Steeds meer taken
voor de diakenen
11 iris-m et-de-groen e-pilaren-'
zaak weer voor rechtbank
Allerwegen tekort
aan predikanten
De waarheid moet gekocht worden
Vijf en dertig jaar
Zeeuwse conferenties
Problemen van
toen en nu
Veranderingen
in opleiding
INTERNATIONALE BESPREKING
Burgemeester Den Beer opende
in Veere Zandleven-expositie
Zaterdag 16 juni 1962
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 4
Meer waardering
voor het ambt
Twee referaten
Zendingsziekenhuis
voor Indonesië
VROUWENHULP
LUXE
OPEN GEVEL WEER IN HET GEDING
Schoonheidscommissie
om de tuin geleid
Nieuw-Guinea
India
Opleidingsfonds
NALATIGHEID
DOOR
ds. G. A. Odé
te Biggekerke
Terneuzen kocht
schilderij van
Pieter de Bodt
Vijftig jaar getrouwd
Lustrummars van
Emma
ALBERT HEIJN VROEG
ZELF SLUITING AAN
Bondsdagen Nederlandse
C.B.T.B. in Vlissingen
en Middelburg
BROMMERS BOTSTEN
Bromfietser licht gewond
VAL VAN VIER METER
TTEX IS VOLGENDE WEEK vijfendertig jaar geleden dat het
toen reeds enige tijd bestaande verlangen van talrijke diake
nen der Gereformeerde Kerken om op provinciaal niveau
met elkaar van gedachten te -wisselen geconcretiseerd werd in de
eerste provinciale diakonale conferentie. Het hleek al heel spoedig
dat deze jaarlijkse ontmoetingsbijeenkomsten van ambtsdragers
niet alleen de onderlinge band versterkten, doch ook van niet
gering te achten belang voor het werk der diakenen waren. Op de
conferenties kwamen in de loop der jaren talrijke actuele vraag
stukken aan de orde, ingeleid door deskundigen op diakonaal
terrein. Daarnaast zijn in de loop der jaren vele door plaatselijke
diakonieën gestelde vragen beantwoord.
VIJFENDERTIG JAAR contact op
Gereformeerd diaconaal niveau dus.
Het jaar 1927, waarin de eerste con
ferentie werd gehouden, had wel iets
gemeen met 1962. Men was toen over
de crisisverschijnselen, die volgden op
de Eerste Wereldoorlog heen. De huis
vestingsproblemen, die tal van jaren
de mensen hadden beroerd, waren
Voor een deel overwonnen en er was
een verademing ontstaan, die echter,
zoals weldra zou blijken, slechts van
korte duur zou zijn.
In die tijd was er sprake van een
toenemende belangstelling voor het
diakonaat. Waren het voordien nog in
hoofdzaak de predikanten en ouderlin
gen, die in de volle zin van het woord
als ambtsdragers werden gezien, in
het midden van de twintiger jaren
ging men beseffen dat het diakenambt
niet minder betekende dan dat van
ouderling.
CRISIS
Al spoedig, nadat de Zeeuwse Ge
reformeerde diakehen voor het eerst
op provinciaal niveau hadden verga
derd, ontstond de beruchte crisis van
de dertiger jaren. De diakenen wer
den met een ontstellend aantal vraag
stukken bestormd. De onrustbarende
toeneming van het aantal werklozen
en het verminderen van de inkomsten
der gezinnen had tot gevolg dat het
aantal in zorg verkerende leden der
gemeenten buitengewone proporties
aannam. De hulp van de overheid was
in die jaren weliswaar belangrijk,
maar nog lang niet zo omvangrijk
als thans het geval is en de sociale
wetgeving was veel beperkter van om
vang.
IN DIE JAREN waren er diakome-
en in Zeeland, die voortdurend met
financiële moeilijkheden hadden te
worstelen. De inkomsten uit de collec
ten verminderden als gevolg van de
daling van het welvaartspeil; velen
leefden zelfs op de rand van de be
staansmogelijkheid.
Het bleek dat er ht Zeeland diako
nieën waren, die niet aan hun ver
plichtingen de behoeftlgen der ge
meente in Christus' opdracht te hel
pen konden voldoen. Zeeland heeft
toen, als eerste provincie, een fonds
voor steun aan hulpbehoevende diako
nieën gesticht. In de Zeeuwse kerken
werd voor dit fonds gecollecteerd en
op deze wijze konden gemeenten,
waarin de weistandsgrens niet tot het
minimale was gedaald, bijdragen in
de behoeften van broeders en zusters
in andere gemeenten.
Het fonds werd gesticht op 12 juli
1931. De laatste jaren wordt in de Ge
reformeerde Kerken in Zeeland niet
meer voor dit fonds gecollecteerd. Er
is op het ogenblik geen behoefte aan
een algemene provinciale kas voor
diakonale hulp. De uitbreiding der so
ciale wetgeving doet nu minder spoe
dig een tekort aan financiële midde
len bij de diakonieën ontstaan.
