Redders kunnen
weinig doen
VIER
DODEN
Noorse machinist
schiet scheepskok
bij twist dood
JAPAN MAAKT AFLOSSEN PER
VLIEGTUIG BIJNA ONMOGELIJK
NIEUWE HOOP: KLOPSIGNALEN OP 600 METER ÜIEPTE
„Pas gekocht
schilderij
is vals"
Brief aan minister
over spreiding
van vakanties
Weer pokken in
Düsseldorf
„Geen vrij, dan
maar ontslag
TWEE MEISJES
ONDER AUTO
De Bilt: Buien
Vuurduivel gepakt
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
Kunsthistoricus:
(f 3 MILJOEN)
Ongewis
Zie verder pag. 7
LAATSTE NIEUWS
Zie verder pag. 7
SCHROOTAFFAIRE
NOG EENS OP T.V.
Directeur: JACQ. DE SMIT; Chefred.: G. J
Breuker. Kantoren te: Middelburg, Plein 1940 nrs.
6—8, Postbus 26. Giro 116666, telefoon 01180—2009
en 4469. Goes, Lange Vorststraat 84, Postbus 4,
telefoon 01100—6901. Vlissingen, Nieuwendijk 33,
Postbus 24, telefoon 01184—3224. Terneuzen,
Nieuwstraat 40, Postbus 53. tefefoon 01150—3189,
Zierikzee. Havenpark 24, telefoon 011102991.
Zeeuwsch Dagblad
Losse nummers IS cent.
Abonnementsprijs 0,56 per week, 7,— per fcwartMC
Advertentietarieven op aanvrage. - Rubriek Kabouters
T cent per woord met een minimum van f L—
16e jaargang no. 5075 Donderdag 8 februari 1962
Honderden bloedverwanten hadden zich al spoedig ver
zameld voor de ingangen van de mijn, die door Duitse politie en
Amerikaanse soldaten bewaakt werden. Niemand werd toege
laten. De doden werden in een van de kantoren op een lange rij
gelegd en alleen de familieleden van deze doden mochten de
hekken passeren. De rij lijken groeide snel aan tot meer dan
tachtig. Vele slachtoffers waren afzichtelijk verminkt door neer
stortend puin. Anderen waren onherkenbaar geworden door de
blakerende hitte van de ondergrondse brand.
Vlak na de explosie was er een
paniek in het getroffen deel van de
mijn uitgebroken. Vechtend baanden
door de steekvlam verblinde mannen
zich een weg naar liftschacht. Zo
konden er nog een tweehonderd ont
snappen voor de brand het verblijf
in de gangen onmogelijk maakte.
MÜNCHEN (AFP) De Hon
gaarse kunsthistoricus Martin Por-
kay heeft gisteren verklaard dat het
zelfportret van Rembrandt dat de
regering van Baden Württemberg
vorig jaar voor 3.600.000 gulden
heeft gekocht, een „grove verval
sing" is.
Het schilderij is aangekocht uit een
particuliere verzameling. Het is 68 bij
52 centimeter groot en stelt de schilder
De mijn Luisenthal geldt als een
van de veiligste van het Saarland,
hoewel ieder weet dat men dagelijks
geweldige hoeveelheden methaan
moet wegzuigen. Methaan wordt
uiterst explosief wanneer het ver
mengd wordt met een bepaalde hoe
veelheid lucht. Dit gevaarlijke meng
sel schijnt gisterochtend ontstaan te
zijn zonder dat men het tijdig ont
dekte. Een vonk van een houweel
op een rots, of van een vallend stuk
steen op een smalspoor, kan voldoen
de zijn geweest om de ramp te ver
oorzaken.
Het vallend' gesteente blokkeerde
een ander deel van de mijn waarin
meer dan honderd man aan het werk
waren. Toen de reddingsploegen ont
dekten dat de braind woedde voor de
ingang van die afdeling begrepen zij
dat de kans op redding voor deze in-
geslotenen zeer gering was. Niemand
durfde te schatten hoe lang de meer
dan-honderd mannen het vol zouden
houden.
Aan technische hulpmiddelen om
hen te redden ontbreekt het niet en
evenmin aan moed. De mijn heeft, al
le mogelijke hulp aangeboden gekre
gen van het Duitse leger en van Ame
rikaanse troepen, die bereid zijn met
het zwaarste hulpmaterieel de red
dingspogingen te versterken.
