Te triest en
te veel om
te huiveren
Ramp drukt stempel op
stemming bij reizigers
TOESTAND
GEWONDEN
REDELIJK
Lijst van
gewonden
Familieleden stroomden
samen voor ziekenhuizen
„Goa eerst nu
een kolonie"
Incident in raad
krijgt staartje
Dinsdag 9 januari 1962
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 5
Na de ramp
Hulpverlening
Tableau van Woerden
„kroongetuige"
„Dekens... en brancards
Ontsnapt
Plaat en gat
Koningin en Prins
zonden telegram
uit Oostenrijk
Proberen.
Later
AANGIFTEN VAN
OVERLIJDEN IN
KAMERIK
Internationale treinen
ivorden omgeleid
Donker hol
m mi
VREEMDE VERHALEN IN EERSTE VERWARRING
Utrecht
Woerden
IDENTIFICATIE ZEER MOEILIJK
Rotterdam
Den Haag
Amerikaanse ambassadeur
ontboden door mr. Luns
Deernis, dat is het geijkte woord bij
een ramp als die te Woerden. Men
voelt die ook: diepe deernis met de
doden, met hun nabestaanden, met de
gewonden.
Het woord drukt toch niet uit wat
men voelt en zou willen neerschrijven.
Er zijn gisteren in Nederland veel
meer mensen overleden dan de slacht
offers van de treinramp. Ouden van
dagen, zieken, kinderen, pas gebore
nen. Te moeten sterven, dat is het
bitterste geschenk dat de mens bij zijn
geboorte meekrijgt. Men poogt zich,
een leven lang, te verzoenen met dit
beangstigende mysterie. Halvelings
slechts gelukt ons dat in de routine der
daaglijksheid.
Wat ons verbijstert, ontzet en be
droeft is dat daar, bij Woerden, zo
velen gingen, tegelijkertijd, die ge
zond waren, die zich tot die ver
schrikkelijke seconde wisten in de
volheid van het leven. Ontstellend is
de gedachte dat zij stierven juist in
de ravage na een treinbotsing. Een
trein, dat was in Nederland bijna het
synoniem van veiligheid. Hoe velen
zaten er in die treinen die gisteren,
omdat het zo zwaar mistte, de auto
hadden thuisgelaten, de trein hadden
genomen?
Men gaat vragen. Heeft direct men
selijk falen de ramp veroorzaakt, of
dat afgeleide falen van het menselijk
vernuft: een technisch mankement?
Wij weten het nog niet met zekerheid;
er is verwarring over. In onze ontred
dering ervaren wij weer zoals zo
vaak dat het lot zich wrede grillen
veroorloven kan ook met de ver
trouwdste hulpmiddelen die de tech'
niek ons schonk.
Men zou troostwoorden willen vin
den. Woorden van mededogen die hel
pen zouden. Men vindt ze slechts voor
de gewonden: als zij straks herstellen,
kunnen zij weer deel hebben aan het
leven.
Men vindt ze niet voor de nabestaan
den der doden. Men kan ze slechts, in
diepe ootmoed, kracht toewensen.
Kracht om te aanvaarden dat de man,
de vader, de liefste, de zoon, de doch
ter, niet meer naar huis zullen komen
van deze reis.
Het leven gaat verder. Dat is een
platitude, maar het is ook de reali
teit. Juist omdat wij voortleven, om
dat er treinen zullen blijven lopen,
moet men zich gaan verdiepen in twee
vragen:
1. de vraag hoe dit ongeluk kon ge'
beuren en
2. de vraag of de organisatie van de
hulpverlening doeltreffend was.
Op die eerste vraag is nog geen ant
woord te geven. Onderzoekingen naar
dit soort rampen zijn razend-moeilijk,
De eerste verklaring waarin de Spoor
wegen een mogelijkheid gaven werd
korte tijd later ingetrokken.
Het baanvak waar de ramp is ge
beurd is een der lastigste van ons
spoorwegnet; er is daar meer gebeurd,
Dat is alles wat men er nu van kan
zeggen.
Over die tweede kwestie kan en
moet meer worden gezegd.
Voor zo ver men de wijze waarop
hulp is verleend kan overzien, kan
worden gezegd dat velen individueel
prachtig werk hebben verricht, maar
dat de enige organisatie die werkelijk
wist wat haar te doen stond en werke
lijk voor haar taak berekend was, het
Nederlandsche Roode Kruis bleek.
