DORP IN STALEN GREEP
Wijk aan Zee balanceert
op rand van smeltoven
-Nieuwe waarborgen nodig
voor de borgtocht
Buitenlands kapitaal
in ruilvoor deel
van produktie
Tweede lezing
ook nodig in
Eerste Kamer
Cambodja kreeg in
Den Haag gelijk
Propaganda vreemdelingenverkeer
blijft nodig in Duitsland
Geen uitspraak in
aardappel-zaak
5 jaar Shell
Junior Club!
Zaterdag 16 juni 1962
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 11
r'
Nederlandse juristen met pre-adviezen
HOGE OFFICIEREN
BIJ ROUWKAPEL
NEERGESCHOTEN
TOCH STAKÏNKJES BIJ
FRANSE SPOORWEGEN
^oor mevrouw
mr. JE, Fischer-Keuls
JONGEN ERFT DERTIG
MILJOEN DOLLAR
INDONESIË WIL FACILITEITEN GEVEN
Van een onzer verslaggevers
BEVERWIJK De voorzitter van de VVV in Wijk aan Zee, wethouder Gerritse, heeft niet zo heel veel
fiducie meer in de toekomst van „zijn" badplaats. Vlak achter het Paasduin staat een vuile veeg aan
de voorjaarslucht: de rook van de IJmuidense Hoogovens. Als de uitbreidingsplannen van het bedrijf door
gaan, zullen de schoorstenen nog verder naar het noorden opdringen. Dan zal er misschien een tijd komen,
dat de weg tussen Beverwijk en Wijk aan Zee, de slokdarm van de badplaats, wordt ondergraven door tunnels
van de industrie, die haar nijverheden nog dieper de Kennemer duinen ingraaft. Misschien moet die weg om
gelegd worden. Er komt in elk geval een groene buffer van dennen langs
Achter het badplaatsje Wijk aan
Zee verheft zich dreigend het decor
van de Koninklijke Nederlandsche
Hoogovens en Staalfabrieken. De
Breedbandhallen, de koeltorens en de
staalfabrieken kruipen steeds verder
naar het Noorden. Meer staal, meer
jjzer, meer werk, meer welvaart.
Wijk aan Zee Het vreest met ge
rechte vreze.
OP de jaarvergadering van de Nederlandse Juristen Vereniging plegen telkenmale twee onderwerpen uit ver
schillende terreinen van het recht ter discussie te worden gesteld. Over elk dier onderwerpen worden dan
gewoonlijk twee preadviezen uitgebracht, die een uitvoerig gedocumenteerde samenvatting van de stand der
wetenschap en eigen opvattingen van de auteurs met betrekking tot het desbetreffende onderwerp plegen te be
vatten. Uit de preadviezen worden dan enige vraagpunten gedistilleerd, waarover ter vergadering wordt gestemd
nadat zij nog eens door verschillende sprekers nader zijn belicht. Zo levert de N.J.V. regelmatig belangrijke bij
dragen tot de rechtswetenschap.
Voorwaarde
Voor de op 22 en 23 juni te houden
vergadering is op de eerste dag een
civielrechtelijk onderwerp aan de or
de, nl. de vraag op welke wijze de
wet de overeenkomst van borgtocht
dient te regelen. Dit onderwerp is ge
kozen in verband met het ontwerp
voor een nieuw burgerlijk wetboek,
waarvan thans het zevende boek, ge
wijd aan die contracten waarvoor een
afzonderlijke wettelijke regeling nodig
wordt geacht zoals de koop, de
huur, de aanneming van went en ook
de borgtocht in voorbereiding is.
De borgtocht-overeenkomst, dat is
de overeenkomst waarbij iemand zich
voor de schuld van een ander tegen
over diens schuldeiser aansprakelijk
stelt, heeft in het economisch leven
een belangrijke plaats. O.a. bij geld
leningen door particulieren en bij kre
dietverlening door banken en andere
financieringsinstellmgen wordt veelal
door de kredietgever als voorwaarde
gesteld, dat zijn schuldenaar zeker
heid stelt in de vorm van borgtocht.
