Koningin en prinsessen bij debuut Goede hoop op einde conflict in koopvaardij I Reydon en De Jager: cassatie Amerikaans protest na publikatie voorstellen-Berlijn: Vertrouwelijk over plannen ingelicht Veronica zond interview met dr. Ritter uit VeeMess Rijksweg 12 is niet te vinden BS/EMS»; Douanier door automobilist „afgeschud" V) Nederlanders en Belgen met politiek op straat P.T.T. LIET KIEZERS ZITTEN Co-op sticht meer warenhuizen De Bilt: Bewolkt PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND Ontkend Berlijn kalm Tegen AMATEURTONEEL VAN GOED GEHALTE RAMP TITANIC PIERDACHT SPAANSE RUBENS MOET BLIJVEN RAUW INCIDENT AAN DE GRENS Directeur. J ACQ. DE SMIT; Chefred.: G. 3. Breuker. Kantoren te: Middelburg, Plein 1940 nrs- 68, Postbus 26. Giro 116666, telefoon 011802009 en 4469. Goes, Lange Vorststraat 84, Postbus 4, telefoon 01100—6901. Vlissingen, Nieuwendijk 33, Postbus 24, telefoon 011843224. Terneuzen, Nieuwstraat 40, Postbus 53, telefoon 011503189, Zierikzee, Havenpark 24, telefoon 011102991. Zeeuwsch Dagblad Abonnementsprijs f 0,62 p. w., i 8,06 per kwartaal Losse nummers 13 cent Advertentietarieven op aanvrage Rubriek Kabouters 7 cent per woord met een minimum van 1, 17e JAARGANG No. 5130 Maandag 16 april 1962 OPZETTELIJK DUITS LEK" Van onze correspondent BONN. Over de Duits-Amerikaanse betrekkingen is de schaduw van het wantrouwen gevallen. De Amerikaanse regering heeft dit weekeinde namelijk scherp moeten protesteren bij Grewe, de Duitse ambassadeur in Washington, tegen het uitlekken in Bonn van Amerikaanse voorstellen voor een oplossing van de kwestie-Berlijn. In Washington is men ervan overtuigd dat de Duitsers met opzet de geheime Amerikaanse voorstellen hebben laten uit lekken omdat de Westduitse regering van bepaalde onderdelen van deze voorstellen absoluut niets wil weten. Door de voortijdige publicatie is de mogelijk heid geschapen dat de Amerikaans-Russische be sprekingen over Berlijn een mislukking worden. Het Amerikaans-Russische overleg, waarvan men zich in Washington en Londen veel voorstelde, begint van daag in de Amerikaanse hoofdstad. Dean Rusk, de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, zal onderhandelen met de nieuwe Russische ambassadeur Dobrynin. De basis voor dit hernieuwde overleg werd gevormd, zo is in Bonn nu uitgelekt, door vier punten. Die zullen, ook al zijn zij uitgelekt, blijven dienen als grondslag van de besprekingen. Het spreekt echter vanzelf, dat de Amerikaanse onderhandelingspositie door de indiscretie van Bonn ernstig is geschaad. De vier punten van het Ameri kaanse plan voor Berlijn luiden: *1 Er dient een internationaal or gaan te komen (zoals wij op 7 april reeds hebben gemeld) voor het toezicht op al het weg- en lucht verkeer tussen West-Duitsland en West-Berlijn. Het moet uit vijftien man bestaan: vijf uit Westelijke lan den, waaronder West-Duitsland, vijf uit communistische landen, waar onder Oost-Duitsland, en vijf uit „neutrale" landen. 2 Er moeten commissies in het leven worden geroepen waarvan zowel Westduitsers als Oostduitsers lid zullen zijn, die tot taak hebben, het zogenaam de „technische contact" tussen Bonn en Ooet-Berlijn te leggen. 