PILOOT VAN DC. 6 WOONT IN CABZANDSE MOLEN
Amerikaanser kan het niet
^JnricUting die duizenden
verat in gehuurde molen
Wellicht reeds deze zomer
badstrand bij Katseveerdam
OverhnkiM
T WEE KANSELS IN EEN KERK
Zes auto's
Gemeenteraad Kattendijke
Kringbestuur N.F.O.
beraadt zich op
reorganisatie
BETERE KONTRAKTEN NODIG
MET CONSERVENINDUSTRIE
Een nieuwe vorm
van prediking
Berlijn-Cadzand
vice versa
Zaterdag 13 januari 1962
ZEEUWSCII DAGBLAD
Pag. 5
Apart volk
Draai-orgel
Paleis-achtig
Koffie met voetbad
Zit op spelden
Districtsbestuurder
C.N.V. houdt zitting
Auto in de sloot
Stichting nieuwe Chr.
school in Axel
Schade door de storm
Vergadering V.v.O.
/N.F.O. Haamstede
Vlissingens zielental
liep met 378 terug
Raad Sas van Gent bijeen
Goese Jeugdgemeenschap
Tweede kaderdag C.J.B.T.B.
DOOR
ds. J. van Dullemen
te Zoutelande
C.H.-kiesvereniging
Show van tuinbouw-
machines in Goes
CADZAND Een Amerikaanse piloot, die beroepshalve regelmatig boven Oost-Duitsland
vliegtheeft in Cadzand een rasechte windmolen gehuurd om in z'n vrije tijd het Nederlandse
„klompenbestaan" van nabij te leren kennen. Het is de heer Edward Shaffer, gezagvoerder op
een D.C. 6 van de Pan American Airways, een man die naar Nederlandse maatstaven gerekend
wel ongehoord ruim in z'n slappe was moet zitten.
De heer Shaffer bevliegt regelmatig de even beruchte als befaamde luchtcorridor tussen West-
Duitsland en Berlijn. Zijn verlofregeling is voor hardwerkende Nederlanders om de vingers bij af
te likken. Elke werkdag verschaft hem het recht op een vakantiedag zodat hij per jaar een half
jaar kan gaan „pierewaaien". Hij heeft geen enkel bezwaar tegen deze kolossale vakantieregeling,
en wel om twee redenen. In de eerste plaats heeft hij geld genoeg om vrij te zijn en in de tweede
plaats heeft hij fantasie genoeg om zich nimmer te vervelen. Bijgevolg komt de captain regelmatig
een paar weken naar Cadzand om verstrooiing te zoeken in zijn molen.
Een kostbare verzameling, maar daar
maakt hij niet de minste drukte over.
U zult zeggen: Wat doe je nou met een molen?
Voor de heer Shaffer was dat geen probleem. Op het ogenblik
is hij bezig zijn tijdelijke behuizing naar de eisen des (Amerikaan-
sen) tijds in te richten. Hij doet dat luxueus, maar zoals gezegd:
Dat hoeft bij hem geen rol te spelen. Aan de voet van de molen
staan dan twee auto's, een Opel en een oude Bentley race-wagen
uit 1925. In Berlijn heeft hij trouwens nog vier auto's staan, want
zo zegt hij op elke plaats waar ik ben moet ik toch een wagen
ter beschikking hebben.
Gezagvoerder Shaffer is een bemin
nelijk mens met wie het goed praten
is. Het enige is dat hij weinig tijd
heeft. Het klinkt ongelooflijk want hoe
kun je nu weinig tijd hebben als je een
vakantie van een half jaar per jaar te
verteren hebt. Toch is het waar.
Hij heeft zoveel hobby's en karwei
tjes aan zijn hoofd dat het een hele
toer is om hem thuis te treffen. Altijd
heeft hij wel wat te doen. Maar toen
het na enkele afspraken die in het wa
ter vielen eindelijk lukte, was het de
moeite meer dan waard.
De allereerste keer was ik zo naïei
het geheel zonder afspraak te probe
ren. Natuurlijk trof ik hem niet thuis.
Bij navraag zei men: Mijnheer is naar
Amsterdam.
Wat doen?, vroeg ik beroepshalve
nieuwsgierig.
Een draaiorgel kopen, luidde het ant
woord.
Een wat???, vroeg ik tamelijk onno
zel.
Een draai-orgel kopen, her
haalde men bereidwillig.
Oh!, zei ik. Wat moest ik anders zeg
gen?
„Hoe staat het met Uw draai-or-
iel", vroeg ik toen ik nog maar net
binnen was. Zo eenvoudig was dat
niet, want ik wist in het begin niet
wat een draai-orgel in het Engels
was. Later trouwens ook niet, maar
dat gaf niet, want de heer Shaffer is
een van die mensen bij wie je de gek
ste kreten kunt slaken en begrijpen
doet hij het altijd. Tot overmaat van
ramp zegt hij dan: „Oh, maar Uw
Engels is perfectly".