Veelal valt het de schuldenaar niet
moeilijk een borg te vinden: familie
leden of goede vrienden bieden zich
graag daarvoor aan, er op vertrou
wende dat de schuldenaar zijn ver
plichtingen wel zal nakomen, vaak
zich niet voldoende realiserende aan
welke risico's zij zich blootstellen.
Bij een wettelijke regeling van de
borgtocht moet de wetgever zich af
vragen hoe hij de borg een zo groot
mogelijke bescherming kan verlenen
zonder dat daardoor het belang dat
het economische leven heeft bij een
vlotte kredietverlening, in gevaar
wordt gebracht.
Beide preadviseurs dit zijn mr.
L. D. Pels Rijcken en prof. W. F. de
Gaaij Fortman stellen voor te be
palen, dat een borgtocht-overeenkomst
slechts dan geldig is, als zij schrif-
„We hebben geen enkele illusie,
dat de Industrialisatie is tegen te
houden", zegt de heer Gerritse. die
niet alleen als praeses van Vreemde
lingenverkeer maar ook als eigenaar
van een bloeiende ijssalon de opmars
van het miljoenenbedrijf met argus
ogen volgt.
„We kunnen er zelfs weinig tegen
hebben in de wetenschap, dat de
Senatoren tegen gewoonterecht
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG Vele leden van de
Eerste Kamer zijn het allesbehalve eens
met de indertijd in de Tweede Kamer
geopperde gedachte, dat de senaat een
wetsontwerp maar moet aannemen als
de Tweede Kamer het in tweede lezing
heeft aanvaard. Zij voelen niets voor
deze vorm van gewoonterecht.
In het voorlopig verslag op het nieuwe
wetsontwerp op het archiefwezen stellen
deze Eerste-Kamerleden wat geprikkeld
vast. dat elk ontwerp op zijn eigen
merites moet worden beoordeeld en dat
het heel goed mogelijk is dat de Eerste
Kamer zich verplicht voelt bij een een
maal ingenomen standpunt te volharden.
Zij is een even belangrijke tak van de
volksvertegenwoordiging en aan de
Tweede Kamer gelijkwaardig.
Het is niet aan twijfel noderhevig,
aldus deze senatoren, ook al wordt dat
niet genoeg in acht genomen, dat de
wetgevende en controlerende taak van
de Eerste Kamer pas begint als die van
de Tweede Kamer is geëindigd. Overi
gens stemt de Eerste Kamer in met het
nieuw ingediende wetsontwerp.
TVEN HAAG Het internationale
gerechtshof in Den Haag heeft
gistermorgen bepaald dat Cambodja
de soevereiniteit heeft over de ruïnes
van het tempelcomplex Preah Vihear
in het Dongrekgebergte. Het hof be
paalde voorts dat Siam verplicht is
zijn troepen uit het gebied terug te
trekken.
De uitspraak van het hof kwam met
negen tegen drie stemmen. Met zeven
tegen vijf stemmen bepaalde het hof dat
Siam alle eventueel uit de tempel weg
gehaalde voorwerpen aan Cambodja
dient terug te geven.
Cambodja had om een uitspraak van
het internationale gerechtshof verzocht.
De regering van Cambodja baseerde
zich bij de verdediging van zijn stand
punt op de kaart die in 1907 van het
grensverloop in het desbetreffende ge
bied was gemaakt. Cambodja maakte
toen deel uit van het Franse Indo-
China. De Siamese regering, die niet
over voldoende technische gegevens be
schikte, had Franse officieren verzocht
de kaart te tekenen.
Voor het hof betwistte Siam de geldig
heid van de kaart, omdat zij niet het
werk was van een eerder gevormde
Frans-Siamese grenscommissie.
