DE DODEN
ERNSTIGSTE RAMP UIT
HISTORIE VAN DE N.S.
NATIONALE
RAMP
De zwaarste
SLACHTOFFERS
OPGEBAARD
IN BUURKERK
De Bilt: Wind
Onherkenbaar
Groot alarm
Indrukwekkend
LAATSTE NIEUWS
WITTE KRUIS
tegen hoofdpijn, kiespijn,
gricp.-j-Jumatische pijnen etc.
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
NEEM
DE TIJD OM
GOEDKOOPTE
Het is de zwaarste treinramp, die Nederland ooit
heeft getroffen. In honderden gezinnen heerste gister
avond rouw. Op vele gebouwen hing de vlag halfstok.
„Een nationale ramp", zei minister Korthals gisteren
voor de radio.
Dertien, veertien uur nadat trein 164 de flank van trein 464
had opengesfeheurd werden nog lijken geborgen uit de berg
onvoorstelbaar verwrongen staal, die op de spoordijk was achter
gebleven.
Verbijsterd vraagt ieder zich af, hoe dit ongeluk heeft kunnen
gebeuren. De mannen, die wellicht het antwoord hadden kunnen
geven, de machinisten van de ramptreinen, zijn dood. Het lijk
van de een werd om vier uur gistermiddag tussen de wrakstukken
van de cabine gevonden, dat van de ander uren later, in de loop
van de avond.
UTRECHT Gisteravond wa
ren in het centraal militair
ziekenhuis Oog in Al de volgende
doden geïdentificeerd:
W. G. Agterberg, Reaumurstr.
13c te Amersfoort (man) geb.
28-1-1927. P. Bakker, Lekdijk
33 te Ammerstol (riian). H.-Blok
land, Van Collumstraat 25 te
Haarlem .man) geb. 29-5-1934.
A. J. B. M. Boelen, Roelantstraat
8 te Amsterdam (man) geb-
19-11-1932. J B. Branger, Kerk-
laan 79 te De Bil. (man) geb.
5-10-1938. A. Bruinings, Johan
Karmanhof 20 te Amersfoort
(man). B. van Dijk,-Nigellestraat
71 boven te Amsterdam, geb.
27-2-1931. H. Disselhof, Akker
straat 17 te Zwolle (man) geb.
7-2-1905. J. Engelsman, te Delft
(man), geb 26-7-1902. N. M. J.
van Eek, Marinestraat 3b te
Rotterdam (man) geb. 3-7-1926.
P. Fictoor. Belgïschestraat 66 te
Rotterdam (man), geb. 18-11-
1920 (machinist N.S D Flantua
te Utrecht (man). A. Gewalt,
Nieuwstraat 4 te Baarn (man),
geb. 25-8-1928. .T. C. V. Groene-
veld. Reeweg Oost 151 te Dor
drecht (man), geb. 11-7-1941.
.T. de Groot. Dorpsstraat 60 te
De Wijk (man) geb. 5-12-1934.
A. de Groot, Dorpsstraat 80 te
De Wijk (man) geb. 25-8-1908.
W. T. de Groot. Canseloetstvaat
11 te Gouda (man) D. Huij
(geen verdere gegevens). B. C.
A. Giezenaar Westkruiskade 25
te Rotterdam (man) geb. 24-3-
1919 K Hoogcnboom, Wol-
phaertsbocht 406 te Rotterdam
(man), geb. 13-9-1930. K. Izaks,
Rochusser.straat 35c te Rotter
dam (man) H. j. de Jager.
Zandhofsestraat 179 te Utrecht,
geb. 29-12-1894. G. R. Jung,
Schoolstraat 5 te Assen, (man),
geb- 14-12-1935. H. A O. Kayser,
Noorderhavenkade 23(h) te Rot
terdam (.nan), geb. 9-10-1919.
E. Kamerbeek Lijsterbesweg 2
te lUiddrlhamis 'nr.n) geb. 12-2-
1912 P J KlomjKoekoek
straat 61 ie Gouda (man), geb.
30-12-1928 T. C M. Kreyns.