In 1927, toen de crisis zich reeds be
gon af te tekenen raakte „De Glind-
horst", een tehuis voor de verzorging
van minderjarige kinderen, in finan
ciële moeilijkheden en werd zelfs fail
liet verklaard. Men kan zich thans een
dergelijke situatie niet voorstellen. De
Gereformeerde diakonieën hebben zich
in 1927 echter gezamenlijk geïnteres
seerd voor de verzorging van minder
jarigen en het gevolg daarvan was
dat de Rudolphstichting werd opge
richt.
NA DE OORLOG
NA 1945 HEEFT het diakonale werk
een stormachtige ontwikkeling doorge
maakt, een ontwikkeling, die nog niet
tot staan is gekomen, maar zich ge
lukkig blijft voortzetten.
In Utrecht is een Algemeen Diako
naal Bureau gesticht, dat veel vraag
stukken op diakonaal en maatschap
pelijk terrein heeft behandeld en tot
oplossing heeft gebracht.
Al vrij spoedig bleek dat de inge
wikkeldheid der problematiek het
noodzakelijk maakte een Raad van
Gereformeerde Sociale Arbeid te stich
ten. Het Algemeen Diakonaal Bureau
en de Raad voor Geref. Sociale Ar
beid staan nu beide de diakenen in
hun steeds omvangrijker wordende ta
ken terzijde. Tot deze taken behoren
naast de verzorging van in finan
cieel behoeftige omstandigheden ge
raakte gemeenteleden o.a. de be
jaardenzorg, het maatschappelijk werk
en het werelddiakonaat.
Het diakonaat is in beweging ge
raakt. De betekenis van dit ambt
neemt nog voortdurend toe en het is
niet meer los te denken van de an
dere ambten. Meer en meer gaat men
het diakonaat zien als een dienst aan
de naaste (geen „bedeling"), een
dienst, waaraan heel de gemeente
moet deelnemen.
HET MAATSCHAPPELIJK werk
heeft in Zeeland een extra stimulans
gekregen door de ramp. Na 1953
kwam in deze provincie de Gezinsver
zorging tot ontwikkeling, werd meer
aandacht besteed aan de zorg voor be
jaarden en gingen de diakenen zich
voor tal van zaken behorend tot
hulpverlening in de ruimste zin van
het woord interesseren. Dit was
niet alleen het geval bij de Gerefor
meerden, ook in andere kringen was
eenzelfde ontwikkeling waar te nemen.
In 1957 werd de Gereformeerde Stich
ting voor Maatschappelijk Werk in de
provincie Zeeland opgericht. Vier jaar
later in 1961 werd de heer L. A.
Hartman benoemd als directeur van
deze stichting en sindsdien heeft het
werk der stichting zich belangrijk uit
gebreid. In de afgelopen wintermaan
den zijn cursussen voor diakenen ge
houden en voorts werd een groot
aantal adviezen verstrekt aan plaatse-
Voor het schrijven van het
hierbij geplaatste artikel heb
ben de heren L. A. Hartman,
directeur van het bureau van
de Geref. stichting voor maat
schappelijk werk in Zeeland en
de heer B. Schreuder uit Goes
informaties verstrekt. De heer
Schreuder assisteert, na zijn
pensionering van een functie
in de handel, de heer Hart
man. Hij is dertien jaren dia
ken geweest van de Geref. kerk
te Goes en begint binnenkort
aan een nieuwe vierjaarlijkse
ambtsperiode. Hij vervult
voorts tal van functies op
maatschappelijk, sociaal en
diakonaal terrein, o.a. is hij be
stuurslid van het landelijk or
gaan voor Gereformeerde Ge
zinsverzorging. bestuurslid van
de opleidingsschool voor ge
zinsverzorgsters te Rotterdam,
idem van de Provinciale Stich
ting voor Maatschappelijk
Werk en van de Geref. gezins
verzorging en maatschappelijk
werk op de Bevelanden. Hij
was meermalen lid van de par
ticuliere synode der Geref.
kerken in Zeeland en maakte
voorts deel uit van de Genera
le Synodes van 1957 (Assen),
1959 (Utrecht) en 1961 (Apel
doorn).
In Frnkrijk hebben r.k. en prot.
theologen zich samen gezet aan een
vertaling van het Evangeli naar de
beschrijving van Lucas. De uitgave
van het boekje is mogelijk gemaakt
door „Unité chrétienne", een r.k. or
ganisatie ter bevordering van de een
heid der christenen.
HET COMITÉ,, DAT de Provinciale
diaconale conferenties voorbereidt,
bestaat op het ogenblik uit de heren: A.
de Poorter, Middelburg, voorzitter, B.
Schreuder, Goes, secretaris, S. Beek
man, Bruinisse, penningmeester, en
Gilhuis, Bergen op Zoom, tweede voor
zitter.
In de morgenvergadering van de op
20 juni te Middelburg te houden confe
rentie komen eerst huishoudelijke zaken
aan de orde. Daarna zal de heer L. A.
Hartman, directeur van de Geref. Stich
ting voor Maatschappelijk Werk in
Zeeland refereren over „Het diakonaat
in beweging".