Het „zelfportret" van Rem
brandt dat Baden Württemberg
kocht.
met een rode muts voor. In regerings
kringen beschouwde men het als een
van de kostbaarste werken in het bezit
van de Bondsrepubliek.
Vijfti
djitig jaar
Porkay echter zegt, dat het portret
een onbetekenend en slecht werkstuk
is en niet uit de tijd van Rembrandt
dateert. Verf en doek zijn volgens hem
niet ouder dan vijftig jaar.
Porkay heeft de minister van cultuur
van de staat, dr. Storz, en de directeur
van het staatsmuseum in Stuttgart, dr.
Musper, schriftelijk van zijn zienswijze
op de hoogte gesteld.
Recht van teruggave
De premier van Baden Wiirtternberg
heeft gisteren, nadat Porkay zijn bevin
dingen had bekendgemaakt, meege
deeld dat indertijd een diepgaand onder
zoek was verricht. Bovendien is bij de
aankoop bedongen, dat het schilderij
kan worden teruggegeven wanneer zou
blijken, dat het een vervalsing was.
Prof. dr. Kurt Wehlte, directeur van
het laboratorium van de academie van
Stuttgart, die het schilderij vorig jaar
heeft onderzocht, zei desgevraagd, dat
er geen aanleiding bestond aan de echt
heid te twijfelen. Hij noemde het doek
een „alleronpersoonlijkst portret".
Gisteravond laat, toen het aantal do
den al was gestegen tot ver over de
honderd, verdrongen zich nog altijd
enige honderden mensen voor de geslo
ten hekken van de noodlotsmijn. Er
waren maar weinig familieleden van
vermisten bij. Een hardnekkige motre
gen deed grote zwarte poelen op het
terrein ontstaan. Af en toe reed een
ambulance spattend langs de wachten
den om een zwaargewonde naar het
ziekenhuis te brengen.
De meeste burgers van Völklingen
zaten thuis bij de radio om het laatste
nieuws zo te vernemen. Meer dan
tweehonderd gezinnen leefden in de
grootste spanning. Er zijn families bij
waar men reeds een vader of een zoon
heeft verloren en waar men nog in het
ongewisse verkeert over het lot van
een tweede of zelfs van een derde
famielid.
De kansen op redding van de inge-
slotenen leek gisteravond zeer gering.
De directie van de mijn, zich bewust
van de afschuwelijkheid van haar me
dedeling, moest bekend maken dat
men de mogelijkheden zeer beperkt
moest achten. Honderden redders be
vonden zich in de getroffen mijn zon
der er iets te kunnen uitrichten. Zij
hoorden duidelijk de klopsignalen,
maar zij waren van de imgeslotenen
gescheiden door een massale chaos
van rots en steenkool. De brand was
men na vele uien meester geworden
en pas toen kon worden begonnen
aan het opruimen van de honderden
tonnen pnin.
Het leek gisteravond waarschijnlijk
dat van de meer dan tachtig gewonden
die men uit de mijn heeft gered, er
vandaag verscheidene zullen sterven.
Daar de kans op redding van de meer
dan honderd opgeslotenen practisch
nihil is. moet men erop rekenen dat
ruim tweehonderd mijnwerkers tenslot
te het slachtoffer zullen blijken te zijn
van deze afschuwelijke ramp.
VT
Be sirene heeft gehuild
voor tTe middagploeg
over de mijn Luisen
thal.
Middagploeg klaar?
Ja, klaar
Buiten de hekken
wacht de schare ge
luidloos op de laatste
berichten. Het doden
tal stijgt, maar het
werk moet doorgaan.
Middagploeg klaar?
Naar de liftkooi dan.
De ondergronders
gaan de kolen te lijf.
Aan het zwarte front
kan er geen rustpoos
af, als verderop de
dood heeft toegeslagen.
UTRECHT. De leden van de
Utrechtse kamer van koophandel zijn
in meerderheid voor de invoering
van reclame in de televisie.
Zij wensen dat er een tweede televi
sienet komt, dat reclame in de huiska
mer brengt.
