Kou, drank, boeken
in laat voorjaar
met dure groenten
in het
Amsterdam. er zaï geveild
met de
zeven
hoofden
Orgelmuziek klinkt
weer in Oude Ton ge
RADIO-MOSKOU
IS ANTI-TWIST
RAMPENFONDS
Concertgebouworkest op
toernee door Jap
Twee patiënten in
inrichting aan
pokken gestorven
Rony Heertjehet hoort bij Amsterdam
Oók om Amsterdam
Vroeger in de Nes
Over tafel
Tuinbouw verlangt
afschaffing Britse
invoerrechten
Achter stuur overleden
CROTE DAG VOOR JOOP DIEPENBROEK
Nederlandse nerts
Maandag 9 april 1962 ZEEUWSCH DAGBLAD Pag. 6
De twee tekeningen die hier staan afgedrukt zijn bijna gelijk. In de on
derste zitten zeven kleine vergissingen, die na enig zoeken tevoorschijn
moeten komen. Mocht u niet alle afwijkingen terecht kunnen brengen, kijk
dan in de krant van morgen. Daarin zullen wij de oplossing publiceren.
MOSKOU (Upi) „Het mensdom is
onlangs blij gemaakt met weer een
Amerikaanse danspas, de twist ge-
naarrid. Als een griepepidemie heeft
hij zich over de wereld verspreid. Na-
ievelingen meenden aanvankelijk met
een nieuwe ziekte, de St. Vitusdans te
maken te hebben." Deze en andere op
merkingen zijn zaterdag door radio
Moskou gemaakt, waarbij een grammo
foonplaat achterste voren werd ge
draaid. ,,Het maakt overigens geen ver
schil", aldus de commentator lachend.
,,Op deze muzikale grondslag houwen
de heren in de V.S. aan hun monument
van de cultuur. Wij benijden hen niet".
Het huis met de zeven hoofden (1623in
Amsterdam.
worden in dollars en we krijgen
een afslager uit Londen zegt de
Amsterdamse bontexpert Rony Heer
tje, die ons land een bontveiling gaat
geven. Hij schuift de map post naar
voren op zijn bureau, dat een zes-
tiende-eeuwse Italiaanse wangentafel
is. Daarachter zit hij met het uiterlijk
van een moderne manager, op een
met rode pluche beklede hoge stoel
uit diezelfde tijd.
„Op de eerste m
Amsterdamse
bontveiling, nu
in mei aan
staande, zal voor
vijf tot zes mil-
joen aan bont verhandeld wor
den, ook nerts, inderdaad. Maar
toen ik begon was het grote ar
tikel konijn", zegt Rony Heertje.
„Konijn ja, dat was zo rond
1925. Sabel, wilde nerts, herme
lijn was toen nog bijna alleen
voor vorsten en vorstinnen. De
toegenomen welstand heeft ech
ter ook in de bonthandel heel
wat veranderd. Nu is de vraag
vooral groot naar nerts, sabel
dat nog kostbaarder is, persia-
ner en breitschwanz, ook in heel
fijne, dunne soorten."
Een internationale bonthandel hoort
ook historisch in Amsterdam thuis,
vindt Rony Heertje. Dat historisch
•valt helemaal niet uit de toon in het
kantoor waar wij met deze moderne
zakenman praten. In zijn omgeving
liggen verleden en heden vlak bij el
kaar, op een zeldzame manier. Rony
Heertje doet zijn zaken in het Huis
met de Zeven Hoofden, één van de
mooiste oude grachtenhuizen van
Amsterdam, in 1623 gebouwd.
Dat huis is niet zo maar vol stalen
bureaus, T.L.-buizen en typemachines
gepropt toen de N.V. Heerfur, waar
van de heer Heertje directeur is, er
haar kantoren vestigde. Stap voor
stap heeft deze handelsman, die ook
een toegewijde verzamelaar van an
tiek is, dat huis weer in de oorspron
kelijke zeventiende-eeuwse stijl inge
richt. Door de hele wereld reizend
voor bont, is hij met het verzamelen
van meubilair, tapijten en oude
schilderijen voor dat interieur nog al
tijd bezig.
