PIETERSEN WIST TE VEEL
VERSPERRINGEN IN
ALGIERS VERDWIJNEN
mm
III
III
II
II
1
III
Adenauer (86): nog
lang geen afscheid
Kapitein Rijhiner: memorandum is juist
Oproer in
Venezuela
leger van
onderdrukt
m
lm
„Van der Putten vecht voor een goede zaak
maar hij houdt te veel van publiciteit"
Ook al aan de sigaar?
Drie doden bij
treinramp in
Engeland
het geheim
Nieuwe Vlaamse
mars op Brussel
HWATTA
Garmt Stuiveling
weer voorzitter
Letterkundigen
Mentaliteit
veranderen
Ik mocht al vroeg zo
nu en dan'n sigaartje
roken. Nu, op wat je
mag, wordt je niet
gauw wild. Maar op
mijn sigaar ben ik
toch altijd bijzonder
Korte strijd werd
snel beslecht
van
genoegens
PROTEST VAN
RUSSEN TEGEN
KERNPROEVEN
Maandag 4 juni 1962
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 5
GEJUICH VOOR PRINS ANDREW
Vierde slachtoffer
van kolendamp in
be j aardentehuis
„Geen wilde beesten
meer m circussen
Corruptie
Bescherming
Bang
Geheime leger verliest aanhang
K WAT TA
J
Aon de pijp geraakt old boy g
Staat je goed bij GENTLEROY
WEL EEN TWEEDE
VOORZITTER VOOR
DAGELIJKSE WERK
A
APELDOORN. In onze officiële
letterkundige wereld blijft alles bij
het oude: prof. Garmt Stuiveling
is zaterdagmiddag in Apeldoorn op
de jaarvergadering van de Vereni
ging van Letterkundigen met 63 te
gen veertig stemmen als voorzitter
herkozen.
Deze jaarvergadering was met span
ning tegemoetgezien. Na de gerucht
makende affaire Stuiveling—Marj a
had een aantal leden waaronder
prominenten als Bloem en Roland
Holst een nieuw bestuur voorge
steld met A. den Doolaard als voor
zitter, A. Koolhaas als penningmees
ter.
Na de verhitte discussies, waarbij
de erevoorzitter, prof. dr. N. A. Don
kersloot de persoon en het werk van
Stuiveling verdedigde, werd het resul
taat van de stemming bekendge
maakt: 63 stemmen voor Stuiveling,
veertig tegen en zeven blanco. Het
gevolg was dat de opposanten zich te
rugtrokken en dat het oude bestuur
werd herkozen met uitzondering van
mr. dr. Herman van den Bergh, die
bekend had gemaakt dat hij niet her
kozen wenste te worden.
Noodlot
Hij werd opgevolgd door prof. dr.
S. Dresden, toevallig een van de kan
didaten van de oppositie. Daar prof.
Dresden niet op de vergadering aan
wezig was om zijn benoeming te wei
geren doet zich nu het merkwaardige
feit voor dat een man die door de
oppositie als toekomstige voorzitter
was bestemd zitting heeft in het be
stuur dat hij ten val had willen
brengen. Zo is echter het noodlot van
de vergadertechniek.
Als gezegd: alles blijft bij het oude.
De zeer omstreden prof. Stuiveling
blijft aan, de nog meer omstreden
Marja blijft lid en de storm schijnt
voorlopig te zijn uitgewoed.
PARAMARIBO (ANP). Kapitein b.d. H. D. Rijhiner heeft bevestigd dat het memorandum,
gevoegd bij het dossier over adjudant Pietersen dat de heer F. H. van der Putten aan de minister van
defensie heeft gezonden, van zijn hand is.
De heer Rijhiner, drager van "de Militaire Willemsorde, is indertijd hoofd geweest van de veilig
heidsdienst bij de Legerproduktiebedrijven in Kiaratjondang. Hij bekleedt thans een overheidsfunctie
in Paramaribo.
Oud-kapitein Rijhiner zei het memorandum jaren geleden te hebben geschreven .Hij kon zich niet voorstel
len hoe de heer Van der Putten het in handen had gekregen, want hij had in 1950 al met hem gebroken.
