RUMOERIG EINDE
Arbeider
at brood
met gif
Tweede Kamer begint yRgEDZAAM BEGIN
vandaag debat in
onzekere sfeer
Alarmsein
in Portugal
na overval
op kazerne
Drie mannen
weggedreven
op ijsschots
WINTER IS
TERUG
Djakarta: bezetting Nieuw-Guinea kwestie van dagen
OPPOSITIE IN ACTIE
Stalen plaat treft man
PAPOEASTUDENT
NAAR INDONESIË
HULP GEVRAAGD
NAASTENLIEFDE
RUZIES
Koninklijk gezin
vierde oud-nieuw
WITTE KRUI§
y de echte
Grafici eens over Italië-expres ontspoord
technische c.a.o.
ïjjnbeste wtimmriQ62
De Bilt: Droog
HET WEER
OVERAL
4
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
16e jaargang No. 5046 Dinsdag 2 januari 1962
Eigen nieuwsdienst
DEN HAAG De Indonesische leiders hebben dit weekeinde
de druk op Nederland gaande gehouden met een stroom van
krijgszuchtige mededelingen. Indonesische ambassadeurs in vele
landen hebben daarbij de Indonesische stelling staande gehouden
dat een gesprek met Nederland uitsluitend zou kunnen worden
gehouden op basis van overdracht van het bestuur over Westelijk
Nieuw-Guinea aan Indonesië. Washington zou Den Haag niette
min hebben verzekerd dat het Indonesische standpunt soepeler
zou zijn dan de officiële verklaringen zouden doen vermoeden.
LISSABON (Reuter) De Portugese
strijdkrachten en de veiligheids-
en gendarmerie zijn gisteren in
staat van paraatheid gebracht na
een gewapende overval op de ka
zerne van Beja, gelegen op 175 km
ten zuidoosten van Lissabon. De ac
tie was het werk van de oppositie.
Hoewel de orde is hersteld en het
in het gehele land rustig is, schijnt
de regering van Salazar rekening te
houden met verdere gewapende ac
tiviteit van de oppositie.
De actie te Beja, waarbij de onderminis
ter voor het leger dodelijk werd getrof
fen was het werk van kapitein Varela
Gomes, die kandidaat was van de oppo
sitie bij de laatste verkiezingen. De ka
pitein schijnt gewond te zijn geraakt en
daarna gevangen genomen te zijn. Hij
zou nu verpleegd worden in het mili
taire hospitaal van Beja.
NA GOA
De indruk is dat de oppositie vindt dat
de tijd van handelen is gekomen nu Goa
en de andere Indische bezittingen van
Portugal verloren zijn gegaan. Zij zou
zo spoedig mogelijk een einde willen
maken asn het bewind van Salazar, dat
reeds dertig jaar duurt, om verdere na
tionale rampen te voorkomen.
Voor berichten over de gang van zaken
in de oude Moorse garnizoenstad Beja
is men geheel aangewezen op de mede
delingen van de Portugese regering. Er
zijn gisteren twee communique s uitge
geven over de aanslag op de kazerne.
In het eerste werd melding gemaakt van
het verijdelen door de regeringstroe
pen van een overval op de kazerne. Als
leider werd Gomes genoemd, die ge
vangen genomen was. Vervolgens werd
het volledige herstel van orde en rust
gemeld.
DODE
Een paar uur later kwam het tweede
communiqué uit, vermeldende dat de
onderminister voor het leger, luitenant-
kolonel Jaime Filipe de Fonseca, was
overleden aan schotwonden, hem toege
bracht door verraderlijke elementen die
bij het aanbreken van de dag vergeefs
hadden geprobeerd zich meester te ma
ken van de kazerne van het derde re
giment infanterie te Beja.
De onderminister was op weg naar de
kazerne toen de gezagsgetrouwe troepen
er reeds bijna in waren geslaagd de
gebouwen weer te bezetten. Die actie
werd geleid door generaal De Silva, de
minister voor het leger, die van achter
zijn bureau in Lissabon zijn bevelen
gaf. Er zijn, zo zei het communique van
de regering ten slotte, zeer weinig
slachtoffers bij de overval en het her
stel van de orde gevallen.
BEGIN?
Daar andere berichten dan deze niet ter
beschikking staan, was het gisteravond
niet mogelijk een duidelijk beeld te ver
krijgen van de gebeurtenissen in Beja.
Uit het feit dat de strijdkrachten en
alle onderdelen van de politie paraat
worden gehouden krijgt men de indruk
dat de Portugese regering de actie te
Beja ziet als het begin van een periode
van onrust en terreur van de oppositie.
