Qverbenk
Yasm
Drie kerken afgebroken
in Zeeuwse hoofdstad
UIT DE ZEEUWSE KERKEN
„MENSENPAKHUIS" IN
DE EEN HIJGT NOG, DE
ANDER IS AL ONTKOMEN
Uit de kerken
HOUTEN OF STENEN TAFEL
Warme maaltijden voor kinderen
LARIE?
KERK VAN N.-GUINEA IN WERELDRAAD
Achttien nieuwe
legerpredikanten
Medische dienst
Zaterdag 28 april 1962
ZEEUWSCH DAGBLAD
'Pag. 13
VASTE POST
VAN DE
DIACONALE
WERELDHULP
Geref. kerkkoor zingt
psalmen en gezangen
V
Levenskansen scheppen
Kritiek op psalmgezang in de kerken
Dr. H. van der Linde is
absoluut gebleven
Theologische promoties
DE, foto laat een van de mensenpak
huizen zien, die de re'gering heeft
laten zetten om aan het huisvestings
tekort iets te doen. Het zijn druppels
op een gloeiende plaat, en wat voor
druppels.... In zo'n groot cementen
blok worden 2500 mensen samenge
pakt op zeven verdiepingen met 64
kamertjes, twee kraantjes en twee'
toiletten op elke verdieping.
IM
0
ARTSENDIENSTEN
APOTHEEKDIENSTEN
DIERENARTSEN
w&nöeLinqen öoor öe zeeuwse histORie
Wesimonsierkerk
Noordmonsierkerk
Kerk en Leger
Niemand
Na 73 jaar
Nieuwe kerk?
Afscheidsdienst met
avondmaal
Fietser botste op auto
Vismarkikerk
Feestelijke dagopening
in Goese Grote Kerk
Vrederust viert
Koninginnefeest
Oranjefeest in
Heinkenszand
Verkoop woonhuis
OP ADVIES van de sectie wereldhulpactie
van de Wereldraad van Kerken is drs. S. M.
de Boer te Den Haag benoemd tot leider van het
warme-maaltijdenproject in Hongkong. De be
noeming vond plaats door deputaten voor al
gemene diaconale arbeid van de Gereformeerde
Kerken, die besloten hebben drs. De Boer uit te
lenen aan een commissie van kerken in Hong
kong. Hij zal begin mei vertrekken en zijn aan
staande vrouw, mej. E. Sizoo uit Amsterdam
hoopt hem kort daarna te volgen.
Het project beoogt tienduizend kinderen elke
dag een warme maaltijd te bezorgen. Indien
mogelijk, wil men dit aantal opvoeren tot zeven
tigduizend.
De geref. wijkgemeente Keizers-
grachtkerk te Amsterdam is gestart
met een kerkkoor. In afwijking van
de meeste soortgelijke koren, zal men
zich alleen beperken tot het vierstem
mig zingen van psalmen en gezangen.
Het koor zal elke zondagavond zijn
medewerking aan de eredienst verle
nen.
In de Geref. kerken, is voor het we
relddia cona at in de afgelopen maan
den ruim 784.000 gulden gecollecteerd.
Voorts zijn collectes gehouden in de
hervormde gemeenten, de vrije Evan
gelische gemeenten, de lutherse ge
meenten, de oud-kathólieke parochies,
de doopsgezinde .gemëenten, de evan
gelische broedergemeenten, de baptis
tengemeenten en de remonstrants-ge
reformeerde gemeenten.
UIT de opbrengsten de collecten
zullen jaarlijks worden gehouden
voorziet men in werkgelegenheid
voor vluchtelingen, voedsel voor
slachtoffers van rampen, hulp voor
tal van kleine kerken en onderwijs en
medische verzorging in ontwikkelings
landen. Dit alles geschiedt naast de
incidentele hulp bij natuur- en andere
rampen. Voor 1962 heeft de afdeling
voor hulp tussen de kerken en dienst
verlening aan vluchtelingen van de
Wereldraad van Kerken een program
opgesteld, dat een budget van ver bo
ven de dertig miljoen gulden heeft.
De predikant te Oene (bij Epe), ds.
J. T. Doornenbal, is zeer gehecht aan
het oude. Daarvan heeft hij in zijn we
kelijkse stukjes in de Hervormde
Kerkbode van de classis Harderwijk
meermalen blijk gegeven. Ook thans
doet hij dat, nu de oude psalmberij
ming aan het verdwijnen is. Hij ci
teert wat oude verzen en zegt:
De kerk der toekomst zal zulke lie
deren niet meer zingen. De verzen,
waarbij het voorgeslacht geleefd heeft
en waarmee het gestorven is, zullen in
de kerk van Nederland niet meer
weerklinken dan alleen in gestroom
lijnde vorm.
Nu, het doet er ook niet veel toe.
