DE IJDELHEID DER
CONTACTLENZEN
Haastige spoed die
zeer goed kan zijn
Herman Temianka kreeg zijn
eerste les in Rotterdam
„vrije" vakantie
Beesd speelt bloedig
in 450 jaren vrede
ontharing?
depilan
Magnetronisch
dineren
Kunstdiefstal
opgelost
Belgen ontwerpen
nieuw tracee voor
Schelde-Rijn
'Ïitiï obtfe,
weïel&meldei
Zedige warme
badpakken
WANDELEN
VAREN
RIJDEN
UITGAAN
Zaterdag 16 juni 1962
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag.
Alfred Cortot overleden
GRENSWACHT SCHOOT
JONGETJE NEER
VIJF MILJOEN VOOR
SCHILDERIJEN VAN
ALEXANDER KORDA
UNIEKE BROEDPLAATS
WERD WEGGEËGD
Meesterviolist op PaganinPs Stradivarius
kwartet
Particulier
Voor achter het stuur
of op de scooter.
9 In zijde, voor
's avonds in de
badplaats.
Van jute en zijde,
voor in het hotel.
Om op te vallen,
waar dan ook.
Voor op het water
witte orlon tricot.
Met een cravatdessin,
voor op de boulevard
f Om met heimwee
naar huis Volendams
te doen.
'Ingezonden mededeling)
BIJ VEEL PATIËNTEN, vooral pa-tiëntes, is het voorschrijven van een
bril een moeilijke kwestie. Vaak krijgt de arts te horen, dat een bril
zo lelijk maakt en' de dames hebben vaak het idee, dat ze met een bril het
type van de blauwkous zijn geworden.
Gelukkig is echter de tijd voorbij van het ijzeren bibberbrilletje, zoals
grootmoeder droeg. Het brilmontuur is een mode-artikel geworden, dat aan
gepast kan worden bij kleding, make up en bij de gelegenheid, waarbij het
gedragen wordt. Elk jaar kiezen we tegenwoordig onze miss Bril.
Ondanks al deze ovenwegingen zijn
er veel patiënten, die contactlenzen
prefereren boven een bril ter correc
tie van gezichtsstcornissen. Vooral
in Amerika, waar deze anti-brilgevoe-
lens sterker zijn dan in Europa,
schijnt het contactglas min of meer
een medisch probleem te worden, te
meer daar in Amerika het niet alleen
tie arts is die contactlenzen kan voor
schrijven.
Dat kan daar ook door opticiens ge-
(Schied-en. De Amerikaanse artsen zijn
niet erg gelukkig met deze situatie,
aangezien aan contactlenzen grote na
delen kleven, die een bril niet heeft.
De situatie wordt des te klemmender,
wanneer we bedenken, dat in de Ver
enigde Staten ongeveer acht miljoen
mensen contactlenzen dragen.
Onvervangbaar
In de eerste plaats kan een contact
lens nooit de bril vervangen. Slechts
bij een relatief klein aantal patiënten
kunnen contactlenzen verbetering van
het gezichtsvermogen geven. Onder
een contactlens wordt verstaan een
lensje van ge-slepen glas of plastic,
dat tussen de oogleden direct op het
oog wordt aangebracht.
De achterkant van een contactlens
moet geheel passend voor het oog
worden ge-maakt. T-ussen de contact
lens en het oog is een dun laagje
traanvocht. Er is enige handigheid
vereist om een contactlens voorzichtig
aan te brengen en zeker niet iedere
patiënt is daartoe in staat.
In Amerika zijn gevallen voorge
komen, waar tengevolge van een on
oordeelkundig plaatsen van een con
tactlens toet oog beschadigd werd. Of
dat een directe beschadiging door-de
contactlens zelf is geweest, of dat
door d-e contactlens de voeding van de
voorste laag van het oog, het hoorn
vlies, verstoord is, valt moeilijk uit te
maken.
