DE
SCHONE
PRINS
MOET EEN
BULLDOZER
HEBBEN
Kryptogram
TE GEEF
Eerste pachters in
Oostelijk Flevoland
Pierre Florack kweekt
wijngaardslakken
Suriname's Doornroosje woont in een ondoordringbaar bos
Zaterdag 17 maart 1962
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 11
Nieuwe huizen
Verzet tegen verlaging
van „bromleeftijd"
Pionieren
Expeditie op de kaart
AUTOWEGEN VERLICHT
IN WEST-DUITSLAND
TREK NAAR DE
begeleiden. De aanvoer is zo
groot dat de haven van de fa
briek bij Paramaribo uitgebreid
moet worden.
UIT ATIÉ aan de Tempatie
haalt Bruynzeel het zwaar
dere hout dat voor een deel tot
triplex wordt verwerkt en voor
het overige zijn bestemming
vindt in de bouwerij, waarin
het bedrijf zich ook al heeft ge
ïnteresseerd. Bruynzeel heeft
namelijk heel wat houten huis
jes, vooraf in delen klaarge
maakt laten neerzetten in Pa
ramaribo, maar het originele
van deze huisjes is dat zij op
stenen palen staan. Het is een
merkwaardig type paalwoning
geworden, dat blijkbaar in dit
tropische klimaat uitstekend voldoet. Zij
hebben gretig aftrek gevonden en er
komt binnenkort weer een „park" van
150 van deze woningen bij.
Als men deze luchtige bouwsels ziet
staan, kan r.ien er niet aan afzien
welke ruige arbeid nodig is geweest
om het hout ervoor te kappen en aan
te voeren. Hoe het bos moest worden
opengescheurd met geweld van bulldo
zers. alleen al om een weg te maken
van de rivier naar de plaats waar
men aan het kappen ging. meer dan
tien kilometer diep het bos in. Hoe
de neergehaalde stammen met polsdik-
ke kettingen op een reusachtige trai
ler worden getrokken, die dan met
haar manshoge, elektrisch aangedre
ven wielen haar vracht naar beneden
sjouwt. Hoe de stammen op prauwen
worden geladen, want zij zijn te zwaar
om te drijven en ten slotte de tocht
door de bochtige kreek en de brede
Commewijne aanvangt, een tocht van
vele mijlen en vele dagen.
Dit is de manier waarop het Suri
naamse oerwoud wordt aangepakt
De gigantische graafwielbagger Tap
'Alla van de Billiton Maatschappij
wordt in Suriname bij de bauxiet-
winning gebruikt. Het machientje
weegt ongeveer 560 ton.
(Foto N.V. Billiton Maatschappij/
Chin A Moei)
Het is bewezen dat het kan, als men
er de mensen, de middelen en het ka
pitaal voor heeft. Of het overal in Su
riname zal slagen is een vraag die
voor het ogenblik moeilijk is te be
antwoorden. Goud ligt er in ieder ge
val niet voor het opschoppen!
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG. Slechts een nauwkeu
rige studie zal kunnen uitmaken of er
aanleiding bestaat om de minimumleef
tijd voor bromfietsers te verlagen, zeg
gen enkele Eerste-Kamerleden in het
voorlopig verslag op de begroting van
verkeer en waterstaat. Zij zouden een
theoretisch examen voor zestien- en ze
ventienjarige bromfietsers willen instel
len. Later zouden dan ouderen voor zo'n
examen in aanmerking moeten konjen.
Andere Eerste-Kamerleden willen lie
ver een certificaat voor bromfietsers, dat
voor de eerste keer zou moeten worden
uitgereikt zonder dat een examen is ge
daan. Ais bromfietsers een overtreding
hebben gemaakt, zou het moeten worden
ingetrokken. Om het terug te krijgen zou
den ze dan wel een examen moeten af
leggen.
Deze leden zijn er ook tegen om de
minimumleeftijd terug te brengen tot
achttien jaar.