3 De Verenigde Staten zijn bereid alle demarcatielijnen in midden- Europa te garanderen via een niet- aanvalsverdrag. Onder het begrip de marcatielijn zullen zowel de Oder- Neisselijn in tegenwoordige, niet door Bonn erkende, grens tussen Polen en Oost-Duitsland als de grenzen van Oost-Duitsland met West-Duitsland en de „muur van de 13e augustus 1961" vallen. In feite zal het dus gaan om een non-agressiepact tussen de Navo en het Pact van Warschau, waarvan alle com munistische staten in Europa lid zijn. 4 Amerika en Rusland zullen een ver drag sluiten waarbij zij beloven geen enkel land dat op het ogenblik nog niet de beschikking over eigen kernwapens heeft, dergelijke wapens of gegevens over de produktie daarvan, te leveren. De Amerikaanse regering zond deze voorstellen, voorzien van het etiket „strikt vertrouwelijk", naar de regering in Bonn, waar zij naar men aan neemt vorige week onderwerp van geheimberaad zijn geweest tussen de regering en de leiders van de drie frac ties in de Bondsdag. Van Westduitse kant wordt nu stel lig ontkend, dat ook maar één deel nemer aan dit overleg zijn mond voor bij heeft gepraat. Dat iets dergelijks toch heus is gebeurd is alleszins waar schijnlijk, want de afgelopen da-gen wa ren zowel enige Duitse als twee Ameri kaanse journalisten verrassend goed geïnformeerd. Het standpunt van de Westduitse regering over de Ameri kaanse plannen luidt dat er gevaar dreigt dat de Verenigde Staten over gaan tot directe of indirecte erkenning van het voor Bonn onaanvaardbare communistische bewind van Ulbricht in Oost-Duitsland. Amerika wil immers het Oostduitse regiem zo niet als rege ring van een soevereine staat, dan toch als een „autoriteit" toelaten tot het voorgestelde internationale orgaan van toezicht. Wel erkent men in Bonn met waar dering dat de Amerikanen strak schij nen vast te houden aan de band tussen West-Berlijn en West-Duitsland en aan het handhaven van Westelijke troepen in Berlijn. In West-Berlijn is men over de Ame rikaanse plannen veel minder zenuw achtig dan in Bonn. De Westberlijnse burgemeester Willy Brandt zei: „Ik zie helaas nog altijd geen werkelijke voor uitgang in de kwestie-Berlijn, maar de mogelijkheid bestaat dat het tot een za kelijk gesprek zal komen. Dat duidt op een verandering in de atmosfeer, doch niet op toenadering in de zaak zelf". Hij zei voorts: „Wanneer van een vrije en ongehinderde toegang tot West- Berlijn sprake is, houdt dat garanties in, die de Oostduitse regering er beslist niet toe mogen brengen onderscheid te maken tussen wel en niet aanvaardbare reizen naar Berlijn. In het goederen verkeer naar en van West-Berlijn mag zij zich ook niet mengen. Voor Berlijn is geen enkele overeenkomst accepta bel. die de aanwezigheid van de ge allieerde troepen, de vrije toegang tot de stad en de politieke verbinding met de Bondsrepubliek ook maar in de ge ringste mate aan banden legt". In Bonn blijft men in meerderheid gekant tegen een erkenning de faeto van Oost-Duitsland via de door Ameri ka ontworpen wegen. Duitse critici luchtten hun hart als volgt: „Van Ame- kaans-Britse zijde heeft men al lang genoeg bij ons aangedrongen om nu eindelijk eens de Oder-Neissegrens te aanvaarden en met een communistisch land als Polen, dat Oost-Duitsland er kent, diplomatieke banden aan te kno pen. Nu willen de Amerikanen en de Britten ook nog een concessie van ons, die betrekking heeft op onze politiek voor de Duitse hereniging; dat gaat te ver!" Gematigder Duitse politici, bepaald in de minderheid, stellen in het mid delpunt niet het Westduitse prestige in zake de hereniging, maar een toekomst voor West-Berlijn, die niet voortdurend als gevolg van spanningen uiterst on zeker zal zijn, gelijk in de