Een contactlens moet worden be
schouwd al-s een prothese, een kunst
voorwerp, dat dient ter vervanging
van een lichaamsgebrek. Een con
tactlens is een -kunstmatig toevoegsel,
dat de werking van het hoornvlies van
het oog verandert.
Van de bril kan dat niet gezegd wor
den. De -bril verandert de werking
van het hoornvlies niet. Een -bril ver
andert d-e lichtinval in het oog, zo
dat het zichtbare beeld anders op het
netvlies, de lichtgevoelige laag van
-het oog, valt. Het enige contact, dat
de bril met het menselijke weefsel
heeft, is via de h-uid, die lang niet zo
teer en fijngevoelig is als het hoorn
vlies.
Voord-at een contactlens wordt voor
geschreven, is een uitvoerig onder
zoek noodizakel-ijk. De arts moet zich
afvragen of d-e patiënt de contactlens
zal kunnen verdragen en of hij han
dig genoeg is om met een contact
lens om te gaan. De patiënt moet
worden geleerd met een contactlens
de uiterste hygiëne en reinheid te
betrachten, daar anders een contact
lens een gevaarlijke infectie-bron voor
Van onze correspondent
BRUSSEL Het Kamerlid Delwaide,
schepen van de haven van Antwerpen,
heeft gisteren kritiek geoefend op het
akkoord tussen de kamers van koop
handel van Antwerpen en Rotterdam
over een nieuwe verbinding tussen
Schelde en Rijn. Hij meende dat dit
akkoord een hinderlijke complicatie had
gebracht in het officiële overleg.
Bovendien keurde hij af dat de ver
binding tussen de Oostersehelde en het
Volkerak door het Mastgat en Zijpe zou
lopen. Naar hij verzekerde geeft het
gemeentebestuur van Antwerpen de
voorkeur aan een verbinding door de
Eendracht en „zo mogelijk" ten oosten
van St. Philipsland. Dit zou betekenen
dat de vaarweg veertig kilometer kor
ter is dan die welke in het akkoord is
voorzien.
Delwaide sprak voor het werk- en
organisatiecomité van de raadgevende
interparlementaire Beneluxraad dat gis
teren op het stadhuis van Antwerpen
vergaderde.
Naar verluidt wordt het standpunt van
Delwaide door de Belgische regering
voor een stuk gedeeld. In de nota van
Brussel aan Den Haag. die onlangs is
overhrandigd, zou in afwijking van het
akkoord van de kamers van koophandel
een vaarweg door de Eendracht worden
bepleit, maar er zou niet zijn aange
drongen op een verbinding ten oosten
van St. Philipsland.
LAUSANNE. De beroemde concert
pianist Alfred Cortot is gisteren op 85-
jarige leeftijd in Lausanne overleden,
waar hij t/wee dagen geleden in een
ziekenhuis werd opgenomen wegens een
ernstige nieraandoening.
Alfred Cortot werd in Zwitserland ge
boren uit Franse ouders. Hij studeerde
onder meer bij Maurice Ravel en werd
directeur van de Ecole normale de mu-
sique te Parijs.
Met de cellist Pablo Casals en de
violist Jaques Thibaut vprmde hij
lang een trio dat wereldnaam verwierf.
het oog kan betekenen. Via de con
tactlens kunnen gevaarlijke ziektekie
men in het oog worden gebracht.
Iemand die een contactlens draagt
moet geregeld door d'e oogarts wor
den gecontroleerd, vaker dan wan
neer een brdl wordt gedragen.
Weinig mensen hebben om medische
redenen een contactlens nodig en zou
den -beter met een bril geholpen zijn.
De vraag naar contactlenzen door pa
tiënten wordt meestal door de ijdel-
iheid van d'e patiënt behaald. In de
meeste gevallen is een bril een veel
betere, goedkopere, minder tijdroven
de en vaak erg charmante oplossing.
De monturen zijn de laatste jaren zo
modieus geworden, dat een bril, ook
uit esthetisch gezichtspunt gezien,
vaak te prefereren valt boven con
tactlenzen.
