SCHOUWEN - DUIVELAND van
morgen in spectaculaire schets
HOOFDMOOT RECREATIE
Infrastructuur en
economie
In Goes 95 jaar
„Helpt u zeiven"
Ontwerp - streekplan aan raden toegezonden
Oostburg heeft sluitende
begroting 1962
Omzet van vijf
Landbouwbelang
miljoen
Breskens
Vermeerdering
Inwonertal
Besprekingen over nieuwe
c.v.o.-school in Souburg
d. de ontwikkeling van Zierikzee tot een levenskrachtige en veelzij
dige streekkern.
Werkgelegenheid
Accomodatie
Planologie Westhoek
Motorsloep aangespoeld
Géén boulevard
Landbouw
Industrie
Visserij
Consolidatie kernen
Afsluitdammen
en
Dienstensector
Oevergebieden
Geslaagde winkelweek
in Bruinisse
POST ONVOORZIEN ONVOLDOENDE
ZKB-competitie
Leiderspositie van
ONDO in gevaar
Eerste
huizen
Kritiek
De oudste
B. en W. willen uitbreiding begraafplaats
SwiftnaarDordt;
Tjoba naar Leiden
Franse grens voor
uien goedkoper
MAKKTBERlCIITliN
£jEiJCilJ V» OL.fl UAllULi/lU
rag.
Van een onzer redacteuren
QOES. Het ontwerp-streekplan Schouwen-Duiveland, ontworpen door de Provinciale Pla
nologische Dienst, geeft een spectaculaire schets van toekomstig Schouwen-Duiveland. Met
veel allure is een heeld gegeven van de te verwachten ontwikkeling en met name wat betreft de
recreatie, wordt een gedurfde visie te berde gebracht.
De situatie van het Schouwen-Duiveland van morgen wordt vol
gens het rapport beheerst door:
a. de aanleg van vaste oeververbindingen:
1. Grevelingendam-Haringvlietbrug 1964
2. Brug Zierikzee-Kats 1964
3. Dam Brouwershavense Gat 1971
4. Dam Oosterschelde 1978
b. in de Westhoek: een toenemende ontsluiting van duin en strand;
een toename van het grondgebruik ten dienste van accommoda
tie voor het toerisme en een eventuele forensenbewoning.
c. in de agrarische gebieden: consolidatie van de bestaande ruimte
lijke toestand.
e. de oevers van de Zeeuwse Stromen: ontwikkeling van recrea
tieve voorzieningen.
Gedeputeerde Staten hebben het
ontwerp-streekplan - dat wtj reeds in
ons blad belichtten naar aanleiding
van het jaarverslag van Provinciale
Planologische Dienst dat 2 november
j.l. werd uitgebracht - aan de gemeen
teraden van het eiland toegezonden.
Vóór X februari a.s. kunnen opmer
kingen worden ingediend.
De Provinciale Planologische Dienst
geeft in het streekplan een volgende
analyse van de te verwachten ontwikke
ling van het inwonertal en de werkge
legenheid tot 1980. De minimumraming
van de wijziging van het aantal inwo
ners houdt in een vermeerdering van
25.000 personen en de maximumraming
een vermeerdering van 28.000 personen.
De betekenis hiervan is dat Schouwen-
Duiveland in het kader van de maxi
mum-verwachting niet langer het karak
ter van een expulsiegebied zal dragen.
Deze geschatte uitbreiding heeft echter
uisluitend betrekking op de op het ei
land wonende en werkende eigen bevol
king. Een vermeerdering van het be
volkingscijfer van Schouwen-Duive
land is nog mogelijk door een uitbrei
ding van de woonfunctie van de West
hoek door vestiging van b.v. forensen.
Bovendieni s door vestiging van bepaal
de toeleveringsbedrijven - wanneer door
ingebruikneming van de weg over de
Grevelingendam de afstand Zierikzee
Rotterdam nog slechts 60 kilometer zal
bedragen - ook een eventuele uitbreiding
van de bevolking te verwachten.
Bij een uitbreiding van het inwoner
tal tot 25.000 personen zal het aantal
nieuwe arbeidsplaatsen dienen te wor
den uitgebreid met ruim 1300 en bij een
bevolkingscijfer van 28.000 met meer
dan 2200. Indien er namelijk, tengevol
ge van de beëindiging van de cultuur
technische- en waterbouwkundige wer
ken, de afstoting van arbeidskrachten
uit de landbouw, en de eventuele ver
dwijning van visserij e.d., geen nieuwe
arbeidsplaatsen zullen worden gescha
pen, zal de structurele werkloosheid toe
nemen tot 860 personen.
Grote aandacht wordt besteed aan de
recreatie. Gelet op de enorme capaci
teit, die alleen reeds het droge strand
in de Westhoek bezit en die tenminste
op 100.000 kan worden gesteld, wordt
feconstateerd dat de Westhoek van
chouwen-Duiveland een belangrijke
bijdrage zal kunnen leveren tot de op
lossing van de problemen voortvloeiend
uit de voortdurend toenemende behoef
te aan recreatiegebieden. Geraamd
wordt het totaal aantal verblijfstoeris-
ten dat in 1980 de Westhoek zal kunnen
bezoeken ongeveer 80.000 (maximum
100.000) zal kunnen bedragen. In 1955
bedroeg het aantal slaapplaatsen in de
Westhoek ruim 5400 en het aantal va
kantiegangers ongeveer 22.000 personen.