De gemeente kan geen psalmen meer
zingen als in de dagen van voorheen,
omdat ze er niet meer bij leeft. En
met die rare zangwijs van vandaag,
is -het zelfs niet meer mogelijk ze te
zingen. Nooit meer is er iets van ont
roering bij. Nooit zie je iemand meer
wegsmelten in tranen, zoals ik dat
vroeger zo vaak heb gezien, als de
liederen de beleving der harten ver
tolkten in droefheid en
kan immers niet meer!
vreugde. Het
Ds. M. A. Krop te Groningen, die
in het maandblad van In Dienst Der
Kerk de inaugurele oratie bespreekt
van dr. H. van der Linde (voorheen
hervormd predikant te Middelburg, nu
lector aan de r.k. universiteit te Nij
megen), maakt de volgende opmer
king:
- Van der Linde is in zijn liefde tot
de kerk even absoluut als vóór zijn
overgang in zijn kritiek op de refor
matorische kerken. Deze omslag is
zielkundig interessant en daardoor
theologisch van waarde. Hoe komt het
dat hij zijn theologische scherpzinnig
heid zo absoluut heeft omgebogen.
Dit verschijnsel blijft niet tot hem
alleen beperkt. Het valt telkens op,
dat wanneer hervormden (om bij ons
zelf te blijven! op een bepaalde ma
nier de eigen kerk gaan kritiseren, dit
samengaat met een vergoelijkende
verheerlijking der r.k.kerk. Deze ver
heerlijking leidt dan soms (niet altijd)
tot een overgang en daarna zwijgt elke
publiek uitgesproken kritiek.
wordt dan nog wel geuit door hen, die
van huis uit rooms katholiek zijn.
Is dit nu alleen de mentaliteit van
een tweede huwelijk, nadat het eerste
door scheiding ontbonden is, of zit hier
theologisch meer achter? Het zijn vra
gen, die men telkens kan stellen en
die tot de gevolgtrekking leiden, dat
de reformatorische kerken zich moeten
afvragen op welke wijze zij haar ka
tholiciteit in prediking, zielszorg, litur
gie en kerkregering beleven.
Dit zijn practische vragen, maar zij
hebben theologisch gehalte. Want de
kernvragen der reformatie staan nog
steeds oecumenisch ter discussie. -
Misschien kan Katwijk aan Zee het
nog en Arnemuiden. En het is nog
maar enkele jaren geleden dat ik aan
het einde van een winteravonddienst
in Elburg bijna de hele gemeente in
tranen zag bij psalm 89:8.
,,Gij toch, Gij zijt hun roem, de
kracht van hunne kracht in" enz.
Maar het wordt minder en minder.
Het kan zeker wel niet anders. Ik
weet het niet! Wat oud is, is de ver
dwijning nabij. Dat geldt het oude
volk en wellicht ook hun oude psal
men. Alleen in enkele kleine kerkjes
en gebouwtjes zullen ze nog een tijd
lang voortleven. Tot ook dat voorbij
is.
Onze tijd zal het nog wel duren. En
straks zeggen de engelen toch, dat
er geen tijd meer zal zijn. En dan
wordt er een nieuw lied gezongen.
Daar zullen ze allemaal in mee zin
gen, die hier ooit een psalm in waar
heid gezongen hebben. Dan zullen ze
allemaal kunnen meekomen ook. Nog
kort geleden schreef me een queru-
lante broeder uit een of andere rare
evangelisatie: „Zoals ze vandaag zin
gen van 't hijgend hert der jacht ont
komen, kan ik er niet in mee: de één
hijgt nog en de ander is al ontko
men!"
Stil maar broeder ik weet het ook
wel! Maar 't komt toch anders!
Zijn er verleden jaar in de Geref.
kerken hier te lande maar twee pre
dikanten gepromoveerd, dit jaar zul
len het er aanmerkelijk meer zijn.
Ook verschillende buitenlanders staan
aan de vooravond van hun promotie
aan de V.U. Vóór de grote vakantie
zullen promoveren tot doctor in de
theologie: op vrijdag 25 mei bij prof.
dr. R. Schippers de Amerikaan W. S.
Smith. Op vrijdag 1 juni zal ds. H.
M. Kuitert, studentenpredikant te
Amsterdam bij prof. dr. G. C. Ber-
kouwer promoveren. Op vrijdag 15 ju
ni volgen weer twee Geref. predikan
ten nl. ds. A. Kruijswijk van Frane-
ler bij prof. dr. N. H. Ridderbos en
ds. M. J. Mulder te Vlaardingen bij
prof. dr. W. H. Gispen. 29 juni pro
moveert eerst de Amerikaan L. E.
Boliek bij prof. dr. G. C. Berkouwer
en daarna de Leidse studentenpredi
kant ds. G. Rothuizen bij prof. dr. R.