Natuurlijk is iedereen door een
ramp als deze overvallen.
Natuurlijk was de eerste reactie er
een van machteloosheid temidden
ener tomeloze verwarring. De plaats
van de ramp was bovendien moeilijk
bereikbaar, het verkeer der hulpver
leners liep af en toe deerlijk vast op
de wegen naar het terrein van het
ongeluk, en wie daar kwam wist nau
welijks waar te beginnen en wat aan
te pakken. Centrale leiding heeft, al
dus is gezegd, tezeer ontbroken.
Nogmaals: velen hebben prachtig,
menslievend werk gedaan voor die
hulpverlening. Men kan hen dankbaar
zijn.
Desondanks: na Woerden zal de
vraag onder ogen moeten worden ge
zien of de hulpverlening bij rampen
van deze omvang inderdaad doeltref
fend is georganiseerd en zo neen
het antwoord lijkt ons neen wat
daaraan moet worden gedaan.
Van een onzer verslaggevers
WOERDEN. De oorzaak van de
ramp? Ir. Lohmann durft geen ant
woord geven op deze vraag. „Als de
beveiliging normaal functioneert en
iedereen rekening houdt met de sei
nen, kan een ongeluk als dit niet
gebeuren", zegt hij slechts.
Voor zover gisteren viel vast te stel
len het officiële onderzoek zal vrij
dag beginnen heeft de beveiliging
inderdaad normaal gewerkt. Heeft ie
mand dan geen rekening gehouden
met de seinen? Het schijnt vast te staan,
dat de trein uit het noorden door een
rood licht is gereden. Heeft de ma
chinist van deze trein dit rode licht
niet gezien? Het werd gisteren geop
perd als de meest waarschijnlijke moge
lijkheid. Zekerheid over deze vraag is
er echtr niet. De wagenvoerders zijn
beide dood.
Bij het onderzoek zal het signalenta
bleau op het Woerdense station wel
licht een factor worden, die de doorslag
zal geven
Op dit tableau zijn de seinen aange
geven, die het splitsingsp: .it moeten
beveiligen.
Aangenomen moet worden, dat er
na de ramp aan dit tableau niets is
veranderd, zodat het onderzoek van
justitie en spoorwegrecherche hier wel
licht een stille kroongetuige zal vinden.
Van een onzer verslaggevers
HARMELEN Het is mistig langs de lijn. De bovenleiding,
die slap tussen de geknakte portalen hangt, wordt voorzichtig losge
maakt. Een snijbrander vonkt op in de schemerige dag. Voeten
soppen eindeloos door de modder aan weerskanten van het grint-
bed. Er ligt een stapel paardedekens in het gras, waaruit een hand
er twee pakt.
Een politieman heeft een horloge
op de palm van zijn hand. Het glas
is weg en de wijzerplaat is bemod-
derd.
De wijzers staan op negentien
minuten over negen. Het bebloede
schakeltje tikt tegen zijn pols. De
man huivert even.
Er zijn woorden om deze plek,
midden in het hart van Holland te
beschrijven, maar ze schieten tekort.
Ze schieten tekort om de orgie van
metaal op metaal, van een reusach
tige klont verfrommeld staal, don
kergroen en dood zonder aankno
pingspunt voor het oog, te beschrij
ven.
„Hier een draagbaar en dekens"
roept een militair. Een Heilsoldaat reikt
hem een kop koffie aan, omdat hij zo
bleek ziet.
De dapperen en de verdoofden wer
ken door sinds gistermorgen, sinds
de ochtend van deze dag toen in een
verschrikkelijke klap zo vele levens
werden afgesneden.
De mannen in een houten koffie-
tentje dat net niet door de weggesla
gen trein uit Groningen is verpulverd,
beseffen nóg niet dat de dood hen als
het ware uit een gril had laten voort
leven.
Het eerste teken van leiven is gister
morgen uit de treinen gekomen. In
de wagons die op de rails zijn geble
ven zijn de mensen door elkaar geslin
gerd. Een man lag in onnatuurlijke
houding over de leuning van zijn zit
plaats; hij verroerde zich niet, maar is
gaan gillen.
met verscheurde kleren uit het gat te
rug. Men trekt hem aan zijn benen
naar buiten. Als hij eenmaal staat be
gint hij over te geven. Zijn handen
maken een hulpeloos gebaar. „Alles
is daar vermorzeld, niet meer te red
den", zegt hij tenslotte.