Maar over dat draai-orgel gespro
ken: „Heb ik nog niet", zei hij. „In
Amsterdam kon ik alleen van die
bakbeesten krijgen die drie straten
ver krijsen. Dat is mij te bar. Maar
ik heb een adres in Gent gekregen
waar ze huis-draai-orgeltjes verkopen.
Daar ga ik binnenkort heen".
Intussen waren we neergezegen op
een paleis-achtige zetel. Het was een
zitbank, die als een cirkelsegment de
ronde muur van de molen volgde.
Het meubelstuk bestond uit vijf
aparte zetels, met pauw-blauwe rui
ge orlonbekleding, steeds gescheiden
door hout, dat was uitgevoerd als
kastje voor verversingen of als boe
kenplankjes. Voor de bank stond een
tafel, die nauwkeurig de ronding van
de zitbank volgde en die hier en daar
was ingelegd met kleurige mozaïekjes.
Mozaïekjes met een geschiedenis, zo
besefte ik al spoedig. Die steentjes
zei Shaffer komen van een Berlijnse
kathedraal die aan het einde van de
Kurfürstendam heeft gestaan. Het mo
numentale bouwwerk sneuvelde in de
totale oorlog. De kleurige steentjes, die
eens de lofzangen van de Duitsers op
luisterden, dienen nu als versiering
voor een Amerikaanse theetafel.
.Vloog u in de oorlog ook?"
De vraag is ondubbelzinnig. De mo
gelijkheid is niet uitgesloten dat Shaffer
zelf de kerk in puin smeet.
Ja, zegt hij, maar ik was bij het Mi
litary Air Transport Command, hetgeen
zoveel te betekenen heeft dat hij be-
voorradingsvluchten uitvoerde.
Het gesprek stokt nu even want Shaf
fer wil zijn gastheerplichten nakomen
Met baard, spijkerbroek en rode trui
verdwijnt hij in het trapgat om in zijn
keuken, aan de voortreffelijke bar een
kop koffie te brouwen.
Als hij terugkomt is het eerste wat
ik hoor een soort onderaardse kreet.
Ik schiet toe en zie hem onbeholpen
in het trapgat staan, twee dampende
koppen koffie met voetbaden in de
hand. Sorry, zegt hij, en hij grinnikt
als ik het vrachtje uit z'n handen
neem.
Ik ga oude, bejaarde auto's verzame
len, zegt hij dan zonder overgang. Die
Bentley kocht ik in Sioeis.
Als ik heel diep heb nagedacht kom
ik er achter dat hij Sluis bedoelt.
In totaal heeft hij nu vijf auto's plus
een skelter. Met dat laatste wagentje
pleegt zijn jonge vrouw, die stewardess
is en eveneens over een rnime dosis
vrije tijd beschikt, zich nog wel eens te
vermaken. Voorts heeft hij in Berlijn
nog een Volkswagen, een Lotus-race
wagen en een onde B.M.W. nit 1930.
„Waarom gaat u nu in Cadzand zit
ten?"
„Well", zegt hij, „ik moet toch er
gens wonen".
„Bovendien vind ik de Nederlanders
een apart volk waar ik veel waardering
voor heb."
Ze zijn niet alleen niet erg handig,
voegt hij er aan toe. Waarom niet?, wil
ik weten. Nou, kijk maar eens achter
je, antwoordt hij. Hij wijst op een van
zijn vensters waarin hij, aan de binnen
zijde een tweede ruit heeft laten aan
brengen. Kijk, zegt hij, dat grapje heeft
me nu 120 gulden per venster gekost.
En weet u waarom?
Omdat aan elk venster vier verschil
lende ambachtslieden hebben gewerkt.
En ik maar arbeidsloon betalen. De
eerste kwam de muur uithakken. En in
plaats van dat die kerel dat nou vlug
even electrisch doet, gaat hij een uur
staan te hakken met een hamer en hei
tel. Toen kwam de tweede, die plaatste
een houten sponning. Toen dat klaar
was ging hij tot m'n verbazing weg, en
liet me weer wachten. Daarna ver
scheen de glazenier en zette het raam
er in. Tenslotte kwam de vierde en leg
de er een kwast verf over heen. Nou
ja, zoiets is natuurlijk onzinniv. In Ame
rika komt één man en maakt het hele
karweitje klaar. Veel -oedkoper en
practischer, vindt u niet?
Ik moet het toegeven, maar verklaar
bescheiden dat ik in Nederland nooit be
ter geweten heb. Stel je voor dat een
schilder gaat timmeren. Daar heeft hij
immers de diploma's niet voor. Maar
het argument wil er bij Shaffer niet in.
Hij begrijpt dit niet.