Schippers. 13 juli sluiten twee buiten
landers de rij. De Koreaan K. S. Lee
promoveert bij prof. dr. J. H. Ba-
vinck en de Amerikaanse hoogleraar
M. H. Smith bij prof. dr. G. C. Ber-
kouvfler. Na de grote vakantie staan er
nog enkele promoties te wachten zodat
het dozijn dit jaar wel zal overschre
den worden.
"AN één van de „vaste" posten ziet
men hierboven een foto: Hong
kong, waar temidden van een onge
kend bloeiend economisch leven de
.schrijnendste armoede heerst, omdat
deze Britse kroonkolonie geen werk
heeft voor allen die vanuit China hier
heen zijn gekomen. Men kan wel zeg
gen dat de hulp in Hongkong slechts
lapwerk kan zijn, zolang de oorzaak
van de armoede niet is weggenomen,
maar ihoe moeten de kerken dan
eigenlijk levenskansen scheppen voor
mensen in communistisch China? In
tussen worden er naast grootscheep
se voedselverspreiding ook pogingen
aangewend om de vluchtelingen door
(om-) scholing geschikt te maken voor
een beroep.
En deze woorden schenen hun
zotteklap.
Luc. 24 vers 11
Er zijn veel mensen, die dat
zeggen, of in elk geval denken;
die voor Pasen geen ander
woord over hebben dan: la
rie....!
Maar weet u, wie dat óók ge
zegd hebben? U vindt dat in
de tekst hierboven: de discipe
len van de Opgestane! Ze heb
ben gezegd tegen de vrouwen,
die hun de boodschap van het
lege graf brachten: Lèros....!
Ja, dat woord staat er in de
oorspronkelijke taal, in het
Grieks. En dat betekent: La
rie...!
En naar de vorm van het
oorspronkelijke woord heeft het
'n hele tijd geduurd vóór ze
overtuigd waren, dat het toch
écht geen larie was wat de
vrouwen hun vertelden. Moeten
wij die discipelen er om lastig
vallen, dat ze niet direct de
Paasboodschap hebben aan
vaard en in Paasblijdschap zijn
ontstoken?
Och ja, in zekere zin moeten
ze er natuurlijk over gekapit
teld worden. Want in de woor
den van de profeten en in Je
zus' eigen woorden lag het op-
standingsgebeuren vast veran
kerd. En Jezus verwijt de Em
maüsgangers hun ongelovig
heid en traagheid van hart.
Zo hebben de discipelen zich
op de morgen van de opstan
ding weer eens niet van hun
mooiste en sterkste kant laten
zien. Toen de Meester de dood
overwon, gaven zij zich aan de
dood gewonnen. Een leeg graf
larie!
Maar moeten wij hen nu ka
pittelen? U en ik? Zijn wij
daar de aangewezen mensen
voor?
O ja, dat kunnen we doen,
als we een meditatie schrijven
of lezen. Dan kunnen we mom
pelen: zo'n Petrus toch... zo'n
Thomas toch... begrijp je dat
nu?
Maar eigenlijk recht van
spreken hebben we eerst, als
we met heel ons leven waar
maken, dat Pasen voor ons
géén larie is.
En hoe staat het dan? Ook
al zeg ik met de mond niet:
lariezeg ik het dan dikwijls
niet door mijn leven? Door mijn
armzalig christen-leven? Door
mijn gemis aan werkelijk
christelijke blijdschap? Door
mijn zuchten en mijn zorgen?
Laat ik maar mij zélf bestraf
fen, en laat ik maar niet de
staf breken over Ihet discipel-
schap van anderen, maar over
mijn eigen discipelschap.
Doodsoverwinnaar - Levens-
vorst, kom mij toch te hulp,
sterk toch mijn zwakke geloof.
Doe mij opstaan door Uw
kracht. Verlevendig Uw kerk.
Maak de wereld jaloers op on
ze stromen van kracht. Ver
heerlijk Uw naam.
Jezus is opgestaan, opdat ons
gelóóf en onze hóóp op God
zouden zijn. Nooit kan 't gelóóf
te veel verwachten. Die hóóp
moet al ons leed verzachten.
J. Koolstra
Kruiningen
SAS VAN GENT Uitgaande van de
stichting Sasse carnaval wordt op 2 en
3 mei in hotel Rotterdam een fototen
toonstelling .georganiseerd betreffende
het carnaval 1962. Tot uiterlijk 1 mei
a.s. kan men foto's jnzenden. Op de
avond van de derde mei zal nog een
film vertoond worden. De tentoonstel
ling is te bezichtigen van 19.30 tot 22.00
uur op 2 mei en van 18.30 tot 20.30 uur
op 3 mei.
Het Breed Moderamen van de
Evangelisch-Christelijke Kerk van
Ned. Nieuw-Guinea heeft op de half
jaarlijkse vergadering besloten de ge
meenten een voorstel te doen toeko
men over aansluiting bij de Wereld
raad van Kerken. Zoals bekend vere
nigt de E.C.K. de leden van alle
protestantse kerken, die in Neder
land gescheiden zijn. Een beslissing
over de aansluiting kan genomen wor
den op de Algemene Synode van de
E.C.K.die volgend jaar gehouden
wordt.