„Ga jij maar een kop koffie drinken",
zegt een oude sergeant-majoor.
„Dekens, dekens, en brancards". Drie
mannen gaan op het geroep af. Ze ren
nen niet meer, want zij weten dat er
geen levenden uit de chaos zullen ko
men. Het aantal dodep stijgt als het
kwik in een koortsthermometer. Twin
tig doden, dertig dodenvoordat de
ramp vier uur oud is schat men het
aantal doden op zeventig.
Honderden zijn na een uur bij de
wrakken.
Een kraanwagen tilt omstreeks half
twee een groot stuk verwrongen staal
weg, dat snijbranders hebben vrijge
maakt. Men moet over sterke zenuwen
beschikken; het verwijderen van deze
ene plaat staal doet het dodental met
zeven stijgen.
„Pas op, pas op", roept een sergeant
van de geneeskundige dienst. Vier sol
daten dragen een brancard naar de
autobus. Men kijkt zelfs niet meer op
van zijn werk als de brancardiers langs
komen. Iedereen is in enkele uren
gehard en zal pas over enkele dagen
weer spontaan kunnen reageren. Een
plank vol bloed, een kinderschoentje,
een asbakje in het prikkeldraad
een deken tegen een gat in het staal
gespannen, omdat ie daarachter zicht
bare doden niet geborgen kunnen wor
den voordat de zware trekkers de wa
gon die eroverheen is geschoten, op
hebben gevijzeld.
Deze ramp is zo groot dat men zich
dwingt niet te huiveren, telkens weer.
Van een speciale verslaggever
LECH. Na het zilveren huwe
lijksfeest, dat het Koninklijk gezin
zondag in zonnige opgewektheid
heeft gevierd, is plotseling een
schaduw over Lech gevallen. In het
vriendelijke hotel Alte Post, waar
Erich Moosbrugger en zijn vrouw de
Koninklijke gasten een bijzonder
plezierige skivakantie hebben be
reid, verstomden alle blijde ge
luiden.
In de ruime lounge van het hotel is
er een korte familieraad geweest, na-
d'at de eerste berichten over de trein
ramp aan het Koninklijk gezin waren
overgebracht. De Koningin en de Prins
zonden het volgende telegram aan mi
nister Korthals: Diep geschokt door
het ontstellende bericht over het vrese
lijke spoorwegongeluk bij Harmeien
verzoeken wij u ons grote medeleven
met de nabestaanden en de gewonden
over te brengen. Juliana-Bernhard.
Om half twaalf gistermorgen was de
onheilstijding telefonisch bij Alte Post
binnengekomen. De Koningin was er
toen niet zij was door het zonnige,
vriezende weer naar buiten gelakt. De
heer Moosbrugger nam de telefoon aan
en moest twee keer vragen voor de
volle omvang van de Jobstijding tot hem
doordrong. Vijftig doden? Onvoorstel
baar. Ik zal het proberen te vertellen....
Later is er een telegram met het
hogere dodengetal overfheen gekomen
en daarna kwam er een officiële mede
deling bij de secretaresse van de Ko
ningin binnen.
Op het Koninklijk paar is hoegenaamd
geen aandrang uitgeoefend om terug te
keren. Een vergelijking met de ramp
van 1953 gaat, aldus de Rijksvoorlich
tingsdienst niet op, omdat de aanwe
zigheid van de landsvrouwe in die
d'agen onmisbaar was. Bovendien staat
haar een zwaar jaar te wachten zodat
er een bijzonder dringende reden moet
zijn om haar vakantie te onderbreken.
Eigen nieuwsdienst
KAMERIK. Het overlijden van
slachtoffers van de treinramp bij Harme
ien moet op de gemeentesecretarie van
Kamerik worden aangegeven. Dit krach
tens de bepaling, dat het aangeven van
overlijden in de gemeente van overlijden
moet geschieden.
Het ongeluk is juist op de grens van
de gemeenten Kamerik en Harmelen ge
beurd'. Het grootste deel van de ravage
ligt op Kameriks grondgebied. Vanuit
Utrecht zijn gisteren de namen van
slachtoffers van de ramp aan de secre
tarie van Kamerik doorgegeven.