Wat hij wel begrijpt zijn de Holland
se huizen. Verrukt is hij er van. Zo
ruim en, licht en zo keurig ingericht,
met hier en daar een bloemetje. Voor
hij uit Nederland weggaat en dat kan
nog wel even duren wil hij in elk
geval een serie foto's maken van Ne
derlandse ingenieurs. Waarom weet ik
eigenlijk niet, want hij heeft er zelf ook
wel slag van, vind ik zo.
Shaffer is een, gezellig gastheer, maar
■hij maakt permanent de indruk op spel
den te zitten. Hij heeft een zwervend
leven, hangt de helft van de tijd in de
wolken, heeft alle continenten onder zich
door zien schuiven en, drukt als hij vrij
is het gaspedaal op de plank achter
het stuur van een loeiende sportwagen.
Hij is één brok techniek en bewijst dat
met z'n handen.
Een koffiepot weet hij niet vast te
houden, maar als hij achter het stuur
van zijn oude Bentley zit, glijden zijn
dunne vingers met snelle zekerheid over
de knopjes en schakelaartjes, alsof ze
daar thuis zijn. En zoals een pianist
vijf toetsen tegelijk neerdrukt, zo neemt
Shaffer tussen duim
een startschakelaar en
ringvinger het knopje
Terzeifdertijd heeft de
en wijsvinger
tussen pink en
voor de choke,
middenvinger
een derde, magische toets te pakken.
Binnen de kortst mogelijke tijd begint
het monster voorin te ronken en slaat
blauwe dampen uit een uitlaatpijp die
veel weg heeft van een snelvuurkanon.
En dan begrijp ik het wel. Hier leeft
hij, hier is hij de rust en de zekerheid
in eigen persoon.
Plotseling besef ik dan dat die
molen hem in wezen koud laat.
Het is een aardig ding om mee te
spelen, om er bars in te bouwen,
ijskasten en luisterrijke meubelen.
Maar als het straks klaar is, zal
Shaffer nooit meer thuis zijn
Want dan kun je in de molen al
leen nog maar zitten, bij de haard
met een goed boek
Als ik afscheid neem is de zon
net ondergaan. Maar in de bleek
blauwe lucht trekt een straal
jager een gouden spoor. Grotesk
schittert de machine bij een plot
selinge zwenking en glijdt voort
als een avondster.
Doodstil kijkt Shaffer naar de
lucht, en ik denk: Hij kijkt naar
z'n toekomst.
„Jetfighters", zegt hij dan.
MELISKERRE. De heer H. Been
hakker districtsbestuurder van het
C.N.V. zal in het vervolg voor de le
den van het C.N.V. op het platteland
van Walcheren elke eerste en derde
donderdag van de maand in hotel de
Eendracht zitting houden. Ieder lid kan
dan hier terecht met zijn persoonlijke
moeilijkheden. Dit werd vrijdagavond
meegedeeld door de voorzitter van de
Christelijke besturenbond Koud-ekerke
en omstreken die in Ons Huis te Melis-
kerke een familieavond1 belegde. Er
was voor deze avond grote belangstel
ling, „Ons Huis" was dan ook tot de
laatste plaats bezet. De heer C. Bras
penning, hoofdbestuurder van de C.B.C.
sprak een propagandistisch woord en-
wees hierin op de taak en de verant
woordelijkheid' van leden en toekomsti
ge leden. Na de pauze voerde de wer
kende jeugdclub uit Arnemuiden enke
le toneelstukjes op.
auto,
TERNEUZEN. In de nacht
donderdag op vrijdag kwam een
bestuurd door R. V. Verstrate uit Ter-
neuzen onzacht in aanraking met de pa
len langs het fietspad van de weg Spui-
St. Anna. Vermoedelijk door de Vocht
te scherp te nemen en door de harde
rukwinden raakte de heer Verstrate de
macht over het stuur kwijt. De auto
kwam na enig geslinger terecht aan de
slootkant, waarbij de bestuurder met de
schrik vrij kwam. De auto liep echter
zware schade op. De heer Verstrate
kon liftend naar zijn woonplaats terug
keren, de wagen moest de volgende
morgen met een kraanwagen worden
weggesleept.
KATTENDIJKE. De gemeen
teraad van Kattendijke nam don
derdagavond in haar eerste ver
gadering in 1962 een tweetal be
langrijke beslissingen. De eerste
betrof de aanleg van een badstrand
tussen de Nieuwe Katseveerdam
en de Oude Steigerdam. Zoals be-
kenid wilde de gemeenteraad van
Kattendijke de aanleg van dit bad
strand reeds verwezenlijken bij de
aanleg van de Katseveerdam,
daarbij gebruik makend van het
materiaal, dat toen ter plaatse was.
Rijkswaterstaat gaf hiervoor ech
ter geen toestemming. Deze wei
gering werd later herroepen, doch
toen was het zandwinningsmate-
rieel bij de dam verdwenen en
werd de aanleg van het badstrand
onbetaalbaar voor Kattendijke.