DEN HAAG. Achttien predikanten
hebben woensdag hun toga verwisseld
voor het uniform nu zij als legerpre-
dikant voor de tijd van 1 jaar en 5 we
ken in militaire dienst zijn getreden.
Van deze achttien behoren er vier tot
de Ned. Herv. kerk nl. ds. A. van Gin-
kel te Eist, ds. J. Smit te Lopik, ds.
J. van Woerden te Moerdijk en ds. H.
de Wolf te Hindelopen en een tot de
Dhr. Geref. kerken nl. ds. A. Rebel te
Emrfieloord.
De overige dertien behoren tot de
Deref. kerken nl. ds. A. J. Dondorp te
Zutphen, ds. W. Fokkens te Veenwou-
fen, ds. H. Gilhuis te Balk, ds. D.
Groenendijk te Sleeuwijk, ds. A. Heuze-
veld te Zwartewaal, ds. J. Jeuring te
Hoornsterzwaag, ds. B. Mintjes te Wolp-
haertsdijk, ds. H. W. Nusselder te Nie-
zijl, ds. W. Schenk te Godlinze, ds. J.
J. Tissink te Noordscharwoude, ds. F.
H. Veenhuizen te Goor, ds. P. Wamelink
te Hijlaard en ds J. v.d. Zanden te
Zwolle
Middelburg: W L Pel, Rouaanse kaai
11, tel 2585; VlissingenC C Sluijter,
Badhuisstraat 70, tel 2225; Goes: F F
van de Werff, Wijngaardstraat 43, tel
7451; Oostkapelle, Serooskerke en Vee-
re: P W Oosterhoff, Veere, tel 01-181-
2721; Koudekerke, Westikapelle en Zou-
telande: H Frima, Zoutelande, tel 01186-
282; Kapelle-Biezelinge, Kloetinge en
Wemeldinge: E F Facee-Schaeffer, Ka-
pelle, tel 01102-260; KapeUe-Biezeiinge:
J J Risseeuw, Markt 20, tel. 500; Hoe-
dekensikerke en Kwadendamame: S E J
Wastmann, Kwadendamme, tel 01194-
337; Nieuwdorp en Borssele: H M J Ki-
viet, Borssele, tel 01105-203; Kruiningen,
Hans weert, Krabbendijke en Rilland: J
de Beij, Hansweert, tel 01130-344; Drie
wegen en 's Heeremhoek: A Folmer,
Drieweg, tel 01195-275; Wolphaartsdijk,
Heer Arendskerke en Heinkenszand:
A J Zonnevyle, 's Heer Arendskerke,
tel 01106-202; Bergen op Zoom: J Ghe-
ring, Halstersewèg 181, tel 3677, J van
Hagen, Pres Rooseveltlaan 68, tel 3778
en D Stuijfzand, Populierenlaan 2, tel
3512; Tholen, Poortvliet, Oud- en Nieuw
Vossemeer en St. PhilipslandA A
Kügel, Poortvliet, tel 01662-400 en J Ver
met, Nieuw Vossemeer, tel 01676-415;
Stavenisse en St. Maartensdijk: J M
van de Bel, St Maartensdijk, tel 01666-
400; Zierikzee: P W J Vogelaar, Touw-
baan 20, tel 2280; Terneuzen: J j J van
den Griek, Scheldekade 27, tel 2020;
Breskens, Groede en Schoondijke: A C
Ossenwaarde, Breskens, tel 01172-566;
Axel: H Boon, Noordstraat 8, tel 01-155-
Oostburg en Aardenburg: N J Riijk,
Aardenburg, tel 01177-466; Cadzaud, Re-
tranchement, Sluis en Zuidzande: C P
M de Meijer, Sluis, tel 01178-366; Bier
vliet en IJzendijke: Chr Kalkman, Bier
vliet, tel 01152-345.
Middelburg: L van den Boogert, Kor
te Delft 12, tel 2789; Vlissingen: J M H
van de Sande, Badhuisstraat 22, tel
2066; Goes: Goese Apotheek, Klokstraat
19, tel 7104; Terneuzen: Ap Klaassen,
Noordstraat 54, tel 2090.
West Zeeuwsch Vlaanderen: W van
Veen, Oostburg, tel 01170-2693; Oost
Zeeuwsch Vlaanderen: J F de Haas,
Zaamslag, tel 01153-366; Schouwen: C J
H Scheuermann, Zietikzee, tel 01110-
2180; Bevel anden: G Bone s chans cher,
Kruiningen, tel 01130-233 en M Gaakeer,
Ovenzande, tel 01195-283.
door L vin Willenburg
Alle oude kerken van Middel
burg zijn gerestaureerd. Als laat
ste de Oostkerk, die in december
van het vorig jaar weer in ge
bruik genomen is. Door het
wegbreken van oude huizen
moet de Gasthuis-kerk aan de
buitenkant nog opgeknapt wor
den, het inwendige heeft enkele
jaren geleden al een vernieuwing
ondergaan.