In het streekplan wordt gezegd dat deze
accomodatie voor 1980 dient te worden
vermeerderd met 12.000 tot 16.000 slaap
plaatsen tot een totaal van 17.500 tot
21.500 slaapplaatsen. Van de totale ac
comodatie zal dan 20 pet. worden ge
vormd door zomerwoningen, 30 pet. door
de oude en 50 pet. door de nieuwe ac-
comodatievormen.
De ontwikkeling van de Westhoek le
vert op dit ogenblik de meeste spannin
gen op in verband met de toenemende
vakantie- en dagrecreatie. De planolo
gie voor dit gebied gaat uit van de vol
gende hoofdelementen:
1. Een strookvormig verbiijfsge-
bled met als zwaartepunten Westen-
schouwen, Burgh, kom Haamstede en
OOSTKAPEL/LE. Gistermorgen
werd op het strand bij Oostkapelle een
houten motorsloep gevonden, die bleek
te zijn aangespoeld. Na een onderzoek
van de strandvonders bleek de sloep af
komstig te zijn van de loodsboot „Anta-
res". Door zware grondzeeën was de
sloep weggeslagen. Met behulp van zwa
re tractoren werd het vaartuig door de
duinen naar de Duinweg gesleept. Het
loodswezen zal voor verdere berging
zorgdragen.
Bejaardensoos Terneuzen
TERNEUZEN. In het jeugd gebouw
hield de bejaardensociëteit een bijzonde
re bijeenkomst, waarbij behalve een
extra tractatie, prijskaarten en domino
spelen op het programma stonden. Na
een uren durende wedstrijd werd mevr.
Moes winnares en bii het kaartspelen de
heer Wieland, 2. J. Dieleman, 3. J. Klij-
zen, 4. de heer Witte en 5. de heer Ger
naert.
de bebouwing bij de Jonge Jan Boey-
esweg.
2. Een tweede verblljfsgebied ten
oosten van de vuurtoren van Haam
stede.
3. Een verblijfsgebied rondom de
dorpskern van Renesse.
De natuurgebieden zijn te verdelen in
de volgende groeperingen:
4. Het aaneengesloten gebied van
de Zeepe en de waterleidingduinen.
5. Het aaneengesloten gebied van
de Verkllkkerdulnen met de achter
liggende natuurgebieden tot aan de
Provinciale weg Renesse-Haamstede.
De opzet van het streekplan is zo
danig dat bovengenoemde vijf een
heden zoveel mogelijk, ook in de toe
komst, als gave elementen naast el
kaar blijven bestaan. De grote stroom
Van het dagbezoek zal deze eenheden
niet in het wezenlijke van de functie
mogen aantasten.
In het streekplan is gèèn gelegenheid
geboden voor een boulevardontwikkeling
langs de kust.
Het is bekend, dat er van de zijde
van de bezoeker zeer grote belangstel
ling bestaat voor hotels en restaurants
met uitzicht op zee. Daar staat tegen
over, dat, uit een oogpunt van een na
tuurlijke elastische kustverdediging met
strand en duin, de buitenste duinenrij
niet kan worden bebouwd.
Bovendien - kan worden gesteld, dat
dit toch altijd betrekkelijk kleine duin
en strandgebied het beste zijn rol speelt
bij de nationale en internationale recre
atie-behoeften door het handhaven van
zijn „natuurj^ijke" karakter.
Na het gereedkomen van de Delta-
dammen kan desgewenst de situatie op
nieuw onder ogen worden gezien. Het
is denkbaar, dat dan behoefte wordt ge
voeld bij het entree van het eiland, zo
wel aan de noordzijde als aan de zuid
zijde; een min of meer spectaculaire
boulevard-ontwikkeling te bevorderen.
De natuurlijke gegevens zijn hiertoe
aanwezig; technisch is het goed moge
lijk. Beide punten kunnen een positie
ve taak vervullen bij het opvangen van
de grote stroom dagbezoekers.
Dit „afromen" van het stootvormig
optredende dagbezoek is van veel bete
kenis.
Het overige kustgebied van Schouwen
is in de eerste plaats geschikt voor het
verblijfstoerisme. Het aanbrengen van
voldoende accommodatie voor de
slechts enkele dagen per jaar optreden
de piekbelasting van het dagtoerisme
vereist zeer hoge investeringen, welke
waarschijnlijk niet verantwoord zijn,
In tegenstelling tot Scheveningen en
GOES. In het streekplan worden over de economische ontwikkeling
en de infrastructuur van Schouwen-Duiveland belangrijke beschouwingen
gegeven die we beknopt als volgt weergeven.