Het hof overwoog dat de kaart nooit
formeel door de gemengde commissie
is goedgekeurd en dat deze daarom niet
bindend is. Maar de regering in Bang
kok heeft de kaart, die kennelijk be
doeld was als het resultaat van een
grensafbakening, ontvangen en er gedu
rende vele jaren niet tegen geprotes
teerd, zodat het hof meent dat men
moet aannemen dat de Siamese rege
ring ermee akkoord ging. Ook andere
Siamese autoriteiten hebben geen be
zwaren laten horen.
hoogovens een pijler onder onze ei
gen welvaart vormen. Maar Wijk
aan Zee gaat er aan. Tenzij er be
noorden de badplaats vervangende re-
creatiegrond wordt gevonden, waar
de gasten terecht kunnen als de fa
brieken het dorp inbouwen."
Inbouwen?
Het gaat er zo langzamerhand op
lijken.
TOT BIJ STRAND
Als de uitbreidingsplannen, doorgaan
staan er straks schoorstenen tot vlak
bij het strand en liggen er nieuwe
havens op de plaats, waar zich nu de
eerste kuilen vol Duitse badgasten
ontwikkelen.
Wijk aan Zee is vanouds een rusti
ge familiebadplaats, die met de groei
van de randstad Holland meeging en
een stukje van haar rust verloor aan
de drang naar meer recreatie. Wijk
aan Zee ligt ideaal voor de Zaan
streek, voor de IJmond en zelfs voor
Amsterdam.
GEEN HOND MEER
In de kom van het dorp, dat van
de industriecomplexen afgeschermd
wordt door een hoge duinenrij, kan
het bij Zuidwestenwind soms onge
nadig stinken en roeten. In Bever
wijk, dat nog ongunstiger ligt wat de
smook betreft, is het drogen van de
maandagse was voor vele vrouwen
een hels probleem.
„Stel, dat we straks worden om
singeld door de fabrieken, dan komt
er hier geen hond meer!" Het is het
oordeel van een winkelier, die de
ontwikkeling met een scheef oog be
ziet.
„Het zal wel meevallen", stelt Oom
Tom, de oude ober van hotel Sonne-
vanck er tegenover. „Ik heb hier in
veertig jaren biertjes tappen en kof
fie zetten veel zien dreigen en nog
maar weinig zien veranderen. Maar
ik geef toe: als de hoogovens wat
willen, zetten ze door."
HET HOGE DUIN
De gerant van het gloednieuwe ho
tel op de top van dat duin kan van
zijn zonneterras af zowat in de smelt
ovens kijken. Bang is hij er echter
niet voor. Hij zal buiten schot blijven,
want de uitbreidingen blijven ver van
zijn deur."
„Ik heb er waarschijnlijk zelfs voor
deel bij, omdat er hier zoveel hoog
ovenmensen komen. Bovendien is het
van hier uit vooral 's avonds een
prachtgezicht al die lichtjes in de
fabrieken en dan af en toe een hoog-
ovenafsteek met z'n vlammenspekta-
kel. Ik geef toe, dat het verder op
rukken van de fabrieken voor de kom
van het dorp narigheden zal geven."
Oom Tom, de kellner van Son-
nevanck, is een oprechte filosoof.
„Er is al zoveel gedreigd. Het zal
myn tyd wel duren. Aannemen I"
Wijk aan Zee kijkt met één oog
naar de Hoogovens, met het andere
naar het gemeentebestuur. Dait heeft
in krasse bewoordingen het bedrijf la
ten weten, dat het niet opzij gaat
voor er vervangende duingrond be
schikbaar komt. Hoogovens heeft ge
zegd, dat ze alle begrip heeft voor de
Wijk aan Zeese vrees. Touwtrekken
tussen Goliath en David?
Wijk aan Zee durft geen wedden
schappen aan te gaan over de afloop.
Het badplaatsje zit voor de komen
de zomer nog eivol vakantiegangers.
„Maar", zegt een pensionhouder, „ik
vrees voor de Duitse klandizie, als
mijn gast uit Essen over een jaar of
wat net zo goed thuis kan blijven wat
het uitzicht en de rook betreft."
UTRECHT (ANP). Van de West
duitsers die met vakantie gaan komt
ongeveer vier procent naar ons land.
Als men echter eenis een jaartje geen
propaganda zou maken, zou zich dat in
een reetos van volgende jaren zeker
wreken. Dat heeft de heer Ch. Beltoon
■verklaard. Hij is de vertegenwoordiger
in Keulen van de Algemene Nederland
se Vereniging voor Vreemdelingenver
keer.