afgelopen zeventien jaar het geval was. Een water dicht verdrag voor West-Berlijn achten zij meer waard dan welk prestigesucces van Bonn ook, dat immers de kern van nieuwe spanning in zich draagt. Dit weekeinde was het weekeinde van de demonstra tieve optochten, zo wel in Nederland als in België. In Ne derland spanden duizenden zich za terdag in om vóór of tegen overdracht van Nieuw-Gninea aan Indonesië te pleiten. In het Bel gische Luik werden gisteren borden en vlaggen voor de dag gehaald om voor een federatief Bel gië te pleiten. De Pacifistisch Socialistische Par tij, die op het Haagse Binnenhof demonstreerde, trok vooral de aandacht door het grote aan tal leuzen dat onder de aandacht der be- werd gebracht. In Amsterdam namen duizenden deel aan een demonstratie van del Partij van de Arbeid, waarbij ge lijk ook bij de P.S.P. het geval was voor bestuursoverdracht werd ge pleit. „Laat plan-Bunker slagen" was een van de wensen waaraan uit drukking werd gegeven De Walen in Luik bepleitten hun belangen onder meer met deze vertaalde leuze: „Door het recht der volkeren om over eigen lot te beschikken, zal Wallonië leven". Van een onzer verslaggevers ROTTERDAM Radio Veronica heeft gisteren een vraaggesprek met dr. P. H. Ritter jr. uitgezonden. Door dat niet vermeld werd dat het ge sprek op een band was opgenomen noch dat dr. Ritter vrijdag is overle den, schiep de uitzending de valse in druk dat zij rechtstreeks geschiedde. Dr. Ritter is jurylid geweest van een slagzinnenwedstrijd, die via Vero nica is gehouden. In die hoedanigheid was hij, samen met Godfried Bomans, die ook in de jury zat, voor de micro foon gebracht. „Ze weten niets" Enige directieleden, die overigens deze stuitende uitzending niet gehoord zeiden te hebben, gaven als verkla ring van het gebeurde dat de band met het gesprek geruime tijd geleden naar het schip js gebracht. Vorige week dinsdag is de beman ning afgelost en sindsdien is er geen enkel contact met het schip geweest. De bemanning zou ook niet precies weten wat er op de banden staat, die uitgezonden worden. Eigen nieuwsdienst MOSKOU. In overleg met enige Russische advocaten is de Neder landse ambassade te Moskou bezig met de voorbereiding van een cas satieproces in de zaak Reydon en De Jager. De beide Nederlanders zijn ver leden jaar oktober door de Krijgs raad in Kief veroordeeld tot dertien jaar op verdenking van spionage. In hoger beroep werd dit vonnis bevestigd. In cassatie kan het geval nu nog worden behandeld door het hooggerechtshof van Moskou. Er is hoop, dat de zaak nog vol gende maand aanhangig wordt ge maakt. De mildere verhoudingen tussen Nederland en Rusland sinds de terugkeer van de heer Goloeb naar Rusland zouden niet vreemd zijn aan deze ontwikkeling. In Zuidbroek is vrijdag de negenja rige Ansje Jager bij het spelen door een achteruit rijdende vrachtauto over reden. Het kind was op slag dood. AMSTERDAM. Zelden waren er zoveel vorstelijke gasten en ministers bij het debuut van een amateurge- zelsehap als zaterdagavond bij de première van „Kinderen van het laatste kwartier" van Errol John door de toneelgroep Caribiton. Koningin Juliana was aanwezig met de prinsessen Beatrix en Irene. Voorts waren onder de bezoekers de vice- minister-president drs. H. A. Korthals, de gevolmachtigd minister van Suri name mr. dr. R. H. Pos, de minister van opbouw van Suriname dr. ir F. E. Essed en de minister van financiën van dat land dr. J. Sedney. Tijdens