In 1930 was 54 pet van de manne
lijke beroepsbevolking werkzaam in de
landbouw, in 1958: 40.7 pet. Deze afne
ming vond in versnelde mate plaats na
de watersnoodramp in 1953 en werd
voornamelijk veroorzaakt door werk
zaamheden in de cultuurtechnische sec
tor, de deltawerken, de mechanisatie
etc.
De te verwachten ontwikkeling van de
werkgelegenheid in de landbouw zal in
hoofdzaak kunnen worden bepaald door
wijzigingen in de bedrijfsgrootte (een
voortgaande afneming van het aantal
kleine bedrijven), in het grondgebruik
(een belangrijke toeneming van de
tuinbouw) en door mechanisatie en ra
tionalisatie.
Als gevolg hiervan kan de arbeidsbe-
zetting in de landbouw tussen 1958 en
1980 afnemen inet rond 200 personen
(mannen).
Door de geïsoleerde ligging, de ge
ringe bevolkingsdichtheid en de aard
van de door het eiland voortgebrachte
producten, onderging de industriële
werkgelegenheid op Schouwen-Duiveland
sinds 1930 vrijwel geen wijziging. De
bestaande industrieën behoren bijna
uitsluitend tot de kleinere en veelal
zelfs tot de kleinste bedrijven. De nij
verheid draagt dan ook een in hoofd
zaak ambachtelijk verzorgend karakter.
In 1950 was de nijverheid, naar de per-
soneelsstrekte, voor 40 pet. geconcen
treerd te Zierikzee.
Drie factoren kunnen de industriële
ontwikkeling op Schouwen-Duiveland de
komende jaren in gunstige zin beïn
vloeden: de totstandkoming van een
vaste oeververbinding met de Randstad-
Holland, de aanwijzing van Zierikzee
tot ontwikkelingskern en de kwantitatief
(relatief) niet ongunstige arbeidsmarkt.
Een raming van de te verwachten
ontwikkeling van de werkgelegenheid
in de visserij is afhankelijk van:
1. De uitkomsten van de proefnemin
gen welke momenteel in het visserij-
laboratorium te Wemeldinge worden ge
daan (en deze bieden gunstige vooruit
zichten), alsmede van die welke (hope
lijk) in aansluiting daarop in het Veerse
Gat zullen worden verricht.
2. De bereidheid van de Rijksover
heid om bij het welslagen van deze
proefnemingen gelden te investeren,
waardoor voortzetting van de oester- en
mosselcultuur in het Brouwershavense
Gat en de Grevelingen, ook na realise
ring van het Deltaplan, zal zijn gewaar
borgd.
Indien als gevolg van een negatieve
uitkomst van deze factoren de visserij
op Schouwen-Duiveland niet meer kan
worden uitgeoefend, betekent dit, dat
ca. 110 arbeidskrachten in een andere
tak van het productie-proces dienen te
worden opgenomen.
Een analyse van de ontwikkeling
van het bevolkingscijfer in het gebied
gelegen tussen de Westhoek en de Cor
ridor tussen 1947 en 1960 leert, dat het
inwonertal van het platteland en de
kleine kernen is afgenomen en slechts
dat van de grootste kernen is vermeer
derd.
Op grond van deze en andere over
wegingen dient aan de bestaande uit-
breidings- en wederopbouwplannen van
deze kernen, behoudens Scharendijke,
Kerkwerve en Serooskerke (recreatie
bebouwing), geen verdere uitbreiding
te worden gegeven.
Voor Duiveland geldt dit alleen voor
Sirjansland. Het bestaande (wederop
bouw) plan dient geen verdere uitbrei
ding te ondergaan.
Van zeer grote betekenis zijn de
afsluitdammen, hun aansluitingen op
het eiland en hun onderlinge verbin
ding.
Rekening is gehouden met de meest
waarschijnlijke mogelijkheid, dat de
dam door het Brouwershavensegat zal
aansluiten onmiddellijk ten westen van
Burghsluis.
Aangenomen wordt, dat de ongeveer
10 km lange weg, welke de dammen
verbindt, niet meer dan een drietal aan
sluitingen op het regionale wegennet zal
krijgen. Hiervoor komen in aanmer
king: 1 een aansluiting op de Provin
ciale weg Zierikzee-Haamstede; 2 een
aansluiting bij de zuidelijke entree van
het eiland; 3 een aansluiting bij de
noordelijke entree van het eiland.
Van dit laatste aansluitpunt zal men
de weg Scharendijke-Moriaanshoofd of
de weg Scharendijke-Kerkwerve-Zierik-
zee kunnen gebruiken om Zierikzee en
de brug over de Oosterschelde te be
reiken.
Daar de aansluitpunten van de dam
men nog niet geheel vaststaan is het
tracé van de verbindingsweg tussen de
ze dammen nog niet als zodanig op het
streekplan aangegeven.
Thans en nog in veel sterkere ma
te na het gereedkomen van de verbin
dingen over de Grevelingendam vormt
de weg (Zijpe)-Bruinisse-Zierikzee-
Haamstede de belangrijkste verkeersa
der.
