ZE „PROPPEN
VALKENBURG
ZO LANG MEE
ZICH VOL" IN
OMDAT ZE ER
MOETEN DOEN
KAPPIE EN DE ZEEMEERMIN
Vrijdag 22 december 1961
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 2
P. W. RUSSEL'S
Professoren rennen af en aan voor klein groepje Congolezen
Ook gymnastiek
Het geheim
Lange mouwen
T.V.? Geweldig
Voor het eerst
VRIJSPRAAK GEVRAAGD
VOOR KAPITEIN
Zoeken naar zoon van
Rockefeller gestaakt
niiiiiiiiiiininiiiii
DE
1
TINTELS
n
Jack
Dunkley
FLITS
GORDON
in het
heelal
Dan Barry
llllllllllllllllll
OERM
Johnny
Hart
■lllllllBliUSIAlliBIIBIIIDIWlllllllOIII
m
n
Souburgs Mannenkoor
T 7"\LKENBURG Dertien Congolese mannen van tussen de 20 en 40 jaar zongen gisteravond in een oud kasteel in
V Valkenburg kerstliedjes rond een piano en zeiden af en toe: ,,Bbrrr, wat afschuwelijk koud hier." Het valt niet mee
zo van de warmte in acht uur door de lucht naar de kou, legden ze uit. Het valt ook niet meer om zes maanden van
je vrouw en kinderen weg te zijn, zeiden ze. Maar, en daar waren ze het allemaal over eens, ,,het is goed voor onze Congo".
Nederland is een van die landen die
steeds vol zitten met plannen voor ande
ren. Nederland, zo is wel eens gezegd,
geeft altijd het meeste wanneer er ergens
een ramp aan de gang is. En is dat niet
zo, dan denken we in de richting van „min
der ontwikkelde gebieden", maken projec
ten, broeden plannen uit en willen wat
voor een ander doen.
Iets voor Congo doen is op dit moment,
met alle onrust in dat land, niet eens ge
makkelijk. Buitenlandse zaken en maat
schappelijk werk sta
ken de hoofden bij el
kaar. Experts naar
Congo toesturen bleek
helemaal te lastig,
maar Congolezen hier
heen halen, dat zou
misschien wel lukken.
Ook niet eens met
gemak. Er is heel wat
doorgeduwd in Leo-
poidstad en het heeft
een hele tijd geduurd,
maar toen waren er
door de Nederlandse
diplomatieke ambte
naren in de Con
golese hoofdstad der
tien mannen bij elkaar
gezocht, die een mid
delbare opleiding van
vier jaar achter de rug
hadden en die geschikt
waren bevonden om
zich in Nederland ver
der te ontwikkelen.
Dertien mannen: één
van 41 jaar, één van 32
en de rest tussen de
20 en 25. Ze werden
gekeurd in een zieken
huis van de Uno, ver
volgens in een vlieg
tuig van de Sabena ge
zet en nu zijn ze sinds
een week in Valken
en slapen
oude kasteel
(nu Volkshogeschool)
Geerlingshof.
Peter Hermun Lommen ivas tot
mor kort beëdigd vertaler Frans bij burg
de Staatsmijnen. Hij iverd voor een ln bet
half jaar uitgeleenden is nu
sociaai.direcleur van de cursus die de
Congolezen in i'alkenburg volgen.
74
„Ach, naar de hel met die hei
dense ziel van hem." gromde de
minister nijdig. „Neen. -dat meende
ik niet. Misschien was jij voorbe
stemd zijn biechtvader te zijn, Pier
re. In extremis is het immers toe
gestaan bij een leek te biechten?"
„Dat heb ik tenminste ook wel
eens gehoord. Ja, in extremis wel."
„Was de priester op tijd?"
„Hij kwam op het allerlaat;'.;
ogenblik, heer."
„Dan twijfel ik er niet aan of
Ilderims ziel zal" zich daar bevinden
waar zij zich hoort te bevinden",
zei de minister genoeglijk. „Als ik
me goed herinner was je vertaling
van zijn gebed toch nog net iets
meer christelijk dan heidens."
Pierre zag zelf ook een tikje bleek.
„Als de dokters er niet geweest
waren, had hij misschien nog wel
langer geleefd."
Coeur schudde het hoofd. „Het
toepassen van het brandijzer is nooit
een prettig schouwspel."
Pierre zei: „Ze hebben nog ande
re dingen ook gedaan. Ilderim
barstte haast van het lavement van
zeewater met kruiden, dat ze hen
toegediend hebben."