(Ingezonden mededeling
gesteld geweest. Wild niet. 'n
Mens houdt trouwens al vrij
gauw op met wild te zijn. Ik denk
wel eens: ais hij serieus begint
te vlijen. Dan gaat hij zijn ver
antwoordelijkheid voelen.
Mijn vader liet zijn knevel staan
toen hij de vrouw van zijn keuze
had gevonden. Toen hij ge
trouwd was, ging die er af, maar
hij bleef aan de sigaar.
Sigaren hebben altijd gezag
meegebracht. Wie een sigaar
rookt, is een persoonlijkheid
De knevel weg, maar de sigaar
handhaafde zich. De knevel is
nu weer terug. De sigaar hand
haafde zich. Dat zal zij blijven
doen, terwijl knevels gaan en
komen.
'n Sigaar staat nu eenmaal boven
de mode.
In de Zandvoortse grammofoon-
platenfabriek Agram heeft gistermid
dag brand gewoed. Het is gebleken dat
er in de fabriek was ingebroken. Deu
ren waren geforceerd, elektrische lei
dingen vernield en enkele machines
waren kapot geslagen.
Om sympathie te betuigen met de
stakende arbeiders in Spanje hebben
duizend Spaanse arbeiders die in West-
Duitsland werken, een mars door Keu
len gehouden.
pjET was koningin Elizabeth's
dag, maar de kleine prins
Andrew stal de show. Engeland
vierde zaterdag de officiële ver
jaardag van de koningin. Het
befaamde „trooping the colour"
was juist achter de rug. Terwijl
straaljagers in een strenge for
matie over Buckingham Palace
daverden, wuifde koningin Eli
zabeth vanaf een balkon de voor
het paleis verzamelde menigte
toe. Het gejuich dat opging gold
echter goeddeels haar jongste
zoon, die aarzelend meewuifde.
Het was zijn eerste optreden in
het publiek.
Van onze correspondent
GORKUM. In het streekzieken
huis Prinses Beatrix is zaterdagavond
de 85-jarige J. Vos uit het bejaarden
tehuis in Almkenk aan de gevolgen
van koolmonoxyde overleden. Daar
door is het aantal slachtoffers van de
kolendampvergiftiging in het bejaar
dentehuis gestegen tot vier.
De 76-jarige mevrouw M. Brouwer,
die nog in het streekziekenhuis wordt
verpleegd, is nog steeds niet buiten
levensgevaar.
VENEZUELA (Reuter) Voor de
tweede maal binnen een maand tijds
is er in Venezuela een opstand on
der de strijdkrachten uitgebroken
en onderdrukt. In tegenstelling met
voorgaande opstandige bewegingen
tegen het bewind van president Be-
tancourt die van rechtse zijde geïns
pireerd heetten, zouden de beide
jongste opstariden linkse steun ge
had hebben. Het is een bekend feit
dat zeer velen in Venezuela het niet
eens zijn met B»tancourts vijandige
houding tegen over het regime van
president Castro op Cuba.
Het oproer van het afgelopen week
einde heeft zich afgespeeld in de vloot
basis Puerto Cabello. waar twee com
mandanten met vierhonderd man aan
hang de bevelhebber van de basis ge
vangen zetten. In de hoofdstad Caracas
pleegden enkele aanhangers van de
rebellen aanslagen op politiemensen,
waarbij zij overigens bijzonder weinig
succes oogstten.
De muiterij in Puerto Cabello, waar
zich de bemanning van een torpedo-
bootjager bij aansloot, liep al na korte
tijd dood op de weigerachtigheid van
andere officieren om met de rebellen
gemene zaak te maken.
Het duurde niet lang of veertig tanks,
straaljagers met raketten, regeringsge
trouwe infanterie uit Caracas en vier
torpedobootjagers waren onderweg
naar Puerto Cabello. Enkele beschie
tingen vanuit de zee, vanuit de lucht en
door houwitsers waren voldoende om
de rebellen op de vlucht te jagen.
Ze lieten twintig doden achter: de
regeringstroepen verloren twee man.