In de middagvergadering zal dr. C.
Gilhuis uit Den Haag spreken over
„Diaconaal bejaardenwerk". Deze con
ferentie is toegankelijk voor allen, die
voor het diaconale werk belangstelling
hebben. De morgenvergadering begint
om tien uur, de middagbijeenkomst om
twee uur.
Op het eiland Nias, gelegen ten wes
ten van Sumatra, zal het bouwvallige
zendingshospitaal Hilisimaetanoe ver
vangen worden door een nieuw tropen-
ziekenhuis. De bouw daarvan wordt ge
financierd van de opbrengst van de
Duitse actie „Brood voor de wereld",
die daarmee het grootste project heeft
aangevat. Twee vrachtschepen zijn no
dig om materialen en inventaris over
te brengen. Het eerste schip is al ver
trokken uit de haven van Triest. Van
uit Teluk Dalam, de enige haven op
Zuid-Nias, zullen de materialen 14 km.
landinwaarts gebracht moeten worden.
De ibouw zal vijf maanden vergen.
lijke kerkeraden en diakonieën. Het in
Middelburg gevestigde kantoor van de
stichting blijkt in een grote behoefte
te voorzien; deze behoefte wordt gro
ter, naarmate de problematiek inge
wikkelder wordt en het terrein voor
de diakenen minder goed valt te over
zien. Men moet niet vergeten dat de
diakenen hun werk moeten verrichten
in hun vrije tijd. De tijd voor het be
studeren van vraagstukken en het le
zen van rapporten ontbreekt deze man
nen in de regel. Bij het voorbereiden
van belangrijke besluiten moeten zij
zich geruggesteund weten door des
kundigen. Wij denken hierbij aan de
reclassering, de kinderbescherming, de
geestelijke volksgezondheid, de jeugd
zorg en de bejaardenzorg. In de pro
vincie Zeeland wordt men, als gevolg
van pendel en toeneming van het
verkeer met steeds meer problemen
geconfronteerd. Immers, de taak van
de diakenen is niet meer uitsluitend
het verlenen van financiële hulp aan
in zorg verkerende gemeenteleden, de
ze hulp wordt gevraagd en moet
om Christus' wil worden geboden
voor elke vorm van ontbering. Dat
kan voor een bejaarde een tekort aan
voldoening, voor een jongen of een
meisje het ontbreken van levensvreug
de en in een gestrand huwelijk het
missen van sfeer en liefde zijn. In
al die gevallen, waarin disharmonie
dreigt op te treden en disharmo
nie ontstaat uit een tekort aan een
elementaire levensvoorwaarde daar
ziet de diaken een taak.
Er is in deze tijd met zijn
toenemende welvaart een even
eens stijgend tekort aan wel
zijn. Vandaar dat het arnibt van
diaken s-teeds belangrijker
wordt en dat geen enkel lid van
Christus' kerk ongeïnteres
seerd mag blijven toezien.
Dit jaar wordt de vijf en der
tigste Provinciale Diaconale
Conferentie gehouden in het ge
bouw „De Schakel" te Middel
burg. Het is in de loop der ja
ren traditie geworden, dat de
z.g.n. kroonjaren van de confe
rentie in Middelburg en de an
dere bijeenkomsten in Goes wer
den gehouden.
Vit het notulenboek van de
huidige secretaris, de heer B.
Schreuder uit Goes zijn tal van
interessante bijzonderheden te
noteren betreffende vraagstuk
ken, die enkele tientallen jaren
geleden de diakenen beroerden.
Op 12 juni 1931 zat men met
de vraag of de diakenen hulp
van vrouwen mochten aanvaar
den. Er is uitvoerig over gespro
ken. In het algemeen was men
van mening dat vrouwen goede
steun konden verlenen, bijv.
door in bepaalde gezinnen een
kijkje te nemen. De „uitdeling"
moest echter door de diakenen
geschieden terwille van de ge
heimhouding. Daarnaast, zo werd
geadviseerd, konden de vrou
wenverenigingen worden geani
meerd bepaalde gezinnen aan
versterkende middelen bijv.
soep te helpen.
Ook werd dat was enkele
jaren later de vraag gesteld
of de diakenen zich moesten be
zig houden met arbeidsbemidde
ling. In 1932 werd gevraagd:
„Moeten de diakenen ook de ge
zinnen van werkschuwe broe
ders ondersteunen?"
Een actuele vraag (van toen
en nu): mag een diaken geld
van het burgelijk armbestuur
aannemen?
Een andere vraag, typerend
voor de crisistijd: Hoe te han
delen met een behoeftige broe
der, die een luxe voorwerp (een
radio) koopt?
MIDDELBURG. Opnieuw
heeft gisteren de zaak van het
pand -dat in de Middelburgse
volksmond de naam van „Het
huis met de groene pilaren"
kreeg, voor het gerecht gediend.