De heer Belmon sprak gisteren op de
jaarvergadering van die Provinciale
Utrechtse Bond voor Vreemdelingenver
keer. De bond hield gisteren haar jaar
vergadering in Doorn.
Over de redenen die:de Duitser bewe
gen zijn vakantie in een ander land door
te brengen zei de heer Betoon, dat de
„geld'inigisdrang" een van de belangrijk
ste factoren is. Ook ziijn er oorzaken die
HET woord ambulance kent iedereen en menigeen gebruikt het, als
hij het heeft over een vervoermiddel voor ziekentransport. Eigen
lijk betekent het iets anders: het is meer een soort veldhospitaal,
zoals ook uit de afstamming van het woord blijkt. Ambulare betekent
marcheren, wandelen. Het is niets bijzonders, dat een ziekenauto
„wandelt", zich kan verplaatsen, wèl dat een heel hospitaal dat kan.
Laten we maar niet meer Engels praten dan nodig is en het voortaan
maar hebben over ziekenauto.
Ouderen kennen nog een woord
van deze stam: een „ambulant"
hoofd van een school, d.w.z. een
hoofd, dat niet zelf klasseonderwij
zer is, maar zijn hele diensttijd
beschikbaar heeft voor de admini
stratie van de school, het toezicht
op de gang van zaken en het over
nemen van lessen van zieke onder
wijzers. Geen wonder dat dit alleen
ouderen nog iets zegt het da
teert nog uit de tijd, dat dank zij
de goede zorgen van de overneid
het onderwijs hier te lande nog
het beste van Europa was en die
tijd i:s toch wed heel lang voorbij.
Ambulare was ook de term voor
het „marsen maken" van de Ro
meinse soldaten, vooral ook het
marcheren als exercitie. Het is
merkwaardig hoe weinig het solda
tenleven van tweeduizend jaar ge
leden verschilde van dat van der
tig jaar geleden. In beide gevallen
een krampachtig streven de man
schappen bezig te houden met min
of meer zinvolle arbeid; anders is
in minder dan geen tijd geen huis
meer met ze te houden. En dus:
leren te marcheren in de rij, oe
fenmarsen, schijngevechten met
onscherpe wapens, wacht lopen, al
les onder toezicht van een onder
officier, die altijd dezelfde autori
taire en gehate figuur is, een gril
lig sadist of een futiel perfectio
nist.
Maar de Romeinse soldaat werd
beter bezig gehouden met produk-
tieve arbeid, dan de onze, die al
leen bij watersnoden en verlate
aardappeloogsten civiele arbeid
verricht. Hij legde wegen aan,
bouwde bruggen, grenswallen en
forten, groef kanalen en waterlei
dingen.
Maar een generaal, die dergelij
ke werkzaamheden liet uitvoeren,
had ook geen protestgebrul van in
hun boterham (met pAté de foie
gras) bedreigde aannemers te vre
zen.
TV7E KRIJGEN niet de indruk,
W diat de soldaat van Rome een
aangenaam leven 'had. In tegen
stelling tot onze soldaatjes had hij
alles ie verwachten van een oor
log: buit, gelegenheid zich te on
derscheiden en bij veel doden
onder de officieren ook promotie:
de dienst in vredestijd, vooral aan
de grenzen in een meestal onvoor
stelbaar achterlijk gebied, was een
tonig en zwaar.
Een oproerkraaier bij de legioe
nen van keizer Tiberius in het te
genwoordige Joego-Slavië (14 na
Chr.) formuleert zijn bezwaren al
dus: „De dienst op zichzelf is al
hard en brengt niets op; lichaam
en ziel worden een kwartje per dag
waard geacht (hun soldij!) en daar
moeten we nog onze kleren, onze
wapenen en tenten van betalen en
mishandeling door onderofficieren
en vrijdom van corvee mee afko
pen, En bij Hercules dan nog
eeuwig en altijd slaag, wonden,
kou in de winter, uitputtende zo
mers, grimmige oorlogen, en vre
de, waar je ook niet beter van
wordt. Dertig, ja veertig jaar doe
je dienst, tot je oud en versleten
bent en in de meeste gevallen ver
minkt door wonden. En als je dan
zoveel gevaren hebt overleefd, dan
word jè naar een of andere uithoek
van de wereld gesleept om daar
bij .wijze van eigen stuk land (de
vorm waarin men zijn pensioen
ontving) moerassen of een onbe-
bouwbaar stuk berg te krijgen!"