T T gelooft mij misschien niet als ik zeg dat ik onlangs in tien
minuten ons eten heb toebereid. En toch moet u het echt
wel geloven want het gebeurt dikwijls dat ik na een lange dag
geen zin meer he-b om zo heel lang in de keuken te staan, en
toc'h wil ik lekker eten. Kijk, dit tien-minutenmenu zag er
zó uit:
Champignonsoep
Varkensniertjes garnie
Gebakken rijst met uitjes
Fruit
We werken zó: De inhoud van
een zakje champignonsoep depone
ren we in 1,25 liter koud water ol
in ongezouten groentestoofvocht of
in een eenvoudige bouillon, die we
beide van de dag ervoor hebben
bewaard of gemaakt. We roeren
met een garde de inhoud van het
zakje er doorheen en doen er dan
nog de inhoud van 1 klein blik
champignons bij. Dat is klaar,
want als de soep gekookt heeft,
zetten we het gas laag en laten
ze 12 minuten zachtjes doorkoken.
We hebben snelkookrijst en ma
ken deze klaar zoals aangegeven
staat. Inmiddels wassen we onder
stromend koud water voor 2 perso
nen twee varkensniertjes in de
helft verdeeld schoon. We snij
den van elke helft twee dunne
plakken en hebben dus 8 dunne
plakken nier voor ons liggen. Deze
wentelen we dun door bloem en
laten ze even rusten.
We snijden nu 3 grote gewassen
tomaten in 4 stukken en 1 groene
paprika in de helft. De zaadjes en
de gele vliesjes halen we eruit.
Van 1 bos jonge uitjes snijden we
bet groen in fijné snippers en de
uitjes in de -helft.
Ziezo, het gaat gebeuren, we
hebben nog 5 minuten.
Van twee koekepannen laten we
in de ene 2 eetlepels olie heet
worden en in de andere 75 g mar
garine bruin, mooi bruin, dat wel.
Als de olie heet is zetten we het
gas laag en deponeren de groene
uiensnippers erin. In de bruine bo
ter bakken we de 8 plakken nier
bruin. Zij zullen door het bloem-
omhulsel vlug bruin zijn. Dan
strooien wij er zout en peper op
en leggen er de stukken tomaat,
de halve paorika's en uien bij. De
pan wordt heen en weer geschud
en het gas laten we hoog staan.
In vijf minuten zijn de dunne plak
ken nier en de groente klaar.
Zet nu een deksel schuin op de
koekepan, het gas dnasit u zeer
laag en u laat de niertjes nog
even doorsudderen. We schudden
de pan af en toe op en neer. De
rijst is ook al klaar en wordt uit
de pan genomen. We leggen ze op
de groene, hete uiensnippers in de
koekepan en roeren voorzichtig
met een vork de rijst door dit
mengsel.
We eten nu eerst* de soep, alles
is toch klaar.
Daarna deponeren we de niertjes
met garnituur van groente in een
schaal, waarin eerst de rijst was
gedaan. Giet er een beetje toma
tenketchup en sojasaqs op. Ga nu
heel rustig en kalm aan tafel zit
ten, want dit gerecht is meer dan
verrukkelijk.
Mag ik u iets voorstellen? Ik eet
veel liever zelfgekookte rijst en
had daarom daags tevoren meer
rijst gekookt dan nodig was. Die
overgebleven rijst heb ik met het
gesnipperde uiengroen in olie ge
bakken. dat smaakte heerlijk bij
de niertjes.
IN 20 MINUTEN
En als we twintig minuten in de
keuken gaan staan, kunnen wij toe
bereiden:
Verse groentesoep in de snel
kookpan
Varkenslapjes met
Gekookte aardappelen en wor
teltjes; en ook weer fruit toe.
GROENTESOEP. We kopen voor
4 personen 200 g gesneden soep
groente, vooral het weekend
vers te koop 250 g in kleine stuk
jes gesneden ru-nde-rpoulet. Hierbij
nemen wij 2-3 eetlepels rauwe rijst,
peper en zout naar smaak met lVz
liter water. Al deze ingrediënten
deponeren we in de snelkookpan
en... na 20 minuten is onze soep
klaar.