Deze weg zal, met name in het toe
ristenseizoen veel en snel verkeer moe
ten opnemen. Evenwijdig aan deze oost-
westweg loopt de toeristische route
Bruinisse, Dijkwater, Dreischor, Brou
wershaven, Scharendijke, Renesse. Men
kan hier beter spreken van een duidelijk
aan te geven en in zijn voorzieningen
nader uit te werken „route" dan van
een doorgaande verkeersweg. Ook de
route Val. Zierikzee, Brouwershaven kan
als een belangrijke toeristische weg
worden genoemd.
De economische diensten worden
vrijwel uitsluitend gevormd door han
del en verkeer, de sociale diensten in
belangrijke mate door de vrije beroe
pen en de overheids- en huishoudelijke
diensten. In 1959 was ruim 26 pet. van
de mannelijke beroepsbevolking werk
zaam in de dienstensector.
Op grond van de ontwikkeling in het
verleden, de achterstand welke Schou
wen-Duiveland heeft ten opzichte van
de provincie en het Rijk (ca. 39 pet.),
alsmede de te verwachten uitbreiding
van de recreatie wordt verwacht, dat
dit cijfer zal kunnen toenemen tot on
geveer 33 pet. in 1980.
Nrd-Bevelandse N.C.L.B.
over arbeids- en rusttijd
GEERSDIJK. Onder leiding van de
heer J. M. Filius vergaderde het dis
trict Noord-Beveland van de Ned. Chr.
Landarbeidersbond. Ondermeer werd ge
sproken over de arbeids- en rusttijden
in de komende winter. De hoofdbestuur
der, de heer M. D. den Hollander deel
de nog mede, dat op 20 december de
- lgende vergadering wordt gehouden,
waar het onderwerp: Plattelandse sa
menleving in ontwikkeling" aan de or
de komt. Ook de komende toogavond
werd nog besproken. De toneelclub van
het C-N.V. uit Goes zal op die avond
het stuk „Betje regeert" opvoeren.
Zandvoort ontbreekt hiertoe de basis
Van een aangrenzende millioenen agglo
meratie.
Een boulevard met hotels, restaurants,
flats en grote parkeerterreinen op een
zeer spectaculair punt zou, na het ge
reedkomen van de Deltadammen, mis
schien voldoende een „attractiepunt"
vormen om een bredere basis te vor
men dan de enkele weken van het hoog
seizoen.
In het streekplan wordt, ter verho
ging van het woonklimaat, ter verste
viging van de economische basis van
het eiland en met het oog op een sprei
ding van het bezoek op topdagen, aanbe
volen recreatieve voorzieningen langs
de oevers van de Zeeuwse wateren aan
te -brengen. De oevergebieden die in de
eerste plaats voor deze ontwikkeling in
aanmerking kunnen komen zijn:
1. De Schelphoek bij Serooskerke.
2. Het krekengebied bij Ouwerkerk
3. De omgeving van het Dijkwater
4. De omgeving van Brouwershaven
5. De omgeving van Scharendijke
Deze gebieden combineren de aanwe
zigheid van landschappelijke attractie-
punten met de nabijheid van de verzor
gende kern. Na afdamming van de
Zeeuwse stromen ontstaan voorts bui
tendijks plaatselijk nieuwe gebieden, die
o.m. door eventuele bebossing tot recre
atieve mogelijkheden van de Schouwse
oevers veel kunnen bijdragen.
BRUINISSE. De Bruinisser Mid
denstand kan, ondanks het minder gun
stige weer, toch op een geslaagde Win
kelweek terug zien.
De algemene indruk is, dat de Win
kelweek beter geslaagd is dan vorig
jaar. Wat de op te lossen prijsvragen
betreft, spand» de oplossing van de
Slagzin weer de kroon met niet min
der dan 165 inzendingen. De beide an
dere attracties hadden wat de deelname
betreft zeker te lijden van, het slechte
weer.
Het publiek kocht grif de enveloppen
ad 5 cent per stuk, die aan het Poli
fonds ten goede kwamen, zodat ook dit
fonds wanneer de bijdrage van de Win
keliers zelf, daarbij wordt gevoegd ze
ker tevreden zal zijn over de gevoerde
aktie.
OOSTBURG. De gemeenteraad
werd woensdag door voorzitter J. L. van
Leeuwen, na een openingswoord, de be
groting voor 1962 aangeboden. Bij de
gewone dienst was er aan inkomsten en
uitgaven een bedrag van 911.142 met
een post onvoorzien van 2.200. Bij de
kapitaalsdienst was er aan inkomsten
5.050.331 en aan uitgaven f 5.277.422
met een nadelig saldo van 21.791. In
een toelichting van B. en W. werd de
opmerking gemaakt dat voor het eerst
sedert jaren de gemeente een sluitende
begroting had' maar dat deze toch over
een post onvoorzien beschikte die voor
een gemeente als Oostburg onvoldoen
de moest worden genoemd.
Een belangrijk element in het sluiten
van de begroting was uiteraard de
nieuwe financiële verhouding tussen
rijk en gemeente geweest. B. en W.
hadden nog wel wat op hun verlang
lijstje staan, maar daa-r konden, aldus
de toelichting, bezwaarlijk nieuwe dek
kingen voor worden gezocht. Op de ka
pitaalsdienst waren ramingen voor nieu
we kapitaals werken opgenomen.