de pauze van het stuk wer den de regisseur Loet Steenbergen en de acteurs en actrices die in „Kinderen van het laatste kwartier" spelen, aan de Koningin en haar dochters voorge steld. Goede kennismaking De nieuwe toneelgroep Caribiton stelt zich ten doel in ons land toneel stukken te vertonen, die zic!h 'bijzonder lenen tot vertolking door Surinamers en Antillianen. Met „Kinderen van het laatste kwartier" van Errol John, een auteur uit Trinidad, kwam het ge zelschap voor het eerst in de openbaar heid. Het bleek een plezierige kennisma king te zijn met een hardwerkende groep in een sympathiek, beminnelijk stuk over het leven op een erf in Trinidad, waar de arme inlandse be volking aan problemen lij dit, die iedere arme bevolking in iedere landstreek ondergaat. Het stuk is niet meer dan een aantal los aan elkaar geregen schetsen uit het volksleven. Bekwame leiding We maken kennis met een vitale jonge vrouw die op oeroude wijze haar brood verdient, met een hardwerkende moeder en een loslopende vader, met een meisje dat een kind verwacht van haar wispelturige verloofde. Dat alles is met zoveel talent, humor en vertedering getekend dat het spel van de amateurs, die door Loet Steen bergen als regisseur bekwaam werden geleid, erdoor werd opgeheven, zodat er opmerkelijke prestaties te zien wa- *- In de pauze maakten de Koningin en de Prinsessen kennis met alle mede werkenden aan het eerste stuk, dat Caribiton speelde. De Koningin sprak onder anderen met de hoofdrolspeelster Yvonne Kraag. aan de vertoning een grote echtheid. Het succes was zeer groot. Na afloop sprak dr. Einaar. voor zitter van het bestuur van de stichting Caribiton een verdiend dankwoord voor spelers en regisseur, ren, prestaties die door het hele en semble als eenheid werden bereikt. Vooral deze eenheid van sfeer gaf (Ingezonden mededelingen) BINNEMVERINGBED het beste bed ooit gemaakt (fooi!will SCHUIMRUBBERBED met versterkte middensector J$a!eet fabrieken Zevenbergen ARNHEM Veel automobilisten die vanuit Duitsland naar Nederland rijden, kunnen het nieuwe stuk van rijksweg 12 van de grens naar Arn hem niet vinden. In Emmerik geven de meeste auto mobilisten de voorkeur aan de rich ting aangeduid als Elten (Autobahn). Als zij rijksweg 12 willen bereiken, moeten zij evenwel de andere kant op: richting 's Heerenberg. Een rit via Elten brengt op het ogenblik nog een bijzondere vertra ging met zich mee, doordat de bezet ting van de Nederlandse grenspost na de opening van het nieuwe stuk rijks weg 12 is verminderd. De douane heeft daar de passencontroie van de marechaussee overgenomen. Van een onzer verslaggevers ROTTERDAM. Dank zij een paar besprekingen met de commissie van goede diensten is het koopvaardijconflict, dat de dreiging van een algemene staking tegen 1 mei inhield, in rustiger water terechtgekomen. Zoals al door de Stichting van den Arbeid is meegedeeld zijn de reders bereid gevonden de structuur van de lonen in de Nederlandse koopvaardij opnieuw te bekijken. Hiermee valt een belangrijke grief van de drie vakgroepen in de Cen trale voor Zeevarenden ter Koop vaardij en Visserij (C.K.V.) weg. De sfeer is door deze tegemoetkomende houding aanmerkelijk verbeterd. Drie vergaderingen De gang van zaken moet deze week in drie ledenvergaderingen worden besproken met de officie ren, de scheepsgezellen en de leden, die bij de kustvaart werken. Deze vergaderingen zijn omgezet in al gemene ledenvergaderingen. Wanneer de