Intussen zetten we de aardappelen
op en kijken de geschrapte wortel
tjes (350 g) na. We snijden ze in 1
cm, dikke plakken. Deze wortelplak
jes zetten we op met 1 kopje water,
2 afgestreken eetlepels -suiker, 1
plak ongeschilde citroen en 'n tik
keltje zout. Laat aan de kook ko
men en vervolgens in de toegedek
te pan in 15 minuten zachtjes gaar
koken. Maar 'het water moet blijven
pruttelen.
De varkenslapjes zijn vrij dun
(100 g per persoon) en we bakken
ze in niet te weinig bruingeworden
margarine vlug donkerbruin. In 12-
15 minuten zijn ze gaar
De smulpaap legt er natuurlijk
ook weer enige plakken ui bij met
stukjes tomaat en zelfs stukjes pa
prika. Vergeet peper en zout niet,
maar strooi het er pas op als de
lapjes bruin gebakken zijn. Als u
dit van te voren doet, worden ze
minder vlug bruin, omdat het zout
ze ietwat vochtig maakt.
U ziet, het is wel gemakkelijk en
vlug te maken, dit menu en het
wordt toch erg lekker.
In beide gevallen eten we fruit
toe. Hetzij grapefruit (of Jaffa si
naasappelen), die we in de helft
snijden en in glazen met wijde
kelk zetten. We strooien er suiker
op en lepelen ze uit.
De smulpaap zal om aardbeien
vragen. Geef er een flesje yoghurt
bij en doe die in een glas. Leg er
per persoon 3 in de helft gesneden
aardbeien op met 1 eetlepel rode
jam! Heerlijk en niet zó düur.
Tot de volgende keer.
Maar dan modern,
veilig, snel en mild
met de prettig geparfumeerde
*n Hamol produkt uit Zwitserland
tube 1.50 en 2.95
Het werk in de keukens van sommi
ge Nederlandse ziekenhuizen zal binnen
korte tijd lichter zijn wanneer daar ge
bruik wordt gemaakt van het nieuwste
soort fornuis; namelijk het „magnetro-
nische" fornuis. Dat is sinds kort door
een Nederlandse firma in de handel ge
bracht. Behalve bij ziekenhuizen zal
het apparaat ook zeker zijn toepassing
vinden bij scholen, pensions, schepen,
vliegtuigen, cafetaria's, kantines en der
gelijke.
Magnetronische fornuizen openen bij
het koken voor gastronomen nieuwe
perspectieven, zo wordt beweerd. Spij
zen die magnetronisch worden bereid
smaken pittiger, hebben een grote
smaakrijkdom en dat komt, aldus de
deskundigen omdat mineralen en vitami
nen allemaal behouden blijven. „Vlug
ger gaar" is ook een van de voordelen
van zo'n magnetronisch apparaat. Het
fornuis werkt namelijk met „microgol
ven", die in s.taat zijn hitte op te wek
ken, ook binnen in het voedsel. Iedere
gram wordt tegelijkertijd even intens
verhit. Het gevolg daarvan is dat de
kooktijd slechts in minuten, nee soms
in seconden wordt bereikt.
In de strandmodè voor mannen komt
wat meer variatie. Ook daarbij gaat
men, zoals bij de damesmode, terug
naar de jaren twintig, dertig. Super
moderne mannen dragen aan het strand
namelijk'hóge badpakken met ronde
hals, schouderbandjes en kleine, korte
pijpjes. Bij die zedige dracht hoort
mijnheer een „Maurice Chevalier" str-o-
hoedje te dragen; als hij op het droge
blijft tenminste.
Aan de Rivièra maken deze zwarte
tricot zwemhemden nu heel schuchter
opgang.