VLUCHT
Aan weerszijden en bij de burgerij
van de havenstad raakten ruim hon
derd mensen gewond. Toen een deel
van de muiters omsingeld was. gaf hun
bevelhebber. Majoor Molina zich met
zijn mannen over. De anderen zagen
kans in de bergen te ontkomen. Ook de
muitende torpedobootjager gaf zich na
enkele waarschuwingsschoten van de
achtervolgende jagers over. Later gaf
ook de commandant van de naar de
bergen gevluchte rebellen, kapitein Ro
driguez. zich gewonnen
In Caracas had de regering inmid
dels talrijke arrestaties onder com
munisten en linkse politici laten ver
richten.
Van onze correspondent
LONDEN. Drie mensen verlo
ren in de nacht van zaterdag op
zondag het leven bij een treinramp
die zich bij de stad Lincoln in Mid
den-Enigeland afspeelde. Even bui
ten deze stad ontspoorde de snel
trein die zaterdagavond uit Londen
naar Edinburgh was vertrokken. Op
twee na alle wagons liepen uit de
rails. De meeste kantelden en kwa
men links en rechts van de spoor
baan terecht. De diesselloco-motief
bleef in de rails
Drie passagiers werden zeer ernsig
gewond, vier iets minder ernstig. De
ze mensen lagen gisteravond nog in
een ziekenhuis in Lincoln. Een kleine
zeventig anderen behoefden alleen
maar te worden verbonden omdat ze
lichte verwondingen hadden opgelopen
Een der omgekomenen werkte als be
diende in de trein die geheel uit
slaapwagons bestond.
Met snijbranders
Bijna iedereen sliep toen de trein
door nog niet opgehelderde oorzaak
uit de rails liep. Er volgde een reeks
zware schokken. Weldra klauterden de
eerste gewonden, in pyjama gekleed,
uit de wrakstukken. Bij velen was het
nachtgewaad met bloed bevlekt. Som
migen zaten meer dan een half uur
tussen de stalen en houten binten van
de trein bekneld.
Van alle kanten stroomde hulp toe;
het duurde niet lang of de eerste ge
wonden werden met ziekenauto's weg
gebracht naar Lincoln. Brandweer
lieden gebruikten snijbranders om de
wrakstukken van de trein open te
scheuren. Sterke lamipen zetten de
plaats van de ramip in een luguber
fel licht. Drie grote mobiele kranen
van de opruimingsdienst arriveerden
tegen de ochtend bij Lincoln om de
gekantelde wagons weer overeind te
zetten.
Versplinterd
Op tientallen meters van de spoor
baan waren onderdelen van de trein
terecht gekomen. De drie mensen die
zijn omgekomen bevonden zich in de
zelfde wagon. Verscheidene wagons
zijn volkomen versplinterd bij het on
geluk.
.,Ik vind het vervelend", zo zei de
heer Rijhiner, „dat Van der Putten mij
er weer heeft ingehaald, maar zo is
hij nu eenmaal. Zodra hij in het nauw
zit, sleept hü er andere mensen bij."
De heer Rijhiner heeft in de jaren
na de tweede wereldoorlog te Bandoeng
nauw contact gehad met de heer Van
der Putten. Van der Putten is een kei
harde vent die ik niet altijd op prijs
kan stellen, omdat hij te veel houdt
van publiciteit. Hij vecht voor een goe
de zaak, maar hij wil zich zelf altijd
in het middelpunt hebben."
„In de zaak Aernout had hij veel
voor de weduwe kunnen doen, door
bijvoorbeeld een steunfonds op te rich
ten, maar in plaats daarvan plaatste
hij zichzelf op de voorgrond. Door dit
optreden heeft hij „de zaak-Van der
Putten" zelf gecreëerd. Het heeft geen
zih om als enkeling tegen de stroom
op te roeien. Daarvoor moet eerst de
mentaliteit van het mensdom drastisch
veranderen. Dan alleen zal men een
wereld aantreffen, die Van der Putten
nu wil forceren."
ingezonden mededeling)
Het is volgens de heer Rijhiner in
derdaad juist dat generaal Spoor zou
hebben gezegd dat een groot percen
tage van de mensen in Indië corrupt
was en dat hij daaraan niet veel kon
doen. Van tijd tot tijd werd slechts
een klein mannetje van de een of an
dere werkplaats ingerekend en daarna
werden de „zuiveringsacties" weer
voor lange tijd stilgelegd.
