zeer verschillend ar
tistiek gehalte, hun opwachting bij
de Nederlandse televisiekijkers. Het
zijn de grote Portugese Fado-zangeres
Clara d'Ovar en de Franse cabaretière
Zizi Jeanmaire. Om half negen begint
het Avro-programma met een optreden
van Clara d'Ovar, waaraan voor het
eerst in ons land een Fado-danspaar
zal meewerken. Dit optreden duurt een
half uur.
Een goed uur later is de beurt aan
Zizi Jeanmaire, de vrouw van de Fran
se choreograaf Roland Petit. Zij treedt
op met een one-womanshow, die bijna
een uur zal duren. Zizi Jeanmaire
geldt als een van de grootste klein-
kunstenaressen in Frankrijk en werkt
op het ogenblik in Rome aan enkele
televisie- en filmprodukties. Haar te
levisiedebuut in Nederland zal worden
ingeleid door de Belgische televisie
omroepster Denise Maes.
De auteur van
dit artikel
ROTTERDAM. In zijn huis op de
eerste verdieping in de Van der Werff-
straat in Rotterdam heeft de 71-jarige
H. van der Hoek, vermoedelijk dagen
lang, dood in zijn stoel voor het raam
gezeten .Hij was wat onderuit gezakt,
waardoor hij van buitenaf niet was te
zien.
Wel was het de buren opgevallen dat
het raam steeds open had gestaan. Bo
vendien hadden ze de bejaarde man
sinds vorige week dinsdag niet meer
gezien. Enkele maanden geleden stierf
een bejaarde Rotterdammer onder na
genoeg dezelfde omstandigheden.
BERLIJN (AP/Reuter). Tien Oost
duitsers, twee echtparen en zes kinde
ren, zijn gisteren bij de zwaar bewaak
te grensovergang van Helmstedt naar
het Westen ontsnapt.
Over de wijze waarop zij over de
mijnenvelden naar West-Duitsland zijn
ontkomen, heeft de politie geen bijzon
derheden bekend gemaakt.
Aan de grens tussen Oost- en West-
Berlijn, waar de vorige nacht een lid
van de Oostduitse volkspolitie door zijn
kameraden was neergeschoten. zijn
gisternacht opnieuwschoten gehoord.
Op een plaats hoordé men een man,
waarschijnlijk een vluchteling, schreeu
wen, terwijl verderop in een bos op de
salvo's geen merkbare reactie volgde.
door dr. J. M. E* M. A. Zonnenberg
leefd zijn, een nieuw besef van de wereldsamenleving noodzakelijk is. Naast een realistischer inzicht
in de voornaamste concrete vraagstukken op internationaal-politiek terrein, zal het nodig zijn, o.a. via
normbesef te geraken tot verwezenlijking van bepaalde bij deze tijdsperiode passende doelstellingen
(idealen). In deze tweede bijdrage zal worden getracht van de actuele stand van zaken bij de ontwape-
nings-doelstelling een beeld te geven.
Hoe zet men een overeenkomst in
elkaar inzake algemene en volledige
ontwapening? Welke normen en be
ginselen moeten hierbij in acht wor
den genomen? Bestaat hierover eni
germate een algemene opvatting
en zo ja is deze gemeengoed ge
worden van de publieke opinie door
dat organen die deze publieke opinie
helpen vormen (politieke partijen, par
lement, pers, universiteit, maatschap
pelijke organisaties) hierover hun min
of meer gefundeerde meningen heb
ben en hebben bekend gemaakt?
Ziehier enkele kernvragen, waarop
(gelukkig) ten dele positieve en (he
laas) ten dele negatieve antwoorden
zullen moeten worden gegeven.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
HET ontwapeningsvraagstuk
kan op een geschiedenis
van ten minste 35 jaar wijzen. Het is
uiteraard niet mogelijk deze geschie
denis hier zelfs maar beknopt weer
te geven, noch ook de geschiedschrij
ving der laatste zeventien jaren. Ook
deze recente geschiedenis bestond wel
iswaar vrijwel uitsluitend uit langs
elkaar heen praten. Toch kan wel op
enkele resultaten worden geboogd.