De soldaten lieten zich gemakke
lijk opruien, want alles wat hij zei,
was waar. Ze stuurden de zoon van
hun generaal naar Rome om een
beperking van de dienst tot 16 jaar
te eisen. Inmiddels werd de
tucht in het leger er niet beter op.
Ze vierden hun haat bot op een
paar impopulaire onderofficieren:
een van de ergsten, die als gemeen
soldaat begonnen was, laten ze on
der dezelfde zware bepakking als
zij zelf droegen, mee marcheren;
een ander, die de bijnaam droeg
van „Geef er nog een!" werd dood
geslagen. Hij had die naam gekre
gen, omdat hij dat altijd riep, wan
neer hij een stok op de rug van
een soldaat had stukgeslagen.
DE keizer begrijpt het gevaar
en stuurt zijn zoon Drusus met
een brief, die -e met een kluifje
in het riet stuurt. Ze hebben de
truc door en bedreigen zelfs de
keizerlijke gezanten. De hemel, als
altijd op de hand van de overheid,
brengt uitkomst: een maansver
duistering jaagt de muiters schrik
aan; zouden de goden zich van
hen afkeren? Drusus greep dit
psychologisch moment aan, stuurde
een stel onderkruipers op de man
schappen af om de vrees nog wat
aan te wakkeren en ze tot hun
plicht te manen.
De soldaten komen tot rede, on
gehinderd kan Drusus de opruiers
ter dood laten brengen, en door het
vroeg invallen van de winterregens
verloopt de opstand. En het blééf
ambulare, jaren lang.
van culturele, sportieve of politieke
aard zijn.
De gezomdheidlsfactor noemde hij be
langrijk. De Duitser is een geestdriftig
„igeizondheidsjager". Volgenis de heer
Betoon zal die Nederlandse propaganda
in Duitsland meer op dat laatste punt
moeten zijn gericht.
PARIJS. Generaal Ginestet, leger
commandant van de provincie Oran,
en kolonel Mabille, directeur van het
militair hospitaal Baudens, zijn in Oran
het slachtoffer geworden van een aan
slag van de O.A.S. Generaal Ginestet
werd door twee kogels in de borst en
één in het hoofd waar gewond, kolonel
Mabille werd door twee schoten op slag
gedood.
De generaal was naar het ziekenhuis
gekomen om in de rouwkapel de laat
ste eer te bewijzen aan luitenant-kolonel
Mariot, de commandant van het vijfde
infanterieregiment, die dinsdag door de
O.A.S. was vermoord. Op het ogenblik
dat hij de rouwkapel binnenging, sprong
een Europeaan achter de deur vandaan
met een revolver in zijn hand. Hij los
te drie schoten op de generaal, die in
een zakte. Terwijl officieren van zijn
gevolg toeschoten, vuurde de moorde
naar twee schoten af op de directeur
van het ziekenhuis, kolonel Mabille, die
op slag werd gedood.
Gebruikmakend van de verwarring,
slaagde de moordenaar erin te ontsnap
pen. Generaal Ginestet was nog pas en
kele weken commandant van de pro
vincie Oran.
Van onze correspondent
PARIJS. De vakbonden van de
Franse spoorwegarbeiders hebben tot
kleine stakingsacties besloten om uiting
te geven aan hun ontevredenheid over
de weinig toeschietelijke houding van de
regering inzake hun eisen.
De spoorwegarbeiders zullen op 20 en
21 juni over heel Frankrijk een roule
rende staking van twee uur houden. Dat
is genoeg om het treinverkeer in Frank
rijk deze twee dagen in de war te la
ten lopen.