Maar voor diverse van die werken had
den B. en W. een urgentielijst gemaakt.
Allereest was er de verbetering van
de bestrating van de Zuidzandstraat
met geraamd aan kosten 67.000. Voor
dit werk was een principiële subsidie
regeling in DACW-verband gedaan
maar B. en W. knoopten daaraan vast
dat zonder de subsidie de jaarlijkse
kosten vlug rond de 5.000 zouden lig
gen. Ook de aanleg van de bestrating
van de Baljuwveltersweg had een
DACW-subsidietoezegging verkregen.
Zonder deze bijdragen zouden deze kos
ten jaarlijks ƒ8.000 bedragen. Totale
aanlegkosten voor dit werk waren
85.000 en de noodzaak van het kar
wei behoefde het college de raad nau
welijks aan te duiden.
Als derde en grootste werk wezen B.
en W. op de aanleg van het zwembad.
Kosten ƒ300.000 a ƒ350.000. Het college
kon geen uitspraak doen over de vorm
of wijze van realisatie van dit werk.
Er moest met jaarlijkse kosten van
30.000 35.000 rekening worden ge-
GOES Wind en weder dienende
gaan de Z.K.B.-korbaIsters en korfbal
lers zaterdagmiddag proberen wat
voortgang te maken met de competitie.
Alhoewel het seniorenprogramma
slechts acht wedstrijden telt zijn er en
kele ontmoetingen bij waarvan het re
sultaat met belangstelling tegemoet,
wordt gezien. Zo krijgt Zuidwesters 1
leider Togo 1 op bezoek. Een overwin
ning zou voor de Souburgers een uitste
kende prestatie zijn maar wij zijn van
mening, dat de Goesenaars het niet zo
ver zullen laten komen.
Van de twaalftallen die dit'jaar voor
het eerst in de eerste klasse Z.K.B.
uitkomen doet Zeelandia 1 het tot nu
toe lang niet slecht, zodat wij ze voor
de match tegen Top in Arnemuiden als
winnaars tippen.
In 2a zal leider Ondo 1 met angst en
vreze de strijd gaan aanbinden met To
go 2. Dit Goese reserveteam, waarin
nu enkele spelers staan opgesteld die
hun sporen in vroeger jaren in het eer
ste twaalftal hebben verdiend, speelt
momenteel zeer sterk en wij geven de
twaalf uit St. Laurens dan ook weinig
'kans, waardoor Togo 2 de leiding over
neemt in deze klasse. Animo 2 moet
thuis van Stormvogels 1 kunnen win
nen.
In 2b mag WKV in Terneuzen gaan
proberen om Luctor 1 van haar onge
slagen record af te helpen. Na het re
sultaat dat Vitesse tegen Luctor 1 wist
te behalen zijn we geneigd deze ploeg
in de ontmoeting tegen Vios 2 als favo
riet te bestempelen. Animo 3 bereikt
hetzelfde aantal winstpunten als lijst
aanvoerder Swift 3 indien het zaterdag
-van Ondo 3 weet te winnen waartoe al
le kansen aanwezig zijn. Swift 5 zal
zich tegen Vedo 2 vast niet in de kaart
laten kijken.
Bij de wedstrijd in 3b tussen Togo 4
en Tjoba 3 liggen de kansen voor bei
den wel ongeveer gelijk
Bij de adspiranten wordt gespeeld:
A: Swift aAnimo a; Vedo aZuidw.
a; B: KVLNoad; C: Swift Kwiek-
An:mo c; D: LuctorTogo a: E: Togo
bVios en Volharding—Blauw Wit b.
houden. Dit werk, aldus voorzitter Van
Leeuwen, is voor een gemeente als
Oostburg alleen uitvoerbaar indien op
een of andere wijze een subsidie wordt
verleend in de dekking van de stich-
tingskosten.
Deze drie werken hadden B. en W.
gaarne in de primitieve begroting zien
opgenomen maar zij knoopten daaraan
vast dat de benodigde dekkingsmidde
len eventueel tevoorschijn konden ko
men uit een verhoging van de riool- en
straatbelasting en de vuilophaaldienst.
Indien deze tot het maximum zouden
worden opgevoerd, zou de gemeente
jaarlijks aan inkomsten 20.000 meer
hebben.
Verder noemde voorzitter Van Leeu
wen nog als uit te voeren kapitaals-
werken de ontsluiting van het industrie
terrein, de verbetering van de straat
verlichting en de afrastering van Het
Vestje.
[[ET zal omstreeks 17 decem
ber 1866 zijn geweest, toen
enige inwoners van Goes het
besluit namen een bouwvereni
ging op te richten. Aanleiding
hiertoe was een lezing van mr.
M. J. de Witt Hamer te Goes.
Het was e enrevolutionair be
sluit, omdat toen slechts en
kelen zich met de zeer slechte
woontoestanden bezig hielden.