Horizontaal:
I Geen nylons voor praatzieken (11)
8 Een rover toert achter vis aan (5)
9 Zij deugt en doet hoezeer zij jat haar
ras alle eer aan (11)
II Een volbloed theaterartiest (3)
12 Een dwingerige klimplant, maar de
stok doet wonderen (7)
15 Voedsel, voor Anna en haar man?
(5)
16 Aan dit deel van de tennispartij gaat
de hond deelnemen (3)
17 Tal van mensen en ook onze eega
staan er voor (7)
18 Het visje in de hengelsport (5)
21 Een kwast maar wel heel ijverig (5)
23 Geen madeliefje maar eenheid voor
het meten van luidheidsverschillen
(7)
25 Val me niet lastig met dit nagerecht
het maakt me te dik (3)
26 Speur naar het woord dat in samen
stelling een zekere graad aanduidt
(5)
28 Zie af van die houding (7)
31 Het gesteente waarop men schrijft is
teer en dun (3)
33 De kastelein staat er achter de deur,
maar men ziet hem niet graag (11)
3d De godin die alles in het reine
brengt (6)
36 Wat men van een sneetje kan over
houden (11)
Verticaal:
1 Een kast zonder thee (3)
2 Wanneer je van de graat valt, is
o langer vlug ter been (5).
3 Dit dier reist per raket (5)
4 Na het eten van dit gerecht is alles
koek en ei nu (4)
5 Ongaarne tot de nde (5)
6 Een jongen van deze houding staat
goed op zijn benen (7)
7 Alle kinderen hebben wel eens koorts
(6)
10 Een dans met veel onenigheid (5)
13 Ga eten, de lunchroom is op de twee
de verdieping (5)
14 Wie aangewezen wordt (3)
15 Alles draait om het totaal, dat is ge
bruik (3)
17 i.e. het Paasgerecht (2)
19 Tijdelijk uiteengaan wegens tekort
aan belangstelling? (5)
20 De maat van het Franse lidwood (2)
21 Het gevolg van het gebruik van peen
en sla (7)
22 Wat een verdorven insekt! (3)
23 Spoedig is het leven gedaan voor
een insekt (3)
24 En die vindt later het slot (5)
25 Hoe lievig het is als je je safe voelt
(6)
27 De boodschapper pelde een noot. (5)
20en vrij met een Frans geld
stuk op zak (5)
30 Dit was veel te vrolijk en bekoor
lijk voor zo'n dwingeland (5)
32 Voedsel in de spelonk (4)
34 De gard als landmaat al in Abra
hams dagen (3)
KRUISWOORDRAADSEL
oplossing
Horizontaal:
1 doven; 5 alarm; 8 heter; 12 ivoor-
14 rouge; 16 misère; 18 rib; 20 rieken'
22 Odin; 23 luiaard; 26 loge; 27 nut-
28 zeis; 29 reis; 31 rat; 32 Nero; 34
leges; 36 jota; 38 na; 39 eng; 41 een;
42 val; 43 L.S.; 45 dieet; 47 nihil; 49
kers; 50 lezeres; 51 fooi; 52 steel- 54
sumak; 56 na; 58 adi; 59 via; 61 men;
mt„;„ ,63 rose65 lasso; 67 stro; 69
rev 70 leed; 72 prat; 74 Eem; 76 aker;
78 toezien; 80 Edda; 81 parade* 83
macl 84 tender; 86 Irene; 88 linde: 89
nagel; 90 tilda; 91 genie.
Verticaal:
1 demon; 2 visite; 3 even; 4 nor: 5
?f: 8 bui; 9 e«el; 10 tekort;
11 renet, 13 oele; 15 orde; 17 Iduna-
18 risee; 19 baren; 21 egaal; 24 uil- 25
28 z°ne- 30 sjah; 33greistas; 35 Ge?
nesis, 37 olifant; 38 naken; 40 gelei- 42
A0SVrï' tt stieï' 45 drs: 46 tel; 47 nes-
J53 edel.: 33 mest; 57 areka- 59
fil l pa kc aspic; 82 moede; 64 overig-
71 eten- 7? anr1 n redden- 69 rapen;
li eren, 7o anti, 75 marge* 77 rara* 9a
80 ende; 82 del; eng;
M. P. D. BARON VAN
SYTZAMA
op dertig jaar weer
naar school...