Hembeek 25 tp Roermond (man),
geb. 8-9-1925 M G Moem,
Heilweg 359 te Hilversum (man),
geb 25-9-1914 A. E Middel
koop Riouwst.raat 91 te Utrecht
(man), geb 24-4-1909. E. Mul
der. Oude Deldensestraat 13b
te Borne man) geb. 2-9-1935.
M. A. M. v. d Muysenberg, v.
Duiin van Maasdamstraat 16 te
Hilversum, 'man) L. P Oerle-
mans, Lat.ge Hilleweg 16e te
Rotterdam, 'man), geb- 15-2-1911.
G- W. Oostveen. Bakhui.izen-
straat 97a te Hilver-um (man)
C. J. Peter Nassauiaan 62 te
Hilversum 'manV A. van Oir-
sehot. Der Kindererlaan 11 in
Den Boscr (man, N Plomp,
Nieuwe Markt 14 te Gouda
'man), geb 28-8-1901.A. B. Pop,
Witte -an Haemstedestraat 40c
te Rotterdam-3 (man), geb. 1-1-
Trein 164 uit Leeuwarden, een zg.
blauw getrokken trein, was gister
morgen met elf minuten vertraging
uit Utrecht naar Rotterdam vertrok
ken. Van de andere kant naderde
trein 464, van Rotterdam via Gouda
en Breukelen naar Amsterdam. Bij
Harmelfen kruisen de sporen van
deze treinen elkaar.
Op het moment dat de gestroom
lijnde locomotief van de trein uit
Rotterdam de wissel naar links was
gepasseerd boorde van rechts de
trein uit het noorden zich in de
flank van de volgende rijtuigen van
de trein uit Rotterdam. Samen moe
ten de treinen op dat ogenblik een
snelheid van tegen de tweehonderd
kilometer hebben gehad. De gevol
gen waren verschrikkelijk.
De locomotief van de trein Uit het
noorden scheurde de flank van het eer
ste rijtuig van de Rotterdamse trein
aan flarden en boorde zich dwars door
hel volgende rijtuig. Ondersteboven
kwarp zij links van de Rotterdamse
trein naast de spoorbaan terecht, on
herkenbaar vernield. De rest van de
1941. A. Romijn, iJzerweg 39 te
Apeldoorn (man), geb. 6-7-1926-
II. Reneman, Bosboomstraat 1
te Utrecht, of Torenwal 4 te
Woerden (man). R. Reijnders,
Beningerstraat 1 b te Rotter
dam (man) geb. 28-9-1939. D. F.
Ruijter, Bosboom Toussaintlaan
8 te Hilversum (man). Dr. IV.
Scholten, Vermeerlaan 25 te
Bilthoven (man). H. N. Schre-
gardus, Herman Robbersstraat
78 d te Rotterdam (man) geb
9-4-1911. H. J. Spitter, Busken
Huetstraat 5 te Rotterdam
(man). K. Streuer, Hoofdstraat
248 te Delft (man). P. J
Sturm, Couwervestraat 36 te
Goes (man) geb. 19-3-1904. J.
riggelman, Timorstraat 26 te
Amersfoort (man) geb. 4-3-1923
H. H Tuin, Nieuweweg 8 te Ho
gezand (man) geb 30-2-1943
G. Verhoef, Moerbeiplein 92 te
Den Haag (man) geb. 16-4-19)1
J. de Vries Verlengde Ooster-
diep o.z. 24 te Borgercompascurn
(man). H. M. J. v. d. Vegt, Fi-
dessapad 7 te Hoogvliet (man)
geb 23-3-1937 H. Waardenburg.
Dresselhuysstraat 16 b te Rot
terdam (man) geb. 16-11-1904
H. Wever Gvoningerstraat 27'J
te Assen (man) geb. 25-3-1912.
J. F. Wileke, Julianalaan 203 te
Bilthoven (man) geb. 1-4-1943
H. Wesselhuis, Tichelweg 16 te
Enschede (man) geb. 22-6-1926.