Coeur haalde de schouders op. „Vil
lanova is de beste chirurgijn van
Frankrijk. Hij heeft langdurig gereisd
in de Oriënt. Herinner je maar eens
hoe vlug hij de kwaal herkende, al
leen maar door de ogen en de oren
te bekijken. Villanova weet wel wat
hij doet. Maar ik geloof dat jij aan
een beker wijn toe bent, Pierre. Om
op een avond voor tolk, priester en
chirurgijn te moeten spelen is voor je
zenuwen een beetje te veel geweest.
Ga zitten, jongeman."
Coeur schonk Pierre eigenhandig
een beker wijn in. Zijn vriendelijke
woorden en zijn eigenaardige manier
van doen wekten Pierres verbazing en
brachten hem tevens enigszins op
zijn hoede. Maar hij ging zitten en
dronk een teug wijn.
„Je hebt me in tegenwoordigheid
van die anderen een heel listig ant
woord gegeven, Pierre, toen ik je
probeerde te waarschuwen dat je je
kennis van de Turkse taal niet moest
laten blijken. Die kennis kon wel eens
bijzonder nuttig blijken. Bernard en
ik. hebben vrij uitvoerig over deze
kwestie gepraat. Hij is het met me
eens dat Ilderim alleen maar een
agent was, die gebruikt werd door
hogergeplaatste personen, zowel hier
als in Trebizonde."
„De juwelen zouden uit Constanti-
nopel afkomstig kunnen zijn", zei
Bernard, die eindelijk zijn tong had
duyïencc.
Sc/wmweL
teruggevonden.
,,Dat is waar. Maar de opium is
zeer zeker uit Trebizonde gekomen.
Daar komt al mijn opium vandaan.
Baltha Ogli koopt bet van de Per
zen. Ik kan me haast niet voorstel
len dat er in meer dan een oosterse
haven verraders zouden schuilen.
Iets dergelijks is me nog nooit eer
der overkomen. Ik ben er van over
tuigd dat een van de leidende figu
ren ginds in geheime verbinding staat
met een leidende figuur hier Ilderim
was slechts een schakel in een keten
die uit tenminste drie schakels be
staat vier, als we de herbergier
meetellen. Misschien zelfs nog meer."
„Ilderim heeft misschien niet eens
geweten wat hij verborg", zei Ber
nard. „Het is een afschuwelijk ge
schiedenis."
„Kijk eens naar de plek waar dat
kistje verborgen was!" riep de mi
nister uit. „De enige plek op het hele
schip die niemand ooit onderzoeken
zou! Degene die dat bedacht heeft, is
ongetwijfeld op de hoogte van het le
ven aan boord van mijn schepen! En
nu Ilderim dood is, hebben we geen
enkele kans meer om te ontdekken
voor welke herberg de contrabande
bestemd was. Pierre heeft zeer te
recht mijn aandacht gevestigd op het
feit dat ik onmogelijk alle herber
giers in Montpellier kan ondervragen
zonder een gewéldig schandaal te
verwekken en degene te waarschu
wen die aan het hoofd van deze die
venbende staat, wie dat dan ook is."
Pierre keek weer naar de juwelen.
"Sommige daarvan waren zo groot als
roodborsteieren.
De minister zei: „Een eenvoudige
zeeman zou onmiddellijk gearresteerd
worden, als hij ook maar de kleinste
van die stenen trachtte te verkopen.
Het verhandelen van de opium is nog
ingewikkelder. Neen, bij beide kan
ten van de transactie is een belang
rijk persoon betrokken. Er zijn zo
veel slechte, hoge edellieden in
Frankrijk dat het naar mijn mening
zinneloos zou zijn om een onderzoek
in te stellen naar de schuldige
Fransman. Ilderim is dood, niet
meer vatbaar voor onze dreigemen
ten en onze beloften. De kist is niet
afgeleverd. Bernard is het met m«
eens, dat het raadsel wellicht ge
makkelijker op te lossen zal zijn in
Trebizonde dan in Frankrijk. Niet
waar, De Coucy?' En De Coucy zéi:
„Inderdaad, heer."
„De enorme waarde der juwelen
is ontstellend genoeg," zei Coeur.
„Maar die opium die kennelijk voor
de illegale handel bestemd was, is
waarlijk hartbrekend. Ga eens na hoe
hard het nodig is, hoe hoog de wet
telijke prijs voor de chirurgijns is.