Thans in ho-ger beroep voor de
Middelburgse rechtbank. De be
langrijkste getuige die ter zitting
verscheen was architect P. Göt-
zen die zijn mening over open
gevels niet onder stoelen of ban
ken stak. „Die oude gevels hier
in Middelburg hangen mij lang
zamerhand de keel uit", ver
klaarde deze getuige, „ik ben
modern ingesteld. .Dit wil niet
zeggen dat ik geen waardèring
he:b voor monumenten, maar
tegenwoordig moet je bedrijfs
panden modern optrekken. Ik
weet wel, het is hier in Middel
burg een strijd die al jaren speelt,
maar daarom wordt het tijd dat
er eens verandering komt!"
i
De verdachte in deze zaak, de eige
naar van „Het huis met de groene pi
laren", C. J. M., was in hoger beroep
gegaan omdat hij zich niet verenigen
kon met het vonnis van de kanton
rechter. Deze had M. een onvoorwaar
delijke geldboete opgelegd van 200
gulden omdat hij bewezen achtte dat
de Middelburgse zakenman in februari
1961 zonder schriftelijke vergunning
jgijna alle kerken zien zich
de laatste jaren geplaatst
voor een tekort aan ontwikkelde
jonge mensen, die roeping voelen
voor het predikantschap. In de
Afrikaanse landen eveneens het
hierover een congres gehouden,
dat werd bijgewoond door 140
studenten van universiteiten en
technische hogescholen. Talrijke
predikanten in dit land hebben
geen universitaire vorming geno
ten iets wat in de meeste
Afrikaanse landen evenmin het
geval is. Op het congres werden
voorstellen gedaan om de moge
lijkheden van de theologische
studie in breder kring bekend te
maken. Daarbij werd vooral ge
dacht aan goede voorlichting op
de middelbare scholen.
In Rwanda, een andere Afrikaanse
staat, kampt men al evenzeer met een
tekort aan goed opgeleide kerkewerkers.
Hier zal nu binnenkort een school voor
evangelisten worden opgericht. Came-
reen heeft sinds korte tijd een zeer mo
dern ingerichte theologische hogeschool.
Ook oo Ned. Nieuw-Guinea dreigt een
tekort aan geschoolde predikanten.
Voor de laatste leergang aan. de Theo.
logische school in Hollandia hebben
zich -slechts twee studenten gemeld.
Ter voorziening in het tekort zal nu
een beroep gedaan worden op goeroes:
inheemse onderwijzers, die al gemeen-
tepractijk hebben opgedaan. Ze .krijgen
dan aan de Theologische School een
aanvullende opleiding.
In India heeft men weer te maken
met een ander aspect van het tekort.
In dit land is het westerse voorbeeld
gevolgd om de predikanten een univer
sitaire opleiding en een volledige werk
kring te geven. Gevolg hiervan is, dat
bij het huidige tekort één predikant
vaak voor 12 of meer gemeenten moet
zorgen. In veel plaatsen is men al blij
wanneer men de eigen dominee twee of
drie keer per jaar ziet... Zondag aan
zondag worden de kerkdiensten door le
ken geleid-, terwijl de sacramenten op
zeer onregelmatige tijden bediend
worden. In sommige -gemeenten is hier
van de invloed te bespeuren in een
vermindering van het leden-tal. Men-
wil in de Verenigde Ohr. Kerk van-
Zuid-India nu beginnen- met de oplei
ding van leken-predikers. Ook zal ge
poogd worden- hinderpalen uit de weg
te ruimen bij de werving van studen-
ten.
In" 1952 heelt de wereldconferentie
van de Internationale Zendingsraad al
aandacht geschonken aan de voorzie
ningen, die nodig zijn om het predi
kantentekort togen te gaan. Nu de drei
ging in vele landen werkelijkheid is
geworden, zal de volgende wereldcon
ferentie met meer uitgewerkte plannen
moeten komen. Met belangstelling
wordt dan ook uitgezien naar deze in
ternationale bijeenkomst, die in juli
zal plaatsvinden, ditmaal tn West-Duits-
land.
Belangrijk is in- dit verband ook de
arbeid van het Theologische Opleidings
fonds van de Wereldraad van Kerken.
In de vier jaar van zijn- bestaan heeft
dit fonds 15 schenkingen- gedaan aan
theologische scholen- in Azië, Afrika,
en La-tijns-Amerika dit tot een to
taalbedrag van ruim zes miljoen- gul
den. De bibliotheken van 200 theologi
sche seminaria hebben daarnaast nog
boekenpakketten ontvangen, terwijl
krachtige .steun verleend werd aan ver
taalwerk in meer dan- 100 talen. Het
Theologische Opleidingsfonds is vier
jaar geleden gesticht door de Interna
tionale Zendingsraad. Doel wa-s en is:
stimulerend op te treden ten aanzien
van de predikan-tsopleiding in de jon
ge kerken.
van B. en W. zijn winkelpand aan de
Lange Delft had veranderd, in elk ge
val dat hij in afwijking van een ver
leende schriftelijke vergunning van het
college de gevel van het pand open
had laten maken.