Thans doet zich andermaal een om
standigheid voor om de aanleg tegen re
delijke kosten te verwezenlijken. In op
dracht va.n de Rijkswaterstaat moet de
zandrug in het Veerse Meer, ter hoogte
van Kortgene, worden verwijderd'. Dit
zand blijkt uitstekend geschikt te zijn
voor de aanleg van 'het strand. De aan
nemer van dit baggerwerk, de firma T.
Breejen van den Bout te Aardenhout,
heeft zich reeds bereid verklaard om
het benodigde zand vanaf de Zandrug
bij Kortgene over te brengen naar de
plaats waar het badstrand is geprojec
teerd voor een meerprijs van 43.218.
Rijkswaterstaat drinigt er thans met
klem op aan deze kans te gebruiken en
verlangde hieromtrent een beslissing van
de raad om de gunning van het werk
op 1 februari a.s. te doen plaats vin
den.
Burgemeester Evers becijferde voor
de raad, dat het zand nu 1,01 per m3
zou gaan kosten tegen 0,80 bij de
aanleg van de Katseveerdam. B. en
W., reeds een verzoek om sub.
sidie uitgaan n-aar Den Haag waar
bij werd verzocht de meerprijs ad
0,21 geheel te subsidiëren en op het
overblijvende 50 pet. afhankelijk van
een gunstige beslissing op dit verzoek,
waaraan burgemeester Evers niet
twijfelde, besloot de raad de aanleg
van het strand nu te doen gebeuren.
Zonder twijfel is de beslissing ook
van zeer groot belang voor de strand-
liefhebbers van Goes. Reeds eerder
hebben B. en W. van Goes zich in
principe bereid verklaard om in een
eventueel exploitatie tekort van het
strand te participeren.
De tweede belangrijke beslissing be
trof de bouw van het noodgemeentehuis.
Een tweetal nieuw te bouwen woningen
zullen hiertoe ais noodbehuizing worden
ingericht. B. en W. kregen van de
raad machtiging om over te gaan tot
onderhandse aanbesteding. De bouwkos
ten, exclusief de grond welke van de
landbouwmij. „De Wilhelminapoider'
In erfpacht kan worden verkregen, wor
den globaal becijferd op 60.000, ter
wijl voor de inrichting nog een bedrag
van 15.000 benodigd zal zijn. De raad
behield zich echter de gunning van het
werk voor. Burgemeester Evers ver
wachtte dat de rijksgoedkeuring voor
de bouw spoedig zou worden verleend,
waardoor de gemeente Kattendijke van
een brandend en nijpend probleem zal
worden verlost. Het noodgemeentehuis
zal worden gebouwd te Wilhelminadorp
tegenover de nieuwe kleuterschool.
In zijn nieuwjaarsrede moest burge
meester Evers tot zijn spijt constate
ren, dat het inwonertal met 38 zielen
was afgenomen. „Mankeert er iets aan
het woonklimaat in deze gemeente?"
vroeg hij zich af. Hij was voorts van
mening, dat sommigen zich wel eens
laten verleiden door schijnverbeteringen
om naar elders te vertrekken. Dit voor
al bij vertrekkende werknemers.
In zijn toespraak kondigde hij voorts
aan, dat nog een viertal weigeraars
thans spoedig zullen worden gedwongen
om hun percelen te doen aansluiten op
de riolering.
De heer Evers was van mening dat in
1962 de plannen voor het te vormen in-
dustriesic'hap met Goes en Kloetinge
vele malen de aandacht van de raad
zullen vragen omdat Kattendijke hier
nauw bij betrokken zal worden.
De rede van de burgemeester werd
beantwoord door wethouder Burger, die
opmerkte, dat een veel te geringe toe
wijzing voor nieuwbouw de oorzaak is
van de bevolkingsafname.
AXEL. Burgemeester en Wethou
ders van Axel stellen d«e raad, die dins
dag 16 januari zal vergaderen, voor
medewerking te verlenen aan de vere
niging voor Christelijk nationaal school
onderwijs te Axel voor het stichten van
een nieuwe school annex gymnastieklo
kaal.
De raad zal ook moeten beslissen
over een voorstel tot instelling van een
cultureel fonds in de gemeente. Verder
staat op de agenda een voorstel tot ver
koop van grond aan het industrieter
rein Axelsche Sassing aan de Coöpera
tieve aan- en- verkoopvereniging Oost-
Zeeuws-Vlaanderen g.a. De grondprij
zen in het exploitatieplan „Zuid" zullen
tussentijds worden herzien. Langs de
Kanaalkade zal, indien de raad zich er
mee kan verenigen, een paralelwei'
worden aangelegd. Ook zal de raac
moeten beslissen over de restauratie
van de windkorenrnolen te Spui. Voorts
staan op de agenda verschillende voor
stellen tot verkoop van grond en aan
koop van enkele woningen.