H. M. ZEGERS
weggaan woog even
zwaar
P. A. BARENDREGT
geen aardigheid meer
aan op Rozenburg
A. G. LINDENBERGH
dertig jaar uitgifte van
nieuw land
LEGE POLDER
A Van een onzer verslaggevers
LS je in het landbouwbedrijf zit, wil je het optimale bereiken. In dat opzicht zijn de Zuiderzee
polders het neusje van de zalm." Dit zegt M. P. D. Baron van Sytzama (33) van de hoeve Sebastopol
in Nieuwe Krim. Hij behoort tot de pachters van de eerste vijfentwintig landbouwbedrijven in Oostelijk
Flevoland, die tezamen een opperylakte beslaan van duizend hectaren.
Er gaat heel wat veranderen voor de boeren, die zijn uit
verkoren door de Directie van de Wieringermeer (IJssel-
meerpolders) om de eerste lappen van Neêrlands jongste
cultuurgrond te bewerken. De heer A. G. Lindenbergh (als
plaatsvervangend hoofd van de sociaal-economische afdeling
belast met de uitgifte van het nieuwe land) vertelt dat de
gelukkigen gekozen zijn uit een lijst van enkele honderden
gegadigden. Zij komen uit alle windstreken en zullen een
nieuwe gemeenschap gaan vormen in een leeg land, dat im
poneert door zijn weidsheid.
De heer H. M. Zegers (38) heeft daar al ervaring mee. Deze
boerenzoon uit Zeeland bij Grave kwam bij de tweede groep
pioniers in april 1946 in de Noordoostpolder. Hij was vijf jaar
werker" in dienst van de Directie Wieringermeer, werkte toen
drie jaar als arbeider bij een boer in de N.O.P. en m 1954
werd hem aan het Kluitenpad in het noordwesten van de polder
een bedrijf van 24 ha toegewezen.
Na acht jaar als zelfstandig boer ge-
getuigt hij: „Het is me hier goed beval
len. Ik heb goed land getroffen, al zijn
er nog betere bedrijven in de polder.
Om mij heen wonen mensen uit het
hele land. Daardoor ben ik geen Bra
bander meer. Je praat met elkaar over
het land, de opbrengst, het vee en der
gelijke. Het goede dat je hoort en ziet,
neem je over en op die manier ontwik
kel je eigenlijk elkaar. Overigens ga
je elkaar ook gewoon als buren waar
deren.
Van onze parlementaire redacteur
DE SIPALIWINI is een riviertje in het
diepste zuiden van Suriname, in het
ondoordringbare oerwoud aan de
Braziliaanse grens, hemelsbreed 450
kilometer van Paramaribo. Het kostte ons
twee uur om er te komen, door de lucht. In
dit maagdelijk gebied dat niets opbrengt, ligt
een vliegveldje-in-aanbouw, een geel streepje
zand in de groene oneindigheid.
De noordelijkste rivier van Suriname is de Com
mewijne, een trage bruine stroom in de tropische
bossen van het laagland aan de kust. De Tempatie-
kreek is er een zijrivier van en aan de bovenloop daar
van ligt een houtkap van Bruynzeel, in rechte lijn nog
geen honderd kilometer van Parama
ribo. De reis erheen gaat per auto
en dan met een snelle boot: vier uur!
De houtvlotten achter het puffende
sleepbootje doen er dagen over. Er
komt kostbaar hardhout vandaan:
wana, kopie en basralocus.
Zo dringt de mens met zijn techniek
door in het weerbarstige brok natuur
dat zijn schatten aan begeerlijke mi
neralen en zware houtsoorten deugde
lijk bewaakt. Het doet denken aan het
Op dit kaartje staan aangegeven de
plaatsen, van waar de eerste boeren
van Oostelijk Flevoland komen.
VERRASSING
Toen ik bericht kreeg, dat mij in
Oostelijk Flevoland een bedrijf van
31 ha in erfpacht was toegewezen, was
dat finaal een verrassing. Ik was er
natuurlijk erg blij mee, maar toen het
goed tot mij doordrong, woog het be
sef; weggaan van hier, toch wel even
zwaar. Ik bedoel, dat ik nu deze ge
meenschap ga verlaten.
Ik ga nu van pacht over op erfpacht.
Dat heeft verscheidene voordelen. De
gebouwen op het bedrijf worden mijn
eigendom. Ik betaal nu elk jaar bijna
drieduizend gulden huur voor woning
en landbouwschuur. Daar komt tegen
over te staan rente en aflossing plus
onderhoud. Dat scheelt nogal wat.