De regering kondigde eergisteren aan
dat de werkweek van de spoorwegar
beiders met ingang van 1 oktober ver
kort zou worden van 48 tot 46 uur en dat
de loonsverhoging van 1,11 procent, die
voor 1 oktober in het vooruitzicht was
gesteld, al op 1 juli van kracht zou wor
den.
(ANP). De president
College van beroep voor het
bedrijfsleven heeft zich gistermiddag
niet bevoegd verklaard te beslissen in
een kort geding over de maximumprij
zen voor aardappelen. Het was door de
Amsterdamse aardappelengrossier de
firma Gebroeders Karseboom aanhan
gig gemaakt tegen de ministers van
economische zaken en van landbouw en
visserij. Het wordt nu een gewone be
roepszaak voor het voltallige college,
die mogelijk 25 juni zal dienen.
De aardappelengrossier had, toen de
prijzen nog vrij waren, honderd ton
aardappelen voor 47 cent per kilo ge
kocht. Op het ogenblik dat de prijsstop
werd afgekondigd, had hij die honderd
ton nog in zijn bezit. Daarom vroeg hij
fte|*ttmi'sterie van economische zaken
ontheffing van de prijsstop en ging hij
bij de president van het College van be
roep voor het bedrijfsleven in beroep,
nog voordat het ministerie afwijzend
had beschikt op zijn verzoek.
Volgens de president, mr. J. in 't
Veld, is het de bedoeling van de wetge-
ver geweest voor zaken als deze geen
voorziening in kort geding toe te staan,
iir r r^a.(?^imari van de ministers, mr.
W. L. Snijders, had dit ook aangevoerd.
De advocaat van de aardappelgrossier,
mr. L. J. den Hollander, achtte het niet
denkbaar dat tegen beslissingen die a
la minute kunnen worden genomen niet
met dezelfde snellheid kan worden op
gekomen.
teiijk wordt gesloten, zodat de borg
zwart op wit ziet waartoe hij zich ver
bindt. Heeft iemand zich mondeling
voor de schuld van een ander aan
sprakelijk gesteld, dan zou hij dus
niet tot betaling kunnen worden ge
dwongen. Betaalt hij echter vrijwillig,
dan zo houdt het voorstel In
moet dit de overeenkomst wèl geldig
doen zijn.
Maximum
Ook wordt voorgesteld te bepalen
dat in de overeenkomst moet worden
uitgedrukt het maximum, in geld uit
gedrukt, waarvoor de borg zich aan
sprakelijk stelt. Indien nl. de schulde
naar, naast zijn hoofdverplichting
schadevergoeding verschuldigd wordt
omdat hij zijn verplichting niet
tijdig is nagekomen, kan de oorspron
kelijke omvang van zijn verplichting
aanmerkelijk worden vergroot. Hier
door kan de borg, als 'hij óók voor
die schadevergoeding aansprakelijk is
hetgeen hij in beginsel inderdaad
is voor een onaangename veras
sing worden gesteld. Men acht het
wenselijk, dat zijn aansprakelijkheid
in ieder geval een tevoren bepaald
bedrag niet te boven kan gaan.
Nog een andere bepaling wordt voor
gesteld om te voorkomen dat een borg
kan worden overvallen met een vorde
ring tot vergoeding van schade die de
schuldeiser heeft geleden doordat de
schuldenaar zijn verplichting niet tij
dig is nagekomen: de borg moet voor
die schadevergoeding slechts dan kun
nen worden aangesproken, als hij eerst
zélf is aangemaand de hoofdschuld te
voldoen en aan die aanmaning geen
gevolg heeft gegeven.
Het komt veel voor dat iemand zich
tegenover een bank borg stelt voor
in de toekomst door die bank aan
een bepaald persoon te verlenen kre
dieten. Dan weet op het moment van
de borgtocht-overeenkomst de borg dus
nog helemaal niet welke omvang de
schulden van de schuldenaar zullen
aannemen. Als in een dergelijke situa
tie de schuldenaar in een steeds slech
tere financiële positie komt te verke
ren en dientengevolge steeds nieuwe
kredieten bij de bank aanvraagt, is
het mogelijk dat de bank, hoewel be
kend met de vermogenskr-tand van
de kredietnemer, geen reden ziet met
de kredietverlening op te houden, om
dat haar belangen door de borgtocht
gedekt zijn.