J. Zondervan, Joh. Gerardsweg
81 te Hilversum (man) geb. 17-
8-1888
Piet van Leer (man), gekleed
in uniform machinist N S. J.
Schlingman, Gedempte Binnen
straat 56 te Woerden, geb. 2-7-
1941 (overleden r.k. ziekenhuis
Woerden). R. II HilhoTst, Piet.
Heinlaan 7 te Baa-m geb. 24-2-
'939 (overieden r.k ziekenhuis
Woerden) Antonie Balk. Ver
beekstraat 10 te Stad Delden,
geb. Batavia. 7-6-1931 (over
leden r.k ziekenhuis Woerden).
trein uit -Leeuwarden schoot rechts
van de Rotterdamse trein van de
spoorbaan af, op nog geen vier meter
afstand langs een keet waarin enige
spoorwegarbeiders hun boterham zaten
te eten.
Later vertelde de wachter van de
bovenleiding, de heer Cleef die op on
geveer tweehonderd meter van de
plaats van het ongeluk in zijn post zat:
..Ik hoorde de klap en dacht eerst,
dat er een vliegtuig was neergestort.'
Na die klap was het heel erg. stil. In
de mist kon ik niet zien, 'dat het hier
vlakbij was gebeurd en dat het een
treinongeluk was. Er was nog geen
vijftig meter zicht."
Kort daarna kwamen bij de post van
de heer Cleef de eerste overlevenden
aangestrompeld: eeii vrouw met een
gebroken pols en een man met een
.bloedende hoofdwond. De spoorweg
man stuurde hen naar het twintig me
ter verder gelegen café De Putkop.
Intussen had het station Woerden
groot alarm geslagen. Twintig doden
minstens, zo luidden de eerste berich
ten. Niemand vermoedde de verschrik
kelijke waarheid: dat het aantal doden
bijna vijfmaal zo hoog zou liggen.
Van alle kanten schoot hulp toe,
landbouwers, die in de landerijen langs
de spoorbaan aan het werk waren,
voórop. Veel konden zij niet uitrichten.
Uit de verongelukte treinen stroomden»
de honderden reizigers die het onge
luk overleefd hadden. Sommigen van
nen renden verdwaasd de weilanden
in, anderen jammerden, dat zij hun
tas waren kwijt geraakt, weer anderen
probeerden de ravage vooraan binnen
te dringen om te redden wat er nog te
redden viel.
Naarmate de tijd vorderde kwam het
georganiseerde reddingswerk op gang.
Ambulances van ver uit de omtrek wer
den naar de plaats van het ongeluk
gestuurd alleen al uit Rotterdam
vertrokken er 45
Snijbranders waren er nodig, tien
tallen. Op de bedrijven in de buurt
werd een beroep gedaan gascylinder?
voor de branders beschikbaar te stel
len Tientallen ondernemingen gaver
gehoor aan deze oproep, zelfs perso
nenauto's werden met cylinders afge
laden en naar Harmeien gezonden. Al
gauw was er meer dan men nodig had
De N.S. stuurden tweehonderd tech
nische en medische specialisten en een
indrukwekkende hoeveelheid zwaar
materieel. Rooms-katholieke geestelij
ken gingen langs de vermorzelde rij
tuigen en dienden stervenden de laat
ste heilige sacramenten toe.
Militairen, na het weekeinde op weg
naar hun legerplaats, die in Woerden
niet verder konden, werden bij het red
dingswerk ingezet. Jongens in uniform
van nauwelijks negentien jaar werd
De ene arm van deze
passagier in de trein uit het
noorden was vrij. Hij kon
zijn hoofd bewegen. Hij
sprak. „Geef me een sigaret,
asjeblieft." Een redder stak
hem een pakje toe. „Eén
maar."
Hij kreeg er één sigaret
uit.
Hij kreeg vuur.
Rondom hem ging het
reddingswerk door.
De man rookte en vertelde:
„Mijn benen zitten bekneld,
waar weet ik niet. Misschien
zijn ze wel stuk, ik weet het
niet. Ik heb pijn. Help gauw
als het kan. Help de anderen
nog gauwer, want die zijn
erger."