UTRECHT. De drie d-treinen, die
vandaag uit Nederland zullen vertrek
ken, worden omgelegd. De Noord-West
express en de Holland-Scandinavië-
express, die beide uit Hoek van Hol
land vertrekken, zullen Utrecht niet
aandoen, maar via Amsterdam rijden.
De Zuidslavië-express rijdt even
min over Utrecht: Deze trein, die uit
Den Haag vertrekt, gaat eveneens over
Amsterdam.
Bussen blijven het verkeer tussen
Utrecht en Woerden onderhouden.
Waarschijnlijk zullen vandaag de trei
nen uit Utrecht met bestemming Rot-
terd'am/Den Haag over Amsterdam of
Dordrecht worden geleid.
Ambulances en politie-auto's uit
Woerden zoeken veel later een weg
naar de ramp. Eén blik is voldoende:
„Groot alarm, alle hulp die bereikbaar
is inschakelen".
De militairen van de 637ste herstel-
compagnie in Woerden komen vijf
over tien met zware trucks, kisten ver-
bandmateriaal en lasapparaten de
spoorbaan op gereden. Chirurgen uit
Utrecht zijn dan al in de puinhoop be
zig met het zoeken naar overlevenden.
Het is heel gauw duidelijk dat er bij
het raakpunt der treinen weinig over
levenden zijn. Maar men hoort niet
ver in de berg verwrongen staal nog
kreunen en zachtjes kloppen. „Hier
heen, brancards, dekens", roepen de
artsen.
Een militair bijt op zijn lippen en
laat zich in een donker hol glijden dat
tussen verwrongen staal en verschroeid
hout is vrijgebleven. Zware kraanwa
gens komen door het mulle zand ge
waggeld en de eerste kabels worden
vastgemaakt. De militair komt vuil en
De overlevenden. Gescluokken, bleek, maar ongedeerd zijn ze direct
na de ramp uit het restauratierijtuig van de trein uit Leeuwarden gestapt.
Honderd meter verder naar voren
vond het oog geen aanrakingspunt meer in de chaos. Twee bordjes
van de eerste klasse, een dwaze stapel-metaal- Daartussen de redders met
een brancard, die een dode borg.
Van onze correspondent
ROERMOND Wethouder G. Pepels
uit de Limburgse gemeente Stein heeft
de officier van justitie in Maastricht ge
vraagd om een onderzoek naar het op
treden van burgemeester Corten in de
raadsvergadering van 28 december.
De burgemeester had in die vergade
ring de wethouder tot drie keer toe tot
zwijgen gemaand. Toen de heer Pepels
zijn mond nog niet hield, had de burge
meester de politie gebeld om hem zo
nodig met geweld uit de raadzaal te
laten zetten.
Burgemeester Corten heeft een paar
dagen na het incident een brief aan
alle raadsleden gestuurd, waarin hij zei
het voorgevallene ernstig te betreuren.
Hij gaf in de brief toe enkele voor
schriften niet in acht te hebben ge
nomen.
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM. De treinramp
bü Harmelen drukte gisteren dui
delijk zijn stempel op de stemming
bij de reizigers in de treinen en op
de perrons. In de treinen was het
rustig, maar er werd opvallend wei
nig gesproken. De noodlottige be
richten hadden een atmosfeer ge
schapen van ernst en zwijgzaamheid.
Nog duidelijker sprak de ramp op en
om het Utrechtse station. Wildvreem
den spraken elkaar aan; de afstand tus
sen de mensen was weggevallen, zoals
ook gebeurde in de tijd van de storm
ramp van 1953.
Ziekenauto's, die slachtoffers ver
voerden, reden met loeiende sirenes af
en aan door de Utrechtse binnenstad.
De politie had druk werk het verkeer
te regelen, door de talrijke bussen die
de verbinding WoerdenUtrecht onder
hielden.
In café's bij het stationsplein, zaten
uren na de ramp nog diepgeschokte
mensen, die met de fatale trein hadden
gereisd, op hun verhaal te komen. In
de eerste verwarring deden allerlei ver
halen de ronde, die later onjuist ble
ken te zijn. Zo werd o.m. verteld, dat
een der machinisten zich had weten te
redden door uit zijn trein te springen:
hij zou er zijn afgekomen met een ge
broken teen. Later bleek, dat heide
machinisten waren omgekomen.