De heer M. merkte ter zitting nog
eens op dat hij in Düsseldorf een ge
vel had gezien waarvan hij „weg" was.
Een dergelijk voorpand had hij ook
graag in de Lange Delft willen heb
ben. Het betrof hier echter een open
gevel, die geen genade kon vinden in
de ogen van de Middelburgse schoon
heidscommissie, die op haar beurt
weer B. en W. adviseerde.
De officier van justitie, mr. A. W.
Rosingh, verweet getuige G. dat hij de
schoonheidscommissie en dus ook B.
en W. om de tuin geleid had. „Als
men goed had gekeken had men kun
nen konstateren dat ik een gevel in
vaste vorm had ontworpen, waarbij
echter de mogelijkheid bestond deze
open te draaien".
De raadsman van M., mr. M. A. Ter-
woert, stelde de vraag: hoe ligt nu het
strafrechtelijk aspekt. Is M. schuldig
omdat de man aan wie hij een op
dracht had gegeven slimmigheidjes (die
dus niet oirbaar waren) had uitge
voerd?
Het antwoord kreeg hij van de offi
cier van justitie: „Mijns inziens heeft
de kantonrechter verdachte terecht
veroordeeld. M. wist dat de architect
een afwijking in de tekening had ge
maakt. Er is bewust afgeweken van het
goedgekeurde plan. De architect wilde
zijn zin doordrijven en M. was van de
verandering op de hoogte. De officier
vorderde bevestiging van het vonnis
van de kantonrechter.
Mr. Terwoert daarentegen meende
dat hier sprake was van afwezigheid
van alle schuld. Uitspraak 27 juni.
De Schiedamse koopman J. de G.
stond terecht op verdenking op hoogst
onachtzame wijze te hebben nagelaten
de verlichting van zijn auto te ontste
ken. Het gevolg van deze nalatigheid
was geweest dat de motorrijder K.,
die tegen de onverlichte wagen reed,
om het leven kwam. Dit ongeluk ge
beurde op 11 januari van dit jaar bij
Zijpe op Schouwen.
De G. had zijn wagen in een file neer
gezet en was daarna naar het veer
huis gegaan. De veerdienst Zijpe-Anna
Jacobapolder was gestremd en er was
geen kijk op dat De G. nog over zou
kunnen.
Op een gegeven ogenblik echter was
De G.'s auto de laatste in de file. Ter
zitting bekende verdachte vergeten te
hebben de lichten te ontsteken. Toen
hij weer naar zijn auto terugwandelde
was het te laat....
De officier van justitie, mr. J. L. An-
dreae, meende dat De G. hoogst on
voorzichtig en onachtzaam te werk was
-gegaan. Hij eiste een boete van 200
gulden. Na het pleidooi van mr. Ub-
bing bepaalde de president, mr. P. v.
Empel, de uitspraak op 27 juni.
In hogeï beroep stond nog terecht de
Middelburgse chauffeur B. W. Hij was
door de kantonrechter veroordeeld tot
een boete van 35 gulden en een jaar
(een gedeelte voorwaardelijk) ontzeg;
ging van de rijbevoegdheid, omdat hij
een ander, die niet over een rijbewijs
beschikte zijn auto -had laten besturen.
Er was evenwel een aanrijding ont
staan.
VEERE. „Een vergeten kunst
schilder". Zo noemde de burgemees
ter van Veere, jhr. 1. F. den Beer
Poortugaal, gistermiddag de bijna
veertig jaar geleden gestorven kun
stenaar Jan Adam Zandleven.
„Men raakt gauw in de vergetel
heid, vooral wanneer men niet het
„leven" zoekt en zich terugtrekt in
de stilte van de natuur. De Koge-
naar Zandleven deed dit laatste. Ik
ben dan ook blij dat de heer Bloem-
sma uit Apeldoorn Zandleven weer
in het front der belangstelling heeft
geplaatst!
De Veerse burgemeester zei dit alles
bij de opening van de tentoonstelling
van doeken van Zandleven in de Schot
se Huizen te Veere. Het betreft hier
werken die van 21 april tot 3 juni in
het Dordrechts museum geëxposeerd
zijn geweest. Zandleven werd in 1868
in Koog aan de Zaan geboren. Om
zijn kost te verdienen moest hij bij zijn
vader op de verffabriek gaan werken.
De Zaankanter had echter een bijzon
dere voorliefde voor de natuur, die hem
inspireerde tot schilderen. Zandleven
kwam in aanraking met de grote Jozef
Israels die hem aanmoedigde en aan-
VELE hervormden en gereformeerden
zullen belangstellend hebben uitge»
zien naar betgeen er beweerd zou
worden tijdens bet congres, dat op ini
tiatief van „de Achttien" in Utrecht is
gehouden. Wie aan deze bijeenkomst
deelgenomen beeft, moet zich ervan be
wust zijn geworden, dat de reeds lang
tevoren aangekondigde 26e mei niet maar
een dag was, waarop wat algemene chris
telijke waarheden zijn verkondigd, maar
waarop de sprekers met bezieling getuig
den van de Waarheid, Jezus Christus.