In Beja zelf deden gisteren geruchten de
ronde dat de aanslag op de kazerne door
een groepje van slechts veertig man
was gepleegd. Zij zouden vier man
hebben verloren. Aan de zijde van het
leger zouden drie man zijn gevallen.
Sinds kapitein Galvao. bijna een jaar ge
leden, zich meester maakte van de San
ta Maria, heeft de oppositie zich voort
durend geroerd, het meest echter in de
overzeese bezittingen. De beweging te
gen de dictatuur van Salazar wordt ge
leid door Delgado en andere verslagen
kandidaten van de aan banden geleg
de oppositiepartijen. De oppositie is ech
ter verdeeld in enkele groepen en tot
nu toe heeft de regering weinig moei
te gehad bij het beteugelen van haar
tegenstanders.
Eigen nieuwsdienst
ROERMOND. De 35-jarige heer
H. R. Smeets uit Wessen is zaterdag
nacht in een ziekenhuis aan eerder op
de dag opgelopen wonden overleden.
Op de steenbrekerij Holland in wes
sen was hij getroffen door een stalen
plaat die uit de lus van een hijskraan
was losgeraakt. Hij was vader van
twee kinderen.
In die situatie komt vanmiddag de
Tweede Kamer bijeen voor het debat
over Nieuw-Guinea. Er bestond giste
ren nog weinig hoop dat de regering
haar een ruimer inzicht zal geven in
wat er zich sinds de rede .van president
Soekarno op 19 december achter de
schermen heeft afgespeeld.
Het is niet uitgesloten dat de rege
ring vandaag aan het begin van de ver
gadering een nadere verklaring zal af
leggen. Gezien „het karakter van de
internationale contacten", die de rege
ring onderhoudt, zal die verklaring, zo
is de verwachting, dan echter kort zijn.
Wel gereed
Minister Subandrio heeft verklaard
dat Indonesië en Nederland door tus
senkomst van de Verenigde Staten
thans in indirect contact staan. Het Ne
derlandse standpunt was hem evenwel
nog niet erg duidelijk geworden.
Generaal Nasution heeft in een nieuw
jaarsboodschap gezegd dat Nederland
nog steeds een laatste kans heeft „voor
wij gedwongen zullen zijn geweld te
gebruiken". Dat nog geen bevel is ge
geven voor de aanval, betekent niet
dat het leger niet gereed is, zei hij.
President Soekarno's nationale raad
heeft zondag westelijk Nieuw-Guinea
geproclameerd tot provincie van In
donesië. Later zullen een gouverneur
en een territoriaal bevelhebber worden
benoemd. Zij zullen Papoea's zijn. Vice
chef-staf Ahmad Jani is benoemd tot
„chef-staf van de bevrijdingsoperaties".
In geval van een aanval zal president
Soekarno persoonlijk het opperbevel
op zich nemen.
Vrijwilligers
In Djakarta is in een officiële ana
lyse voorspeld dat Indonesië westelijk
Nieuw-Guinea in een paar dagen zou
kunnen bezetten. „Als de Indonesische
troepen eenmaal zijn geland, zullen zij
de volledige steun hebben van de be
volking", zo dacht men.
Intussen komen van alle zijden In
Djakarta berichten binnen over grote
toeloop bij registratiebureaus voor vrij
willigers. Zaterdag werd in Singapore
bekend gemaakt dat Indonesië ook bui-
tenlandse vrijwilligers welkom zal he
ten. Als reactie daarop heeft premier
Abdoel Rahman van Malakka gezegd
dat hij niemand geen Indonesiër,
maar ook geen Maleier ervan zal
weerhouden zich bij de Indonesische
strijdkrachten te voegen.
De Australische regering heeft zater- I
dag aan Nederland en Indonesië nota's
gezonden, waarin zij zegt het te betreu
ren indien geweld zou worden gebruikt
voor de regeling van het Nederlands-
Indonesische geschil. Bij de regeringen
van beide landen wordt aangedrongen
op het beginnen van onderhandelingen.
Geen der landen, zo wordt gezegd, mag
daarbij de belangen van. de inheemse
bevolking van westelijk Nieuw-Guinea
in de uiteindelijke keuze van haar
eigen toekomst" uit het oog verliezen.