ALS dit huts er niet was zou
ik misschien al lang niet
meer in Nederland wonen, zegt Rony
Heertje en hij verschuift een pa
neeltje in de eiken betimmering ach
ter zijn stoel, om met een ingebouwd
liftje de post naar zijn secretaresse
terug te zenden. Die betimmering liet
hij maken van hout van preekbanken
uit de Zuider Kerk, toen dat daar in
dertijd van de hand werd gedaan.
Dan zou Amsterdam ook wellicht nu
geen bontveiling krijgen denken wij,
want in dat huis wordt het ons duide
lijk, dat deze bontexpert niet alleen
uit zakelijk oogpunt daar vele jaren
voor heeft gewerkt. De man van het
Huis met de Zeven Hoofden probeert
van de hoofdstad weer een internatio
naal centrum voor de handel in pel
terijen te maken, óók om Amsterdam
een stukje historie terug te geven.
Vanaf 26 april zullen ruim tachtig
bontkopers in verband met die eerste
Amsterdamse bontveiling in de con
greshal van het nieuwe R.A.I.-ge-
bouw, de vele „lots" bontvellen voor
miljoenen kritisch komen bekijken.
Dat zijn bontexperts uit vele landen,
ook uit Amerika want New York
heeft geen bontveiling meer. Experts
is op dit gebied niet zo maar een
aanduiding. Handelen in bont is een
heel speciaal vak. dat men pas na
jaren praktijk onder de knie gaat
krijgen.
De vellen worden voor de veiling
op de leerkant bekeken, zegt de heer
Heertje. Zomervellen zijn aan de ach
terkant groen-grijzig, wintervellen wit.
Bont is een natuurprodukt, de kwali
teiten lopen zeer uiteen. Als bonthan
delaar moet je daar vooral kijk op
hebben. Een mooi, helemaal „rijp"
wintervel noemen wij prime. De bes
te kwaliteiten worden, net als bij
diamanten, met A one aangeduid."
T7"OMT u hier zitten, zegt de
r*- gastheer van het hoofdenhuis
en hij schuift een stoel aan bij de
hoge tegelhaard aan het andere einde
van zijn kantoor, om daar verder
over Amsterdam en bont te praten.
Op 2, 3 en 4 mei zal de eerste vei
ling in het R.A.I.-gebouw worden ge
houden. Die veiling zal voortaan twee
maal per jaar worden herhaald. Hoe
wel er in Leipzig langzamerhand wel
weer wat bont wordt verhandeld is
nu, behalve Leningrad, Londen al
meer dan een eeuw het grote centrum
voor de bonthandel, zegt Rony Heer
tje. Amsterdam heeft voor die handel
echter ook een heel belangrijke ach
tergrond.
In het kader van de gilden werden
hier in 1486 ook reeds bontwerkers ge
noemd. De Groote Vloot die in juli
elk jaar van Amsterdam onder ande
re naar Archangel uitvoer en in okto
ber rijk beladen thuis kwam, bracht
in de zeventiende en achttiende eeuw
vele fijne pelterijen naar Nederland
mee. Hermelijn, rode en witte vos,
marter en sabel. Die bontsoorten wer
den in Amsterdam in herbergen ver
kocht, publieke verkopingen die de
voorlopers van moderne veilingen wa
ren."
In oude boeken over de koophandel
in Amsterdam staat bijvoorbeeld ver
meld, dat in die tijd op de Brakke
Grond in de Nes .pelterijen werden
verhandeld, vertelt Rony Heertje. Dat
klinkt onder de hoge tegelschouw in
de Gouden Eeuw sfeer van dit Huis
met de Zeven Hoofden, meer of hij
het over het heden dan over het ver
leden heeft.