AXEL. Langs de weg Axel-Hulst
xs met de Zuidwesterstorm een boom
ontworteld. Zij viel dwars over de weg
en versperde het verkeer in beide rich
tingen. Er vormden zich aan beide zij
den van het obstakel grote files. Ge
meentewerklieden uit Axel hebben de
boom verwijderd.
Van een van de bussen van de
Zeeuws-Vlaamse tramwegmaatschappij
werd ter hoogte van de buurtschap
Magrette een- noodluik losgerukt. Het
luik bleef aan een der bevestigingsdra
den hangen, daardoor deden zich geen
ongelukken voor. Nadat de chauffeur de
schade provisorisch had hersteld, kon de
autobus zijn reis uiteraard met ver
traging voortzetten.
Van een van de gebouwen op de
Axelse markt raakten enkele dakpan
nen los. Er ontstond weldra een gat van
een meter in het vierkant. Enkele nood
woningen in Oost/burg kregen het
zwaar te verduren. Twee daken werden
afgerukt. Door ijlings ingrijpen kon er
ger worden voorkomen.
GOES. Het dagelijks bestuur van
de kring Zeeland van de Ned. Fruitte
lersorganisatie gaat zich beraden op
een reorganisatie in het bestuurlijke
vlak. Op de convocatie voor de gister
morgen in de Prins van Oranje gehou
den algemene ledenvergadering van de
kring Zeeland van de N.F.O. stond ver
meld de verkiezing van twee leden van
het hoofdbestuur, de heren J. Q. C.
Lenshoek en I. Bh. v. d. Plassche,
die aanvankelijk herkiesbaar waren.
Uit de toelichting van de vice-voor-
zitter van de kring, de heer P. J. J,
Dekker, bleek, dat dit echter niet het
geval was. Beide heren komen volgens
de statuten niet meer voor een herbe
noeming in aanmerking omdat zij de
65-jarige leeftijd hebben bereikt.
Het bes-tuur heeft geen kans meer ge
zien om tijdig een aanbeveling in te
dienen en daarom stelde de heer Dek
ker voor de verkiezing van twee -hoofd
bestuursleden op te schuiven naar de
volgende algemene vergadering. De
aanwezigen gingen daarmee akkoord.
Tevens zal het bestuur zich in de ko
mende tijd beraden op een reorganisa
tie van het gehele bestuur van de
kring.
In de rondvraag werd nog gevraagd
naar de erkenningen in de tuinbouw.
Maar de algemeen secretaris van de
N.F.O. ir. J. Groot kon hierover weinig
nieuws vertellen. Er is een nieuwe wet
op de erkenningen in de tuinbouw, een
zgn. raamwet. De minister meent ech
ter, dat voor de fruitteelt geen erken
ningsregeling nodig is. Het landbouw
schap en het produktschap voor groen
ten en fruit zijn evenwel eenstemmig
van oordeel, dat een erkenning gehand
haafd moet worden. De leiding van de
vergadering berustte bij de heer J. Q.
HAAMSTEDE. Er bestond woens
dagmiddag grote belangstelling voor de
gecombineerde vergadering van de Ver.
v. Oudleerlingen en de afd. Schouwen
van de N.F.O., gehouden in hotel Bom,
waar de bekende heren van de Ziekte
bestrijding in de fruitteelt J. Hertgers
en P. Huissen hun jaarlijkse lezing
hielden over „Ervaringen in 1961 en
adviezen in 1962".
Pomona's voorzitter, de heer J. C.
de Feiter sprak een welkomstwoord.
Na de notulen van de secretaris de
heer J. R. Boot, verkreeg de heer Huis
sen het woord, die deze middag de
dierlijke parasieten besprak.
Na de pauze sprak de heer Hertgers
over schimmelplagen en nam zijn ge
hoor mee op een korte „schimmelreis".
Tot slot vertoonde de heer Hertgers
kleurendia's over een aantal schadelij
ke insecten. Tijdens de vergadering
deelde deze spreker nog mede dat er
een aantal middels een nieuwe naam
hebben gekregen, namen die een apar
te studie vragen om er enigszins weg
wijs in te worden. Op een dergelijke
vergadering komt toch wel duidelijk
naar voren, als men ziet met welke
vergiften de kweker jaarlijks om gaat,
wat een buitengewoon-moeilijk vak de
fruitteelt is geworden. De fruitkweker
moet bioloog, entomoloog, econoom 'en
chemicus tegelijk zijn.
VL1SSINGBN. Het inwonertal van
Vlissingen is 'in het afgelopen jaar met
378 zielen teruggelopen. Op 31 decem
ber 1960 woonden er 29.381 (14.731 m.
en 14.650 vr.), een jaar later 29.003
(14.539 m. en 14.464 vr.). In 1961 wer
den 646 baby's geboren (341 m. en 307
vr.), er vestigden zich in Vlissingen
1724 personen (1051 m. en 673 vr.). In
1961 overleden 234 inwoners (128 m. en
106 vr.), vertrokken zijn 2516 mensen
(1456 m. en 1060 vr.). 179 huwelijken
werden voltrokken, negentien echtschei
dingen werden ingeschreven.