Mensies bezorgd
Premier Menzies zou de Indonesische
ambassadeur in Canberra in een per
soonlijk onderhoud hebben duidelijk
gemaakt dat Australië „hoogst bezorgd
zou zijn indien Indonesië geweld zou
gebruiken. De Australische minister van
buitenlandse zaken heeft daarover m
een verklaring nog enkele opvallende
dingen gezegd:
,,Het beginnen van een oorlog en ae
blijvende vijandigheid, die daaruit kan
voortvloeien in dit tot dusver vreed-
zame gebied, zouden ondragelijke las
ten in het leven kunnen roepen voor
alle volkeren van dit gebied en voor
hun komende generaties." Dat schijnt
te slaan op een waarschuwing van Men
zies aan de Indonesische ambassadeur
voor de ernstige gevolgen van het ont
ketenen van een rassenoorlog in het
zuidelijk gebied van de Stille Oceaan.
Ook zei de Australische minister van
buitenlandse zaken: „Het is een onont
koombaar feit. dat de dreiging bestaat
van een gewapend conflict tussen de
twistende partijen en mogelijk tussen
andere landen die hun te hulp moch
ten komen".
DJAKARTA (Reuter) De uit weste
lijk Nieuw-Guinea afkomstige Frits Kiri-
hio, die in Leiden sociologie studeerde,
zou volgens een mededeling van het In
donesische leger, naar Indonesië zijn
gereisd om zich van de toestand d .r
op de hoogte te stellen.
De student zou tijdens zijn verblijf in
de republiek een paar Indonesische po
litieke leiders ontmoeten.
De hospita van Kirihio in Leiden zegt:
"Meneer is vóór de kerstdagen vertrok
ken en komt 8 januari terug. Ik heb dat
niet van hem zelf, maar van een mede-
Papoea student".
De piloot van een Cubaans vliegtuig
heeft zich bij een tussenlanding op het
Ierse vliegveld Shannon bij de Ierse
politie gemeld en om jiolitiek asiel ge
vraagd. De tweede piloot heeft het toe
stel daarop naar Cuba terug gevlogen.
De uitgeweken Cubaan is naar Madrid
gegaan Hij had zijn vrouw en zijn twee
kinderen daar al twee maanden geleden
heen gestuurd.
■XCi-r-
Door een zich van de laatste oorlog herstellend Rotterdam trok gisteren een stoet van ruim dui
zend mensen die protesteerden tegen het gebruiken van kernwapens. Het Comité 1962 voor de
vrede had tot de mars opgeroepen. Soortgelijke optochten werden gehouden in Amsterdam, Gro
ningen en Apeldoorn.
Van onze correspondent
HENGELO. De officier van justitie
in Almelo zal morgen de zaterdag
gearresteerde 38-jarige mevrouw
J. G. B.-A. en de 48-jarige grond
werker G. E. J. uit Hengelo horen.
Het tweetal wordt verdacht van
poging tot moord, subsidiair dood
slag op de echtgenoot van de vrouw,
de 37-jarige fabrieksarbeider A. J. B.
De fabrieksarbeider had vrijdag de eer
ste hap van zijn brood, dat zijn vrouw
donderdagavond voor hem had klaar
gemaakt. uitgespuwd, omdat hij vond,
dat er met het beleg iets niet In orde
was.
Toen hij 's avonds thuis kwam, trof hij
alleen zijn oudste drie kinderen. Zijn
vrouw, de jongste twee kinderen en de
grondwerker, die als kostganger bij
hem in huis was, waren verdwenen.
In de loop van de avond kwamen de
vrouw, de kostganger en de drie kin
deren nadat zij in Enschede geen on
derdak hadden gevonden, Hengelo
weer binnen. Omdat de vrouw thuis
moeilijkheden verwachtte, riep zij de
hulp van de politie in.
Een rechercheur ging de fabrieksarbei
der vertellen, dat zijn vrouw terug
was. Hij kreeg meteen de beschuldi
ging te horen: Ze hebben me willen
vermoorden.
In Den Haag is daarop het brood van de
Hengeloër onderzocht. Over het beleg
heen was een portie rodent een
zwaar rattengif gesmeerd.
De kostganger en de vrouw hebben nog
niet bekend. De kostganger heeft wel
toegegeven het gif te hebben gekocht.
Hij zou dat hebben gedaan om zich
zelf van kant te maken.
De familie B. leerde de grondwerker een
half jaar geleden kennen. Uit een ge
voel van naastenliefde werd de man,
een eenzame en zwaarmoedige figuur,
met instemming van de fabrieksarbei
der in het gezin opgenomen.
Al gauw was er een band ontstaan tus
sen de vrouw en de kostganger. Zij
bespraken moeilijkheden met elkaar en
bleken op godsdienstig gebied veel
raakpunten te hebben.
De kostganger begon zich op den duur
zelfs met de opvoeding van de kinde
ren te bemoeien en kreeg daardoor
een dominerende plaats in het huise
lijke leven.