Zo is de idee van algemene en vol
ledige ontwapening voor zover wij
weten in 1927 het eerst door de Rus
sen op de conferentietafel gelegd
sinds 1959 door alle leden van de Ver
enigde Naties aanivaard. Er is echter
meer gebeurd en het beste aankno
pingspunt voor de actuele geschiede
nis is wel de Amerikaans-Russische
overeenkomst van 20 september 1961.
Gezamenlijke verklaring inzake
overeengekomen beginselen voor
onderhandelingen over ontwapening.
Aldus is de titel van het genoemde
Amerikaans-Russiohe document. Laat
het eerst eens goed tot u doordringen:
het betreft hier tussen de Amerika
nen en Russen overeengekomen be
ginselen over het meest belangrijke
vraagstuk: oorlog te voorkómen tó
vrede te bevestigen. Niet dat we er
nu al zijn, maar brengt dit al niet
een eerste schokje toe aan de vrijwel
uitsluitend voorgehouden „dood-of-
slaaf'-filosofie, d.w.z. hetzij bewape
ning met kans op wereldoorlog, hetzij
communistische slaivernij?
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiini
T^NKELE GREPEN uit deze
J-i acht overeengekomen be
ginselen:
Het rijfde beginsel van de overeen
komst behelst, dat alle maatregelen
op het terrein van algemene en vol
ledige ontwapening zodanig met el
kaar in evenwicht moeten zijn, dat in
geen enkele fase van uitvoering van
het ontwapenlngsverdrag een staat of
groep van staten, welke dan ook, mi
litair voordeel zal bereiken en dat de
veiligheid voor allen op gelijke wijze
is verzekerd.
Van elk voorstel dat ooit tijdens
het ontwapeningsoverleg te Genève be
kend wordt, zou moéten kunnen wor
den nagegaan of het o.m.- aan dit
vijfde beginsel voldoet. Ook de pers
zou zich uiteraard steeds hiervan moe
ten vergewissen.
Het eontrolevraagstuk is in punt zes
van de overeenkomst neergelegd. Op
zijn minst moet hiervan worden ge
zegd. dat de Russische opvatting van
controle over de Amerikaanse opvat
ting daarvan blijkt te hebben gezege
vierd.
Nu zal men zich toch wel afvragen:
„Droom ik of waak ik?" En nog
meer vragen rijzen: Waarom moest
Amerika dit nu toch aldus laten vast
leggen? Het Westen heeft toch de be
tere democratische opvattingen, maar
heeft het die ook on het terrein van
het eontrolevraagstuk?
BIJ resolutie van 20 decem
ber 1961 van de Algemene
Vergadering van de Verenigde Naties
is vastgelegd, dat bovenbedoelde acht
beginselen waarvan de inhoud aan
het grote puibliek noch bekend noch
verklaard is de basis zullen vor
men voor het overleg te Genève.
Voorts geschiedt dit overleg aan de
hand van bepaalde uitwerkingen van
meergenoemde overeenkomst in min
of meer concrete plannen. De voor
naamste dezer plannen zijn: de Ame
rikaanse ontwapeninigisplannen van 25
september 1961 en 4 april 1962, het
Russische ontwapeningsplan van 15
maart 1962 en het memorandum van
16 april 1962 van de acht bij het
overleg te Genève mede betrokken
neutrale mogendheden inzake de kern
wapenproeven.
Kent u, lezer, al deze plannen en
hebt u ooit ergens vernomen of ze
getoetst zijn aan de bovenbedoelde
acht beginselen? Toch zou dit alles
noodzakelijk zijn om u van de be
richtgeving uit Genève iets te doen
begrijpen. Hoe toch verbeterde be
richtgeving te verkrijgen?
Wij willen de vraag hoe verbeterde
berichtgeving te verkrijgen hier niet
gaan beantwoorden, doch zullen ten
besluite wel iets zeggen over de ge
volgen van vooruitgang op ontwape
ningsterrein.
Zou op dit terrein, dat materieel
gesproken tot dusver alleen stilstand
of achteruitgang heeft gekend, vooruit
gang worden geboekt, dan zouden
afgezien van gestegen kansen op ver
laging van uiterst hoge Nederlandse
belastingen o.m. grootscheepse mo
gelijkheden ontstaan voor de verbete
ring van de levensstandaard, in het
bijzonder van alle arme volken.