Voor het heden en de heel nabije
toekomst van de eerste internationale
Nederlandse bontveiling in mei wordt
overigens hard gewerkt in de vele ver
trekken, die achter de gevel van "at
huis vol bont liggen en hangen. Behal
ve een fraai grachtenhuis vol antieke
meubelen, is dat huis immers ook een
van de gootste bontentrepots van Euro
pa. De geur van bont hangt in alle,
vertrekken en gangen.
ONDER plafonds vol bont
van allerlei soort is men
druk bezig de „lots" die reeds voor
die veiling binnen zijn gekomen,
marktklaar te maken, te sorteren, en
in te schrijven voor de catalogus.
Aan de hand van die catalogus zal er
gekocht worden op de eerste bontvei
ling in Amsterdam.
De partijen komen op zo'n veiling
niet ter tafel, zegt de heer Heertje.
„Tijdens de veiling ziet men geen
bont, de „lots" worden door de hande
laren op de kijkdagen bekeken. Op
die kijkdagen ligt het bont in stella
ges en de vellen worden „over tafel"
ter beoordeling aangereikt. Veertig
werkstudenten zullen op de kijkdagen
daarbij helpen. Ook vrouwen vragen
wij. Er hebben er zich hier nog niet
veel aangemeld", zegt de heer Heer
tje. „Op de grote bontveilingen in Le
ningrad werken echter juist veel meis
jes. Dat zijn daar over het algemeen
de handigste helpers."
Eurofur Auction zal de Amsterdam
se bontveiling heten. Vele buitenland
se handelaren worden er immers ver
wacht. Die kunnen Zulke moeilijke
Nederlandse woorden als bont en vei
ling niet uitspreken.
Rony Heertje was nog geen zestien
jaar, toen hij voor zijn vader die in
textiel deed al bont kocht. In 1931 ging
hij voor het eerst naar de grote bont
veilingen in Londen en Leningrad.
Reizen voor bont heeft daarna vooral
zijn leven gevuld. Maar zestig of ze
ventig procent van de nu bekende
bontsoorten komen nog in het wild
voor, vertelt hij. „De vellen die bij
voorbeeld worden verhandeld door So-
juzpushnina, de Russische organisa
tie voor de export van bontvellen,
zijn vooral afkomstig van dieren die
in afgesloten ruimten zoals kooien, of
in afgebakende gebieden in de natuur
worden gefokt. Bisams fokt men bij
voorbeeld in afgebakende stukken
moeras. Persianer schaapjes op de
grote bergweiden en steppen van de
provincies Usbekistan en Turkmeni
stan".
DAT er heel wat veranderd Is
sinds de heer Heertje voor
Nederland konijnenvellen kocht, geven
cijfers weer. Het kostbare nerts verte
genwoordigt nu bijvoorbeeld bijna ze
ventig procent van de omzetten van de
gehele internationale bonthandel. In
de bonthandel weerspiegelt de toene
mende vraag naar luxe sterk. Het
openen van een bontveiling, waarvoor
gemeente en regering in verband met
het economische belang voor ons land
veel medewerking hebben verleend,
komt daardoor voor Amsterdam in
een gunstige tijd.
Op de eerste Nederlandse bontvei
ling zullen alleen reeds bijna zeventig
duizend nertsvellen in verschillende
kleuren aangeboden worden. Dat zijn
Voorjaar 1962: veel meer dan regen,
kou en narigheid heeft het niet op
geleverd. Wei allerlei gevolgen,
waarover hiernaast meer.
drinken, zei ons althans de directie
van een grote brouwerij, schijnt
hier steeds meer in te burgeren. Wij
kunnen althans eerder spreken van
een vooruitgang in de omzet dan om
gekeerd.
Dorstig
De fabrikanten van frisdranken vin
den het gewoon frappant. Ondanks de
kou en' de nattigheid is het verbruik
met sprongen omhoog gegaan, in
vergelijking met de eerste drie maan
den van het vorige jaar. Zij hebben
er maar één evrklaring voor: het zo
genaamde huisverbruik moet wel zijn
toegenomen. De oorzaak daarvan zou
weer zijn terug te voeren tot net meel
thuis blijven in de avond. Kijken naai
de televisie schijnt dus dorstig te mtt
ken.