Maar zij hebben het zo wanhopig
hard nodig, dat ze bereid zijn ette
lijke malen de officiële prijs te be
talen. Iedere aanslag op de geringe
voorraad van dit zegenrijke genees
middel betekent, dat vele lijders on
der de armen verstoken moeten blij
ven van zijn voordelen. Er rust een
zware zonde op de ziel van de man,
die dit schrikachtige plan ontworpen
heeft. Ik moet er telkens weer aan
denken dat de stervende Turk zei: „Ik
heb vroeger de kisten altijd afgele
verd!" Wie weet hoeveel er in de
loop der tijden al gestolen is? Wa
ren dat niet zijn woorden, Pierre?"
„Zeer ten naastenbij, heer."
„Hoe moet ik dit de koning mee
delen? Hij zou me hiervoor kunnen
ruïneren! En ik zou het hem niet
eens kwalijk kunnen nemen, als. hij
dat deed."
„Is het noodzakelijk de koning op
de hoogte te stellen?" vroeg De Cou
cy.
„Maar natuurlijk, Bernard. Wat
een vreemde gedachte."
(Wordt vervolgd.)
„Laat me eerst
zeggen wat de indruk
na die eerste week is:
zeer goed:. De mannen zijn goed opgevoed, beleefd, volgzaam en erg netjes."
Dat zegt de heer Peter Herman Lommen (42), benoemd tot sociaal directeur
van de groep Congolezen voor zes maanden.
Zijn eigenlijke vak is chef-vertaler bij de Staatsmijnen; vertaler Frans. ,.Mijn
gezin? Neen, dat woont in Sittard en komt het weekeinde over", aldus de heer
Lommen.
De kamer waarin we praten is groot en hoog en de rook van de sigaar, die
de heer Lommen bijna zonder afbreking in de hand houdt, kronkelt zonder
moeite twee meter de lucht in.
,.De bedoeling van deze cursus? Wel,
laat me dat zo duidelijk mogelijk zeg
gen. Alle dertien Congolezen waren in
Congo dus in dienst van het ministerie
van landbouw. Ze zijn dat nog, want
ze hebben voor deze cursus zes maan
den verlof gekregen. Mannen in over
heidsdienst, ambtenaren. En hier moe
ten ze dus nieuwe zaken opsteken op
het gebied van de landbouwmethoden,
op het g;ebied van maatschappelijke
ontwikkeling, rationeel werken en
samenwerking of teamwork."
Juist, knikte ik, maar voor de
buitenstaander lijkt het wel mooi,
maar hij wil zo graag weten wat de
studiegangers dan precies doen. Dat
kon en de heer Lommen somde de
dagindeling op:
„Ze staan om half acht op. Om acht
uur wordt ontbeten en kwart voor
negen begint de sport: een uur lang
volleybal of gymnastiek. Dan het eer
ste college, zoals vandaag: „Maat
schappelijke ontwikkeling". Van elf
tot twaalf het tweede college: „Wat is
teamwork". Vervolgens een uur studie
en om een uur diner."
's Middags? De heer Lommen ging
verder: „Van half drie tot half vier
het derde college, van kwart voor vier
tot kwart voor vijf het vierde college
en dan weer studie tot zes uur. Drie
avonden in de week vrij, de andere
avonden studie of gastcolleges. Geen
kleinigheid, zoals u ziet en er moet
stevig aangepakt worden."
Dat had men eigenlijk wel op de
vingers kunnen uitrekenen, want als
Nederlanders zoiets doen, dan is het
zoals de buitenlander dat zegt:
doordacht, degelijk, geen tijd voor
onnozele zaken, iets opsteken en dan
weer naar huis.
Zo zien de Congolezen het ook. „Als
-H- Martin Kamba (links.) komt uit
Kasai en is pas 22 jaar oud. Samen
met Paul Massobe, die tien jaar
ouder is, zat hij aan een tafeltje en
ze vertelden over hun prille ervarin
gen in het eerste land dat zij buiten
Congo bezoeken.
we terug zijn in Congo zwermen we
weer uit", vertelde Paul Massobe (32),
die een pracht van een snor met op
gedraaide punten beeft. „Ik zelf ga
weer naar Stanleystad en loopt alles
zoals de bedoeling is, dan leer ik weer
aan landgenoten wat ik hier heb op
gestoken. Je moet het systeem kennen,
je moet weten hoe je met meer overleg
in minder tjjd meer kunt bereiken.
Dat is het geheim en daar hoop ik hier
achter te komen."