De gang van zaken in het gezin stond
de fabrieksarbeider helemaal niet aan.
Talrijke ruzies waren er het gevolg
van. Na dergelijke twisten zou de
vrouw verscheidene keren tegen ken
nissen hebben gezegd haar man „nog
eens om zeep te zullen brengen".
Eigen nieuwsdienst
LECH Met een diner-dansant heb
ben koningin Juliana, prins Bernhard
en de vier prinsessen, temidden van
een groep vrolijke toeristen, het nieu
we jaar ingeluid.
Toen het twaalf uur sloeg, kwamen
twee schoorsteenvegers in hun beroete
kleren de feestzaal in het hotel Alte
Post in het Oostenrijkse plaatsje Lech
binnen. Tussen hen in droegen zij een
klein, schreeuwend varken. Zoals de
gewoonte eist, gaf iedereen het dier
een paar tikjes op zijn rug een sym
bool dat geluk in het nieuwe jaar moet
brengen.
Het koninklijk gezin ging al kort na
twaalf uur naar bed om op Nieuwjaars
dag weer eens goed te kunnen skiën.
Het was gisteren prachtig weer en een
verse laag sneeuw had voor goede ski
banen gezorgd.
Luitenant-generaal van de artillerie
J. J. Valk is met ingang van 1 januari
benoemd tot adjudant in buitengewone
dienst van de Koningin.
Ofschoon de Haagse politie een vrij rustige nieuwjaarsnacht heeft gehad, moest het water
kanon toch verscheidene keren zijn bekoelende werk doen vooral in de schildersbuurt, waar zoals
elk jaar de feestvreugde in wat al te stormachtige baldadigheden ontaardde. Daar kreeg bovendien
een 27-jarige Hagenaar een houw met een sabel.
(Ingezonden mededeling)
PIJNSTILLER
tegen hoofdpijn, kiespijn,
griep, reumatische pijnen ere.
De jeugd in Emmen maakte gisternacht een kantinebus tot het middelpunt van het oud- en
nieuw-feest. Met een brandende potkachel erin werd de bus dwars over de Hoofdstraat getrokken.
Het feest moest abrupt worden besloten, omdat de politie er met gummilatten op los was gaan
trommelen.
Van onze correspondent
NIJKERK Drie Spakenburgers
hebben zaterdag een halve dag lang
op een ijsschots op het IJsselmeer
rondgedreven. Omstreeks twee uur
waren zij het ijs opgelopen om in het
meer spiering te gaan vangen. Pas
om elf uur 's avonds werden zij op
gepikt. Aan hun gezondheid man
keerde niets, maar zij hadden hun
kelen kapot geschreeuwd.
Het drietal had er niets van gemerkt,
dat het ijs was losgebroken. De Spaken
burgers ontdekten het pas, toen zij
door de harde wind met een flinke
vaart het IJsselmeer opdreven. Hun
schreeuwen om hulp had geen enkel
resultaat; zij waren al te ver van de
kust af.
De vrouw van één van de drie
ongerust geworden toen zij aan de
waterkant alleen fietsen van haar man
en haar zwager zag staan bracht om
een uur of vijf een reddingsactie op
gang.
Een helikopter kon vanwege het
slechte weer niet opstijgen. Daarom
wilde de politie met boten gaan zoeken.
Voordat dit kon. moesten de schenen
eerst uit het ijs worden losgehakt.
Om kwart voor tien pas kwamen
twee kotters in open water, maar een
half uur later liep hun vaarweg dood
op zwaar drijfijs. Het ene schip ging
naar links, het andere naar rechts. De
bemanning van de eerste kotter vond
de drie Spakenburgers. Om even voor
twaalf uur waren ze weer thuis.
AMSTERDAM (A.N.P.). Het Cen
traal bureau voor de grafische bedrij
ven in Nederland heeft vrijdagnacht
bekendgemaakt, dat de werkgevers- en
werknemersofganisaties in het grafisch
bedrijf volledige overeenstemming heb
ben bereikt over wijzigingen in de
technische collectieve arbeidsovereen
komst.
KEULEN (DPA/ANP) De loco
motief en de eerste vier rijtuigen van
de Italië-Rivièra-expres zijn gister
avond vlak na het vertrek van het
centraal station in Keulen uit de rails
gelopen. Volgens de politie werd één
passagier gewond.
De trein was gistermiddag uit Am
sterdam vertrokken. Hij was op weg
naar Ventimiglia in Italië. De passa
giers hebben hun reis met andere trei
nen voortgezet.