Samen naar de film, ja, gezellig.
Vooral als het regent natuurlijk,
maa- de Nederlandse Bioscoopbond
gelooft toch niet, dat alle narigheid
buiten veel mensen méér naar binnen
heeft doen gaan. Van een duidelijke
invloed in die richting is althans geen
sprake.
De werklozen hebben er daarente
gen weer wel hun deel van gekregen.
Of officieel gezegd: „Het koude voor
jaarsweer heeft het op gang komen
van het buitenwerk van verschillende
beroepsgroepen vertraagd".
Zo wachten over de hele linie li
chaam en portemonnaie op zon. Ein
delijk zon!
Eigen nieuwsdienst
DEN HAAG. Voor Nederland is
het van het grootste belang dat
Engeland de invoerrechten op tuin-
bouwprodukten. die in vele gevallen
vijftig tot honderd procent van de
waarde bedragen, afschaft bij toetre
ding van dat land tot de E.E.G.
Het landbouwschap wijst op deze
kwestie in een brief aan de minis
ter van landbouw en visserij, mr.
V. G. A. Marijnen.
Engeland moet zijn tarieven en con
tingenten in hetzelfde tempo verminde
ren als de landen van de E.E.G al
hebben gedaan. Het landbouwschap
meent namelijk dat de Engelse land
en tuinbouw geen extra lange over.
gangsperiode nodig heeft en dat bij
zondere moeilijkheden bij de groei naar
een gemeenschappelijk landbouwmarkt
niet te verwachten zijn.
Extra bescherming van de produkten
van varkensvlees en eieren één van
de Britse verlangens houdt het ge
vaar van overproduktie in.
Het landbouwschap ziet geen moge
lijkheid om de voorrechten van de lan
den van het gemenebest in Engeland
te handhaven. Een bevredigende op
lossing van de problemen rond de po
sitie van het gemenebest kan alleen
gevonden worden in een wereldomvat
tende overeenkomst, schrijft het land
bouwschap.
'ingezonden mededeling)
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM Dit is nog nooit
vertoond, voor zover wij weten.
Maatschappelijke zorg in Utrecht
heeft aan alle ondersteunden over
maart een extra uitkering ver
strekt, niet alleen vanwege „de la
ge temperaturen", maar ook „om
dat de groenteprijzen zo hoog wa
ren". Echtparen hebben tien gul
den gekregen, vermeerderd met
een gulden voor elk kind dat voor
gezinsledentoeslag in aanmerking
komt. Alleenstaanden kregen zes
gulden.
Een feit is, dat de keus én het
betalen van de groenten langzamer
hand voor menige huismoeder een
dagelijks terugkerende nachtmerrie
zijn geworden. De groenten zijn de
hele winter al duur, maar het voorjaar
heeft er deze keer geen einde aan ge
maakt. Heel wat porties zijn nood
gedwongen gehalveerd, of de verse
groenten zijn vervangen door blik-
groenten. De vlucht in die richting is
niet mis geweest, tot vreugde van de
fabrikanten, wier voorraden niet on
aanzienlijk waren.
Zonnebril
Het zogeheten 'oorjaar heeft meer
gekke gevolgen op zijn geweten.
Volgens mensen uit het „leesvak"
wordt er meer gelezen dan anders in
deze weken. Al zeker een maand is
het bij de Openbare leeszaal en biblio
theek schering en inslag, dat de men
sen het maximum-aantal van drie boe
ken tegelijk meenemen.
Wie denkt er aan een zonnebril?
Bijna niemand, beweren de opticiens.
Normaal begint do vraag al in de twee
de v-eek van maart te lopen. Deze
keer hebben we nog niet de helft van
het vorige jaar verkocht. Vooral
voor de zaken, die in de warmere
maanden voor een groot deel bestaan
van de omzet aan zonnebrillen, is dit
een strop.