ROTTERDAM. De spoorwegramp bij Woerden is de "ergste uit de ge
schiedenis van de Nederlandsche Spoorwegen. Tot nu toe was de ramp waarbij
de meeste mensen waren omgekomen, die van 1918 door een dijkverzakking
bij Weesp: 41 mensen kwamen toen om het leven. Bij Woerden hebben zich
ook in 1936 en 1960 ernstige ongelukken voorgedaan, bij elk waarvan twee
doden waren te betreuren.
In Nederland kwamen tot dusver de volgende treinongelukken voor,
waarbij doden vielen:
opgedragen de afschuwelijkste lasten
te vervoeren.
Onvoorstelbare staaltjes moed zijn er
gisteren in Harmeien vertoond. Zoals
dat van de man, die, met beidé benen
bekneld in de ravage, een sigaret lag
te roken. „Help eerst de anderen
maar" zei hij tegen een soldaat van
het Leger des Heils. „die hebben het
harder nodig. Ik red me wel".
Later op de dag, toen honderden
vonken van snijbranders uitsprankelden
over de gruwelijke treinresten en de
spoorwegpolitie allengs de zaak beter in
handen kreeg, gingen vrouwelijke offi
cieren van het Leger des Heils rond met
koffie voor de zwoegende mannen van
de bergingsploegen. In de wrakken van
de verongelukte treinen was het gekerm
van gewonde passagiers toen verstomd.
Met wit vertrokken kaken schudde ir.
Lohmann, president van de N.S. op het
terrein van de ramp de handen van
minister-president De Quay, van de mi
nister Korthals en Toxopeus en van
staatssecretaris Stijkel.
Tot diep in de avond hebben velen
thuis in onzekerheid verkeerd over het
lot van een familielid, dat mogelijker
wijs in een van de treinen zat. Pas laat
in de middag kon worden begonnen
in het Stads en Academisch ziekenhuis
in Utrecht en in het militaire hospitaal
Oog in Al met de identificatie van de
slachtoffers.
Sneller dan men had gedacht, vordert
het bergingswerk bij de ramp in Har-
melen. De verwachting is dat woensdag
avond laat of anders donderdagmorgen
het verkeer over de spoorbaan bij Har-
melen kan worden hersteld.
1913 ontsporing te Oranjekanaal: vijf
doden.
1918 ontsporing nabij Weesp door dijk
verzakking: 41 doden.
1926 ongeluk te De Vink bij Leiden:
vier doden.
1936 Woerden, ontsporing: twee doden.
1951 Gouda: sneltrein rijdtop wach
tende trein in: twee doden.
1952 Rotterdam, twee werkliedentreinen
in botsing: twee doden.
1953 Gouda: personentrein rijdt tegen
rangeerlocomotief: een dode.
1953 nabij Weesp: door verlating van
de stoptrein rijdt de sneltrein Amster
damEnschede erboven op: twee doden.
1954 Eist: trein ontspoord door ver
keerde wisselstand: zes doden.
1955 Oldebroek: ontsporing militaire
trein: twee doden.
1955 Geldermalsen, personentrein rijdt
op goederentrein: twee doden.
1957 Woensel: tengevolge van verkeer
de lastgeving rijdt stoptrein over een
verkeerd spoor en botst op sneltrein:
zeven doden.
1960 Woerden: Britse militaire trein
ontspoord: twee doden.
22 februari 1961: sneltrein Amsterdam
Maastricht loopt in station Geldrop op
goederenlocomotief: een dode.
ROTTERDAM. Minister Kort
hals heeft gisteravond over beide
zenders van Hilversum namens de
regering naar diepe medeleven uit
gesproken met allen, die een of mis
schien meer familieleden hebben
verloren door de spoorwegramp bij
Harmeien.
„Iemand die op de plaats van de
ramp aanwezig is geweest, gevoelt zelf
weinig behoefte tot het uitspreken van
veel woorden. Een spoorwegongeluk
zoals wij nu hebben meegemaakt, is
een nationale ramp", aldus minister
Korthals. „De omvang van het leed
is alleen te beseffen door de mensen
die het dragen. Mogen zij de kracht
ontvangen om het te dragen".