Maandagavond, 8 januari 1962
In mijn succesagenda staat een
kleine aantekening: „schrijven
overdenking Zeeuwsch Dag
blad". Het werd alweer enige
tijde geleden gevraagd en dus
werd het genoteerd als taak
voor deze avond.
Nu is het die avond. De avond
van een rampzalige dag. Mor
gen staan grote koppen in de
krant omtrent het ernstigste
spoorwegongeluk, dat de N.S.
ooit is overkomen. De avond
van rouw in talloze gezinnen.
De avond van de dag, die van
de samenstellers van mijn
agenda 6, contradicitieals
motto meekreeg: „de beste
dag: VANDAAG". De agenda
heeft voorin ook een blad met
gegevens over de eigenaar.
Daar staat mijn naam, mijn
adres, mijn telefoonnummer en
nog een en ander over mij. En
dan nog: „In bijzondere geval
len waarschuwen". Dat staat
er in vier talen. Op een verlo
ren uur in december heb ik
dat ook ingevuld. De naam van
mijn vrouw, mijn godsdienstige
gezindte, mijn bloedgroep. Ik
vraag daar bij ongeval om gees
telijke bijstand en vulde in het
adres van mijn huisarts. Van
hoeveel slachtoffers vandaag
werden misschien deze gege
vens gebruikt voor identifica
tie?
En ik schrijf mijn overden
king
Sprekend met mezelf ben ik
aan het schrijven gegaan
De woorden willen echter niet
komenwoorden, die zich an
ders zo gemakkelijk laten vor
men tuimelen nu over elkaar
heen. Ze vormen nu rij aan rij,
zonder leestekens en zonder let-
tergrpen. Het alfabet is niet
te gebruiken. Woorden worden
het niet. Zinnen ontstaan niet.
Het is on-zin, ja, het is on-zin-
nig. Er is geen zin van te ma
ken en geen zin in te zien.
Dan hoor ik een stem. Ik
hoor die stem, terwijl ik lees
in mijn Bijbel. En die stem
zegt: IEDER, DIE LEEFT EN
IN MIJ GELOOFT, ZAL IN
EEUWIGHEID NIET STER
VEN!!! Dat zeide, neen....dat
zégt Jezus! Maar dat is Ja,
dat is onzin. Dat is onzin, on
zin, onzinTENZIJik in
de gaten heb Wie dit zegt. Dat
zegt niet deze overdenking-
schrijver, niet deze dominee
met zijn succesagenda, de man
die ook geen zin ziet in een
massaal omkomen bij een on
geval. Neen, dat zegt JEZUS!!
Weet U wat ik doe? Ik maak
dit stukje af en zet deze woor
den dwars door de gegevens
voorin mijn agenda onder het
hoofd: „In bijzondere gevallen
waarschuwen". Dan vergeet ik
het ook niet meer en kan ik
morgen weer dat gevaarlijke
leven in.
Dan weet ik me in al
le on-zinnigheid gedragen door
deze BELOFTE. Tussen haakje
weet U wat Jezus er direct na
vroeg? Wel, dit: „GELOOFT
BIJ DAT"?.
Ds. F. Don.
SAS VAN GENT. De gemeenteraad
komt donderdagavond om zeven uur in
een openbare vergadering bijeen. Op de
agenda staan o.tn. voorstellen tot het
behandelen van een aanvraag voor sub
sidieverhoging van de Stichting Zeeland,
verbetering van de straatverlichting van
af Driekwart en verharding van de Ou
de Weg en vaststelling van een bouw
verordening voor de kom van de ge
meente.
GOES. In een vergadering van de
Goese Jeugdgemeenschap werd het be
stuur definitief aïsvolgt samengesteld:
voorzitter Wika Hiensch, penningmees»
ter J. Laport, secretaris J. van Laar
en leden M. Moens, J. Minnaar, G. van
der Vliet en mej. S. Verhagen. Men
sprak tijdens de vergadering over de
mogelijkheid om de jeugd goede films
te brengen en over de stichting van een
speelweide. Over dit laatste onderwerp
zal men zich tot B. en W. van Goes
wenden. Namens het gemeentebestuur
van Goes hebben als adviserende leden
in de jeugdgemeenschap zitting mevr.
C. Griep-Duinker en de heer J. van der
Vreugde.
OADZAND. Tijdens de tweede ka
derdag van de CJBTB, gehouden in ho
tel „De Wielingen" te Cadzand, heeft
drs. J. A. Huyzer uit Den Haag, ver
bonden aan het centraal bureau voor
de tuinbouwveilingen, een referaat ge
houden over „Wat kan de tuinbouw
doen voor de conservenindustrie?" Drs.