Vroeger had Middelburg nog
een paar heel oude kerken, die
nu verdwenen zijn.
Op de Markt stond de Westmonster-
kerk, gewijd aan Sint Maarten. Een
van de oudste kerken van Walcheren,
in de twaalfde eeuw voor het eerst ge
noemd. Erg gunstig stond de kerk'daar
niet op de plaats waar nu de Vlas-
markt begint. Iedere dag werd hier
markt gehouden en men ontzag zich
niet om allerlei rommel op het kerkhof
te gooien en over en tussen de graven
te lopen. U weet dat vroeger in en rond
de kerk begraven werd. Veel eerbied
had men niet voor de doden. Dit ver
anderde wel toen er om het kerkhof
een muurtje gebouwd werd. Men liet
voldoende ruimte over voor nieuwe
graven, maar daardoor werd het
marktplein ook een stuk kleiner.
Ook stond de kerk te dicht bij het
stadhuis en belemmerde het uitzicht op
dit mooie gothische gebouw. In Goes
hebben we nog ongeveer dezelfde toe
stand, daar staan kerk en stadhuis
ook vlak bij elkaar.
Toen Middelburg zich in 1574 na een
beleg van bijna twee jaar aan de Geu
zen had overgegeven, werden alle ker
ken voor de Gereformeerde (Hervorm
de) eredienst gebruikt. Ook deze West-
monsterkerk. Men had echter meer dan
genoeg kerkruimte en daarom besloot
men het volgende jaar deze kerk af te
breken. Zodoende zou het stadhuis be'-
ter tot zijn recht komen en kreeg men
de beschikking over een mooi markt
plein.
In 1575 werd met een metselaar een
contract aangegaan, die voor 1800 gul
den de ke'rk zou afbreken. Enkele
waardevolle dingen zoals orgel, preek
stoel, klokken en baniken mocht het
stadsbestuur er echter vooraf uithalen.
Die konden allicht ergens anders nog
dienst doen of verkocht worden om de
schuld van de stad wat aan te zuiveren.
Deze kerk stond op het Hofplein en
was iets minder oud dan de Westmon-
sterkerk op de Markt. Ze was aan Pe
trus gewijd en werd daarom ook wel
St. Pieterskerk genoemd. Een andere
naam was Oude Kerk. Zoals alle Room
se kerken was het een kruiskerk met
twee kapellen en een koor, gebouwd in
de vorm van een kruis. Het koor met
het altaar stond altijd aan de oostkant.
Ook deze kerk werd na de overgave van
Middelburg voor de Protestantse ere-
"UUANNEER IN een onzer kerken
een avondmaalstafel met een
natuurstenen of marmeren blad zou
worden opgesteld, dan zou vermoe
delijk het enige bezwaar dat hier
tegen ingebracht kan worden dit
zijn, dat men het niet mooi vindt.
Niemand zou echter op het idee
komen om uit principiële overwe
gingen tegen een marmeren tafel
blad van leer te treikken. Geheel
anders liggen de verhoudingen in
Engeland waar men een felle strijd
aan het voeren is voor het behoud
van houten avondmaalstafels. Voor
stander van hout of steen zijn is
hier een principe-kwestie geworden.
De principiële bestrijding van de
stenen tafel gaat terug naar de
reformatie-tijd toen alle stenen al
taars uit de kerken verwijderd wer
den om „de paapse mis uit te
roeien". Toen in het midden van
de vorige eeuw enkele meer op Ro
me georiënteerde geestelijken tot
het aanbrengen van stenen tafels
wilden overgaan, oordeelde het ge
rechtelijke comité van de Privy
Council, dat het plaatsen van ste
nen tafels tegen de wet was, en
sprak uit: „De hervorming be
schouwde het Heilig Avondmaal
niet als een offer maar als een
feest dat aan de tafel des Heren
gevierd moet worden".
Men wil nu echter in de nieuwe
kerkelijke wetten ook ruimte laten
MET „VERDUBBELDE-
AANDRANG" heeft men
ds. P. van Til, Gereformeerd
predikant te Middelburg, ver
zocht in het kerkblad van de
Geref. Kerk in de Zeeuwse
hoofdstad het blad „Gezond
Gezin", een uitgave van de
protestantse stichting ter be
vordering van verantwoorde
gezinsvorming, aan te kondi
gen. In het laatste nummer
van het kerkblad voldoet ds.
Van Til aan dit verzoek, maar
hij voegt eraan toe niet zover
te zijn, dat hij het blad ook
wil aanbevelen.