De oprichters stonden volko
men alleen met hun idealen.
Het was dan ook geen wonder,
dat de naam „Help U zeiven"
werd gekozen. Bouwvereni
ging „Help U zeiven" door en
voor arbeiders, zo luidde de
95 jaar ,flelp U zeiven" en dat
is voor het huidige bestuur
aanleiding om zaterdagmiddag
in hotel „De Korenbeurs" te
recipiëren.
Het was voor het eerste bestuur
erg moeilijk het gestelde doel te
bereiken: de leden goede en goed
kope huisvesting te verschaffen uit
Joor hem bijeengebrachte gelden.
Er waren dan ook vijf jaar verstre
ken, toen de nodige gelden voor de
bouw van de eerste woningen bij
elkaar waren. Uit de beginperiode
dateert ook het besluit om de le
den, die de vergaderingen niet bij
wonen, een boete van vijf cent te
laten betalen.
1872 deelde
OP 27 januari 1872 deelde het
bestuur de leden mee: „Het
bestuur is overgegaan om den
heer J. G. van der Weel, gemeen-
te-opzigter, alhier, te belasten tot
het maken van een ontwerpteeke-
ning van 4 woningen, om te die
nen voor den gemeenteraad ten
einde grond te erlangen in erf
pacht". Tevens vroeg het bestuur
„matiging om met genoemden op-
zigter een accoord te sluiten om
gedurende de bouw der woningen
het opzigt te houden, teneinde zoo
veel mogelijk alle knoeierij tegen
te gaan".
De eerste woningen zijn er geko
men. De heer C. Hootsman bouw
de het viertal voor 3.914,55. De
grootste woningen „deden" acht
zomermaanden van 35 weken 1,80
en vier wintermaanden van 17 we
ken 1,65 per week, de kleinere
resp. 1,50 des zomers en 1,20
des winters.
In 1875 werd opnieuw grond aan
gekocht. Aanvankelijk wenste man
een „lapje bouwgrond" aan de
Westsingel van J. Vleugel te ko
pen, maar deze wilde „zijne vrij
heid en zijn boomgaard niet mis
sen". Het bestuur slaagde er ten
slotte in grond te bemachtigen van
de heer Kakebeeke voor 650 gul
den in de Zevenkoten. De presi
dent der vereniging, de heer A. de
Beste kreeg opdracht tekeningen en
bestek te vervaardigen van vier
woningen. Dit alles voor 1,5 pet.
van de bouwsom, materialen wer
den zelf geleverd en het „daggeld"
werd uitbesteed.
In dat jaar telde de vereniging 70
leden met een kapitaalinleg van
ruim 4000 gulden. Van de gemeen
teraad werd echter nog steeds heel
weinig medewerking ondervonden,
zo staat er in de oude archieven te
lezen.
DE LEDEN hadden trouwens ook
veel kritiek op het bestuur. Be
grijpelijk overigens, want alle le
den wilden een betere woning heb
ben. Het tempo van vier woningen
per drie jaar lag dan ook wel zeer
laag. Langzaam breidde het werk
van de vereniging zich uit. In de
Nieuwstraat werden drie bestaande
woningen overgenomen en later
stelde het gemeentebestuur grond
in erfpacht ter beschikking voor
vijf woningen aan de L. P. v. d.
Spiegelstraat.
In 1884 bestond het bezit uit 15
woningen en het kapitaal der ver
eniging was ruim 12.000 gulden,
terwijl er een reservefonds was van
1000 gulden voor onderhoud enz.
In 1898 werd besloten 11 arbeids-
woningen te bouwen aan het Berg
pad. De contributie bedroeg in die
tijd 50 cent per week.
De „beproefde" bestuursleden A.
de Beste, voorzitter en M. J. van
Houten, secretaris waren afgetre
den. De politiek deed haar intrede.
Het oude bestuur werd verweten
„Help U zeiven" te maken tot een
club van „kapitalisten". In 1900
komt de heer Van Houten weer te
rug, waarmee ook de rust in de
vereniging terug komt. Toen waren
er reeds 120 leden.
In 1911 werden opnieuw 10 wonin
gen aan het Bergpad, de tegen
woordige Heernisseweg, gebouwd.
„HELP U zei ven" behoort met
haar huidige bezit van 43 wo
ningen zeker niet tot de grootste
corporaties in Nederland, maar wel
tot de alleroudste.
Het idee van „Help IJ zelven'* is
altijd verankerd gebleven in deze
vereniging. Zo zelfs, dat men ge
weigerd heeft woningwetwoningen
te bouwen, omdat daardoor een be
roep gedaan moest worden op de
financiële steun van de overheid.
De afgelopen jaren is men evenwel
doende de structuur van de vereni
ging t>e wijzigen. Het is bovendien
een gelukkige omstandigheid, dat
het bestuur onder leiding van de
heer P. J. Janssens naast eventue
le woningwetbouw ook plannen in
voorbereiding heeft voor de bouw
van een aantal woningen in de pre
mie of vrije sector. Een bewijs, dat
de 95-jarige nog geen last heeft
van ouderdomsgebreken.