(Ingezonden mededeling)
Van onze weerkundige
medewerker
De overgang van oud naar
nieuw was gekenmerkt door een
nieuwe greep van koning winter
on het weer. Enkele depressies
hebben deze greep nog even kun
nen tegenhouden, vooral de de
pressie die op oudejaarsdag over
ons land trok naar het noord
oosten, heeft warme lucht ge
bracht.
In het zuidoosten is nog elf gra
den gemeten, maar toen de depres
sie voorbij was, is de koude lucht
toegestroomd. Aan de kust ge
beurde dat met een stormachtige
wind. Er zijn in het land talrijke
sneeuwbuien gevallen.
Het is te verwachten dat de
koude lucht boven ons land niet
direct zal worden vervangen door
een warmere stroming: bovendien
ziet het ernaar uit dat de wind zal
afnemen, waardoor een verdere
daling van de temperatuur is te
verwachten, 's Nachts zal de tem
peratuur van vijf tot tien graden
onder nul kunnen dalen. Overdag
zal zij maar nauwelijks boven het
vriespunt komen. Gisteravond om
zeven uur vroor het in Oostbra
bant al drie graden, in de noorde
lijke provincies viel er toen hier
en daar een sneeuwbuitje.
De Britse eilanden hebben wel
een zeer kwade oudejaarsdag ge
had doordat deze juist aan de
koude kant van de depressie lagen,
zodat vrijwel alle neerslag daar in
de vorm van sneeuw viel. In de
buurt van Londen vroor het gister
nacht boven het sneeuwdek der
tien graden. Ook elders in Europa
is het niet best met het weer;
zware regens in Portugal werden
veroorzaakt door een depressie die
over het zuiden van Frankrijk naar
het Alpengebied trok, waar dc
liefhebbers van de wintersport
zullen kunnen genieten van een
pak sneeuw dat gistermorgen
bezig was te vallen. Die depressie
zal het daar echter ook enige tjjd
doen dooien.
De weersverwachting van het
K.N.M.I. in De Bilt, geïdig tot van
avond:
Opklaringen en
op de meeste plaat
sen droog weer,
maar aanvankelijk
plaatselijk mist.
Lichte vorst tot
temperaturen om
het vriespunt.
Overwegend zwak
ke wind.
Mies je: De schaat
sen nog maar niet
in het vet.
3 januari: zon op
8.48, zon onder 16.41: maan op 5.03,
maan oncTer 14.34.
Weer
wind
min.t.
n.sl.
Helsinki
regen
O
1
12
Stockli.
sneeuw
NNO
1
1
Oslo
onbew.
NNO
-3
0
Kopenh.
sneeuw
WNW
2
2
Aberdeen
onbew.
WNW
1
2
Londen
mist
stil
-3
0
Amsterd.
onbew.
Z
3
0
Brussel
zw.bew.
stil
-0
0
Luxemb.
zw.bew.
NNO
-1
0
Parijs
geh. be w.
NNO
1
0
Bordeaux
regen
NNO
7
10
Grenoble
regen
stil
8
4
Nice
zw.bew.
NNW
16
0
Berlijn
geh.bew.
W
0
Frankf.
geh.bew.
NNO
1
0
München
sneeuw
ONO
4
0.2
Zürich
sneeuw
NNO
2
9
Genève
mist
stil
4
15
Locarno
regen
stil
6
6
Wenen
geh.bew.
Z
5
0.1
Innsbr.
geh.bew. verand.
4
3
Athene
onbew.
ONO
18
0
Rome
geh.bew.
ZZO
18
0
Ajaccio
zw.bew.
NO
18
0
Madrid
regen
Z
17
5
Majorca
geh.bew.
stil
17
0
Lissabon
regen
Z
17
1
Directeur: JACQ. DE SMIT: Chefred.: G. J.
Breuker. Kantoren te: Middelburg, Plein 1940 nrs.
ft—8, Postbus 26. Giro 116666, telefoon 011802009
en 4469. Goes, Lange Vorststraat 84, Postbus 4,
telefoon 01100—6901. Vlissingen, Nieuwendijk 33,
Postbus 24, telefoon 01184—3224. Terneuzen,
Nieuwstraal 40, Postbus 53. tefefoon 011503189,
Zierikzee. Havenpark 24, telefoon OHIO2991.
Zeeuwsen Dagblad
Losse nummers 13 cent
Abonnementsprijs 0,56 per week, 7,— per kwartaal
Advertentietarieven op aanvrage. - Rubriek Kabouters
T cent per woord met een minimum van 1,—%
NEDERLANDS -LAATSTE KANS