De stichting is o.a. opge
richt door hervormden, gere
formeerden, doopsgezinden
en door een groep vrijzinnig
protestanten en bedoelt voor
lichting te geven over gezins
vorming. Het komt mij vóór,
schrijft ds. Van Til, dat een
vrijzinnige een andere voor
lichting geeft dan een gere
formeerde.
Voorts: Dat van christelijke
zijde over gezinsvorming
voorlichting wordt gegeven
lijki mij op zijn plaats, maar
een tijdschrift geeft hieraan
toch wel wat een teveel aan
publiciteit Het maakt voor
mij nogal wat verschil of zul
ke tere problemen in een per
soonlijke sfeer worden behan
deld of in een speciaal boek
hierover voorlichting gegeven
wordt of dat het iedere maand
in de huiskamer ligt, voor rijp
en groen ter inzage. Aldus ds.
Van Til.
IN DE HERVORMDE KERK
te Goes zal a.s. zondag (vijf
uur) een dienst worden ge
houden, waarin het werk van
het Leger des Heils bijzondere
belangstelling zal genieten.
Het hervormd kerkkoor en de
guitaarband van het Leger des
Heils werken mede en jonge
ren van kerk en leger zullen
deelnemen aan de verzorging
der liturgie. Ds. F. N. M. Nijs-
sen leidt de dienst en gecol
lecteerd wordt voor het plaat
selijk jeugdwerk van het Le
ger des Heils.
IN HET HERVORMD
KERKBLAD voor het eiland
Schouwen-Duiveland schreef
ds. Van den Ban (Sóharendij-
ke): „Het blijft een betreu
renswaardig feit dat er in
onze gemeente niemand was,
die wilde toetreden tot de
kring van hen, die Jezus
Christus wilde belijden. Het
is te hopen, dat de ouderen de
roepstem hebben gehoord en
zij zich niet langer door valse
schaamte, of wat er verder
kan zijn, zullen laten weer
houden. Ds. Van den Ban
maakt deze opmerkingen naar
aanleiding van het feit, dat op
Palmzondag in de hervormde
gemeente te Soharendijke nie
mand belijdenis van zijn ge
loof heeft afgelegd.
ZONDAG 29 APRIL wordt
in de hervormde kerk te Sou
burg een jeugddienst gehou
den, waarin voorgaat ds. D.
van Boven, sinds kort predi
kant te Middelburg. In het
kerkblad van de Hervormde
gemeente te Souburg wordt
aan deze mededeling toege
voegd: Ds. Van Boven is de
kleinzoon van ds. J. A. van
Boven, die van 1882 tot 1889
predikant te Souburg was. In
elk geval is het een merk
waardig feit, dat ruim 73 jaar
nadat de grootvader vertrok
ken is, de kleinzoon op de
zelfde kansel het evangelie
zal verkondigen.
IN HET GEMEENTE
BLAADJE van de Hervormde
gemeenten te Koudekerke en
't Zand schreef ds. Van Her
waarden over „De achttien".
Achttien predikanten hebben
het initiatief genomen tot het
houden van gesprekken tus
sen hervormden en gerefor
meerden. Ds. Van Herwaarden
schrijft: „Het zal wel komen
door het feit, dat bijv. op
Walcheren ook veel christe
nen gevonden worden, die wat
bevindelijk van aard zijn en
daardoor ook nogal behou
dend, maar de verhouding der
kerken is hier wat verstard,
moet ik zeggen. Ik heb o.)
andere plaatsen wat meer
openheid aangetroffen. Je
bent hier hervormd, nou goed,
dan ben je hervormd! Of je
bent gereformeerd, nou goed,
dan ben je gereformeerd! Uit!
We nemen een. kopje koffie
en we gaan welgemoed aan
ons werk en talen er niet
meer naar. Dat zo-vanzelf-
sprekend-gescheiden zijn, dat
beangstigt me. Waren we
maar vast zo ver dat er op
Walcheren mensen waren, die
wilden praten over een mo
gelijk samengaan.
DE KERKERAAD VAN de
Geref. kerk te Terneuzen
heeft gesproken over de wen
selijkheid en mogelijkheid
van het t.z.t. bouwen van een
nieuw kerkgebouw, daar uit
breiding van de kerk aan de
Noordstraat niet mogelijk is.
Bovendien verplaatst het
woongedeelte van de ge
meente zich steeds meer in
oostelijke en zuid-oostelijke
richting. Onderzocht zal wor
den hoe de situatie zich ont
wikkelt, maar de zaak mag,
volgens de kerkeraad, niet op
de lange baan worden gescho
ven, omdat men dan achter de
feiten zou kunnen aanlopen.