Over de zaak-Aernout zei de heer
Rijhiner dat bij hem het eerste rapport
van de dood van deze vaandrig was
ingediend. Het werd ingediend door
de toenmalige basiscommandant met
wie de vaandrig het weekeind zou
doorbrengen om de verschillende rap
porten, die Aernout had opgemaakt,
te bespreken.
Deze Aernout, aldus de heer Rijhiner,
was een fanatieke jonge man, die
„overal zijn neus in stak". De basis
commandant zou hem daarvoor heb
ben gewaarschuwd.
Het moest de heer Rijhiner van het
hart, dat de politie bij het onderzoek
naar de doodsoorzaak van vaandrig
Aernout grote en grove fouten had
gemaakt. „Men kan moeilijk aan de
indruk ontkomen dat deze fouten op
zettelijk werden gemaakt."
Over de in het dossier van moorden,
rampokpartijen en collaboratie met de
vijand beschuldigde sergeant-majoor
(thans adjudant bij de luchtmacht op
het vliegveld Welschap), zei de heer
Rijhiner, dat over deze man indertijd
zoveel klachten waren binnengekomen,
dat een arrestatie niet kon uitblijven.
Volgens kapitein Rijhiner zoi hij bij de
uitvoering van het plan tot arrestatie
zijn tegengewerkt, vooral door de basis-
commandant, die „de man in bescher
ming nam".
(Na zijn terugkeer in Nederland in
1950 zou de heer Rijhiner opnieuw van
enkele mensen in kringen van de mili
taire luchtvaart tegenwerking hebben
ondervonden. Het waren voornamelijk
mensen, die hij had leren kennen in
zijn Bandoengse tijd.)
Met medewerking van parachutisten
was kapitein Rijhiner er tenslotte in
geslaagd de Knil-militair, die tevens
majoor was bij het leger van de Indo
nesische republiek, de T.N.I., te grij
pen.
LUNTEREN De Nederlandse ver
eniging tot bescherming van dieren
heeft de regering in een motie ver
zocht het doen optreden van wilde die
ren in circussen te verbieden. Het
hoofdbestuur van die vereniging meent
dat een dergelijk optreden in een be
schaafd land niet voor mag komen.
De motie werd aangenomen op de
99ste jaarvergadering van de vereni-
relt in Lunteren. In zijn openingsrede
ging in het congrescentrum De blije we-
zei prof dr. S. Hofstra dat de vereni
ging ook regeling en beperking van de
vivisectie en een regeling voor het ver
dwijnen van de handel in kleine dieren
wenst.
ft*
p-
:;;yV:VA
„Toen ik de man eenmaal in het ge
vang had, werd van alle kanten ge
probeerd hem weer vrij te krijgen,
vooral in kringen van de militaire
luchtvaart was men daarop zeer ge
brand. Hoge officieren kwamen zelfs
uit Batavia om uit te vinden waar ik
hem had opgesloten," aldu„ de heer
Rijhiner.
De krijgsraad veroordeelde de mili
tair. Hij werd naar Nieuw-Guinea over
gebracht om zijn straf uit te zitten.
„Mijn verbazing was wel bijzonder
groot toen ik later hoorde, dat de mi
litair was vrijgelaten en dat hij was
bevorderd tot sergeant-majoor bij de
Koninklijke landmacht. Maar ja. deze
man wist veel en blijkbaar was men
bang voor hem", aldus de heer Rijhi
ner.
Van onze correspondent
BRUSSEL Op 21 oktober zal een
tweede „Vlaamse mars op Brussel"
worden gehouden om de wensen van het
Vlaamse landsdeel onder de aandacht
van overheid en volk te brengen. Het
Vlaamse comité voor Brussel en taal
grens. dat de betoging organiseert, ver
trouwt dat er twee maal zoveel beto
gers naar Brussel zullen optrekken als
tijdens de eerste betoging in het begin
van het jaar. Toen trokken er een zes
tigduizend door het centrum van Brus
sel.
De bedoeling is te protesteren tegen
al te veel voordelen die de Fransspre
kenden in Brussel en in het Vlaamse
land eromheen ten koste van de Vla
mingen worden verleend in de bij het
parlement aanhangige wetsontwerpen
over het taalprobleem.