Bij een bedrijf m erfpacht speelt
ook het gevoel enigszins mee. Ik moet
er overigens direct aan toevoegen, dat
wij ons als pachter toch wel veilig voe
len onder de hoede van de Directie
Wieringermeer. Als erfpachter zou ik
echter mijn nieuwe bedrijf kunnen ver
kopen. Ik ben dat niet van plan, want
het is ook zó: in een landbouwbedrijf
zit een waarde, die een koper niet kan
waarderen en dus ziet een vader het
bedrijf liever overgaan op zijn zoon."
„GEEN AARDIGHEID"
De heer P. A. Barendregt (42) van
Rozenburg wordt ook erfpachter in
Oostelijk Flevoland. Hij en zeker nog
wel tien boeren verlaten dit gebied
en velen zijn hun voorgegaan van
wege Europoort. Op de woonkern na
wordt het hele eiland opgeslokt door
havens en industrieën. In de plaats
van zijn huidige 47 ha krijgt hij 43 ha
nieuw land.
„Er is hier nu geen aardigheid meer
aan. Kijk maar eens uit het raam.
Daar staat al een heistelling op een
..blok" tarwe. Verderop is nog een
dragline bezig. Ik sta er nu heel an
ders tegenover dan een paar jaar ge
leden, toen ik wist dat ik weg moest.
De burgemeester heeft er nogal voor
gewerkt, maar de anderen hebben
nog niets. Waar moeten die heen?
Als erfpachter heb je wel* een gro
tere investering dan als pachter. Ik
moet zelf de gebouwen stichten. Ik
hoop, dat ik voor honderdduizend gul
den klaar ben, maar ik weet het niet.
In elk geval krijg ik prima grond
ik ben er al een paar keer wezen kij
ken.
Voor de kinderen heb ik niet per se
erfpachter willen worden. Als de jon
gens er geen zin in hebben, hoeven ze
voor mij geen boer te worden. Als ze
beter kunnen, moeten ze het doen.
Hoewel, ik had een broer, die chirurg
was. Die zei soms; Jij hebt het rusti
ger dan ik en misschien verdien je
nog wel meer ook."
Baron Van Sytzama komt op een be
drijf van 53 ha, waarvoor hij in Nieu
we Krim een gebied van 92 ha opgeeft.
Twintig hectaren van het oude fami
liebezit vallen onder een ruilverkave
ling. De rest verkoopt hij via de
Stichting beheer landbouwgronden ten
bate van ruilverkaveling elders.
MEER KANSEN
Hij vertelt: „Dit is een van de veen
koloniale dalgrondbedrijven. Toen ik
hier in 1952 begon, was er 32 ha in
cultuur gebracht. Successievelijk is er
meer land ontgonnen. Toen mijn land
onder de ruilverkaveling werd ge
bracht, heb ik mijn zinnen gezet op de
Zuiderzeepolders.
Problemen van ontsluiting en ontwa
tering heb ik daar niet. Ik heb er wel
veel meer cultuurmogelijkheden. Je
kunt er meer gewassen verbouwen
dan hier. De zekerheid van bedrijfs-
produktie is groter en je kunt rekenen
op een hogere opbrengst."
De boeren in het nieuwe land heb
ben allen gedegen vakonderwijs ge
noten. Toen de heer Van Sytzama zijn
99
ZWOLLE. De heer A. G. Lin
denbergh is al dertig jaar betrok
ken bij de uitgifte van gronden in
de nieuwe polders. De gang van
zaken hierbij is, dat de Directie
van de Wieringermeer de uitgifte
bekend maakt, zodat iedereen kan
solliciteren. De heer Lindenbergh
vertelt, dat hiervan nu is afgewe
ken. omdat het een klein aantal
boerderijen betrof en omdat de
Directie beschikte over een groot
aantal namen van mensen, die hun
bedrijf moesten verlaten.