Regen, wind en kou hebben overi
gens niets af kunnen doen aan de
dorst van de Nederlanders. Het bier
0'
\P die veiling kan ook edel-
bont uit ons eigen land in de
handel komen. Rony Heertje bracht
in 1936 uit Zuid-Amerika enkele le
vende nertsen mee. Die werden in
Eist in een hokje gezet op een stuk
grond waar, toen kragen van vossen
bont grote mode waren, zilvervossen
werden gekweekt. Daaruit is een van
de grootste nertsfarms van West-Eu-
LONDEN (Reuter, A.P.). Het aan
tal doden dat de pokken de laatste
maanden in Engeland heeft geëist is
het afgelopen weekeinde gestegen tot
dertien.
De twee laatste slachtoffers overle
den in een inrichting voor geestelijk ge
stoorden in Bridgend, in het zuiden van
Wales. In' dat ziekenhuis werd vrijdag
deze ziekte geconstateerd. Alle ver
pleegden in die afdeling werden geïso
leerd.
De overheid verzocht het afgelopen
weekeinde iedereen die de laatste we
ken het ziekenhuis had bezocht zich te
melden voor inenting.
Maatregelen gevraagd tegen
stijging aardappelprijs
Eigen nieuwsdienst
DENHAAG. Het Consumenten
Contact Orgaan maakt zich zongen over
de ontwikkeling van het prijspeil van
aardappelen. In een brief aan het
produktschap voor aardappelen schrijft
het C.C.O. dat de export de prijs heeft
doen oplopen van twintig cent per kilo
in januari tot veertig cent op het ogen
blik.
De ontwikkeling in de uitvoer kan er
toe leiden dat de binnenlandse markt
wordt verwaarloosd. Daarom meent het
Orgaan dat maatregelen getroffen moe
ten worden, die een goede aanvoer te
gen redelijke prijzen waarborgen.
Eigen nieuwsdienst
DEN HAAG. Op de weg Nijme
gen—Eindhoven reed gisteren onder
Uden een auto opeens van de rijbaan
tegen een boom. De 45-jarige uitvoer
der Th. B. Hoenderboom uit Maria-
hout die de wagen bestuurde, overleed
ter plaatse aan een hartaanval. Zijn
vrouw werd licht gewond.
Van een onzer verslaggevers
OUDE TONGE Langzaam boog
de professor zich over het klavier.
Een zwellende orgie van muziek
vulde de kleine kerk. Het orgel
kwam tot leven onder de vaardige
vingers. Het zong als een veel
stemmig koor, de bassen zwaar dra
gend tot in de verste hoeken van
de kerk, de hoge tonen tintelend
daarbovenuit, dwarrelend ais vlin
ders boven bloemen.
Eigen nieuwsdienst
SCHIPHOL Zondagochtend
negen uur is het 107 musici tellend
Concertgebouworkest per DC-8 van
Schiphol naar Tokio vertrokken.
Ondanks de striemende regen was
de stemming zeer opgewekt en de
kletsnatte familieleden bleven tot
het laatste moment buiten om al
wuivend afscheid te nemen.
Het gezelschap was begeleid door een
elftal heren, waaronder de Amster
damse wethouder van kunstzaken mr.
A. de Roos. Als tolken reizen mee me
vrouw Shizuco Ouwehand-Kusunoki
die met instructie- en voorlichtings
avonden het gezelschap op de Japanse
tournee heeft voorbereid, en de Ja
panse violiste Yasko Okumura. Zij
werd door het Residentie orkest hier
voor „uitgeleend".
Tijdens deze eerste tournee door Ja
pan worden in het kader van het in
ternationaal festival van Osaka vijftien
concerten gegeven in zeven steden.
Hiervan zullen Eugen Jochum er acht
en Bernard Haitink er zeven dirige
ren. Er zijn vier programma's ingestu
deerd. Op 3 mei wordt het orkest te
rugverwacht.