Van onze correspondent
PARIJS. Hoewel in Oran en in
andere steden van Algerije de strijd
tussen Europeanen en Arabieren
verder ging, bleven in Algiers ook
gisteren de wapens rusten. Voor de
eerste maal in vier maanden gin
gen zaterdag de bioscopen weer
open voor avondvoorstellingen en
in de Rue Michelet de O.A.S.-
boulevard krioelden de Arabie
ren en Europeanen weer door el
kaar. In wijken met gemengde be
volking, zoals Belcourt, en zelfs op
bepaalde punten rondom de kasj-
bah haalden Arabieren en Europe
anen gezamenlijk de prikkeldraad
versperringen weg, die vier maan
den lang beide gemeenschappen ge
scheiden hielden.
Militaire patrouilles, die hun kogel
vrije vesten in de kazernes hadden
gelaten, mengden zich weer tussen de
bevolking van Bab-el-Oued. De jonge
meisjes zochten daar weer toenade
ring tot de soldaten. Volgens vele Al
gerijnen zal de ingetreden ontspan
ning zo lang duren, als de contacten
tussen de F.L.N .en de O.A.S. gehand
haafd zullen blijven. Zeer vele Ara
bische werklieden, ambtenaren en ka
derleden stelden zich in verbinding
met hun ondernemingen en met de
openbare instellingen, waar zij reeds
enige weken niet meer verschenen
waren. Zij meldden dat zij maandag
weer aan het werk zouden gaan. Het
Euro; "se personeel van Air France
en van het vliegveld van Algiers, dat
al geruime tijd in staking was, ver
schenen weer op het werk.
Breuk
Er moet een fikse breuk zijn ont
staan in de O.A.S. Volgens sommige
Europeanen in Algiers zou een van de
burgerlijke leiders van de O.A.S. erin
geslaagd zijn zijn militaire collega's
schaakmat te zetten en hen te dwin
gen Algiers te verlaten. Kolonel
Godard zou er onder dez„ omstandig
heden de voorkeur aan hebben gege
ven naar Oran te vertrekken om daar
de strijd „op militaire wijze" tegen
het Franse gezag en tegen de F.L.N
voort te zetten.
Het lijkt waarschijnlijk, dat na de
arrestatie van Salan, die in feite de
grote coördinator van de beweging
was, de O.A.S. veel aanhang heeft
verloren. De Europeanen hebben over
al in Algerije hun vertrouwen in de
leiders van de O.A.S. opgezegd en
deels een goed heenkomen naar
Frankrijk gezocht. Sommige leiders
zijn gedwongen zich met de Arabie
ren te verstaan over een „vreedza
me samenleving" na he, referendum
van 1 juli. Veel druk is vooral uitge
oefend door ondernemingen en vak
verenigingen.
„De duivel"
De :ontacten, door de O.A.S. in Al
giers met de F.L.N. gelegd onder
dwang van de Europeanen, waren on
danks het niet al te hoge niveau toch
vruch.oaar. Een bijzonder grote rol
vervulden hierbij 'iet voorlopig be
stuursorgaan. Dat rechtvaardigde
daarmee zijn bestaan volledig. Dit
was voor het grootste deel te danken
aan de kwaliteiten van zijn president,
de heer Farès, die rog slechts enke
le weken geleden verklaarde, dat hij
bereid was om met iedereen te onder
handelen over de terugkeer van de
rust en orde in Algerije, „zelfs met
de duivel zelf".
Gisteravond uitte de O.A.S. in een clan
destiene radiouitzending het dreige
ment dat zij haar vrijheid van han
delen dinsdag een minuut na midder
nacht zou hernemen. De O.A.S. had
volgens die uitzending besloten de
Europeanen elk contact met het voor
lopige bestuur van Algerije, behalve
dat op het hoogste niveau, te verbie
den indien er geen positieve ant
woorden waren gegeven aan de Euro-
ne voorstellen voor het genoemde
tijdstip.
Op een echt bestand, aldus de uit
zending van de O.A.S., waren politie
ke manoeuvres gevolgd en een poging
verdeeldheid onder de Europeanen te
zaaien en de verzetsbeweging te ont
wapenen.