Het dit jaar door de Verenigde Na
ties als vrucht van overleg tussen ge
leerden uit Oost en West gepubliceer
de eenstemmige rapport over de eco
nomische en sociale gevolgen van ont
wapening bevat hiervan indrukwek
kende voorbeelden.
Wil het eens zover komen, dat de
belangstellende lezer hetgeen dage
lijks op dit terrein voorvalt, op intel
ligente wijze zal kunnen volgen, dan
zal er nog veel meer moeten gebeu
ren.
- De hobby van mijn vrouw is breien. -
De O.A.S. in Algiers heeft
gisteravond opnieuw een ulti
matum aan de Algerijnen ge
steld. Zij eist dat de Europea
nen onmiddellijk betrokken
zullen worden bij de hand
having van de orde. Gebeurt
dat niet binnen 48 uur dan
blijven de Europeanen Alge
rije verlaten en zullen er
Europese bolwerken in het
leven worden geroepen in en
rondom Oran.
PARIJS (UPI). Minister Rusk, die
een bezoek van tien dagen brengt aan
Europa en vijf Westeuropese landen zal
bezoeken, vindt dat de solidariteit van
de Noordatlantische verdragsorganisatie
ongeschokt is, hoewel -r verschillende
vraagstukken op te lossen zijn. Hij
kwam gisteren in Parijs aan.
De Amerikaanse minister van buiten
landse zaken zal twee dagen in Frank
rijk blijven en dan naar Duitsland gaan.
Hij zal ook een bezoek brengen aan
West-Berlijn.
In Parijs zal Rusk praten met de At
lantische opperbevelhebber, generaal
Norstad, met president de Gaulle, met
zijn ambtgenoot Couve de Murville en
met de Franse premier Pompidou.
ATOOMMACHT
In Parijs zal Rusk vooral praten over
de plannen van de Gaulle om Frank
rijk nog dit jaar of :n het begin van
1963 een strijdmacht te geven die is
uitgerust met eigen Franse kernwapens.
Zoals men weet keurt de Amerikaanse
regering dat plan af. Men verwacht dat
president de Gaulle voet bij stuk zal
houden en zal uitleggen dat hij niet an
ders kon dan Frankrijk eigen kernwa
pens verschaffen omdat de Verenigde
Staten Frankrijk weigerden te helpen
en Frankrijk niet voortdurend als bede
laar in Washington wil aankloppen.
CAPE CANAVERAL (Reuter).
Amerika heeft gisteren opnieuw een
„weersatelliet" gelanceerd, de Tiros V,
De satelliet is volgens plan in een
baan om de aarde gekomen.
Net als zijn vier voorgangers is de
Tiros V bedoeld om waarnemingen van
het weer te doen en die door te seinen
naar de aarde. Verder moeten automa
tische camera's duizenden foto's ma
ken, die ook naar de aarde worden
doorgeseind.
De Tiros V cirkelt iedere 97 minuten
één keer om de aarde, op een hoogte
van ongeveer 560 kilometer. Hij komt
ook boven Rusland.
MOSKOU (U.P.I.). Een gepensio
neerd Russisch ambtenaar is uit de
communistische partij gezet omdat hij
tijdens het regiem van Stahn verschei
dene mensen ervan had beticht dat zij
geen goede communisten waren. Deze
mensen waren op grond van die be
schuldigingen gearresteerd door de ge
heime politie en ter dood gebracht.
De ambtenaar, Iwan Machin, is on
langs door een plaatselijk comité van
de partij ter verantwoording geroepen.
„Ik dacht indertijd dat ik mijn plicht
deed. Dat dachten wij allen", zo was
zijn verweer.
Weersverwachting van het K.N.
M.l. in De Bilt, geldig tot van
avond:
Aanvankelijk op
klaringen. Later
toenemende bewol
king en tegen de
avond kans op re
gen. Matige tot vrij
krachtige, zuidwes
telijke wind. Over
het algemeen wei
nig verandering in
temperatuur.
MIESJE: Zacht
weer, weer zachte
boter.
21 juni: zon op 4.19, onder 3104
maan op 28.36. onder 8.00.
k