De kamer grondt dit oordeel op de
overweging dat Nederland een achter
stand heeft bij omringende landen, die
reeds reclametelevisie hebben inge
voerd of dit in de toekomst zullen
doen. Zodoende komen de Nederland
se bedrijven, wat de mogelijkheden
voor reclame betreft, in een tweede,
rangs positie.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG. De Vereniging van
Nederlandse gemeenten heeft de minister
van onderwijs, kunsten en wetenschap
pen in een brief verzocht aandacht te be
steden aan het probleem van de vakantie-
spreiding. De vereniging doet geen sug
gestie voor de manier waarop dit pro
bleem zou moeten worden opgelost.
Wellicht is een zodanige wijziging van
de lager-oniderwijswet mogelijk, dat zon
der te raken aan de vrijheid van het
onderwijs, iets aan de regeling van de
vakanties kan worden gedaan, aldus de
Vereniging van Nederlandse gemeenten
Zij wijst op de besprekingen in de Raad
van Europa over ieders recht op goede
arbeidsvoorwaarden. Hiertoe behoort het
recht van iedere werknemer op een be
taalde vakantie van tenminste drie
weken. Als deze gedachte zou worden
verwerkelijkt wordt het probleem van
de spreiding nog ernstiger dan het nu
reeds is.
Volkswagen schoot onder
vrachtauto bij Terschuur
Van onze correspondent
AMERSFOORT. Twee echt
paren,. die met een Volkswagen in
volle vaart onder een zwaarbeladen
vrachtauto schoten, werden gister
avond tussen Amersfoort en Apel
doorn op slag gedood.
Het ongeluk gebeurde in de buurt
van Terschuur, toen een vracht
wagen met meel, afkomstig uit
Nijverdal, de bermstrook opzocht.
De chauffeur had gemerkt, dat zijn
brandstof op was en liet de wagen
uitrollen. Hij stapte aan de kant van
de weg uit en hoorde op hetzelfde
ogenblik een zware klap.
Een Volkswagen had zich van
achter onder de oplegger gehoord.
De heer en mevrouw J. H. van
Erven uit Utrecht (64 en 58) en het
echtpaar S. de Graaff uit Laren (61
en 57) moeten, gezien de ravage,
direct dood zijn geweest. Een kraan
wagen moest de truck met oplegger
wegtrekken voor de resten van het
autootje bereikbaar werden.
Het ongeluk veroorzaakte een
urenlange verkeersopstopping op
rijksweg 29.
DÜSSELDORF (DPA) Een ver
pleegster die verschijnselen van
pokken vertoonde is gisteren in Düs
seldorf in quarantaine gesteld. Twintig
van haar collega's zijn als voorzorgs
maatregel ook geïsoleerd. Pas een
week geleden was Düsseldorf vrij van
besmettingsgevaar verklaard.
In de afgelopen dagen zijn in Ham
burg, Aken, Hónnef bij Bonn en in
Lammersdorf aan de Westduits-Belgi
sche grens patiënten bij wie pokken
werden vermoed in quarantaine ge
steld.
Van onze Amsterdamse redactie
AMSTERDAM Bij een ruzie
aan boord van het in de Amster
damse Coenhaven liggende Noorse
vrachtschip Tine, heeft gisteravond
omstreeks zes uur de tweede machi
nist L. de V. de 27-jarige tweede kok
Peder Bekke doodgeschoten.
Een ander lid van de bemanning
kreeg een kogel in zijn been. Hij
kon na in het ziekenhuis te zijn ver
bonden naar het schip terugkeren.
De machinist is door de rijkspolitie
te water in arrest genomen. Tevens
werd een kroongetuige van de schiet
partij, een radiotelegrafist, voor een
nader verhoor opgesloten.
De felle woordenwisseling tussen de
zeelieden die tot de schietpartij heeft
geleid, heeft zich volgens de politie
geheel afgespeeld in de atmosfeer van,
een meer dan overvloedig drankgebruik.'
De radiotelegrafist, die in de hut aan
wezig was toen de machinist het do
delijk schot loste, was na het gebeurde
zelfs te dronken om zijn consul te
woord te staan.
Het ongeveer twaalfduizend ton me
tende vrachtschip zou vanmorgen uit
Amsterdam vertrekken. De meeste op
varenden brachten gisteren daarom
hun laatste avond passagierend in de
stad door. De mannen die aan boord
moesten blijven hadden gedurende de
middag al een stevig glas gedronken.