Voorgesteld wordt te bepalen dat. de
borg die zich voor toekomstige schul
den aansprakelijk heeft gesteld, niet
temin niet aansprakelijk is voor schul
den van de schuldenaar, die een ge
volg zijn van het feit dat de krediet
gever zonder dringende noodzaak of
zonder speciale toestemming van de
borg is doorgegaan met de krediet
verlening, nadat hem bekend is ge
worden dat de vermogenspositie van
de schuldenaar aanmerkelijk is ach
teruitgegaan.
Als een bepaald voorschrift ter be
scherming van de belangen van de
borg wenselijk wordt geacht, rijst de
vraag of toegelaten moet worden dat
bij overeenkomst van dit voorschrift
wordt afgeweken het nuttig effect
van het voorschrift is dan dit, dat
voor de borg een meer bezwarende
regeling alleen dan geldt, als hij deze
regeling bij de overeenkomst uitdruk
kelijk heeft aanvaard en zich dus over
de consequenties ervan heeft kunnen
bezinnen dan wel of het een voor
schrift van dwingende aard moet zijn,
zodat een beding in de borgtochx-
overeenkoimst dat niet met het voor
schrift strookt, niet geldig is.
Met het voorgaande zijn slechts eni
ge van de door de N.J.V. ter discus
sie gestelde vragen aangeroerd, om
aan te tonen, dat het hier om kwes
ties van groot praktisch belang gaat.
(Ingezonden mededeling)
Wat dub te
dat! Ea boe
boeiend, interes
sant Oiidin, 't
clubblad! Inlich
tingen bij etite
Shell-pomp.
WASHINGTON (AP). Een tienja
rige jongen in Brunson (Zuid-Carolina)
heeft van zijn grootmoeder een fortuin
van dertig miljoen dollar geërfd.
Mevrouw Duke, de weduwe van de
oprichter van de American Tobacco
Company, stierf twee maanden geleden
op negentigjarige leeftijd. Zij liet veer
tig miljoen dollar na en vermaakte het
grootste deel daarvan aan haar ouder
loze kleinzoon.
AMSTERDAM. De Indonesi
sche regering wil weer buitenlands
kapitaal trekken. President Soekar-
no heeft bij monde van de minister
van voorlichting, prof. mr. Mo
hammed Jamin, daartoe aan het
buitenlands ikapitaal een aantal in
teressante faciliteiten in het voor
uitzicht gesteld. Het gaat hier oim
kredieten en leningen in buitenland
se valuta, die zouden worden ver
strekt voor de verbetering van het
produktie-apparaat van Indonesië.
In het nieuwe systeeim mogen bui
tenlandse kredieten of leningen, het
zij van regeringen aan particulieren,
dan wel van particulieren aan parti
culieren, niet meer in baar geld wor
den terugbetaald. Dat geldt ook voor
vergoedingen, die gelijkgesteld kun
nen worden met rente.
Korting
De terugbetaling geschiedt uitslui
tend in de vorm van een gedeelte
van de prodiuktie gedurende een be
paald aantal jaren van de onderne
ming, die het krediet of de lening
heeft ontvangen. Ook krijgt de kre-
diefeverstrekker gedurende een be
paalde periode het recht goederen van
de door hem gefinancierde onderne
ming te kopen tegen de wereldmarkt
prijs minus een bepaalde korting.
Aangezien 'het hier een grote ver
scheidenheid van produkten en van
soorten van ondernemingen kan be
treffen, zal geval voor geval worden
bekeken.
Voorts is belastingvrijdom beloofd
gedurende de eerste drie jaar nadat
de met vreeimd kapitaal gefinancier
de onderneming werkelijk met de
produktie is begonnen.
Een eis is, dat zulke bedrijven In
donesisch eigendom moeten zijn en
dat zij door Indonesiërs worden be
stuurd.