De kerkeraad heeft besloten
een commissie in te stellen,
die deze aangelegenheid zal
onderzoeken.
voor het aanbrengen van stenen
tafels, hetgeen bij de reformato
risch gezinden in de Anglicaanse
kerk op felle tegenstand stuit, daar
zij hierin een overwinning zien van
de romaniserende tendenzen, die in
deze kerk werkzaam zijn.
Het merkwaardige feit doet zich
dus voor dat men op het vasteland
van Europa R. Katholieke kerken
kan vinden met houten tafels of
altaren, voora'l in de nieuwere ker
ken, terwijl in sommige protestant
se kerken de tafels van natuurste
nen bladen voorzien zijn, terwijl in
Engeland een houten tafel reforma
torisch betekent en een stenen naar
de r.k. kerk neigend.
In verband, met zijn benoeming tot
directeur van de vormingscentra der
protestantse geestelijke verzorging van
militairen, heeft ds. Jae. Plug afscheid
genomen van de gereformeerde kerk
te Roosendaal.
De afscheidsdienst ging enigszins
anders en veel stijlvoller toe
dan zoals dit meestal gebruikelijk is.
In deze dienst bediende ds. Plug eerst
het avondmaal. Daarna hield hij een
prediking. Vervolgens ging men over
tot de dienst der gebeden.
Hieraan namen allen deel, die an
ders voor de toespraken gezorgd had
den. Hun werd verzocht hun dankwoor
den en goede wensen te transponeren
in een voorbede voor de predikant. Op
die manier verzandde de dienst van
Sacrament en Woord niet in een
spraakwaterval, waarbij men altijd
een paar sprekers aantreft, die
„leuk" willen zijn.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Edam: G. van de Maaten,
kaend. te Doornspijk.
Aangenomen naar Christchurch (Nieuw-
Zeeland): P. van der Schaaf te Perth
(Austr.) (voorheen te Vlissingen).
CHRIST. GEREF. KERKEN
Beroepen te 's-Gravenhage-Zuid: A.
Hilbers te Leeuwarden; te Rotterdam-W.
(vac. H. C. v. d. Ent): H. van Leeuwen
te Arnhem: te Schiedam: G. de Vries te
's-Gravendeel.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Bedankt voor Terwolde (Geld.)H. van
Gilst te Lisse; voor Barneveld: L. Rijk-
sen te Rotterdam-W.
TERNEUZEN Een bestelwaigen-
tje bestuurd door M. H. de K. uit Ter
neuzen, wilde gisteren vanaf de Leeu
wenlaan de Axelsestraat oprijden. Uit
de richting Axel naderde een fietser,
W. S. den H„ eveneens uit Terneuzen.
Deze wilde links de Leeuwenlaan in,
maar botste daarbij op de auto. De
wielrijder kwam er zonder kleerscheu
ren af. Fiets en auto liepen schade op.
De Simavi-collecte, gehouden in
Burgh-Haamstede, bracht in totaal
164,92 op.
dienst gebruikt. Men ging zo ver, dat
men zelfs de orgels er uitbrak. Later
heeft men er weer een orgel aange
bracht, omdat men toen heter begreep,
dat dit toch eigenlijk niets met de
Roomse godsdienst te maken had.
Reeds een paar dagen na de overgave
van de stad preekte hier de bekende
predikant Gelein Jansz. d'Hoorne in de
„gezuiverde" kerk.
Enkele eeuwen heeft deze kerk dienst
gedaan. Tot in de Franse tijd. Mis
schien weet u wel dat in 1809 de En
gelsen hier geland zijn. Ze hebben Vlis
singen gebombardeerd en ingenomen
en een groot deel van Zeeland veroverd.
Na een paar maanden zijn ze echter
weer teruggekeerd naar Engeland en
we kwamen opnieuw onder de druk der
Fransen. In die korte periode werden
de Engelse militairen in deze kerk in
gekwartierd. Erge nette kostgangers
waren het niet; na hun vertrek zag de
kerk er schandalig uit. Ook het prach
tige grafmonument voor de Zeeuwse
admiraals Johan en Cornells Evertsen
was erg gehavend. Dit door de bekende
beeldhouwer Rombout Verhulst vervaar
digde praalgraf stond namelijk ook in
de Noordmonsterkerk. In 1818 werd het
gerestaureerd en overgebracht naar de
Nieuwe kerk. Daar heeft het tot de
laatste oorlog gestaan en is na de res
tauratie overgebracht naar de kleine
ruimte tussen Nieuwe en Koorkerk.
Om de Noordmonsterkerk te herstel
len zou veel geld nodig zijn. Door de
Franse overheersing waren we arm ge
worden. Daarom werd besloten de kerk
niet meer te gebruiken. In 1833 werd ze
voor ongeveer 20.000 gulden voor af
braak verkocht, op voorwaarde dat twee
jaar later alles opgeruimd moest zijn.
Als eigenares van de toren kreeg de
stad Middelburg bijna 20 procent hier
van, de rest was voor de Hervormde
gemeente. Later zijn op deze plaats en
kele huizen en de tegenwoordige in
tussen vernieuwde Gereformeerde
gebouwd.