4 juni 1961: botsing bij Tilburg tussen
twee goederentreinen: de twee machi
nisten komen om het leven.
Met oneindige zorg hebben de
redders bij Harmeien om één uur
vannacht het lijkje van een drie
jarig kindje onder de tonnenzware
gekantelde locomotief van de
trein uit het noorden vandaan
gehaald. Het gevaarte was met
behulp van de zware kraan uit
Amersfoort omver gehaald.
Een uur tevoren had de onge-
vallenploeg nog zeven lijken
onder een rijtuig gevonden.
De Spoorwegen nemen aan dat
met de vondst van het kind het
laatste slachtoffer var de ramp
is geborgen.
UTRECHT Voor nabestaanden
van geïdentificeerde doden van de
treinramp bij Harmeien staat de
Utrechtse Buurkerk waar de doden
zijn opgebaard van hedenochtend ne
gen uur af open.
Zij, die per trein komen wordt ver
zocht zich te melden btf het inlichtin
genbureau in de hal van het Utrechtse
station. Daar zullen leden van de Unie
van vrouwelijke vrijwilligers hen naar
de kerk begeleiden.
Ingezonden mededeling)
v de echte
PIJNSTILLER
Directeur: JACQ. DE SMIT; Ohefred.: G J
Breuker. Kantoren te: Middelburg, Rlein 1940 nis
6—3, Postbus 26. Giro 116666, telefoon 01180—2009
en 4469. Goes, Lange Vorststraat 84, Postbus 4,
telefoon 011006901 Vlissingen, Nieuwendijk 33,
Postbus 24, telefoon 011843224 Terneuzen,
Nieuwstraai 40, Postbus 53. tefefoon 011503189,
Zierikzee Havenpark 24. telefoon 011102991.
Zeeuwsch Dagblad
Losse nummers 13 cent
Abonnementsprijs 0,56 per week, 7,per kwartaal'
Advertentietarieven op aanvrage. - Rubriek Kabouter*
T cent per woord met een minimum van 1,—
16e JAARGANG No. 5052
Dinsdag 9 januari 1962
Nog is de droeve lijst niet ten einde
NATIONALE SPOORWEGRAMP EIST
NEGENTIG
LEVENS
Van een onzer verslaggevers
HARMELEN Tussen de 85 en de 95 levens
heeft detreinramp bij Harmeien geëist. Nóg kon
gisteravond onder de droeve lijst geen streep
worden gezet. In het centraal militair ziekenhuis Oog
in Al te Utrecht waren te middernacht 78 lijken bin
nengebracht. Onder een wrak lagen, op dat tijdstip on
bereikbaar, zeker nog acht lijken. Drie mensen zijn na
het ongeluk in een Woerdens ziekenhuis overleden.
In ziekenhuizen in Utrecht, Woerden, Rotterdam,
Amersfoort en Almelo lagen tegen de zeventig gewon
den.
PAGINA 2
De hulpverlening en de ju
ridische aspecten van de
ramp.
PAGINA 5
Lijst van gewonden, versla
gen uit Harmeien en Utrecht
en een situatieschets.
PAGINA 10
Foto's van de treinramp.
(Ingezonden mededeling)
Weersverwachting geldig tot
hedenavond:
Aanvankelijk veel bewolking
met hier en daar wat regen of
motregen. Later wisselende be
wolking met plaatselijk enige
'•egen. Tot krachtig of storm-
'chtig toenemende wind uit
•ichtingen tussen zuid en west.
Iets hogere temperaturen.
10 januari: zon op 8.46, zon
onder 16.50; maan op 11.09, maan
onder 22.12.
Automatisch interlokaal telefoneren na
1/3 goedkoper, op werkdagen van 7 uur
's avonds tot 8 uur 's morgens en tijdens
het weekeinde van vrijdagavond 7 uur
tot maandagmorgen 8 uur.