De nieuwe bedrijven zijn be
stemd voor:
elf boeren uit gebieden van
ruilverkaveling;
vijf boeren, die moeten wijken
voor werken van algemeen be
lang, zoals vliegvelden, in
dustrieën, stadsuitbreidingen,
wegen en kanalen;
vijf boeren uit de Noordoost-
polder, die hun bedrijf beschik
baar stellen voor boeren uit
ruilverkavelingen;
drie jongemensen, die al jaren
lang betrokken zijn bij de ont
ginning en het in cultuur bren
gen van Oostelijk Flevoland;
één bedrijf komt in eigen be
heer van de Directie opdat zij
in staat zal zijn gegevens te
verzamelen voor velerlei doel
einden.
Vijf bedrijven worden voor hon
derd jaar in erfpacht gegeven, ne
gentien voor twaalf jaar in pacht.
De pacht gaat in op 1 november
van dit jaar. De bedrijven varië
ren van dertig tot 55 hectare. De
gemiddelde grootte is veertig hec
tare. In de Noordoostpolder zijn de
bedrijven in doorsnee 25 ha groot.
Voor de arbeidskrachten op de
nieuwe bedrijven zullen geen wo
ningen worden gebouwd op of bij
deze bedrijven. Voor de arbeiders
worden thans huizen gebouwd in
het nieuwe dorp Dronten.
Oostelijk Flevoland bestaat voor
45.000 tot 50 000 hectan. uit land
bouwgrond. De volgende uitgifte
zal vermoedelijk circa tweehon
derd bedrijven omvatten. Hieraan
zal wel een algemene bekendma
king vooraf gaan, evenals aan de
uitgiften, die daarna nog zullen
volgen.
toekomstplannen had uitgestippeld, liet
hij zich op dertigjarige leeftijd in
schrijven op de Bijzondere Landbouw
school te Emmeloord. Elke dag reed
hij er heen en terug, 's avonds besprak
hij met zijn medewerker de gang van
zaken op het bedrijf in Nieuwe "Krim
en studeerde. Intussen ging ook het
gezinsleven door. Het moet ongetwij
feld een grote voldoening zijn geweest,
dat hij als een van de beste leerlin
gen in de winter van 1959-'60 zijn di
ploma verwierf.
ZIJ 00K
Voor alle boeren in het nieuwe land
begint een nieuw leven. Hierin spreken
ook de vrouwen een woordje mee.
Het blijken eega's met volledig be
grip te zijn.
Mevrouw Zegers: „Ik vind het mooi,
vooral ook omdat ik kan meespreken
in de indeling van het nieuwe huis,
dat we krijgen."
Mevrouw Barendregt; „Ik vind het
wel leuk. Voor de ouwelui is het er
ger, omdat je verder weg gaat. Maar
er is een auto en dan maakt zo'n af
stand niet zoveel meer uit."
Mevrouw Van Sytzama: „Voor mijn
man is het in de eerste plaats een be-
langriike stap. Vrienden hebben ge
vraagd, of ik die vlakte niet verschrik
kelijk vind. Het is hier niet veel an
ders. Toen wij hier begonnen, stond
er ook niets."
Van een onzer verslaggevers
VALKENBURG. Met een handig foefje zijn in Zuid-Limburg ruim
honderd vermagerde wijngaardslakken uit hun diepe winterslaap gewekt.
Argwanend hebben zij hun voelhorens uitgestoken en blij verrast hebben
zij er meteen een slakkengang ingezet.
Topsnelheid: bijna twintig meter per uur 1
BELGISCHE
KOKS: ALLES
MET BIER!
Pierre Florack
sloeg de race aan
dachtig gade. Hij
was het die de
misleidende hoog-
tezon ontstak en
die op vijf meter
afstand malse sla
blaadjes neerleg
de. Binnen een
kwartier wisten de
slakken dat ver
lokkende lente-
voedsel te berei
ken.
Nu zij eenmaal
wakker zijn moet
ik het bedrog wel
voortzetten, zo zei
ons Pierre Florack.
Wanneer mijn slak
ken zich in dit
kunstmatig ver
vroegde lentekli
maat niet vol
komen thuis voe
len, gaan zij van
pure mistroostig
heid en heimwee
dood
Pierre Florack
fopte zijn wijn
gaardslakken om
dat hij op de acht
ste internationale
expositie voor Ho
recabedrijven te
Valkenburg de aan
dacht van restau
rateurs en keuken
meesters wilde ves
tigen op een voor
Nederland en Benelux uniek bedrijf:
zijn caracollenkwekerij aan de voet van
de Schaelsberg bij Valkenburg.