Het is dan ook niet verwonderlijk, dat
de indruk van menigeen, die naar de
Jaarbeurshallen was gereisd, achteraf
luidde: „Het heeft me echt iets gedaan;
ik ging er weliswaar met gemengde ge
voelens naar toe, maar ik kwam terug
met de ervaring, alsof ik een grootse
kerkdienst had meegemaakt".
Op zichzelf is dit al een geestelijk
winstpunt. Dc gedeeld beid der kerken
vergt zeer veel nodeloze energie, daar
een ieder zich gemakkelijk laat indelen
in een kerkelijk hok en dan, naar bin
nen gekeerd als hij is, zijn tijd besteedt
met het verdedigen van zijn eigen opvat
tingen en vergeet, dat hij een licht be
hoort te, zijn op de kandelaar, dat schijnt,
d.w.z. dat naar buiten gericht is.
Gezien de gescheidenheid, die in het
protestantisme te vinden is, lag het voor
de hand, dat de spanning, die er bestaat
tussen waarheid en eenheid, aan de orde
zou komen. Allen, die het bijbels getui
genis ernstig nemen, weten dat wij in
het godsdienstig leven tot eenheid geroe
pen worden. Daarvoor heeft Jezus Christus
Zelf gebeden in het hogepriesterlijk
gebed. Daartoe heeft ook Paulus aange-
drongen, toen hij zijn gemeente te Phi-
lippi voorhield: „Indien er enige gemeen
schap is des geestes, maakt dan mijn
blijdschap volkomen door eensgezind te
zijn, één in liefdebetoon, één van ziel,
één in streven, zonder zelfzucht, of ijdel
eerbejag, doch in ootmoedigheid achte
de één den ander uitnemender dan zich
zelf; en ieder lette niet slechts op zijn
eigen belang, maar lette ook op dat van
anderen".
Het moet duidelijk zijn, dat dc een
heid niet ten koste van de waarheid mag
nagestreefd worden. Wie evenwel deze
stelling in zijn uiterste consequenties
aanvaardt, komt vanzelf terecht bij Hem,
Die van Zichzelf getuigde: ,,Ik ben de
Weg, de Waarheid en het Leven".
De waarheidsvraag kan nooit bevredigend
worden opgelost buiten de Heer der kerk,
Die oin eenheid heeft gebeden 1 Zolang
de zin der waarheid opgaat in een kramp
achtig intellectueel spel, waarbij de één
zich uitnemender acht dan de ander,
blijft de kerk een hotel met vele kamers.
De buitenkant vormt dan één geheel,
maar van binnen leeft men gescheiden
van elkaar, omdat een ieder zich terug
trekt in de ruimte, die hij voor zich
gereserveerd heeft Door de betrokkene is
daarvoor betaald en met het geld, dat liij
heeft uitgeteld, heeft hij het recht in die
ruimte te leven zoals hij wil. Met de
waarheid kan niet gehandeld worden.
Niet wij bezitten de waarheid, maar om
gekeerd bezit de Waarheid ons. De
gereformeerde hoogleraar mr. W. F. de
Gaay Fortman, één van de sprekers van
dit congres, merkte in dit verband op:
„Veelvuldig kan men het verwijt horen,
dat de waarheid aan de eenheid wordt
opgeofferd. Maar de waarheid is toch
in de eerste plaats in het evangelie
Jezus Christus Zelf. De waarheid
is niet een begrip, zelfs niet een belij
denis, maar de waarheid is Persoon. Wan
neer men niet alles doet om één te zijn,
dan schendt men de Waarheid, nl. Chris
tus, want Hij kan niet gedeeld zijn.
Buigen voor de Waarheid betekent van
zelf het zoeken naar de éénheid."
In het boek der Spreuken staat een
merkwaardig woord te lezen. „Koop de
waarheid en verkoop ze niet." Al mag
er dan met de waarheid gemarchandeerd
worden, onomwonden worden wij hier
mee voor de opdracht geplaatst om de
waarheid te kopen. Blijkbaar moet er
ook voor de waarheid een prijs worden
betaald. Maar deze prijs kan nimmer in
geld worden uitgedrukt. Eén van de pers
verslagen eindigde met bel noemen van
het mooie bedrag, dat de collecte aan
liet eind van liet congres bad opgebracht.
Het was een grote som geld, maar de
prijs die God voor de waarheid vraagt
is de deemoed en de zelfverloochening,
het offer van kerkelijke zelfzucht en
zelfhandhaving, kortom het openstaan
voor Hem en elkander.
Ongetwijfeld zullen de voorstanders
van het eenheidsstreven tussen hervormd
en gereformeerd een moeizame tijd tege
moet gaan. Want, aldus prof. H. Berkhof,
de tweede spreker: „Wij moeten beide
heel veèl overwinnen. De tijd van het
samen-spreken is nu voorhij. Voor alles
gaat het nu om sa men leven".