Een van de bemanningsleden, de
matroos Herbert Alland (19), liep
door de gang van de officiershutten
toen hij plotseling een hevig tumult
hoorde, gevolgd door enkele schoten.
Hij rukte de deur van een cabine open
en zag de kok bloedend op de grond
liggen. De man bad ten minste twee
schoten in de hartstreek gehad.
Op hetzelfde ogenblik richtte de
machinist, die de schoten had afge
vuurd, zijn wapen op de binnengeko-
mene. Weer viel er een schot en het
tweede slachtoffer strompelde krim
pend van de pijn naar buiten. Een
stuurman en enkele matrozen wisten
daarop de machinist te overmeesteren
en te ontwapenen.
Complete chaos
De rijkspolitie te water, die een half
uur na de schietpartij aan boord kwam,
trof een complete chaos aan. Inmiddels
waren ook de Noorse consul, de offi
cier van justitie mr. Heukels en de
rechter-commissaris mr. Van Sloten
gealarmeerd. Een arts constateerde,
dat d'e kok nog ongeveer tien minuten
moet hebben geleefd.
In de verwarring van het eerste ver
hoor werd de taak van de politie
vooral bemoeilijkt door de dronken-
IJmuidense visknechten
Van onze correspondent
IJMUIDEN. De Umuidense visknech
ten blijven een vrije zaterdag eisen. Wil
len de werkgevers daar niet aan, dan
moeten zij hen maar ontslaan. Er is werk
genoeg te vinden, zeggen zij.
Op een gecombineerde ledenvergade
ring kwam gisteravond van achter de be
stuurstafel nog een tussenvoorstel. Vol
gens dit voorstel zouden de visknechten
in acht weken geleidelijk naar de vrije
zaterdag toegaan. Dit compromis werd
onder hoongelach verworpen.
De visknechten besloten het heft in
eigen, hand te nemen en geen verantwoor
delijkheid meer te laden op vakbondsbe-
sturen. Zij laten de vislossers helemaal
vrij. Als zij verplicht zijn op zaterdag te
lossen, zal hun geen duimbreed 'in de weg
worden gelegd, maar de geloste vis zal
niet worden verwerkt.
De IJmuidense visknechten deden tot
slot een beroep op hun Scheveningse col
lega's het IJmuidense voorbeeld te vol
gen.
JOURE. Twee meisjesleerlin
gen van de christelijke u.l.o. in Joure
zijn gisteren op weg naar school met
hun fietsen onder een bestelauto geko
men, toen zij de rijksweg SneekHee
renveen over wilden steken.
Beide meisjes werden een eind
meegesleurd. De dertienjarige Fokje
Vis liep zulke ernstige verwondingen
op dat zij dadelijk overleed; het an
dere meisje werd ernstig gewond in
het ziekenhuis opgenomen.
schap van de getuigen. Toen de radio
telegrafist zelfs weigerde zijn eigen
consul in het Noors te woord te staan,
werd hij ter ontnuchtering in de cel
gestopt. Het was gisteravond laat nog
niet zeker of het vrachtschip inderdaad
vandaag zou vertrekken.
Omstreeks middernacht wa
ren uit de mijn Luisenthal
123 doden geborgen. Het aan
tal vermisten werd toen op
gegeven als 69, hetgeen erop
zou kunnen wijzen dat men
tot de ingeslotenen was door
gedrongen, doch geen over
levenden meer had aangetrof
fen.
Weersverwachting van het K.N.M.I.
in De Bilt, geldig tot hedenavond:
t Veranderlijke
bewolking met
enkele buien.
Matige tot krach
tige, aan de kust
mogelijk harde
wind uit noorde
lijke richtingen,
j Lagere tempera-
MIESJE: Overschoenen blijf ik
nodig hebben!
9 februari: zon o-p 8.08, zon onder
17.42; maan op 10.31, maan onder
23.50.
Het bemanningslid, dat door de
tweede machinist van de Tine in
zijn heen werd geschoten, keert na
in het ziekenhuis te zijn behandeld
aan boord terug.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Het luchtvervoer van Nederlandse militairen naar Nieuw-
Guinea dreigt sinds gisteren volledig onmogelijk te worden. In de middag
werd via de persbureaus het bericht ontvangen dat de Japanse regering
„om technische redenen" landingsrechten had geweigerd aan de DC-8, die
eergisteren voor een normale lijnvlucht naar Biak over de Pool en via
Tokio van Schiphol was vertrokken.