In de autobussen, die de dienst op
Woerden reden, stond de radio aan. Pas
uit de nieuwsuitzendingen tegen enen
vernamen veel gestrande reizigers de
volle omvang van de katastrofe.
ROTTERDAM. De 56-jarige Rotter
dammer G. van der Vliet is gisteren
ri'oor een vallende boomstam dodelijk
getroffen.
De man was aan het werk op het
terrein van Muller en Co's scheepvaart
maatschappij aan de Maashaven in Rot
terdam, toen een 'boomstam van vijftien
honderd kilo uit een strop viel.
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT Terwijl artsen zich
over de verminkte doden van de
treinramp bogen voor de identi
ficatie, groepten angstige familie
leden en kennissen van de trein-
passagiers samen voor de poorten
van het Centraal militair hospi
taal Oog in Al te Utrecht. De hele
dag brachten ambulances daar de
doden van de grootste treinramp
uit de geschiedenis van de Neder
landsche Spoorwegen. Het aantal
groeide met het uur. Het doden
huis was te klein. De lijken moes
ten in de garage worden gelegd.
De identificatie was bijzonder
moeilijk. Veel doden waren niet
herkenbaar, anderen hadden geen
papieren in hun zak. Die waren er
door de klap van de botsing uitge
vlogen.
Om kwart over twaalf waren er
vijftig doden geborgen. In de uren
erna steeg het aantal tot boven de
negentig en overleden in een Woer-
dens ziekenhuis drie zwaar gewonden.
Niet alleen bij Oog in Al, maar
ook bij andere Utrechtse zieken
huizen stroomden ongeruste mensen
samen, mensen die in wurgende
onzekerheid over hun familieleden
van het ene naar het andere zieken
huis ijlden.
Velen belandden ten einde raad
bij het hoofdkantoor van de Neder
landsche Spoorwegen. Daar werden
zij liefderijk ontvangen in een iet
wat plechtige ruimte. Van tijd tot
tijd verscheen daar een ambtenaar
om namen van gewonden af te roe
pen. De meeste mensen verbeten
zich manhaftig, sommigen huilden.
Door telefoontjes uit het hele land
aan de ziekenhuizen, het Roode
Kruis en de Spoorwegen raakten de
centrales daar overbelast.
De ziekenhuizen werkten op hun
uiterste capaciteit. Nagenoeg alle
artsen waren aanwezig om te helpen.
De operatiekamers waren voortdu
rend bezet: de bloedtransfusiedienst
trof maatregelen om de hele nacht
in touw te kunnen zijn.
In de loop van de avond en de
nacht zijn de slachtoffers van de
ramp onopvallend naar de Buur
kerk overgebracht. Daar werden de
kisten op sarcofagen geplaatst in
afwachting van de komst van de
familie vanochtend.
Woerden had gistermorgen een grote
opstopping van reizigers, waaronder
honderden militairen die juist terug
keerden van verlof. Overal waren de
telefoons bezet door mensen die familie
wilden geruststellen of afspraken moes
ten veranderen. Het interlocale tele
foonverkeer was echter zo overbelast,
dat maar weinigen verbinding wisten
te krijgen.
De talrijke autobussen zorgden wel
dra voor een redelijk goede noodver-
binding met Utrecht, maar vele reizi
gers kregen vertragingen van één tot
anderhalf uur.
Op het Rotterdamse Centraal Station
ontstonden direct na de ramp moeilijk
heden. Met luidsprekers werd de strem
ming bekend gemaakt. Reizigers voor
Utrecht werden overgebracht naar an
dere treinen, en vertrokken met ver
traging.
De bedrijfsarts en de verpleger van
Rotterdam C.S. vertrokken meteen per
auto naar de onheilsplaats.
Later op de dag reden de treinen
naar Woerden en terug vrij stipt op
tijd. De lijn was echter veel minder
druk dan gewoonlijk. Kennelijk gaven
vele reizigers de voorkeur aan een om
weg per trein boven het per bus af
leggen van het traject Woerden
Utrecht of omgekeerd. De Skandinavië-
expres werd omgelegd via Amsterdam-
Amersfoort.