Het nieuwe systeem is te zien als
uitnodiging aan buitenlandse finan
ciers tot een gezamenlijke exploita
tie van produktieve ondernemingen
gedurende een bepaalde tijd.
Aan de andere kant evenwel wil de
Indonesische regering op deze wijze
buitenlands kapitaal zien te verwer
ven, zonder dat er gewaar bestaat
voor het ontstaan van te grote bui
tenlandse belangengroepen en zonder
dat er te eniger tijd een beroep moet
worden gedaan op de Indonesische
deviezenpot in de vorm van een te
rugbetaling van kapitaal of uitkering
van rente in buitenlandse valuta.
Ook kennis
Het systeem komt er in de prak
tijk op neer. dat buitenlandse finan
ciers Indonesië kapitaalgoederen le
veren en dat zij uit de produktie van
het daarmee cp te richten bedrijf
jaarlijks een vooraf te bepalen ge
deelte ontvangen als een soort van
vergoeding. Onder de kapitaalgoede
ren kan dan ook nog de verstrek
king van de technische kennis wor
den gerekend.
Het is gebleken dat Indonesië met
dit systeem al enige successen heeft
geboekt. Met een grote Amerikaan
se maatschappij op het gebied van
de visserij is al een overeenkomst ge
tekend, waarbij de Amerikaanse
maatschappij tegen een deel van de
te vangen vis, schepen, materieel en
technische bijstand levert aan een In
donesisch semi-overheidslicfaaam.
Ook Europese financiers hebben
van hun belangstelling blijk gegeven.
Zo onderzoekt thans een Duits ban
kierskantoor de mogelijkheid tot le
vering van complete fabrieken. Ook
kredietverzekeringsmaatschappijen to
nen voor een investering in Indone
sië op de voorgestelde basis belang
stelling. Daartoe zal hebben meege
werkt, dat de Indonesische staats
bank, de Bank Indonesia, bereid is
vergaande garanties te verstrekken.
Overigens zal een ander soort van
belegging niet mogelijk zijn, want
president Soekarno heeft uitsluitend
de vorm van een gemeenschappelijke
exploitatie goedgekeurd en andere fi
nancieringsmethoden verworpen.
Beperking
De meeste buitenlandse financiers
die tot dusverre belangstelling hebben
getoond, verbinden aan hun bereid
heid tot deelneming in de opbouw
van het Indonesische prodiuktieappa-
raat de voorwaarde dat de te leveren
kapitaalgoederen niet in Nederland
worden vervaardigd. Dat komt omdat
de finanoierings-cnaatachappijen te
recht moeten bij kredietverzekerings-
maatsicihappijen voor de dekking van
het politieke risico dat zij lopen. Die
verzekeringsmaatschappijen stellen
de genoemde voorwaarde, omdat an
ders het risico dat zij dekken te
gen de achtergrond van het Neder
lands-Indonesische gesdhiil naar
hun smaak te groot wordt.
Dat brengt mee dat Indonesië zich
meer en meer zal richten op Duits
land en Engeland. Van nature een
goede kans krijgen in dit systeem
vooral ook de Oosteuropese landen
De communistische landen hebben
immers uitsluitend staatsondernemin
gen, zodat financiering uit deze bron
neerkomt op het verstrekken van re
geringskredieten. Bovendien worden
dan de risico's van de leveranciers
van kapitaalgoederen geheel door de
staat gedragen.
In Indonesië meent men dat de
nieuwe regeling ook een functie kan
vervullen in het geschil over weste
lijk Nieuw-Guinea. Het hoopt onder
dit systeeim voldoende middelen te
verkrijgen voor de ontwikkeling van
dat gebied. Het schijnt dat in die
richting al onderhandelingen worden
gevoerd.
Indonesië zou er mee kunnen berei
ken, zo redeneert men in Djakarta,
dat westelijk Nieuw-Guinea na een
bestuursoverdracht door Nederland
snel een economische basis kan wor
den gegeven, zonder dat dat ten laste
komt van de op dit moment moeilijke
financiële positie van Indonesië.