Huyzer stelde dat de conservenindustrie
niet afhankelijk is van de tuinbouw,
maar dat zij "ook zelf teelt en bij de
akkerbouw bepaalde produkten kontrak-
teert. De industrie tracht zo scherp
mogelijk in te kopen, aldus drs. Huy-
JAREN GELEDEN kwam ©en predi
kant bij zyn ouderling met de vraag:
„waar moet ik zondag over preken?".
Met een liefdevolle gestrengheid aan
goede ouderlingen eigen, zeide deze!
„Dat is uw werk, dominé!"
Had deze ouderling gelijk? Het is al
jaren geleden en ik hoorde dit verhaal
uit de mond van de ouderling zelf.
Ter beantwoording van deze vraag dient
dit artikel. Ieder zal wel geneigd zijn
instemming te betuigen met dit antwoord.
In een kerkgebouw behoort maar één
kansel te staan, omdat er maar één pre
dikant aan het woord is. De preek ia
geheel zijn zaak. Onze protestantse ere
dienst verloopt zeer rustig.
Niemand onderbreekt de prediker met
uitroepen van instemming of afkeur. De
gemeente zit passief te luisteren. Is ze
misschien niet al te passief? Een samen
komst van bet Leger des Heils is wat
minder rustig: toespraak en gebed wor
den vergezeld door uitroepen als: Halle
luja en Amen. Hier doen de aanwezigen
actief mede.
Een ander voorbeeld: wie een negro
spiritual beluistert wordt getroffen door
het geweldige enthousiasme» waarmede
het gezang wordt begeleid en ook de
preek is niet alleen een zaak van de
voorganger, maar allen doen mee door
b ij va Isbetn i gi nge nDe gemeente zingt,
de gemeente juicht, de gemeente klaagt.
Een deelname der gemeente aan de ere
dienst, speciaal aan de prediking de geen
theoretische aangelegenheid: integendeel.
Zij ds actueel. Eenvoudigweg omdat do
preek „het met meer doet". Althans do
huidige vorm der prediking. Er moet dus
anders gepreekt worden. De preek, zo
klaagt men, is teveel een alleenspraak ge
worden, met stilzwijgende instemming
of afkeuring of met onverschilligheid
aangehoord. Van deze alleenspraak ge
tuigt de éne kansel in het kerkgebouw
en bij mijn weten is er nog geen één
architect ertoe overgegaan twee plaatsen
voor de kansels in het te bouwen kerk
gebouw in te ruimen. We vinden dit zo
vanzelfsprekend, dat indien iemand tij
dens de preek zou interrumperen dit als
ongeoorloofd zou worden aangemerkt.
Maar is dit vanzelfsprekend? En moet,
nu de vorm der prediking min of meer in
discrediet is geraakt niet naar andere vor
men gezocht worden? Inderdaad wordt er
een reeks experimenten op dit gebied ge
daan. Ook is in de kring der theologen
de discussie in dezen op gang gekomen,
Ik ga nu voorby aan de uitbreiding
der liturgie om de gemeente te active
ren. Zy kan hoogstens de prediking be
korten en wat minder in het middelpunt
plaatsen, In wezen verandert er niet zo
veel. Het antwoord van bovengenoemde
ouderling blijft dan nog als juist gelden.
Teneinde de alleenspraak, die het wezen
der preek is, te doorbreken, zijn er ver
schillende mogelijkheden om de gemeente
te laten meepreken.
Ouderlingen en predikant werken sa
men aan de tekstkeuze, waarby de ou
derlingen opmerkingen maken, die in
de preek kunnen worden verwerkt. Daar
de ouderlingen uit de gemeente zelf
voortkomen zal ongetwijfeld dit aan de
verstaanbaarheid der prediking ten goede
komen: zy is meer op de gemeente zelf
afgestemd. Een ander experiment wordt
wel eens by bijzondere diensten of jeugd
diensten toegepast: de preek wordt be
paald naar een van tevoren opgegeven
onderwerp. Hierdoor worden onder meer
discussievragen vastgesteld, die na de
preek in een afzonderlijke bijeenkomst
worden beantwoord. Zo komt er een en
ander uit de preek wat meer tot zyn
recht. Maar ook hiervoor is maar één
kansel nodig, want tijdens de prediking
zwygt een ieder.
Oorspronkelijk is dit niet zo geweest.