Van onze moderedactie
Veel gedaanteverwisselingen
onderging de lange broek, sinds
deze een plaats 'kreeg in de kleer
kast van mevrouw en haar doch
ters. En in vele gedaanten reist
die lange broek deze zomer mee
op vakantie. Wie pakt voor naar
het strand, naar de hei of de bos
sen, neemt zeker enkele moderne
versies ihee van dit kledingstuk,
dat zo prettig is om zich vlot en
vrij in te bewegen. Deze zomer
zijn er broeken van katoen en
van zijde, van linnen en iuteach-
tige materialen, van denim, ter-
lenka, orlon en draion, van tri
cot en jersey en van dunne wol
of helanca voor koelere dagen.
De lange pantalon in vrouwe
lijke uitgave heeft alle kleuren
van de moderegenboog. Wie er
goed uit wil zien op vakantie,
moet de kunst verstaan, dat kle-
dinstuk vlot en sjiek met allerlei
bloeses en truitjes te combine
ren. Die kunst kan tevens bevor
deren, dat de koffers niet al te
vol en al te talrijk hoeven te
zijn.
Als overal
Als nieuwe aanwinst voor de
vakantiegarderobe zijn er ook
lange broeken, die een soort over
all zijn: broeken, die met bijpas
sende bloese worden gedragen.
Sierlijke combinaties in zijde of
wat daar op lijkt, in menig va
kantieoord beter geschikt om 's
avonds in u-it te gaan dan in een
geklede jurk.
In Frankrijk en Italië pakken
deze maand alle modeontwerpers
van betekenis in broeken uit. Dit
om de vrouw die op vakantie
gaat, vooral maar genoeg keuze
te kunnen bieden om de broek
aan te trekken op reis.
In ons land is de verscheiden
heid al niet minder groot op dit
gebied, vooral voor de slanken
die niet te veel heup hebben om
aan deze mode mee te doen. Hebt
u dat wel, wordt dan nog gauw
even slanker voor de vakantie
begint, of laat de broekenmode
links liggen en neem toch maar
liever wat meer zomerse rokjes
mee.
Er zijn broeken voor elk soort
vakantie, waar u ook heen wilt
gaan en wat u verder ook graag
draagt.
NIJMEGEN De gehele bevolking
van het Betuwse plaatse Beesd
gaat deze zomer enkele van de meest
bloederige taferelen uit haar woeste
historie letterlijk op straat etaleren.
Dat zal gebeuren in het massaspel
„450 jaren vrede".
Net als bij het massaspel in Beusichem
vorig jaar berust de leiding van het spel
bij de Amsterdamse regisseuse Miep de
Leeuw en wordt het geschreven door
Th. van Westing. Die laatste vond in de
geschiedenis van het op de grens van
Zuid-Holland en Gelderland gelegen
plaatsje stof te over voor een kleurrijk
en romantisch schouwspel. Voor de
Beesdenaren in die historische tijden
waren deze gebeurtenissen trouwens
verre van plezierig.
Het spel verbeeldt de gebeurtenissen
omstreeks 1500. Karei van Gelre vocht
in die dagen als een bezetene tegen de
Bourgondiërs die zijn hertogdom op wil
den slokken in hun Nederlandse een
heidsstaat in wording. Beesd, hoewel
een Gelders leen, voelde meer voor de
Bourgondiërs dan voor hertog Karei.
Deze ongehoorzaamheid stak de opvlie
gende, krijgshaftige Karei diep. Te on
plezieriger vond hij dit omdat Beesd, met
Leerdam, de zuidelijke poort tussen Hol
land en Gelderland beheerste.
Genoeg er van
In 1493 kreeg Karei genoeg van de
oproerigheid en trok met een leger van
zesduizend man tegen Beesd op. De
strijd spitste zich toe rond een van de
BERLIJN (Reuter) Een Oostber-
lijnse grenswacht heeft, naar eerst
thans bekend is geworden, op tweede
Pinksterdag een twaalfjarige school
jongen die naar West-Berlijn trachtte
te komen, doodgeschoten.
De jongen, Wolfgang Glöde, kreeg
een schot in de long en bleef een
uur lang liggen op de plaats waar hij
was neergevallen. Toen de grens
wacht hem in een auto naar een zie
kenhuis vervoerde overleed Wolfgang.