Voor de 27-jarige tubaïst Joop Die-
penbroek Jr., van het Radio Filharmo
nisch orkest is het een grote dag ge
worden. Hij stapte in het vliegtuig in-
Plaats van zijn collega uit het Concert
gebouworkest Adriaan Boorsma (46)
die in het verleden slecht tegen lange
reizen bleek te kunnen. Deze musicus
neemt nu de opengevallen plaats in
bij het radio orkest en zal de eerst
volgende weken spelen in de Hilver-
sumse studio's.
De gelukkige vermoedde dat de di
rigent Bernard Haitink die vroeger
het R.F.O. leidde, hem met opzet heeft
gekozen voor deze eervolle taak, om
dat hij het repertoire kent.
Welkom
Het in Tokio verschijnend blad Ja
pan times heeft zaterdag een halve pa
gina gewijd aan de komst van het or
kest Hierin wordt uitvoerig de ach
tergrond van het orkest en zijn diri
genten belicht. Wij verheugen ons, al
dus het blad op de komst van een van
's werelds beste orkesten.
De honderden mensen in de ban
ken luisterden stil. Het geluid klonk
ook buiten de kerk. De mensen in de
druilerige straatjes van Oude Tonge
luisterden. Het klonk hun in de oren
als feestmuziek. En dat was het. Het
orgel zong van vreugde over de ge
nezing van één van de laatste won
den, die de overstromingsramp van
1953 het dorp had toegebracht. Daar
om was er op deze regenachtige za
terdagmiddag vreugde in heel Oude
Tonge in de kerk, waar het nieuwe
orgel geschenk van het Nationale
rampenfonds werd ingewijd, en
ook op straat. Oude Tonge werd in
1953 het zwaarst getroffen.
Indrukwekkend
De honderden mensen in de katho
lieke kerk wilden erbij zijn toen het
orgel werd ingewijd en overgedragen
aan het kerkbestuur. Zij wilden erbij
zijn toen het werd ingespeeld. En spe
ciaal daarvoor was de professor naar
Oude Tonge gekomen, professor Josef
Zimmerman, de organist van de
Keulse dom.
Wellicht nog nooit klonk zulke in
drukwekkende muziek in de kerk, een
fuga van Bach, een kerksonate van
Mozart, afwisselend lieflijk als het
zingen van merels op een voorjaars
morgen of imponerend als een on
weersbui.
Alleen dank
Opeens onder de muziek brak de
zon door. In feestelijke lichtbundels
scheen zij door de hoge ramen de
kerk binnen, op de luisterende men
sen, op de kleurige wandschilderin
gen en op de stenen vloer tussen de
banken.
Later, tussen de gepleisterde muren
van het verenigingsgebouw, werden
dankwoorden gesproken tot allen, die
gaven voor het rampenfonds in Ne
derland en ver daarbuiten. De woor
den werden gesproken door de vica
ris-generaal van het bisdom Rotter-
aam, door de burgemeester, door de
pastoor en door een kerkmeester. Al
leen van dank werd gesproken, niet
ramP- Want dat hoeft niet in
Oude Tonge.
Rony Heertje, een moderne manager
tussen nobel '-«lit in een oud huis.
velletjes waarvan mantels van zo'n
tien- tot twintig- of dertigduizend gul
den worden gemaakt. Tweeduizend
nog kostbaarder sabelvellen kunnen
er van de hand gaan. Er zullen vijf
duizend ruwe vellen breitschwanz op
de kijkdagen in de stellages liggen en
veertigduizend vellen ruwe persianer.
Er zal ook marter, hermelijn, bisam,
whitecoat en roodvos en witvos zijn.
ropa gegroeid, waarvan elk jaar
ruim tienduizend vellen in verschillen
de mutaties komen.
Er zijn nu in Nederland vijf tot zes
honderd nertskwekers. Die brengen per
jaar 150.000 nertsvellen in de handel.
Net als in de Scandinavische landen,
zal die Nederlandse nerts, nu Amster
dam een bontveiling krijgt, in eigen
land voor de tooi van de vrouw aan de
man gebracht kunnen worden.