„Koud? Ja, erg koud, vooral bui
ten", vond Paul Massobe, die een dikke
wollen sjaal om zijn hals had ge
knoopt. Zijn collega Clement Mfutu
(25) uit Leopoldstad had het probleem
van te lange mouwen aan zijn trui
heel eenvoudig opgelost door die mou
wen om te slaan en dat voorbeeld
volgden toen nog een zeven van zijn
vrienden.
Kijk, de Congolezen kwamen hier
aan in hun dunne zomerpakjes en
stonden nadat ze in Meisbroek bij
Brussel aan de grond waren gekomen
te rillen in de Europese kou. In
Valkenburg werd het nog erger toen
het ging vriezen en snel werd er naar
Den Haag getelefoneerd. Maatschappe
lijk werk? Jawel, men deed er iets aan
en achter elkaar gingen er winterpak-
ken, dikke truien en sjaals naar Val
kenburg en naar Geerlingshof. Maar
de meeste van de dertien mannen uit
Congo zijn nogal klein en de truien
waren berekend op de doorsnee Neder
lander. Vandaar die mouwen.
Wat vinden de mannen uit die jonge
Afrikaanse staat die nauwelijks op
eigen voeten staat, van de mensen en
de dingen, die ze hier tegenkomen?
Ziehier een bloemlezing.
„Zes maanden weg bij je vrouw is
lang", zei de 22-jarige getrouwde Mar
tin Kamba uit de Kasai-provincie.
„Maar de mensen zijn hier vriende
lijk, ook op straat".
„De professoren die ons les geven
en die uit Amsterdam en Rotterdam
komen kunnen we bijzonder goed vol
gen. Ze praten Frans en reuze goed",
aldus Paul Massobe. „Onder elkaar
praten we ook Frans, want we komen
bijna allemaal uit andere steden en
streken en ieder heeft zijn eigen dia
lect, dat de ander bijna niet verstaat.
Maar Frans hebben we allemaal op
school geleerd en dat verstaan we dus
ook allemaal".
„Op het vliegveld van Brussel za
gen we voor het eerst televisie. Daar
werden dus op het scherm de aan
komst- en vertrektijden van de vlieg
tuigen getoond en soms een juffrouw.
En, we zijn een avond naar Maastricht
geweest en hebben daar in een café een
tv-uitzending gezien. Geweldig is dat,
televisie, dat 'hebben we natuurlijk in
Congo nog niet. We krijgen hier in
Valkenburg misschien ook een toestel;
daar verheugen we ons allemaal op".
Een oude piano in een oud kasteel in het oude Valkenburg en jonge mensen
uit een jong land: die combinatie is te zien in Geerlingshofu-aar sinds een
week dertien Congolezen studeren en 's avonds kerstliedjes zingen.
AMSTERDAM (ANP) De hoofdin
specteur voor de scheepvaart, J. Metz,
acht de Wassenaarse kapitein L. E. D.
niet schuldig aan de aanvaring tussen
d Averdyk en de Berlin. Het ongeluk
gebeurde 15 augustus op de Weser in
de buurt van de industriehaven van
Bremen. De Berlin kapseisde en drie
opvarenden verdronken.
De heer Metz kwam tot zijn conclu
sie omdat hij niet de zekerheid had. dat
er op de Berlin wel goed was uitgeke
ken. De raad oor de scheepvaart in
Bremen had de kapitein wel schuldig ge
oordeeld. Het Bundes Oberseeamt had
deze uitspraak vernietigd en het onschul
dig uitgespoken.
In het Stedelijk Museum te Amster
dam wordt van 22 december tot 22
januari werk van de Amerikaan Ben
Shahn geëxposeerd.
Onder liet westelijke viaduct van het
Centraal Station in Amsterdam is gis
ternacht de 48-jarige E. Westers in het
water gevallen en verdronken.
NEW YORK (AP) „Met diepe spijt"
heeft gouverneur Nelson Rockefeller gis
teren bekend gemaakt ö'at het zoeken
naar zijn vermiste zoon nu definitief is
gestaakt. De heer Rockefeller heeft dat
bericht gekregen van gouveneur Plat-
teel van Nieuw-Guinea.
De 23-jarige Michael Rockefeller ver
dween op 19 november aan de zuidkust
van Nieuw-Guinea. Met de Nederlan
der dr. R. S. Wassing had hij aan een
expeditie deelgenomen naar onder meer
de Baliemvallei. De heer Wassing kon
van zijn boot die naar zee was afgedre
ven worden gered.