De Westberlijnse politie heeft een on
derzoek ingesteld om de naam van
de grenswacht te weten te komen.
De tragedie werd pas gisteren be
kend in West-Berlijn door een acht
tienjarige Oostberlijnse grenswacht
die onopgemerkt door een prikkel
draadversperring naar het Westen was
gevlucht.
LONDEN (A.P.) Drie jongeman
nen zijn door de Londense politie op
gesloten wegens diefstal van twaalf
kostbare schilderijen uit de kunst
galerij Lefevre in Londen.
De schilderijen onder meer twee
Picasso's en zes doeken van Degas
werden op 26 mei uit de kunstgalerij
gestolen. Eén week later werden er
elf teruggevonden in het bagage
depot van het station Leicester. Eén
schilderij van Degas ontbrak.
De nu gearresteerde jongemannen
zijn een 22-jarige schrijver, een 21-
j-arige fotograaf en een 24-jarige ver
tegenwoordiger.
drie kastelen die het plaatsje toen rijk
was. Vier maanden belegerde Karei dit
kasteel maar hij slaagde er niet in het
te veroveren, alle listen, verraad en
noem maar op ten spijt.
Ziedend van woede trok Karei af. In
1511 kwam hij bij verrassing terug en
wist Beesd te veroveren. Nog weer vijf
jaren later zond de hertog een straf
expeditie naar het Betuwse plaatse uit.
Die liet in Beesd geèn steen op de an
dere staan en geen inwoner in leven.
Het heeft nadien zeker twee eeuwen
geduurd eer het in deze hoek van de
Betuwe weer tót een beetje normale
bewoning kwam.
Al die gebeurtenissen van beleg, ver
overing en verwoesting met hun hele
omhaal van romantische ontvluchtings
pogingen enz. gaat Beesd in historische
costuums opvoeren. Er komen niet min
der dan 350 medespelenden aan te pas
plus een stoet figuranten. Vandaar dat
heel Beesd bij de voorbereiding is in
geschakeld.
Onlogisch
Het spel draagt, onlogisch, de naam
van „450 jaar vrede". Dat komt doordat
schrijver Theo van Westing meent dat
in 1512 na de definitieve verovering
door hertog Karei voor Beesd de vrede
inging. De strafexpeditie, die aan het
bestaan van Beesd voor lange tijd een
einde maakte, staat daar volgens hem
buiten. Een titel van „445 jaren verwoes
ting" klinkt trouwens aanzienlijk minder.
Beesd wil niet alleen massaal spelen
op de straten van het eigen dorp, het
wil tevens laten zien waar het econo
misch in Nederland staat. Het spel
wordt dan ook besloten met een op
tocht. Daarin laat het plaatsje zien wat
het als tuinbouwcentrum en industrie-
centrumpje presteert.
LONDEN. De schilderijenverzame
ling van wijlen de filmmagnaat Sir
Alexander Korda heeft op de veiling bij
Sotheby's in Londen ruim vijf miljoen
opgebracht.
Een grijsharige, onbekende koper die
weigerde zijn naam te noemen, werd
voor 139.000 pond eigenaar van Van
Goghs stilleven „Citroenen en blauwe
besjes", van „Jeunes filles au bord de
l'eau" van Renoir en „Portret van
madame Bonnard" van Veuillard.
Van onze correspondent
KAMPEN Een unieke broed-
kolonie op een zandplaat in de Kam
perhoek in Oostelijk Flevoland is
verloren gegaan, doordat de land
bouwkundige afdeling van de directie
IJsselmeerpolders niet op de hoogte
was van het bestaan daarvan.
Tientallen broedsels van zeldzame
bontbek pluviers, dwergsterretjes en
vele andere vogels als kluten en vis-
diefjes zijn vernield onder de eg,
waarmee het terrein werd geëgali
seerd. Vele legsels waren of zwaar
bebroed of net uitgekomen.