Deze kerk is niet zo bekend als de
vorige twee. Ze was ook veel kleiner,
het was de kapel van het klooster der
grauwe zusters. Dit klooster stond in de
straat die naar deze nonnen genoemd
is, de Zusterstraat. Dat is dicht bij de
Vismarkt en daarom kreeg dit kerkje
al gauw de naam van Vismarktkerk.
In de bloeitijd van Middelburg geduren
de de 17e eeuw was deze kloosterkapel
als vijfde kerk in gebruik genomen
(1649). Toen had de kerk twaalf predi
kanten. Maar tijdens de Franse tijd
nam de bevolking der stad af, evenals
de welvaart. Het aantal predikanten
werd op acht gebracht en men kon dit
kleine zusterkerkje best missen. In 1808
werd het publiek verkocht voor ruim
4000 gulden en de kerk, die geheel door
woonhuizen was ingesloten, werd afge
broken.
GOES. Het ligt in de bedoeling, dat
maandagmorgen een feestelijke dagope
ning wordt gehouden in de Grote Kerk.
Na het klokgelui zal om 8.15 de dienst
aanvangen, die een half uur zal duren.
Voor de samenzang is een grote plaats
ingeruimd op het programma. In deze
samenzang zullen christenen van verschil
lenden kerken hun dankbaarheid en blijd
schap tot uiting kunnen brengen over de
verjaardag van de Koningin en het zil
veren huwelijksfeest van ons vorstenpaar.
Ds. W. Janssen, Herv. predikant zal een
korte toespraak houden, ds. J. Karelse,
Vrij Evang. predikant verzorgt de ope
ning en ds. E. Jansen Geref. pred. de slui
ting.
BERGEN OP ZOOM. Ter gelegen
heid van de viering van het 25-jarig
huwelijksfeest van ons vorstenpaar op
30 april a.s., zal er op de inrichting
Vrederust een heel programma worden
uitgevoerd.
Om half negen zullen herauten het
feest met een reveille aankondigen bij
het ontspanningslokaal. Daarna is er
een muzikale rondwandeling over de
terreinen van de stichintg door Eupho-
nia.
Om 10 uur volgt op het terrein bij
de muziektent samenzang.
In de middag worden alle kinderen,
wonende op Vrederust, in het ontspan
ningslokaal getracteerd, waarna daar
om 13.20 de opvoering begint van „een
appeltje van oranje".
Op het sportterrein wordt een voet
balwedstrijd gespeeld, en om half vier
maakt de jeugddrumband uit Halsteren
een mars en geeft een show. Daarna
is er nog een gekostumeerde voetbal
wedstrijd op de Beek met als slot om
half tien een groots vuurwerk.
Op woensdag 2 mei wordt er een
toneelvoorstelling gegeven voor het
personeel en omwonenden van Vrede
rust in het ontspanningsgebouw met de
opvoering van het spel „Het meisje en
het leeuwenjong".
Op donderdag 3 mei zal in de stich-
tingskerk te Vrederust een concert
worden gegeven met medewerking van
de heren H. Stalpers en A. Smits
viool, H. v. d. Vliet, fluit, T. Olthuis,
gitaar en Yves de Groot piano, o.m.
zullen worden uitgevoerd de sonate
van Vivaldi, van Stamitz en Milhaud,
pastorale van H. Andriessen, sonatine
van Dvorak en Dudziatz van Wieniaws-
ki.
HEINKENSZAND. Het volledige
programma voor het feest op Koningin
nedag in Heinkenszand is gereed. De
feestelijkheden beginnen om tien voor
acht met klokgelui. Om negen uur hou
den de burgemeester en de geestelijkheid
toespraken, gevolgd door het zingen
van het Wilhelmus. Verder zijn er in de
morgenuren kinderspelen op het bouw
terrein aan de Westerstraat en voorstel
lingen van een marionettentheater. Des
middags om half twee start Euterpe"
met een rondgang, waarna de volksspe
len beginnen. De gymnastiekvereniging
„Atlas' 'geeft om vier uur demonstra
ties bij de vijver en tevens is er dan
de eerste openstelling van de braderie
speciaal voor de jeugd. Het avondpro',
gramma begint met volkszang met me
dewerking van „Euterpe" en onder lei
ding van de heer Lammers. Ook is er
een voorstelling van het marionetten-the
ater voor volwassenen en de braderie is
ook geopend. De vijver zal des avonds
feestelijk versierd en verlicht zijn.
KOUDEKERKE. Ten overstaan
van notaris H. van den Briel werd gis
teren het pand Molenweg 1, huis met
schuur, erf en tuin, openbaar verkocht
Koper werd de heer A. de Bakkér te
Noordiwijk aan Zee, die het pand kocht
voor een bedrag van 17650.