In de oerchristelijke gemeente uit het
nieuwe testament hadden meer dan één
het woord. De huidige „vergadering der
gelovigen" heeft van deze vorm iets be
waard. Wiie de eerste Corinthebrief van
Paulus aandachtig leest komt uitdrukkin
gen tegen welke in een richting van ge
meenschappelijke activiteit van gemeen
te en voorganger wijzen. Waarom zouden
anders de vrouwen in de gemeente moe
ten zwijgen? Hieruit blijkt, dat er meer
deren waren, die tijdens de dienst hun
mond roerden. Paulus schryft dn zijn
brief om de wanorde die licht ontstond
tegen te gaan. We lezen, dat Jezus in
Kapernaum in de synagoge preekte. In
Kapernaum wordt hij in de rede geval
len door een man „met een onreine
geest". Wat dit interrumperen soms ge
woonte? Men zou het wei haast denken,
want in Nazareth valt Zyn preek over
Jezaja 61 zo slecht in de smaak, dat al
len opstonden en hem uit de synagoge
wierpen. Eenzelfde wedervaart de aposte
len tijdens hun rondgang in Klein-Azië.
Al stonden er geen twee kansels in
de synagoge (een synagoge kent geen
kansel) dat doet principieel niet aan het
feit af, dat de prediking een gemeente
lijke zaak is geweest, die later nagevolgd
werd in de christelijke gemeente. Ook
de vroege kerkgeschiedenis wijst in deze
richting, In het theologisch tijdschrift
„Kerk en Theologie" van januari '61
wordt aan deze zaak aandacht gewijd.
Onder meer wordt gewag gemaakt van
de belangstelling in r.-katiholieke leringen
voor een „dialogische prediking", dus
een prediking in de vorm van en sa
menspraak tussen twee r. k. geestelijken
vanaf twee kansels. De een gaf weer, wat
in het hart der gelovigen leefde, terwijl
de ander hierop reageerde.
Ook in Duitsland, wordt in de ©van-
geliscli-Intilerse kerk in de richting van
een tweegesprek tussen twee voorgangers
geexperimenteerd. Niet elke zondag,
maar zo nu en dan, eventueel in een
avonddienst.
De ervaringen schijnen in de Frank
fortse kerk bemoedigend te zijn. Dit al
les bevindt zich nog geheel in het be
ginstadium. Vooral in Nederland zal er
nog veel moeten gebeuren wil de preek
een zaak der gemeente worden. Daarvoor
zyn van de zijde der gemeente ook meer
gaven der genade en vrijmoedigheid
eerste voorwaarden. Of we hier aan toe
zijn valt buiten het bestek van dit arti
kel.
Genoeg zy op te merken, dat bovenge
noemde ouderling niet helemaal gelyk
had. De prediking is ook zaak der ge
meente en van de kerkeraad. Hier lag-
gen nog mogelijkheden, welke nog lang
niet uitgeput zyn. De vanzelfsprekend
heid van één kansel is aanmerkelijk ge
slonken en het zou goed zyn om bij de
bouw van nieuwe kerken serieus aan
deze ontwikkeling aandacht te schenken*
zer. Dit wil wel eens tot spanningen
leiden: De prijs van de „verse" markt
ligt vaak hoger dan die van de indus
trie.
Drs. Huyzer zag de oplossing niet in
de richting van een coöperatieve coin-
servenfabriek door tuinbouwveilingen,
maar meer in scherpere kontrakten
van tuin- en akkerbouw. Hiertoe is no
dig dat de kontrakttelers van land- en
tuinlbouw zich sterker organiseren om
daardoor gezamenlijk de conservenin
dustrie betere kontrakten af te dwin
gen. Ook is het noodzakelijk diverse
monopolies te doorbreken door vestiging
toe te staan van buitenlandse conser-
venfabrieken.
In de morgenuren sprak ds. J. Vlaar-
dingenbroek uit Grijpskerke over „de
mens en zijn schepping". Vier ge
spreksgroepen hielden een felle ge*
dachtenWisseling over deze causerie.
MIDDELBURG. De Chr. Histori-
sche kiesvereniging te Middelburg hield
gisteravond een ledenvergadering in het
CJMV-gebouw. De vergadering „draai
de" voornamelijk om de bespreking
van de personen (groslijst) die kandidaat
zijn gesteld voor verkiezing tot lid van
de Provinciale Staten. Gemachtigden
werden aangewezen voor de in Goes op
20 januari a.s. te houden bijeenkomst
ter definitieve vaststelling van de kan
didatenlijst.
In de rondvraag werd nog de aan
dacht besteed aan de verkeerssituatie
bij de Stationsbrug en aan de vele oude
en leegstaande panden in de binnenstad.
De leden juichten het aankoopbeleid
van het gemeentebestuur in het kader
van de sanering volledig toe.
GOES. Ter gelegenheid van de ont-
wikkelingsdag van de Zeeuwse fruit
teelt, die gisteren in Goes werd ge
houden, was ook een show van tuirf-
bouwmachines e.d. georganiseerd. Dé
voorzitter van de kring Zeeland van de
N.F.O. de heer J. Q. C. Lenshoek heefi
m de morgenuren deze show met een.
kort woord .geopend. De handel is in
steeds groter wordend aantal vertegen
woordigd op de show. Dat bleek ook
gisteren .want het gehele complex „za-
len Krijger aan de Beestenmarkt werd
m beslag genomen door de expositie.