De hoofdconducteur uit de Rotter
damse trein bleef ongedeerd. Hij hielp
bij het reddingswerk. Toen hij later op
de dag terugkwam naar Rotterdam,
bleek hij te zeer overstuur; hij mocht
naar huis gaan.
Een hoofdader van het goederenver
voer is de lijn RotterdamUtrecht. Dit
zijn voornamelijk nachttreinen; ze wer
den omgeleid via Amsterdam of via
DordrechtGeldermalsen. Veel moei
lijkheden heeft dat niet gegeven, omdat
men op Rotterdam C.S. de hele dag had
om deze wijzigingen voor te bereiden.
Ook het Station Hollands Spoor in
Den Haag heeft zijn bedrijfsarts gister
morgen meteen ter assistentie naar-
Harmelen gestuurd.
Het treinverkeer naar Utrecht op de
omwegen via Amsterdam—Amersfoort
en DordrechtGeldermalsen werd na
tuurlijk extra belast. Op de route naar
Amsterdam werden ettelijke extra-
treinen ingelegd.
Militaire treinen moesten worden om
geleid. De Noordwest-expres reed via
Amersfoort—AmsterdamDen Haag
Rotterdam naar Hoek van Holland, en
omgekeerd.
Ondanks alles wist men het tijd
schema redelijk te handhaven. De ver
tragingen waren niet langer dan een
minuut of tien.
URECHT. De commandant van de
Utrechtse Rode Kruiscolotme heeft gis
teravond meegedeeld dat de toestand
van de gewonden over het algemeen
redelijk is. Het aantel ernstig gewonden
is gering. Verscheidene mensen die ge
wond waren, hebben de ziekenhuizen
na behandeling al weer kunnen verlaten.
Gebleken is dat bijna alle slachtoffers
om het leven zijn gekomen door sche
delletsel. Op de lijken van de twee ma
chinisten -ral nog sectie worden verricht.
Bij het bergingswerk is gisteravond
nog een zware ongevallenkraan bij het
heffen van een rijtuig uit de rails gelo
pen. Het rijtuig viel van twee meter
hoogte neer, rakelings langs een werk-
keet, waarin zich op dat ogenblik enige
journalisten bevonden. Het was dezelfde
werkkeet, die in de morgen bijna door
een van de uit de rails geslagen rijtuigen
was vermorzeld.
De materiële schade van het ongeluk
wordt geschat op twee a drie miljoen
gulden.
Als dozen opgeworpen, van hun onderstellen gerukt: het zijn de wagons
van de trein uit het Noorden, die als ontembare beesten van het spoor
zijn gesprongen.
LISSABON (A.F.P.) De echtge
note van de kapitein die de aanval
van opstandelingen tegen de kazerne
in Beja heeft geleid is gisteren door
de Portugese staatsveiligheids-poli-
tie gearresteerd. Mevrouw Varela
Gomes bracht elke dag een bezoek
aan haar man, die gewond in een zie
kenhuis ligt.
DEN HAAG (AP). De Amerikaanse
ambassadeur in Den Haag, John S. Rice, is
gisteren ontvangen door de minister van
buitenlandse zaken mr. J. M. A. H. Luns.
Het bezoek werd in verband gebracht
met de uitlatingen van ambassadeur Ho
ward P. Jones in Celebes. De ambassa
deur riep daar Merdeka (Vrijheid) tij
dens een massabijeenkomst.
De gewonden zijn:
A. van Alphen, Hengelo; Annold,
verdere gegevens onbekend; 'F. A. Ba
zen, R'dam; J.A. van den Berg, Zwol
le; H. Blinkers, Almelo; Bakken Da-
men en Douma, Gron.; A.H.L. Gerrit
sen, Amersfoort (allen opgenomen in
het Academisch ziekenhuis te Utrecht)
Van der Giese, adres onbekend (ligt in
het Homoeopatiscih ziekenhuis te
Utreoht); sergeant Groenewold (Oog
in Al te Utrecht); J. M. F. Helmer,
Utreoht (Academisch ziekenhuis); R. J.
Honing, Haserhorne (R.K. ziekenhuis
Woerden); Hulshof, Norg; Haak, Zuid
laren (Diaconessenhuis Utreoht); Ja-
zech. Eindhoven; M. Kooistra, Buiten
post; C. H, M. Kwak, Rotterdam (laat
ste drie verbonden); Kroeze, Emmen
(Diaconessenhuis, Utreoht); N. E. Lank-
reyer, Hilversum; G. Lassche, Nijver-
dal; E. van der Meer, Zuidlaren; L.