In Frankrijk smullen lekkerbekken
van escargots, in Zuid-Limburg en in
België smullen zij van caracollen en in
beide gevallen zijn het de wijngaard
slakken die het loodje leggen. Hun
wetenschappelijke benaming is Helix
pomatia en zij laten hun leven niet
alleen om smulpapen te behagen doch
ook om de wetenschap te dienen.
Onder zijn grote afnemers telt Pierre
Florack de universiteiten en hogescho
len van Utrecht, Groningen, Delft en
Wageningen, van Washington, Brussel,
Antwerpen en Luik. Jaarlijks vragen
zij hem veertigduizend volwassen wijn
gaardslakken. Aan restaurants levert hij
ze in kleiner getale, wat niet wegneemt
dat de honderd gasten die zich bij de
Schaepkens van St. Fijt aan tafel
schaarden voor het openingsbanket van
die Horeea-tentoonstelling naar harte
lust van wijngaardslakken hebben ge
noten.
VISITEKAARTJE
Behalve Pierre Florack wilden de
grootste Belgische keukenmeesters op
die tentoonstelling hun visitekaartje
presenteren. Hun équipe werd aange
voerd door de al grijzende meester
kok Raoul Morleghem uit de Rue du
Tróne in Brussel. Sedert de Expo-1958
is hij befaamd vanwege zijn biermenu
en daarom prijkte er op dat menu te
Valkenburg zijn „Waterzooi des Pê-
cheurs", een Vlaamse bouillabaisse,
klaargestoofd in de nobelste geuzen-
lambiek van Westmalle.
Ook de op zijn aanwijzing toebereide
wijngaardslakken hadden een duik in
de brouwkuip mogen nemen. Samen
met wat ganzelever en een kluitje bo
ter vormden zij de vulling van room
blanke champignons, geklaard in ge
smolten boter en vervolgens gestoofd
sprookje van Doornroosje, maar de
schone prins zal een bulldozer moeten
hebben, anders komt hij er niet. De
bulldozer is er al. zowel aan de Sipa-
liwini als aan de Tempatie en ..Joze-
ren" is een begrip waarmee de Suri-
namers in het oerwoud vertrouwd zijn
geraakt.
Na vier of vijf jaar goede verzorging zijn de wijngaard
slakken klaar voor verzending.
in Trappistenbier. Onze gastheren had
den deze culinaire schepping het ge
zelschap van een 1928er Médoc toebe
dacht, een eerbiedwaardige wijn van
het Chateau Haut St. Julien Marian,
die alleen kon worden overtroffen
door een witte Médoc die voor de
laatste gang was uitgezet.
Die witte had zich veredeld tot een
amberkleurige; het was een 1926er
van het Chateau Lafon-Laroze en wij
hebben er in het tempo van de wijn
gaardslakken van mogen genieten,
omdat het banket der Belgische groot
meesters toen al ten einde liep.
IJZIG VUURWERK
Voor ons was die '26er Lafon een
feestelijke openbaring, maar voor de
aanrichters van dit feesteten vormde
hij de begeleiding van een ijzig stukje
vuurwerk: La Berloque du Cambier.
Bazuingeschal en tromgeroffel de
den het tafelgesprek verstommen. In
vol ornaat, omhangen met ordelinten,
maakten de Belgische keukenvorsten
een plechtstatige ommegang met een
feestelijk opgetuigde kerstboom. De
daaraan hangende kerstballen vorm
den de laatste gang van het banket.
Ballen roomijs, die onmiskenbaar naar
bier smaakten!
Wie de witte schaal van het omhul
sel doorbrak ontdekte een goudgeel
binnenwerk waarin geuzenlambiek
was verwerkt. Dat geel omhulde een
rode pit van kriekeiüambiek
Na deze frigide bierschepping te
hebben geproefd hebben wij
schroomvallig! aan die '26er Lafon
genipt. Met dat glas ambere nektar
hebben wij ons in een rustig hoekje
teruggetrokken om er nog vele malen
aan te nippen, aandachtig en in het
gezapige tempo van de Zuid-Limburg
se wijngaardslakken welker winter
slaap door een hoogtezon werd ver
stoord.