De landbouwkundige afdeling had
het terrein ingezaaid met honigklaver
om verstuiving te voorkomen. Ge
woonlijk bestaat er een nauw contact
tussen deze dienst en de biologische
afdeling van de directie IJsselmeer
polders over zaken als deze, maar dit
geval is tussen de mazen doorgeglipt.
LOS ANGELES Soms moet hij even naar een woord zoeken, maar nog altijd spreekt Henri Temianka
vloeiend Nederlands. Als eerste violist van het Paganinikwartet en dirigent van het Kamerorkest
Temianka Little Symphony of Los Angeles, is hij een van de topfiguren uit het muziekleven van
Californië. In zijn huis in een van de buitenwijken van Los Angeles, dat in een weelde van groen en
bloemen verscholen ligt, liet hij mij zijn Stradivarius uit 1727 zien, die eens aan de legendarische viool
virtuoos Paganini heeft toebehoord.
„De dag, dat ik mijn eerste vioolles
kreeg, is nog altijd onvergetelijk voor
mij", vertelt Temianka. Mijn leraar
was Carel Blitz in Rotterdam. Die
eerste les kreeg ik op de oude muziek
school in de Van der Duynstraat. Bij
het bombardement van Rotterdam ging
de school in vlammen op. Carel Biitz
liet het leven in een concentratiekamp.
De lessen die ik van hem kreeg, heb
ben niet alleen de grondsla-g voor mijn
latere carrière gelegd, ze zijn ook be
slissend geweest voor de vorming, van
mijn karakter. Ik was veertien jaar
toen ik naar Berlijn vertrok om bij
Hubermann te gaan studeren. Daarna
zette ik mijn opleiding in Parijs voort
bij Thibaud en Eugène Isaye.
In Frankrijk gebeurde toen wat de
aanleiding zou worden tot mijn vertrek
naar Amerika. Zoals alle muziekstu
denten in die tijd, probeerde ik er in
de vakanties wat bij te verdienen als
caféviolist. In het een of andere pro
vinciestadje gooide de baas me eruit
omdat ik de schlager Valencia niet
naar zijn zin speelde."
„Ik had toen nog een week vakantie
over en ging naar mij-n ouders in
Schevenin-gen. Op de boulevard liep ik
toevallig tegen de dirigent Ignaz Neu-
mark op, die mij vertelde dat de be
roemde Carl Flesoh in Scheveningen
was en er de vraag aan vastknoopte of
ik geen zin had om Flésch wat voor
te spelen. Eerlijk gezegd had ik geen
zin, omdat ik mij niet bijzonder in
vorm voelde.
Ook Fleseh bleek niet erg enthou-
Henri Temianka, een van de top
figuren uit het muziekleven van Los
Angelos met zijn Stradivarius die eens
Paganini toebehoorde.
siast om naar een jonge violist te luis
teren. Hij was een paar dagen in Sche
veningen om uit te rusten. Toen ik
hem niet langer dan een minuut uit
het Rondo Capricioso van Saint-Saëns
had voorgespeeld, maakte hij een ge
baar dat het genoeg was.
Terwijl ik stond te denken, dat het
stom van me was geweest om op het
voorstel van Neumark in te gaan, zei
Flesoh tegen mij: „Als je zin hebt
neem ik je mee naar Amerika":
Zo kwam ik dan voor het eerst in
Amerika en kreeg een beurs voor het
Curtiss Institute of Music in Philadel
phia. Ik studeerde bij Fleseh viool, bij
Rodzinsky compositie en werkte in het
orkest onder Stokowsky.
Teruggekeerd in Europa koos ik Lon
den als woonplaats, waar ik mijn eerste
kamerorkest oprichtte en er ook vaak
als solist optrad. In de lente van 1939
ging ik terug naar Amerika op zoek
naar nieuwe mogelijkheden. Toen brak
de oorlog uit en nadat ook Amerika de
wapens had opgenomen, kon ik mijn
viool wel aan de wilgen hangen".