De Canadese regering heeft een con
tract gesloten met de regering van de
Chinese volksrepubliek over de levering
van tarwe en gerst voor een waarde van
71 miljoen dollar. De levering zal in de
eerste vijf maanden van het nieuwe jaar
moeten geschieden.
In het Rijksprentenkabinet van het
Rijksmuseum worden tot 6 februari de
aanwinsten aan prenten en tekeningen
Dat doen de Congolezen ook als ze
iemand met een fototoestel ontmoeten.
Dassen werden rechtgetrokken en drie
man vroegen me: „Kan dat zo, in trui
en overhemd?"
Voor het eerst zijn ze alle dertien
buiten hun eigen land. voor het eerst
zaten ze alle dertien in een vliegtuig
(„Niemand was bang") en voor het
eerst kochten ze in Valkenburg zelf
standig een treinkaartje naar Maas
tricht,
In diezelfde trein ontmoetten ze een
paar jongens uit Maastricht en die ko
men nu al om de twee dagen op be
zoek in Valkenburg. „Een paar van
ons zijn ook al bij mensen in Valken
burg thuis geweest en dat is wat we
zo graag willen: de mensen hier thuis
leren kennen, met hun gebruiken, kij
ken lioe ze 'hun huishoudens inrichten,
hoe ze hun keuken gebruiken, hoe ze
leven. En dan gaan we ook nog kijken
naar kippenfarms en zuivelfabrieken.
We moeten ons hier zes maanden lang
volproppen met wetenschap, want we
zullen er thuis lang mee moeten doen",
peinsde Paul Massobe.
Toen ging hij weer terug naar de
piano, waar een van zijn landgenoten
zat te spelen en waarbij Clement Mfutu
als dirigent-voorzanger optrad.
„Met Kerstmis moeten we de liedjes
onder de knie hebben", zei de dirigent,
„want op dat soort dagen moet je sa
men zingen. Dan voel je het gemis van
de familie niet zo".
door
r=
door
fU
door
GftAPPIG,OPSOMM1GE'
PLAATSEN/S DE KREEK
UITERST ONDIEP.
--- EN TOCH, OP ANDE
RE PLAATSEN——'—
IS HIJ ONAANGE
NAAM DIEP.
De
opzienbarende
experimenten
van
student
Tijloos
^lllllllllillllllllllliliflIllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllliillllllllllilllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllilllillllllllllllllllllllllllllilillllllllllllllllllllllllllilillllillliliHMiilillllIjllllllllll^
13-90 ,,Gurk-gurk-nggg!" zei Minnie,
toen het hoofd van de maat vlakbij
haar in het bassin opdook.
,,Huh-w-watte..?" stamelde de stuur
man, doch toen zag hij de grote goedi
ge ogen van de zeehond vlak voor zijn
gezicht en er kwam een vreemde
kalmte over hem. Het leek alsof hij in
twee spiegelende meren staarde, on
peilbaar diep. die hem lokten... lokten..
Een trillende zucht ontsnapte aan zijn
borst en hij sloot de ogen. Hij voelde
de streling van een koele staart langs
zijn handen en de onwerkelijke melo
die, die al die tijd door zijn hoofd had
gespeeld, werd luider en luider...
Huiverend opende de maat zijn ogen
en op hetzelfde ogenblik sperden deze
zich in een uitdrukking van schrik en
ongeloof. In het bassin vertoonde zich
de gestalte van een zeemeermin...
SOUBURG. Het Souburgs mannen
koor onder leiding van de heer A. Goe-
degebure zal eerste Kerstdag 's namid
dags in de Geref. kerk een kerstconcert
verzorgen, waaraan zal meewerken het
jeugdkoor „Jubilate" onder leiding van
de heer van de Driesten de honoïst,
Theo Brul met enkele blokfluitisten. Dit
concert is voor de bejaarden in het Te
huis te Vlissingen maandagavond gege
ven. DME DIRECTRICE ZUSTER Bijl
dankte de koorleden en dirigenten har
telijk voor deze mooie uitvoering en hoop
tel dat dit in de volgende jaren traditie
zou worden. Het mannenkoor zal tevens
zondag het Kerstprogramma uitvoeren
voor patiënten en personeel van het St.
Joseph Ziekenhuis in Vlissingen.
Verandering veilingdag
te Kapelle Biezelinge
KAPELLE. In verband met de
Kerstdagen komt er in de komende
week een wijziging in de veilingdag van
de veiling te Kapelle-Biezelinge. Er zal
namelijk niet worden geveild op woens
dagmiddag maar op donderdagmiddag.
Het aanvangsuur blijft 1 uur.