leden hun fiat geven kan het koopvaardijconflict op basis van de nieuwe ontwikkeling nog deze week ten einde zijn. LIVERPOOL (UPI). De bevolking en de zeelieden van de Engelse haven stad Liverpool hebben zaterdag de dra matische ondergang van de oceaanreus de Titanic herdacht, nu een halve eeuw geleden. - In de kapel van het zeemanshuis werd een dienst gehouden, tijdens welke ook werd gebeden voor Stanley Lord, de kortelings overleden kapitein van de stomer Californian, die berispt was we gens het niet te hulp snellen van de Titanic. Kapitein Lord van de Californian was in januari van dit jaar overleden. De Mercantile Marine Service Association die het noemen van zijn naam in de kerkdienst had voorgestelstelde dat Lord een halve eeuw lang met geduld en kracht de „monsterachtige beschul diging" had gedragen waartegen hij zich niet ten volle had kunnen verdedi gen, „hoewel hij voor zichzelf wist dat ze onjuist was". Van een onzer verslaggevers OOSTERHOUT. Ir. H. van der Veen uit het Brabantse plaatsje Dorst is een be'etje ongerust over de wijze waarop met zijn stemrecht wordt om gesprongen. Hij ontleent deze onge rustheid aan de omstandigheid, dat hij nog geen lijst met kandidaten voor de Statenverkiezingen van 28 maart in huis heeft. Met hem hebben een heleboel andere stemgerechtigde burgers deze lijst, waarmee de over heid haar kiesgerechtigde burgers moet bedienen, nooit gezien. De fout ligt bij de P.T.T. Toen het echt paar Van der Veen naar het stem bureau toog, hadden de echtelieden geen lijst van kandidaten. Wel hadden zij een oproepingskaart zonder namen thuisgekregen. Zij moes ten in het stemhokje geruime tijd zoe ken, voor zij de kandidaat van hun keuze hadden gevonden. Er ging een verwijtende brief naar de ge meente Oosterhout, waaronder Dorst ressorteert. De secretaris der gemeente onderzocht het geval en kwam tot de slotsom, dat de huis-aan-huisbiljetten al op 21 maart op de post waren gegaan. Dus op tijd. De heer Van der Veen zocht door. Hij schreef naar de P.T.T. Het antwoord luidde: ,,De bedoelde lijs ten zijn van Oosterhout naar Dorst verzonden. Deze zending moet op on verklaarbare wijze zijn zoekgeraakt." De directeur van het kantoor Breda betuigde zijn spijt en de kous leek af. Over blijft een onverteerbaar probleem voor de heer Van der Veen en vele zijner mede-kiezers: hoe moeten wij aan onze democratische trekken ko men, als onze eigen P.T.T. niet eens meer voor een nauwkeurige bezor ging van onze staatsrechtelijke papie ren zorgt? LONDEN (Reuter). De Spaanse regering heeft de veiling van Rubens- portret van de hertog van Lerma „op geschort". De directie van de firma Sotheby, die het kostbare schilderij be gin mei in Madrid zou veilen, heeft gisteren laten weten dat het haar niet bekend was of de verkoping verboden danwel uitgesteld was. Rubens beeft het schilderij in 1603 ge maakt. Het is eigendom van paters Capucijnen te Madrid, die het werk uit een legaat hebben gekregen. Je dolle enthousiasme voor werk maakt me soms een beetje nerveusFred! NIJMEGEN. Over een afstand van vierhonderd meter heeft een Nederlandse douanier zaterdagoch tend aan een met vol gas wegrijden de auto gehangen. Na die vierhon derd meter smakte de grenswacht te gen 't wegdek, vermoedelijk 't werk van één van de twee inzittenden. De douanier de veertigjarige heer Spin uit Beek werd levens gevaarlijk gewond. De blauwe auto met een Neder lands kenteken was even over elven bij de grenspost