Inderdaad, op de Waarheid (met een
hoofdletter) kan niemand aanspraak
maken. Hij kan alleen in Christus, Die
een Heer van al 1 e 11 is, geschonken
worden. En dit blijde geschenk kan
slechts door strijd tegen het eigen ik (de
koopsom) worden verkregen en aan
vaard. Wie daarvan overtuigd is, zal van
deze Waarheid, welke hij als een kost
bare gave vaii Hogerhand heeft ontvan
gen, geen afstand meer willen doen
door Hem te verkopen.
Immers, hij komt tot de verrassende
ontdekking, dat in Christus waarheid en
eenheid samenvallen.
Moge de Heilige Geest, welks feest wij
met Pinksteren weer gevierd hebben en
die ons allen met elkaar als Christenen
wil verbinden, ons in alle waarheid leiden!
ried hard te werken en flink te stude
ren.
Toen Zandleven 34 jaar was, aldus
burgemeester Den Beer, gaf hij het
werk in de verffabriek eraan en wijdde
zich geheel aan de schilderkunst. Zon
der een cent op zak en zonder gelde
lijke steun. Hij vertrok naar Gelderland,
de provincie die hij lief kreeg en waar
hij rust vond om de bomen, de plan
ten, de mossen en de pittoreske boer
derijtjes op kleurrijke wijze uit te
beelden. Jhr. Den Beer zei nog dat
Zandleven, ondanks zijn afschuw voor
de onderneming van zijn vader, daar
van toch profijt getrokken heeft. Hij
kende de verf als geen tweede. Op de
expositie zelf komen wij nog nader te
rug.
TERNEUZEN. Toen de heer W. J.
Weterings in een kortgeleden raadsver
gadering het idee opperde van de kunst
schilder Pieter de Bodt een schilderij aan
te kopen vond dit hij de meerderheid
van de raad zulk een weerklank dat de
•heer Weterings van zijn suggestie een
voorstel maakte. Het werd met dertien
tegen drie stemmen aangenomen. In
overleg met de schilder hebben burge
meester mr. H. Rijpstra -en wethouder
H. A Meijer besloten tot aankoop van
het schilderij „Het sti'lle land" over te
gaan. Kosten 400. Het werk zal een
plaats in de burgemeesterskamer krij
gen. De heer De Bodt heeft de toestem
ming van B. en W. verkregen het schil
derij te blijven exposeren in zijn tot IS
september durende expositie in de wa
tertoren.
THOLEN. Het echtpaar C. Moeli-
ker-de Laater, wonende op het Stenen
Kruis te Tholen hoopt woensdag het
gouden huwelijksfeest te vieren.
AXEL. Ter gelegenheid van het
vijfjarig bestaan maakte de wandel
sportvereniging „Emma" een rondwan
deling door een aantal Axelse straten.
De stoet bood een feestelijke aanblik
en het publiek langs de route kreeg
een uitstekende indruk van de mars
capaciteiten der actieve leden. Dc
route liep langs de Emmastraat, Sta
tionsstraat, Noordstraat, Weststraat,
Markt, Walstraat, Polenstraat, Buiten
weg, Nieuwstraat, Stationsstraat, Prins
Hendrikstraat, Pironstraat, Margriet
straat, Singelweg, Stationsstraat en
Emmastraat. Tijdens de mars zorgde
de drumband van de Chr. Fanfare
Hosanna" voor pittige muziek.
W, verklaarde ter zitting dat hij naast
de bestuurder had gezeten en dat de
handrem in het midden zit. De officier,
mr. A. W. Rosingh, eiste bevestiging
van het vonnis van de kantonrechter.
De raadsman, mr. F. K. Adriaanse,
bracht naar voren dat de man-
achter-het-stuur op het punt stond
rij-examen te doen. Hij vroeg de
rechtbank W. een geheel voorwaardelij
ke straf op te leggen. Uitspraak 27 ju
ni.
(Onderstaand bericht plaatsen wij
opnieuw, omdat het gisteren onleesbaar
was. Het zetduiveltje speelde hierin par
ten.)
Van een onzer verslaggevers
GOES. Naar ons donderdag Is ge
bleken behoort Albert Heijn te Goes
óók tot de 28 kruideniers die een ver
zoek indienden bij het gemeentebestuur,
de winkel voor een week te willen slui
ten wegens vakantie. Zoals we gisteren
konden melden heeft Albert Heijn het
Goese filiaal, hoewel dat deze week aan
de beurt was, in strijd met de gemeen
telijke verordening niet gesloten. Nu
blijkt, dat Albert Heijn het verzoek tot
sluiting mede ondertekende, komt dit
incident wel in een heel wonderlijk dag
licht te staan. Vooral omdat Albert
Heijn ontkent een handtekening te heb
ben geplaatst.
Albert Heijn heeft de zaak niet geslo
ten, met als excuus een juridische
spitsvondigheid. Naar wij als veronder
stelling hebben uitgesproken zou dit
kunnen zijn de zin „dient te worden ge
sloten", in plaats van ,,is verboden".