Muis, Hardenberg; G. Nieuwenhuizen,
Amersfoort (dezen liggen in het Aca
demisch Ziekenhuis); A. Nanninga
Dijkhuisen, Groningen (poliklinisch be
handeld); G. Otterlo, Utrecht; R. M.
Pompe, Utrecht (beiden Academisch
Ziekenhuis); H. A. Polder, Naarden
(poliklinisch behandeld); M. Powell en
F. Powell, uit Canterbury, Engeland
(beiden poliklinisch behandeld); A. J.
van Rooyen, Zwolle (Academisch Zie
kenhuis, Utrecht); H. Roelof, Baarn
(R.K. ziekenhuis Woerden); luit.-kol.
Rous (Oog in Al), Utrecht; J. Selhorst
Utrecht (poliklinisch behandeld); mej.
A. Smits, Maassluis (St. Anthoniuszie-
kenhuis Utrecht)B. Tbolen, Hilversum;
P. E. Vuyk, Groningen; P. J. J. Vugts
(alle drie Academisch Ziekenhuis
Utrecht); VuykKneep, Groningen
(poliklinisch behandeld)J. C. de Vries,
Alphen aan den Rijn (R.K. ziekenhuis
Woerden); mevrouw A. Visser, Utrecht
Diaconessenhuis, Utrecht); H. J. J.
Wieringa, Amersfoort (Academisch Zie
kenhuis, Utrecht); L. M. Wynia, Dalfsen
(poliklinisch behandeld); H. Weynen-
berg, Amersfoort (R.K. ziekenhuis
Woerden); mevrouw Warren—Van der
Laan, Rotterdam (poliklinisch behan
deld); T. J. P. Wegers, Utrecht (Aca
demisch Ziekenhuis, Utrecht)Zoethout,
Utrecht (Oog in AI).
Opgenomen in het R.K. ziekenhuis te
Woerden: J. Bos, Nieuw-Amsterdam;
C. Blom, Rotterdam; W. Hoekstra, Gro
ningen; mevrouw H. JansenBaren-
drecht, Amsterdam; J. v. d. Berg, Eiken-
laantje 17, Huizen; P. v. Linschoten,
De Bilt; J. Veenstra, Hilversum; Voogd,
Bussum; E. Kamps, Nieuw-Amsterdam;
F. Uilenberg, Utreoht; F. Rombouts, El-
burg; J. Rouwenhorst, Apeldoorn; W.
van Rijn, Bilthoven; G. van de Wal,
onbekend; H. de Mol, Woerden; W.
Wierda, Deventer; mevrouw Sluimer
Van der Peppel, Hilversum; B. J. Wilt,
Wierden (overgebracht naar het zieken
huis te Almelo); J. J. C. Roest, Rotter
dam (overgebracht naar het St. Francis-
cusziekenhuis te Rotterdam); Feenstra,
HoogvlietSpijkenisse (St. Anthonius-
ziekenhuis te Utrecht); H. de Kleine,
Amersfoort (De Lichtenberg, Amers
foort).
LONDEN (Reuter). Onder de
bezetting van de Indische troepen is
Goa nu eerst recht een kolonie ge
worden, zo heeft de Portugese mi
nister van buitenlandse zaken, No-
gueria, in een vraaggesprek voor de
Britse televisie verklaard.
Goa, aldus de Portugese minister, is
thans in handen van de Indische politie,
terwijl het vroeger in handen van de
Goanezen zelf was. Het bestuur is vol
komen in handen van Indiërs, tegenover
vroeger van de Goanezen zelf.
Ook gewaagde minister Nogueria van
godsdienstvervolging en invoering van
het kastestelsel. Er zou een wet zijn aan
gekondigd waarbij het loonpeil in Goa,
dat tot dusver drie tot vier maal zo hoog
was als in Indië, tot dat van Indië wordt
teruggebracht.
Verder zei de minister dat de rijkdom
men van Goa, en in het bijzonder de
erismijnen die „uitsluitend ten bate van
de Goanezen werden geëxploiteerd",
thans door Indië zijn overgenomen uit
sluitend ten bate van de regering en de
Indische industrie.