Wijier in de buurt van Nijmegen komen aanrijden. De chauffeur stopte en bleef voor een ge opende slagboom rustig de komst van een douane-ambtenaar afwachten. Klap Toen de heer Spin de twee inzitten den vroeg of zij nog iets hadden aan te geven, trapte de bestuurder het gaspedaal tot op de plank in. Een vrouw die in een langs de kant staan de vrachtwagen zat, vertelde, dat de chauffeur de douanier nog een klap in het gezicht had gegeven. De heer Spin klampte zich aan de wagen vast en schreeuwde de bestuur der toe dat hij moest stoppen. Het hielp niet; de auto ging steeds har der rijpen. Vierhonderd meter ver der moet één van de inzittenden de douanier van de auto af hebben ge slagen. De wagen stoof verder, onbe reikbaar voor hen die een achtervol ging hadden ingezet. Zaterdagavond al dacht de Nijmeeg se politie de auto te hebben achter haald. Het spoor liep evenwel dood. Zestien niewwe supermarkten ROTTERDAM. De proef met een warenhuis van beperkte omvang door Co-op Nederland in Almelo ge nomen verloopt niet ongunstig. In haar jaarverslag deelt de Coöpera tieve vereniging u.a. Centrale der Nederlandse verbruikscoöperaties te Rotterdam mee, dat plannen bestaan om in een aantal andere gemeenten over te gaan tot stichting van derge lijke warenhuizen. Het saldo-overschot na aftrek van be lastingen bedroeg over 1961 963.000 te gen 436.000 in i960. Voorgesteld wordt aan de aangesloten coöperaties uit te keren een bedrag van 461.000 (vorig jaar 145.000). Aan het reservefonds zal na goedkeuring van de algemene vergadering eenzelfde bedrag worden toegevoegd (vorig jaar 291.000). Concentratie Door een stijging van de omzet met vier procent konden de kostenstijgin gen veroorzaakt door de krappe ar beidsmarkt en de hogere uitgaven voor reclame, worden opgevangen. Ook de kosten verbonden aan concentraties bij de aangesloten verenigingen legden zware druk op het netto-overschot. In de diverse bedrijfstakken wordt met kracht gestreefd naar de vorming van grotere eenheden. Zo werden in het afgelopen jaar 22 nieuwe levensmid- delenlbedrijven geopend. Hiervan waren er zestien supermarkten. Zestig kleine re winkels werden gesloten. De bedrijven van dertig bakkers werden door de Co-op overgenomen. Zeventien coöperatieve bakkerijen wer den gestoten. Minister Luns over E.E.G. DEN HAAG (ANP). Eerst wanneer een beslissing is genomen over een eventueel toetreden van Engeland tot de Europese economische gemeenschap zul len andere verzoeken beoordeeld wor den Ook de aanvrage van Spanje zal dan bezien kunnen worden. Dit is het antwoord van de minister van buitenlandse zaken, mr. J. M A H Luns op vragen van het lid der Tweede Kamer, jhr. Van der Goes van Naters (soc.). Bij de bestudering van de verzoeken om toelating zullen zowel politieke als economische maatstaven worden aange legd. Hierbij wordt ook de vraag be trokken of een associatie van een land met de E.E.G. in verband met toetre ding op een later tijdstip de verwe zenlijking van de politieke doelstelling zal vergemakkelijken of bemoeilijken. Weersverwachting van het K.N.M.I. in De Bilt, geldig tot vanavond: Veel bewolking, imaar slechts hier en daar wat regen. Overwegend krach tige, oostelijke wind. Dezelfde tempera turen als gisteren of iets hogere. MIESJE: Snoek heeft het niet voor elkaar kunnen boksen. 17 april: zon op 5.41, zon onder 19,40: maan op 10.55, maan onder 5.13.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1962 | | pagina 1