Het gemeentebestuur van Goes is van
mening dat deze handelwijze op zijn
minst als „flauw" moet worden be
schouwd. Aangenomen mag toch wor
den dat de N.V. Albert Heijn, die
uiterst merkwaardig pas vorige week
in een schrijven het gemeentebestuur
mededeelde het filiaal niet te zullen
sluiten, op de hoogte is van het onder
tekenen van haar kant van het verzoek
van de Goese kruideniers.
Dit is echter onjuist. Van de zijde van
het gemeentebestuur heeft men ons er
op gewezen dat in de verordening geen
omschrijving wordt gegeven van wat
onder kruidenierswaren moet worden
verstaan, daar dit te veel ruimte in be
slag zou nemen. Zoals gewoonlijk, heeft
men in dit geval toen artikel 1 van
het vestigingsbesluit Kruideniersbedrijf
1939 aangehaald. In 1961 is dit artikel
echter vervallen en door een ander ver
vangen. Deze nieuwe formulering is
echter ook nog niet definitief. Albert
Heijn heeft de verwijzing naar een
vervallen artikel nu aangegrepen om
de verordening te kunnen ontduiken.
Afgezien van het juridisch aspect,
moet deze gang van zaken wel als zeer
wonderlijk worden betiteld. De verorde
ning zal nu nader worden bekeken.
Vóórdat een nieuwe door de raad kan
worden vastgesteld, is het vakantiesei
zoen achter de rug, maar het gemeen
tebestuur rekent op de goede trouw van
de middenstand.
Men deelt ons van de zijde van Al-
bert Heijn in Zaandam nog mede dat
ook het Middelburgse filiaal dat medio
september zal moeten worden gesloten,
geopend zal blijven.
GOES. Van 20 tot en met 22 ju
ni worden in Vlissingen en Middel
burg de Bondsdagen van de Neder
landse C.B.T.B. gehouden.
Op de Algemene Vergadering op
donderdag 21 juni spreekt de Voorzit
ter van de Nederlandse C.B.T.B.. mr.
B. W. Biesheuvel zijn jaarrede uit en
zal dr. .S. L. Mansholt, vice-president
van de Europese Commissie, een refe
raat houden over „Bestek en koers
van de Landbouw in Europa". Ds. Ha
verkamp van Anna Jacobapolder
spreekt het slotwoord. Deze bijeen
komst wordt gehouden in het Veiling
gebouw Braakmanstraat, Middelburg
en vangt aan om 10.30 uur.
De huishoudelijke vergadering wordt
op woensdag 20 juni gehouden in Ho-
t®.l Britannia te Vlissingen. Tegelijker
tijd belegt de C.P.B. een ontmoetings
samenkomst voor de dames, eveneens
in hotel Britannia. De beide vergade
ringen vangen aan om 19.00 uur.
Op vrijdag 22 juni vindt de aan de
Bondsdagen verbonden rijtoer plaats.
Deze leidt langs duinen, dijken en
dammen over Walcheren en Noord-Be-
VGj naar Goes. De rondrit wordt
onderbroken in Domburg, waar met
een uitzicht op de Noordzee een korte
uiteenzetting zal worden gegeven van
het Deltaplan.
KAPELLE. Donderdag was het in
Kapelle de dag van de brommerbotsin
gen. Om ongeveer negen uur 's mor
gens was het H. S. uit Kapelle die op
de hoek Dijkwelsestraatweg naar Stom-
mekruis geen voorrang verleende aan
de bromfietser C. S. M. uit Kwaden-
damme. Het gevolg was dat S. een
hoofdwond opliep en M. met een ver
moedelijke armbreuk naar het zieken
huis in Goes moest worden vervoerd.
(Beide brommers waren zwaar bescha
digd.
Enkele uren later vond op enige bon-
tierden meters afstand van bovenge
noemde plaats opnieuw een botsing
'plaats tussen twee brommers en wel op
de hoek Bosstraat-Warretjes-Cerestraat.
L. K. uit Kapelle verleende daar geen
voorrang aan C. K. uit Oud-elande. Ook
hierbij werden beide brommers flink
beschadigd en liepen de bestuurders
verwondingen op die echter niet van
ernstige aard waren.
MIDDELBURG. De zeventienjari
ge berijdster van een bromfiets M. V.
uit Middelburg reed gistermorgen oim
kwart voor negen met haar voertuig te
gen een stilhoudende scooter oip. De be
rijder daarvan, L. W. uit Kapelle, stop
te bij de chr. kweekschool op de Heren
gracht om zijn dochter af te zetten. De
bromfietste-r kwam te vallen en liep
een diepe vleeswond aan het been op
Nadat de wond in het gasthuis was ge
hecht mocht zij naar huis. De schade
was gering.
TERNEUZEN. De opperman J. C.
V. uit Terneuzen beklom gisteren met
een armer specie in de hand een lad-
der in de Noordstraat. Hij verloor oip
een gegeven moment zijn evenwicht en
faTLeen ho,gte van vier meter op
straat. IVlet een hoofdwond en een ver-
moeedlijk-e hersenschudding is hij in het
Juuanaziekenhuis opgenomen.
f-