In zijn tweede artikel over
het muziekfestival in Los
Angeles, waar hij speciale
gast was van de organisa
toren, voert Eugène Eherle,
onze muziekredacteur, een
gesprek met. de succesrijke
violist Herman Temianka,
die zich nauw verhonden
voelt met ons land.
Door mijn talenkennis kreeg ik een
baan op het Office of War Information.
Het vertalen van documenten, het le
zen van nieuwsberichten in vreemde
talen en politiek commentaar voor de
radio vulden het grootste deel van
mijn da-gen. Een paar weken in het
jaar ging op tournee en gaf liefdad-ig-
heidsconcerten voor de vluchtelingen
uit Europa.
Toen de oorlog was afgelopen, richt
te ik het Paganinikwartet op en begon
een reeks tournees door Amerika en
Europa. De laatste drie jaar ben ik
druk met mijn kamerorkest bezig.
Juist vandaag is het een historische
dag, omdat ik het geld heb gekregen
voor de uitbreiding van mijn orkest
tot 25 man".
„Het zijn de beste musici ter wereld,
bijna allemaal concertmeesters of solis
ten. Voor de financiering van een der
gelijk orkest ben je in Amerika aan
gewezen op de steun van rijke parti
culieren. Amerika kent niet het sub
sidiesysteem van de overheid zoals in
Nederland, waar de musici als ze een
maal in een orkest zitten, van de wieg
tot het graf zijn verzorgd. Bij ons
wordt overheidssubsidie als een vorm
van socialisme beschouwd, die een
eerste stap zou kunnen zijn op de weg
naar het communisme.
In Amerika kan een dirigent als hem
dat goed dunkt ook een half orkest
ontslaan. Het is een systeem, waar
over ik natuurlijk niet enthousiast ben.
Aan de andere kant moet ik zeggen
dat ik een muziekleven waar de mu
sici ambtenaren zijn geworden, ook
n-iet kan bewonderen. Slechte musici
krijgen weinig kans in Amerika.
Je moet bij ons soms de raarste stunts
uithalen om aan geld te komen. Een
van de simpelste vormen is een etentje
waarvoor per couvert zo'n honderd
dollar wordt betaald. Maar mooier
was het idee van de man, d-ie om aan
geld voor de Los Angeles Philharmo
nic te komen, Danny Kaye het orkest
liet dirigeren.
Sinds een paar jaar geef ik met de
Temianika Little Symphony of Los
Angeles ook concerten met toelichtingen
voor de jeugd en voor volwassenen.
Al dat geld komt van particulieren,
die er plezier in hebben als er goede
propaganda voor de muziek wordt ge
maakt.
„Zo is het concertleven in Amerika
steeds weer een spannend avontuur
met verrukkelijke uitschieters. Eerst
daags gaan we een concert in Saratoga
geven, dat ik Schubertia-de heb gedoopt.
In de Franse wijngaarden van Paul
Masson, die tijdens zijn leven een van
de rijkste mannen van Amerika was,
spelen wij met de leden van mijn ka
merorkest Schuberts Forellenkwintet
en het Octet. Na afloop is er een sou
per met champagne op het terras, dat
een schitterend uitzicht biedt over de
vallei.
Op datzelfde terras placht de be
roemde vriendin van Masson te ver
wijlen als zij haar dagelijkse cham-
pagnebad had genomen. Volgend jaar
ben ik van plan eerst met het Paga
ninikwartet een tournee door Europa
te maken en aansluitend een concert
reis met mijn Little Symphony of Los
An-geles. Natuurlijk staat Nederland
dan ook op het programma".
In Moskou gaat de vrouw nu ook me
taal m haar kleding dragen. Bij gouden
metaaldraadjes die in de stof worden
verwerkt blijft het daar echter nilt
Nee, de Moskouse nachten worden op-
geluisterd door schonen die gehuld ziin
m japonnen en mantels die met een
laagje metaal bedekt zijn. Dezer crea
ties zijn in Moskou in veel kleuren ver-
knigbaar De schittering van brokaat
gaat bij de stofjes gepaard met prak
tische eigen-schappen ze zijn licht van
gewicht en makkelijk wasbaar.