HET VLIEGVELDJE aan de Sipali-
wini is het laatste van een reeks
andere strips die volgens de „opera
tie-Sprinkhaan" over Suriname zijn
verspreid om langs de weg door de
lucht in de bossen *e tinnen doordrin
gen. Hier en daar kan men er al
overnachten, heel eenvoudig en mis
schien d: -om wel aantrekkelijk voor
een rijke avontuurlijke Amerikaanse
toerist die nu eens in een tropische
wildernis wil bivakkeren om er te ja
gen en te vissen. Aan de Sipaliwini is
het nog niet zo ver, of hij moest ge
noegen nemen met een schamele hut,
gedekt met api, waar hem een pinda
soep met worst wordt voorgezet.
Het is <.r pionieren in een vijandige
woestenij, al staat er dan een genera
tor die stroom levert voor de radio,
de koelkast en enkele naakte elektri
sche peertjes.
Met bijl en houwer is hier de eerste
slag geleverd. De bijl is in de letter
lijke betekenis van het woord aan de
wortel gelegd. De bomen zijn omver
gehaald en verbrand. Met veel spier
kracht en geduld, ontbering en volhar
ding is een stuitje grond veroverd, zo
als dat ook gebeurde op een stuk of
zes andere plaatsen in het uitgestrek
te Surinaamse oerwoud.
Dat is de operatie Sprinkhaan en nu
kan men met kleine vliegtuigen van
de ene open plek naar de andere ko
men. Een andere weg dar. die door
de lucht is er voorlopig niet. Wegen
door het bos en over de bergen zullen
er pas kunnen komen als het onder
zoek van de bodem, van die vliegveld
jes uit, heeft uitgewezen dat ontgin
ning van de bauxiet, het ijzer en het
nikkel dat er in de grond moet zitten,
de moeite waard is. Of dit het geval
is, hoe de rploitatie moet worden
aangepakt en wie dit werk aan Kan,
dit 'igt allemaal nog in de schoot
van de toekomst geborgen. Maar de
prins van Doornroosje had ook geen
naam!
SIPALIWINI is dus met de operatie
Sprinkhaan een wissel op de toe
komst, maar in de andere hoek van
het land, in de houtkap van Atié
aam de Tempatie is een forse aanval
op het bos aan de gang gekomen. Het
bos is daar even woest en vijandig
als overal in Suriname, maar het
heeft toch niet stand gehouden tegen
het vernuft van de mens, die het zijn
geheimen stuk voor stuk heeft ontfut
seld, met verstand en geweld. Vroeger
moest de mens zich daarvoor eerst in
het bos zelf wagen. Hij moest er in
doordringen om uit te vinden of het
hout dat er groeide bruikbaar was. In
het tropische oerwoud groeit nu een
maal all door elkaar en het meeste
loont de oeite van het kappen niet
eens. Nu zijn er slimmeriken die op
luchtfoto's k. nnen zien wat voor soor
ten bomer er staan. Op de tafel van
de luchtkartograaf worden nu de expe
dities gemaakt die vroeger veel tijd
en zweet vergden. Het oog onderneemt
ontdekkingsreizen en een vaardige
hand merkt op de kaart de plaatsen
aan waar het de moeite loont om aan
het kappen te gaan. Er groeit in Su
riname nogal wat baboenhout, een
lichte houtsoort die tot voor kort wei
nig aantrekkelijks had voor de uitvoer.
Nu maa'kt ruynzeel er spaanderpla
ten van en de stammen die er de
spaanders voor moeten leveren komen
uit de arealen die op de luchtfoto's
zijn gevonden die dicht genoeg bij de
rivieren liggen om het transport be
taalbaar te maken. Ook dit is werk
dat kan woi ten toevertrouwd aan de
bosnegers, die niet alleen thuis zijn
in het bos, -. .aar ook als vaardige
schippers de vlotten stroomafwaarts
Van onze correspondent
BONN Sinds woensdagavond is
voor het e st een groot stuk -van een
van West-Duitslands drukst bereden
autowegen, nl. dat tussen Keulen en Le-
venkusen, met neonlampen verlicht. Op
dit zeslbaans gedeelte van de weg staan
honderden grote lichtmasten, zodat het
autoverkeer met stadslichten kan rij
den.
Het betreft hier een proefneming. Men
wil op de 1 nge duur het hele Duitse
autowegennet verlichten.