LONDEN. De Sowjetunie heeft ge
protesteerd tegen het voornemen van de
Verenigde Staten, op zeer grote hoogten
boven de Stille Oceaan kernexplosies te
weeg te brengen. Die hoogten liggen tus
sen 80 en 800 kilometer. Volgens een ver
klaring van de Russische regering zouden
deze proeven een „nieuwe fase in de
kernbewapeningswedloop" inluiden.
De Sowjetunie, die enige maanden ge
leden de wereld vrees inboezemde met
de explosie van een kernwapen van bij
na zestig megaton op enkele kilometers
hoogte, gewaagt in het protest tegen de
voorgenomen Amerikaanse proeven van
„zeer rampzalige gevolgen" die deze proe
ven zouden kunnen hebben. De proeven
zouden ernstige konsekwenties kunnen
hebben voor kosmonauten. Radioverbin
dingen zouden lange tijd gestoord kunnen
worden. Het evenwicht in de hogere
luchtlagen zou erdoor kunnen worden
verstoord, en dat zou wellicht onpretti
ge meteorologische gevolgen hebben.
De eerste van de voorgenomen Ameri
kaanse proeven werd het afgelopen week
einde wegens ongunstig weer uitgesteld.
(Ingezonden mededeling)
.voor 10 soldaatjes
(Ingezonden mededeling)
WjfmSISm1
V»
X
m
Van onze correspondent
BONN. De 86-jarige Westduitse
kanselier Adenauer heeft gisteren
zonneklaar laten blijken, dat hij er
niet aan dacht op korte termijn af
te treden. Alle recente verwijten
aan zijn adres en alle suggesties van
politici en vrienden „dat het nu toch
wel tijd werd" veegde de krasse,
zelfverzekerde politicus in een rede
op het congres van de C.D.U., zijn
partij, in Dortmund van de tafel.
Dit partijcongres stond desondanks
nog altijd in het teken van de opvol
ging van Adenauer, wie men afne
mend gezag en gebrek aan politiek be
leid verwijt. Aan de andere kant neeft
de C.D.U. dertien jaar lang dan toch
maar bestaan bij de gratie van de merk
waardige aantrekkingskracht en de po
litieke successen in binnen- en buiten
land van deze oude tacticus.
„PUBLIC RELATIONS"
De kanselier zelf ging er gisteren
van uit, dat hij het plan ondersteunde
om naast hem als voorzitter van de
partij, een tweede voorzitter te plaat
sen, die zich met de dagelijkse gang
van zaken intensief zou bemoeien en
die van de C.D.U. een ledenpartij met
een reële aantrekkingskracht zou moe
ten maken
Die man is Dufhues een viiftiger, die
minister van buitenlandse zaken van
de deelstaat Noord-Rijnland-Westfalen
is. De kanselier zag gisteren nog kans
de nieuwe functie van Dufhues (die
bijna evenveel macht in de partij zal
krijgen als Adenauer), af te doen als
een „pubiic-relations"-baantje!
Verder wilde Adenauer gisteren niet
gaan. Van zijn heengaan is voorlopig
geen sprake.
Agressief, met de blik op de toe
komst gericht, verklaarde de 86-jarige:
„Toen ik als 73-jarige in 1949 voor het
eerst tot kanselier werd gekozen, vroeg
ik mijn dokter of ik dat op mijn leef
tijd wel een jaar zou volhouden. Hij gaf
me anderhalf jaar. Nu is het dertien
jaar later en in die tijd ben ik drie
maal herkozen. Men kan aan de barm
hartigheid van God geen grenzen stel-
len."
NOG NIET VOORBIJ
Adenauer herhaalde zijn belofte van
september 1961: „Bij de volgende ver
kiezingscampagne, in 1965, zal ik niet
meer meespelen." Gisteren zei hij bo
vendien: „Ik zal mijn werk op zoda
nige wijze verrichten dat mijn op
volger voldoende tijd heeft om zich
in te werken. Een datum van aftre
den heb ik nimmer genoemd. Het zal
afhangen van een reeks binnenlandss
en persoonlijke omstandigheden He<
tijdperk-Adenauer is nog niet geëi»
digd!"