Een 95-jarige, die in feite drie
generatie-perioden heeft gekend:
van 1886 tot 1897 De Beste en Van
Houten, van 1900 tot 1933 Nonnekes
en Bartelse en het huidige bestuur,
waarvan de meeste leden al van
voor de tweede wereldoorlog deel
uitmaken.
SOUBURG. De ontwerp-begroting
1962 voor de gemeente Souburg is slui
tend gemaakt kunnen worden. Zij ver
toont aan inkomsten en uitgaven een
bedrag van 2.926.959,25 gulden. Kapi
taalsuitgaven zijn er niet geraamd. Zo
dra echter plannen gereed zijn om in
de raad behandeld te worden, zullen
B. en W. met een desbetreffend voor
stel komen.
In een toelichting zeggen B. en W. dat
het plan dat voor uitbreiding van de
gehele straatverlichting door de PZEM
opgemaakt, nog niet geheel kon worden
verwezenlijkt, maar voor B. en W. een
richtsnoer voor verbetering van die
verlichting vormt. Intussen is het wel
mogelijk geweest om de voornaamste
straten van betere verlichting te kunnen
voorzien. B. en W. hopen in het vol
gend jaar de verlichting in de Becius-
straat, de Beatrixstraat en de Emma-
straat te kunnen verbeteren. Hiervoor
is een bedrag in de begroting geraamd.
In de loop van 1962 hoopt de gemeen-
MIDDELBURG-GOES Wanneer de
regen deze week niet al te overvloedig
is gaat Swift zaterdag naar Dordt om
met Deetos 2 de strijd aan te binden.
Oppassen is de boodschap voor de Mid
delburgers. De Dordtenaren staan er
niet best voor, maar men mag wel
aannemen dat zij zich alsnog in veilig
heid willen stellen. Swlft gaat dus als
een gewaarschuwde ploeg naar Dor
drecht. Niettemin is de kans op een
Zeeuwse zege zeer groot.
Sperwers 2 gaat bij Ons Huis op be
zoek en rekent bijvoorbaat op een be
nauwde tweemaal drie-kwartier. Noch
tans kunnen de korfballers van het
Overmase hun tegenstanders van Zes
tienhoven beide punten afnemen. Hou
Stand zal op Actief een moeizame over
winning behalen en Olympiaan zal moe
ten pogen Zuiderkwartier te 'kloppen.
Of dit lukken zal? Destijds werd deze
wedstrijd bij de .stand 24 voor Zuider
kwartier gestaakt. Mogelijk dat de Lei-
denaren nu definitief aan het langste
eind trekken.
Programma: ActiefHou Stand, Dee
tos 2Swift, OlympiaanZuiderkwar
tier, Ons HuisSperwers 2.
In de derde klasse A van het district
Zuid-Holland staat ei voor Tjoba 1 een
verre reis op het programma. De Zeeu
wen gaan een bezoek brengen aan het
Leidse Morskwartier. De thuiswedstrijd
tegen deze ploeg eindigde in een klin
kende 12—3 zege voor Tjoba en wan
neer de wagenziekte bij enkele Tjoba-
spelers een niet al te grote rol speelt
kunnen beide punten mee teruggebracht
worden.
Het ziet er overigens niet naar uit,
dat er in de kopploeg veel zal veran
deren. Phoenix—Spartaan betekent voor
de Hagenaars een zekere overwinning.
Meer last zal Danaïden ondervinden in
de thuiswedstrijd tegen DKC. Een ge
lijkspel behoort hier zeker niet tot de
onmogelijkheden. Velox kan zich door
te winnen van Gymnasiasten een plaats
je veroveren in de middenmoot. Schie
dam gaat thuis tegen ALO een zekere
nederlaag tegemoet waardoor zich ook
onderaan de ranglijst geen wijzigingen
zullen voordoen.
te Souburg een eigen schooltandverzor-
gingsdienst in het leven te roepen. Niet
omdat men ontevreden zou zijn over
de behandeling van de dienst in Vlissin-
gen, maar het vervoer van de school
kinderen daarheen neemt zoveel tijd
van de lesuren af en -geeft zoveel stag
natie in de lessen op school, dat een
eigen dienst bijzonder wenselijk is. De
dienst kan in het Gezondheidscentrum
ondergebracht worden.
Aan de Ned. Heidemaatschappij is
verzocht een plan te maken tot uitbrei
ding van de begraafplaats. De huidige
biedt, wat de huurgraven betreft, nog
slechts ruimte voor het begraven in
drie jaren. Het ligt in de bedoeling te
vens een eenvoudige aula te doen bou
wen.
Verder werd besprekingen .gevoerd
over de oprichting van een nieuwe la
gere school in Oost-Souburg voor de
Ver. voor CVO. Voornamelijk doordat
de Ambormese kinderen op de Juliana-
school gaan. komt deze school drie lo
kalen tekort. In -voorbereiding zijn
voorts de oprichting van een r.k. kleu
terschool en een r.k. lagere school. Met
de -schoolbesturen is in principe over
eenstemming bereikt over de plaats
waar de scholen gebouwd zullen wor
den.