Later meldde het. Amerikaanse pers
bureau United Press International uit
Tokio, dat de ambassaderaad van de
Nederlandse ambassade daar, was ont
boden op het Japanse ministerie van
buitenlandse zaken. Hem werden in
lichtingen gevraagd over de berich
ten als zou Nederland met de gewo
ne lijndiensten militairen vervoeren.
Een Japanse ambtenaar, die het on
derhoud had bijgewoond, zei dat de
Nederlandse ambassaderaad was mee
gedeeld dat, indien de berichten juist
waren, dat zou getuigen van „slechte
smaak" van de Nederlandse regering.
Daarin kan de voorbode worden gezien
van een Japans verzoek het vervoer
van Nederlandse militairen via Japan
se vliegvelden volledig te staken.
Bijna twee jaar nadat de televisie
een geruchtmakende uitzending wijd
de aan de schrootaffaire, wordt de
„zaak-Hjorms" deze maand opnieuw
onder de aandacht van kijkend Neder
land gebracht. Op 21 maart 1960 ver
scheen een documentaire op het beeld
scherm, die de kijkers een uur lang in
de ban hield vanwege de klare en
soms krasse taal die de verschillende
ondervraagden over deze affaire te
berde brachten.
Dinsdag 20 februari gaat Pier Tania,
de documentalist van de Vara, deze
kwestie opnieuw aansnijden.
BERLIJN (DPA). De „Vuurduivel",
die verantwoordelijk zou zijn voor een
tiental branden die zich in de afgelopen
weken in Westberlijnse scholen hebben
voorgedaan, is gepakt en heeft bekend.
Volgens de politie is het een zeven
tienjarige jongen. Dinsdag had hij ge
probeerd met benzine in een huis brand
te stichten. De politie betrapte hem
toen hij buiten op de loer lag om het
resultaat af te wachten. Hij bekende be
halve in tien scholen ook in een ge
bouw van de Westberlijnse technische
hogeschool brand gesticht te hebben.
DEN HAAG. De Crematoriumver-
eniging Nederland mag in de Lutke
meerpolder in Amsterdam een crema
torium bouwen bij de algemene b-
graafplaats die in de polder wordt aa
gelegd. De Kroon heeft daarvoor gis)
ren vergunning verleend.
MIJNRAMP: MEER DAN HONDERD DODEN
SAARBRUECKEN Meer dan honderd mijnwerkers
zalen gisteravond opgesloten in een door brand en in
stortingen van de buitenwereld afgesloten mijngang van
de kolenmijn Luisenthal, midden in bet Saarlandse stad
je Völklingen. Een paar uur nadat de directie van de
mijn bekend had gemaakt dat er voor hen haast geen
kans op redding meer bestond, hoorde men duidelijke
klopsignalen die de hoop deden herleven. Op dat ogen
blik had men reeds 109 doden geteld, slachtoffers van
een gasontploffing die zich woensdagochtend had voor
gedaan. De ontploffing had de mijnstutten weggeslagen
en de plafonds van de gangen doen instorten. Even later
begonnen de ventilatietorens donkere rook uit te braken.
De explosie van methaangas was gevolgd door een
zware ondergrondse brand die al meteen het ergste deed
vrezen voor de afloop van de dadelijk ondernomen red
dingspogingen.
De gang waarin het methaan, vermengd met lucht, tot
ontploffing is gekomen, ligt op zeshonderd meter diep.
Er waren ruim vierhonderd mijnwerkers bezig, voor een
deel leerlingen in opleiding, toen, kort na acht uur, een
verblindende lichtflits door de galerijen sloeg, gevolgd
door een donderende slag. Minuten lang dreunde het
onder de grond van het neerkomen van rotsblokken en
brokken steenkool in gangen waarvan de stutten waren
weggeslagen door de luchtdruk. De steekvlam die zich
met de snelheid van de bliksem door de galerijen had
verspreid verzengde de kleren van arbeiders die zich
meer dan honderd meter van de ontploffing bevonden.
Getroffen door de dodelijke schokgolf vielen tientallen
mijnwerkers neer. De door de gangen schietende vlam
men doodden er eveneens tientallen. Het getal der slacht
offers steeg de eerste uren na de explosie met tientallen
tegelijk.