Over de bouw van een tweede open
bare kleuterschool, waarvoor reeds
grond beschikbaar is, worden voortdu
rend besprekingen gevoerd. De grootste
moeilijkheid is echter een urgentiever
klaring daarvoor te verkrijgen.
Kapelse mannenvereniging
KAPELLE. Onder voorzitterschap
van de heer I. J. de Groote hield d»
Herv. mannenvereniging haar maande
lijkse vergadering. Spreker was deze
avond het hoofd van de Chr. Nationale
school, de heer L. de Jager, die vertel
de over de reis deze zomer naar Cana
da en dan speciaal het gebied van No
va Seotia. Tal van kleurendia's had de
heer De Jager hiervan gemaakt welke
door hem werden vertoond en op on
derhoudende en boeiende wijze wist hij
de aanwezigen bij te brengen hoe het
leven daar is. De avond werd besloten
met een dagsluiting door de heer C. M.
Hoogesteger.
Uit de Fata Academica bleek dat bij
de aanvang van de cursus 76 bullen
werden gerecenseerd, terwijl 10 studen
ten werden ingeschreven; 12 propaedeu-
tisehe examens en 10 kandidaatsexa
mens zijn afgelegd. Bij de Johannes
Calvijn Academie, waar 40 studenten
zijn ingeschreven werden 5 doctorale
examens afgenomen, en vond één pro
motie plaats.
GOES. In verband met een verho
ging van de minimumprijs voor uien in
Frankrijk, is thans de grens van dit
land gesloten voor de invoer van uien
uit de E.E.G.-landen. Ook vanuit ons
land mogen er dus geen uien meer
naar Frankrijk worden verladen. Regel
matig werden er de laatste tijd vanuit
ons land verzonden naar Frankrijk. De
vraag naar uien is ook in andere lan
den wat teruggelopen en hierdoor is de
prijs gedaald. In het midden van deze
week kwam de export geschikte mid
delkwaliteit niet hoger dan twintig cent
per kg. Enige tijd geleden werd hier
voor nog 25 cent per kg. betaald.
OOSTBURG. De Coöperatieve Aan
koopvereniging „Landbouwbelang van
West-Zeeuws-Vlaanderen" te Breskens
bereikte over het jaar 1 juni I96031 mei
1961 een omzet van 5.424.827.67 gulden. De
cijfers stemmen volgens het jaarverslag
tot voldoening. In kilogrammen werd
een recordomzet behaald (18.862.042 kg),
terwijl de geldomzet praktisch gelijk was
aan die van het vorig boekjaar, niettegen
staande de lage prijzen die in dit boek
jaar voor produkten werden gemaakt.
Ook de financiële resultaten waren be
hoorlijk.
In zijn openingswoord herdacht de
voorzitter, de heer H. van Iwaarden, het
overleden lid van de Commissie van Toe
zicht J. F. Scheele. Enige ogenblikken
stilte werden in acht genomen.
De heer Van Iwaarden deelde mede,
dat de opslagruimte goeddeels voltooid is.
Deze zomer is reeds, zij het met kunst
en vliegwerk van de extra mogelijkheid
gebruik gemaakt.
Over de granen heeft men geen zorgen
meer, over de erwten wel.
De heer Van Iwaarden wees verder op
de noodzaak van samenbundeling van
krachten.
Eveneens over samenbundeling, maar
dan van een bijzonder karakter, sprak de
heer B. van der Heide, directeur van de
Coöperatieve Melk Centrale te Den Haag.
Hij behandelde de concentratie en de sa
menwerking tussen coöperaties en parti
culiere ondernemingen. De heer Van der
Heide poogde zijn talrijke gehoor ervan
te overtuigen dat concentratie leidt tot
kostenverlaging. De gehele situatie op de
arbeidsmarkt is «en prikkel om te komen
tot concentratie, aldus de spreker, die
daarna de voordelen van deze economi
sche samenballing aangaf.
Coöperatie is de eerste stap geweest op
de weg naar concentratie van bedrijven.
In een aantal gevallen is het volgens de
?T ^'an der Heide echter bij die stap
gebleven. Plaatselijk chauvinisme stond
het algemeen belang van de boerenstand
in de weg.
SINT-MAARTENSDIJK, 7 dec. Middel
uien 55-70 20.81, 40-55 20.50. bonken 20.60,
drielingen 21.92—21,06, picklers 32,52, stek
3,09, aanvoer 30 ton.
BEURSBERICHT
SINT-MAARTENSDIJK, 7 dec. Tarwe
28—31, gerst 25—27. haver 23—24, kleine
erwten 2431, schokkers 2428, bruine bo
nen 45—60, blauw maanzaad 6065.
VISMIJN COLIJNSPLAAT. Exporfcgar-
nalen 2301 kg, f 2.082,88. schar 27 kg, bot
206 kg, wijting 126 kg. kabeljauw 40 kg,
walk 7 kg, paling 1 kg rog 3 kg, gprot
992 kg, ongesorteerde vis 37 kg.
k
